ْ
🔹#ئاشتبونەوە_لەگەڵ_خود یەکێکی ترە لە باوترین ئەو دروشمانەن کە لەناو بازنەکانی "ووزە و ئاگایی"دا بەکاردەهێنرێن.
لە ڕواڵەتدا زۆر جوان و سەرنجڕاکێش دەردەکەون،
بەڵام کاتێک لەژێر تیشکی عەقیدەی ئیسلامی لێکیان دەدەینەوە، دەبینین چەندە مەترسیدارە وە چەند بێــمانایە.


🔹یەکەم: "ئاشتبوونەوە لەگەڵ خود"
مەبەستی ئەوان چییە؟
لە فەلسەفەی ئەواندا، "خود"  وەک بوونەوەرێکی سەربەخۆ و پیرۆز وێنا دەکرێت. پێیان وایە مرۆڤ بەهۆی ئەزموونە ناخۆشەکانی منداڵی، هەڵەکانی ڕابردوو، یان قسەی خەڵکی، لەگەڵ "خودی ڕاستەقینەی" خۆیدا ناکۆک بووە. بۆیە دەبێت بگەڕێتەوە و لەگەڵ ئەو "خودە" ئاشت ببێتەوە، لێی ببورێت، و خۆشی بوێت بۆ ئەوەی بگات بە ئارامی. ئەمە زۆرجار لە ڕێگەی تەکنیکی وەک قسەکردن لەگەڵ "منداڵی ناوەوە"  ئەنجام دەدرێت.

لە خاڵی یەکەم ڪێشەو تێک گیرانی شەرعی لە کوێدایە؟
🔘گەورەکردن و پەرستنی خود : ئەم بیرۆکەیە مرۆڤ فێردەکات کە لەبری گەڕانەوە و نزیک بونەوە لە الله تعالی لەگەڵ خۆی ئاشت ببێتەوە. لە ئیسلامدا، کاتێک مرۆڤ گوناه و هەڵەیەک دەکات، پەیوەندییەکەی لەگەڵ الله تعالی تێکدەچێت، نەک لەگەڵ "خودی خۆی".
چارەسەرەکەش گەڕانەوەیە بۆ لای الله  لە ڕێگەی تەوبە و داوای لێخۆشبوون (الإستغفار). بەڵام ئەوان تەوبە دەگۆڕن بە "خۆبوردن" ، کەواتە مرۆڤ خۆی دەبێتە حاکم و لێخۆشبوو، پێویستی بە الله نامێنێت.

🔘دژایەتی کردنی "تەزکیەی نەفس" : نەفسی مرۆڤ  سەرچاوەی خراپەیە (إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ). ئەرکی ئێمە ئەوە نییە ئاشتی لەگەڵ بکەین، بەڵکو ئەوەیە پاکی بکەینەوە (تزكية) و تێبکۆشین لە دژی (مجاهدة) بۆ ئەوەی ملکەچی فەرمانی الله بێت.
ئاشتبوونەوە لەگەڵ نەفسێکی خراپەکار واتە تەسلیمبوون بە ئارەزووەکان.


🔹دووەم: "سوپاس کردنی ئەندامەکانی لەش":
مەبەستی ئەوان چییە؟
ئەمە کردارێکە کە تێیدا کەسەکە ڕاستەوخۆ قسە لەگەڵ ئەندامەکانی لەشی دەکات. بۆ نموونە، دەستی دەخاتە سەر دڵی و دەڵێت "سوپاس دڵم کە لێدەدەیت"😁،
یان سەیری دەستەکانی دەکات و دەڵێت "سوپاس دەستەکانم کە یارمەتیم دەدەن".
پێیان وایە ئەمە "ووزەی ئەرێنی" و "لەرەلەری سوپاسگوزاری" دەنێرێت بۆ ئەو ئەندامانە و وایان لێدەکات باشتر کاربکەن و تەندروست بن.

لە خاڵی دووەم ـدا کێشە و تێک گیرانی شەرعی لە کوێدایە؟
🔘دانانی سوپاسگوزاری لە شوێنی هەڵەدا :
ئەمە گەورەترین و ڕوونترین کێشەیەتی.
دەست و قاچ و دڵی تۆ، خۆیان خۆیان دروست نەکردووە. ئەوان نیعمەت و بەخششێکن  لەلایەن الله تعالی ـوە.
سوپاسگوزاری دەبێت ئاراستەی بەخشەری نیعمەتەکە بکرێت، نەک نیعمەتەکە خۆی.
بۆ نمونە سوپاسکردنی دەست وەک ئەوە وایە سوپاسی قەڵەمێک بکەیت بۆ شیعرێکی جوان لەبری ئەوەی سوپاسی شاعیرەکە بکەیت!

🔘چارەسەر لای ئیسلام چییە؟
ئیسلام جوانترین و کامڵترین فەلسەفەی بۆ سوپاسگوزاری (الشكر) داناوە:

✔️سوپاسگوزاری بە دڵ (شكر القلب): بەوەی دان بەوەدا بنێیت و هەست بکەیت کە هەموو نیعمەتێک، لە بچووکترین خانەی لەشتەوە تا گەورەترین، تەنها و تەنها لەلایەن الله ے تاك و تەنهاوەیە.
✔️سوپاسگوزاری بە زمان (شكر اللسان): بە وتن و دووبارەکردنەوەی "الحمد لله".

✔️سوپاسگوزاری بە ئەندامەکان (شكر الجوارح): ئەمە گرنگترین بەشە. سوپاسی ڕاستەقینەی چاو ئەوەیە سەیری حەرامی پێ نەکەیت........
سوپاسی دەست ئەوەیە خێری پێ بکەیت و دزی پێ نەکەیت...........
سوپاسی قاچ ئەوەیە بەرەو مزگەوتی پێ بڕۆیت نەک شوێنی خراپ...........
بە کورتیەکەی واتە بەکارهێنانی نیعمەتەکە لەو شتەدا کە خاوەنی نیعمەتەکە پێی خۆشە.

پوختە:
ئەم دەستەواژانە، هەرچەندە ڕواڵەتێکی جوانی پێوە دەلکێنن، بەڵام مرۆڤ لە الله-پەرستییەوە بەرەو خود-پەرستی دەبەن. لەبری تەوبە و گەڕانەوە بۆ لای الله تعالی ، فێری ئاشتبوونەوە لەگەڵ نەفس ـت دەکەن. وە لەبری سوپاسکردنی الله بۆ هەموو نیعمەتەکانی، فێری سوپاسکردنی نیعمەتەکانت دەکەن، کە ئەمەش لادانێکی گەورەیە لە بنەمای تەوحید.

#فێڵەکانی_ئاگایی
#عەقیدەکەت_بپارێزە "


بەردەوامین بۆ ناساندنیان"

🌐@Nuri_Hidayet

〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️