❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

رقص سنتی تالشی با چراغ در جشن عروسی #بوشهر توسط یکی از مهربانوان اصیل سرزمین تالش 🌸👌👌🌸

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

آموزش زبان تالشی بخش ۲۱

ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان
امروز
اتحاد کوروش با کادوس ها ( تالشان باستان)
(قسمت اول)
در کتاب ایران باستان آمده:" مادی ها در ابتدا گیلان یا حوالی آن را داشته و در اواخر دوره، این ولایت از دولت ماد جدا شده چنان که در اواخر دوره هخامنشی هم، کادوسی ها نیم استقلالی یافتند.
گزنفون مورخ یونانی(430 تا 352 ق.م.) و از جمله شاگردان سقراط و یکی از سرداران یونانی که در جنگ کوروش کوچک با اردشیر دوم هخامنشی شرکت داشته، بعد از جنگ (کوناکسا) با عقب نشینی به موقع توانست ده هزار یونانی را به سلامت به یونان بازگرداند، درباره ایران سه کتاب دارد.
او در فصل دوم از دفتر پنجم کتاب خود می نویسد:" کوروش از گبریاس ( فرمانده 2300 سوار هیرکانی[ گرگانی] که به او پیوسته بودند) در مقام مشاوره راجع به متحد نیرومندی می پرسد که در تسخیر قلعه آشوری و شکست بابلیان بتوان روی او حساب کرد و می پرسد: آیا مردمانی هستند که با آسوری ها بد باشند و بتوان آن ها را جلب کرد؟ رییس گرگانی ها گفت: دو مردم اند که با آسوری ها دشمنند زیرا آسوری ها آن هارا خیلی آزار کرده اند یکی کادوسیان و دیگری سکاها. کوروش پرسید: پس چرا آن ها به ما ملحق نمیشوند؟"
گزنفون در ادامه می نویسد: کوروش گبریاس را خواسته گفت: باید تدبیری کنیم تا قلعه ای که آسوری ها برای حفاظت بابل از باختری ها و سکاها ساخته اند، به دست ما افتد بعد کوروش، خود نقشه تصرف قلعه را می ریزد و بنا به پیشنهاد باختریان در نشستی که به اتفاق متحدین خود، باختری ها، کادوسی ها، سکاها و گاواتاس تشکیل می دهند، راجع به نحوه تصرف قلعه مذاکره کرده و در تصرف قلعه به نتیجه و توافق می رسند و به تحکیم اتحادشان پیمان می بندند.
این اقدام باعث شد که پیروان مزبور با حرارت بیش تر و بیش از سابق مردان جنگی برای کوروش تهیه کردند.
کادوسیان تقریبا بیست هزار سپاهی سبک اسلحه و چهار هزار سوار فرستادند.سکاها ده هزار کماندار پیاده و ده هزار سوار، باختری ها دوهزار سوار و آن قدر پیاده که می توانستند حرکت دادند.
منبع کتاب جستارهایی در تاریخ تالش
جلد اول
نوشته آقای عبدالکریم آقاجانی تالش
فصل دهم اتحاد کوروش با کادوس ها(تالشان باستان)
ص 110-111
انتخاب متن گروه تالشه خله
مجید نعمتی سیاهمزگی

هر نوع فیلم،عکس،ترانه،شعر،دکلمه و دلنوشته های فارسی،تالشی،تاتی،مازنی، گیلکی،لری و کردی و... می‌خوای ببینی و بشنوی بزن رو این لینک و بیا ببین چه خبره😍بزن روش👇😍👇😍👇😍👇
https://www.tg-me.com/Deelgeta_talesh

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بارها اگر خوارم کنند
گر زیر آوارم کنند

در لانه ی مارم کنند
فریاد برآرم تالشَم

گیرند مرا زندان کنند
ریش ریش با دندان کنند

زیر سم اسبان کنند
فریاد برآرم تالشَم

سنگسار با سنگم کنند
معتاد و موفنگم کنند

تهدید بر مرگم کنند
فریاد برآرم تالشَم

گاهی مرا دعوا کنند
بارها مرا رسوا کنند

با داس مرا بی پا کنند
فریاد برآرم تالشَم

پان ها مرا تحقیر کنند
تهدید با شمشیر کنند

با شیر مرا درگیر کنند
فریاد برآرم تالشَم

جانِ مرا بی جان کنند
بارهای بار عصیان کنند

خان مرا بی نان کنند
فریاد برآرم تالشَم

✍م_ب #دیل_گِتَه_تالش

🍃 ماه‌مینو منتشر کرد؛

«روزی یا روزگاری یا»

نقل‌های تالشی( گویش ماسال)

گردآورنده؛ بانو زلیخا صبا

#نشر_ماه‌_مینو #نشر_ماه_مینو #ادبیات#فیلمنامه #داستان_فارسی #مجموعه‌_داستان#فروش_آنلاین #جذبه



🍃 برای اطلاع از قیمت و نحوه خرید کتاب از طریق دایرکت و وب‌سایت ماه‌مینو🍃 https://mahminou.ir ،
اپلیکیشن فیدیبو و سایت گیسوم اقدام نمایید.

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۲۳ آموزش زبان تالشی
اجرا توسط محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد
🌺💚🌺😍
معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز دوشاب پزی در تالش

قسمت اول

تالش ها به درخت خرمالو " اربا دار" و به میوه آن اربا و به تک تک میوه های آن اربا گله و به مراسم رب پزی آن اربا تیما یا دشاوه تیما و به رب آن دشاو یا همان دوشاب می گویند .

دوشاب مایعی شیرین و به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز می باشد که برای خوردن غذا از آن استفاده می کنند ‌.

حلوایی را که با مخلوط دوشاب و آرد درست می کنند را دشاوییه حلوا می گویند .

دوشاب جنبه ی طبی دارد و برای بعضی از دردهای گاو و گوسفندان از آن استفاده می شود .به عنوان مثال برای ریزش اشک دام ها به آن ها دوشاب خورانده می شود .

ضرب المثلی نیز درباره دوشاب وجود دارد که به ترتیب زیر است :
مگه شما دوشاو ویبه؟
مگر دوشاب شما ریخته است .
کاربرد : وقتی در گوشه ای از خانه یا مجلسی سر و صدای زیادی ایجاد شود بکار می رود .

چون می گویند در قدیم اگر دوشاب هنگام پختن در سر کوره و یا در کوره بر زمین می ریخت مردم سر و صدای زیادی می کردند . به خاطر دلسوزی این ضرب المثل به وجود آمده است .

پایان قسمت اول
منبع سایت پایگاه تالش شناسی تالش
نوشته آقای نقی اسکندری تا سکوه
چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸
انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

هر نوع فیلم،عکس،ترانه،شعر،دکلمه و دلنوشته های فارسی،تالشی،تاتی،مازنی، گیلکی،لری و کردی و... می‌خوای ببینی و بشنوی بزن رو این لینک و بیا ببین چه خبره😍بزن روش👇😍👇😍👇😍👇
https://www.tg-me.com/Deelgeta_talesh

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز

دوشاب پزی در تالش

قسمت دوم

دوشاب را معمولا در کوزه های گلی .سفالی و یا شیشه ای (دشاوه نوقولدون) می ریزند .
مقیاس وزنی آن هم بر حسب چیری می باشد .
چیری طرفی از جنس مس می باشد و برای آوردن آب از آن استفاده می کنند و تقریبا هفت کیلو ( یک من تالش ) دوشا در آن جا میگیرد .
از چیری وقتی برای آب استفاده می کنند به آن آوه چیری گفته می شود
و وقتی برای دوشیدن گاوها از استفاده می شود که به ان شته چیری می گویند و وقتی در آن دوشاب می ریزند به آن دشاوه چیری می گویند .
مراسم دوشاب پزی به ترتیب زیر انجام می شود
۱- کوره سازی
۲- ایزمه وری
۳- اربا چینی
۴- اربا کوفی
۵- راوه گیری
۶- تشته پنه ای
۷- کوله ژنی
۸- زرده ویش
۹- مرجواه گل
۱۰-پلا گل

۱- کوره سازی
یعنی ساختن کوره ای تنور مانند یا به اصطلاح تالشی دوشاوه کوره
مراسم دوشاب پزی یا اربا تیما معمولا در اوایل آبان ماه آغاز می شود و به مدت یک الی یک ماه و نیم ادامه دارد .
حدود بیست روز مانده به مراسم اربا تیما ابتدا در گوشه ای از حیاط منزل زیر یک ساختمان موقت گپری کوتوم شکل .کوره ای را با گل و سنگ درست می کنند .از طرف زمین در دو طرف کوره ۲ سوراخ به اندازه‌ی تقریبی یک سینی معمولی کوچک سوراخ های هواکش یا واگر درست می کنند که دارای اندازه تقریبی یک ونیم متر می باشد .
لازم به ذکر است که مراسم اربا تیما به صورت دست جمعی و شراکتی توسط سه الی چهار خانواده به اتفاق آغاز می شود .
بعد از ساخته شدن کوره افراد به صورت دست جمعی شروع به آوردن هیزم می کنند لازم به ذکر است که در دوشاوه پنه ای بیشترین هیزم مصرف می شود .

پایان
قسمت دوم

منبع سایت پایگاه تالش شناسی

نوشته آقای تقی اسکندری تاسکوه

مطلب منتشر شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

بخش ۲۴ آموزش زبان تالشی
اجرا توسط محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان
معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

آموزش تالشی گویش شاندرمنی
بخش ۲۵
مکان فیلم قلعه صلصال لیسار تالش
اجرا توسط محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان
🌺💚🌺😍

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان امروز

دوشاب پزی در تالش

قسمت سوم

۲- ایزمه وری
یعنی آوردن هیزم
در این مرحله خانواهای که قصد دوشاب پزی دارند به جمع آوری هیزم می پردازند و هیز های تهیه شده را برای دوشاب پزی کنار کوره انبار می کنند . ( توضیح اینکه متاسفانه قسمت اعظم این بخش در سایت موجود نبود و به همین مختصر اکتفا گردید .


۳- اربا چینی

یعنی چیدن میوه خرمالو یا اربا گله

بعد از ساختن کوره و آوردن هیزم و فراهم نمودن بقیه لوازم مورد نیاز برای مراسم دوشاب پزی تعدادی از افراد که خواهان پخت دوشاب به صورت دست جمعی و شراکتی می باشند به اتفاق هم و فرزندانشان و با بردن چند راس اسب به انضمام تعداد ۱۰ الی۲۰ سبد به جنگل می روند.

سبد را از سر شاخه های تر و تازه درخت آلوچه ی ترش ( ترشه خرو یا ترشه ارو) می تنند وبه این سبدهای بافته شده در زبان تالشی سفه یا اربا سفه می گویند.

بعد از رسیدن به جنگل .وقتی به درخت خرمالو مرغوب رسیدند .سبد ها را آماده می کنند و یک نفر بعنوان اربا چین یک طناب بلند به اندازه ارتفاع درخت و یک داس با خود برمی دارد و بالای درخت می رود و شاخ های درخت خرمالو راکه پر از میوه های آن می باشد را به صورت دسته ای می چیند و سپس با مهارت خاصی دسته های آن را با سر طناب می بندد و آن را آهسته به طرف زمین روانه می کند.

به زبان تالشی به آن دسته ی خرمالو اشتق یا اربا اشتق می گویند .

فرد اربا چین این کار را ادامه می دهد و یک نفر دیگر نیز سر طناب را از شاخه های خرمالو به فرستاده شده توسط اربا چین را باز می کند و به طور مرتب در گوشهای از زمین می گذارد .

مابقی افراد اعم از ریز و درشت مشغول جدا مرن میوه ها ی درخت خرمالو از شاخه های آن می شوند و به ترتیب و با مهارت سبد ها را پرسم کنند و روی آن را با برگ درختان می پوشانند و در گوشه ای می گذارند.

وقتی که تمام سبدها از میوه ی خرمالو پر شد تعدادی از آن را بر پشت اسب می بندند و هرکدام از افراد بزرگسال نیز یکی از سبد ها پر شده را با طناب هایی از جنس ساقه برنج که به صورت جفت بر بدنه ی سبد وصل کرده اند( و به آن در زبان تالشی بالک می گویند ) مانند جلیقه در داخل بالک قرار می دهند و بر دوش می گیرند .طوری که اسب ها در جلو و خود در پشت سرشان حرکت می کنند و راهی منزل می شوند .

بچه های خردسال هم اگر قادر باشند شاخه ی هیزمی را با خودشان به منزل می آورند.

لازم به ذکر است ک درخت خرمالو ( اربا دار) هم در جنگل .صحرا و در سر مزارع کشاورزی و در گوشه های بازوهای کرت های زمین زارعی می روید .

به این ترتیب مراسم اربا چینی به پایان می رسد

پایان قسمت سوم

منبع

سایت پایگاه تالش

نویسنده آقای تقی اسکندری تاسکوه

مطلب چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

من با نام @‌‎mehrdad_barzegardost_original‌‏ در Instagram هستم. برای دنبال کردن عکس‌ها و ویدیوهای من این برنامه را نصب کنید. ‌‎https://www.instagram.com/invites/contact/?i=5fz8rni4bpl9&utm_content=32in7ug‌‏

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان

امروز

دوشاب پزی در تالش

قسمت چهارم

۴-اربا کوبی
یعنی کوبیدن و له کردن دانه های خرمالو
بعد از اینکه اربا چین ها اربا را به خانه آوردند. بلافاصله از پشت اسب ها سبد ها را پایین می آورند و آن را داخل چوب های تراشیده شده و گود شده ای به نام لار یا اربا لار که شبیه کانال های آب می باشند .خالی می کنند .

بعد از خالی کردن ابتدا آن ها در داخل بارها بوسیله پاک های چوبی می کوبند و کاملا میوه های خرمالو را له و خرد می کنند و البته این کار بیشتر توسط خانم ها انجام می گیرد .

.لازم به ذکر است که به پتک های چوبی که برای له کردن خرمالو استفاده می شود به زبان تالشی کما یا اربا کما یا چوا کما گویند . سر این چوب ها داراز و بزرگ می باشد .

بعد از کوبیدن خرمالوها . مقداری از سبوس برنج ( به زبان تالشی " فل" ) را می سوزانند و خاکستر ش را تمیز و الک می کنند .وسپس آن را اربای کوبیده شده مخلوط می نمایند و به مدت یک شب ماده مخلوط شده را در همان حالت می گذارند. سپس صبح روز بعد میوه های خرمالو ی کوبیده شده در خاک سبوس را چنگ می زنند .به این کار به زبان تالشی آخا می گویند.

سپس ماده کوبیده شده و آماده را از لار بر می دارند و در داخل لارهای تمیز تری می ریزند و با آب تمیز مخلوط می کنند و به هم می زنند که به این کار در تالشی اما پشوری یا همان شستن و به هم زدن برنج ریخته شده در دیگ غذا پزی می گویند .

بعد از این کار ماده ی مخلوط شده را با همراه آب با یک طرف بزرگ داخل یک سبد بلند باریک مخروطی شکل که از سر شاخه های انواع درختان تنیده شده است .به ارتفاع ۱/۵ الی ۲ متر به عنوان الک می ریزند . در زیر این سبد مخروطی شکل الک مانند .لارها با ظرف های بزرگ و تمیز شده ای را می گذارند تا تفاله " پوشه یا اربا پوشه " ماده میوه های خرمالو ی کوبیده شده در داخل سبد مخروطی شکل باقی بماند و آب آن که مایع اصلی وشیره ی میوه های خرمالو می باشد که در داخل دیگ های بزرگ زیر سبد ریخته شود .

در زبان تالشی به این سبد ها راوه گیره سفه یا سبد مایع گیری می گویند که آن را در گوشه ای از اتاق آویزان می کنند .

منبع سایت پایگاه تالش شناسی

نویسنده آقای تقی اسکندری تاسکوه

چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
بخش ۲۶
اجرا توسط محمد طاها پورمحمد
تهیه و تنظیم مهرداد پورمحمد مدرس فیزیک گیلان

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚🌺

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

هر روز یک مطلب در مورد تالشان
امروز

دوشاب پزی در تالش

قسمت پنجم

۵- راوه گری

یعنی مایع گیری که به مایع اصلی شیرین و شیره ی میوه های خرمالو به زبان تالشی راوه یا دشاوه راوه می گویند
.و بدین ترتیب کار اربا کوبی وراوه گیری به پایان میرسد

۶- تشته پنه ای

یعنی تشت گذاشتن یا گذاشتن تشت روی کوره داغ شده ی پر از راوه یا مایع شیرین اصلی را گویند .

وقتی ماده اولیه میوه های خرمالو که به صورت مایع .زلال .شفاف .تمیز و عاری از هر گونه خار و خاشاک و کوچکترین ذره تفاله باشد آن را در داخل تشت های بزرگ مسی ( مرسه تشت) می ریزند و آن را روی کوره ی داغ و آماده می گذارند و لحظه به لحظه از طریق سوراخ های کوچک زیر کوه هیزم می ریزند .به این کوره ها به زبان تالشی دشاوه کوره می گویند ‌.

بدین ترتیب کار تشت پنه ای پایان می پذیرد.

۷- کوله ژنی

یعنی عقب نشینی دادن و مهار کردن

کول گیاهی خاردار .چهار فصل به ارتفاع تقریبی ۲۰الی ۳۰ سانتی متر .دارای برگ های غنچه ای و فشرده به هم شبیه برگ های شمشاد اما با لبه تیز و خاردار می باشد که در فصل زمستان گوسفندها و بزها از آن تغذیه می کنند .

احتمالا در زبان فارسی همان گیاه خوار شتر اما با خصوصیات خزری باشد که به این کیاه یا بوته در زبان تالشی کول گفته می شود .

مردم تالش در فصل دوشاب پزی بونه های کول را می چینند و سر یک چوب رامی شکافند و با نخ و آن را به چوب یک تا یک و نیم متری محکم می بندند و هنگامی که دوشاب جوش می کند و در اثر جوشیدن امکان سرریز شدن وجود دارد به وسیله این چوب آن را هم می زنند تا از ریختن دوشاب جلو گیری کنند . به این کار در زبان تالشی کوله ژنی می گویند ‌

پایان قسمت پنجم

منبع سایت پایگاه تالش شناسی

نوشته آقای تقی اسکندری تاسکوه

چاپ شده در ماهنامه تالش شماره ۵۸

انتخاب متن گروه تالشه خله مجید نعمتی سیاهمزگی

هر نوع فیلم،عکس،ترانه،شعر،دکلمه و دلنوشته های فارسی،تالشی،تاتی،مازنی، گیلکی،لری و کردی و... می‌خوای ببینی و بشنوی بزن رو این لینک و بیا ببین چه خبره😍بزن روش👇😍👇😍👇😍👇
https://www.tg-me.com/Deelgeta_talesh

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

آموزش زبان تالشی جنوبی گویش شاندرمنی
بخش ۲۷

معرفی چهره‌های فرهنگی فعال تالش بزرگ
😍🌺💚🌺😍
ترانه های شاد تالشی
آموزش تالشی
اطلاعات سرزمین های تالشان
و عکس های زیبا از پوشش و طبیعت تالشان 🌺💚

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

شعر خوانی تالشی از دختر سرزمین تالش #نازنین_زهرا_صبوری در جشنواره حفظ اشعار تالشی ویژه خردسالان و کودکان(فرَنگونَه)
شاعر:مهرداد برزگردوست #دیل_گِتَه_تالش
محل اجرا: سالن آمفی تئاتر آموزش و پرورش شهرستان ماسال