چرا آدم‌های افسرده از ترسیدن لذت می‌برن؟

یه پژوهش تازه در مجله Psychology Research and Behavior Management نشون داده تماشای فیلم‌های ترسناک می‌تونه به‌طور موقت الگوهای فعالیت مغزی مشابه افسردگی رو تغییر بده. محققان چینی به رهبری «یوتینگ ژان» و «شو دینگ» فهمیدن افرادی که علائم خفیف افسردگی دارن، برای تجربه‌ی اوج لذت به ترس شدیدتری نیاز دارن. به نظر می‌رسه ترس کنترل‌شده، مثل تماشای یک صحنه‌ی وحشتناک، ذهن رو از افکار منفیِ درونی جدا کرده و موقتاً الگوهای مغزی افسردگی رو مختل می‌کنه — یعنی شاید «ترسیدن» راهی برای نفس کشیدن ذهن افسرده باشه.

#علوم_اعصاب #افسردگی #روانشناسی_هیجان

✍️ @cognitiontimes | CWA

مرز باریک بین درمان و توهم؛ LSD

یه فراتحلیل تازه در مجله Psychiatry Research نشون داده اثربخشی LSD برای درمان اختلالات روانی به نوع بیماری بستگی داره. این بررسی نشون داد LSD تأثیر قابل‌توجهی بر افسردگی یا اضطراب نداره، اما در درمان اختلالات مصرف مواد، اثر مثبت هرچند خفیفی نشون می‌ده. LSD که نخستین‌بار در سال ۱۹۳۸ توسط آلبرت هافمن ساخته شد، ماده‌ای توهم‌زا با اثرات عمیق روانی و احساسی‌ست که هنوز در بیشتر کشورها غیرقانونی محسوب می‌شه، اما تحقیقات جدید دوباره در حال بررسی پتانسیل درمانی اون در شرایط کنترل‌شده‌ی پزشکی هستن.

#روان‌پزشکی #روان‌گردان‌ها #درمان_اعتیاد

✍️ @cognitiontimes | CWA

چرا بعضیا فکر می‌کنن تقلب شده؟ ذهن مقصره، نه صندوق!

یه پژوهش تازه در مجله Psychological Science نشون داده یه میان‌بُر ذهنیِ ناخودآگاه ممکنه توضیح بده چرا خیلی‌ها به تقلب انتخاباتی باور دارن. ترتیب اعلام نتایج آرا می‌تونه برداشت مردم رو منحرف کنه — مثلاً وقتی یه نامزد دیرتر جلو می‌افته، ذهن ما اون رو «مشکوک» تفسیر می‌کنه، حتی اگه روند کاملاً قانونی باشه. پژوهشگران می‌گن این سوگیری شناختی کنار عواملی مثل گرایش سیاسی، اثر برنده و استدلال انگیزشی، می‌تونه توضیح بده چرا باور به تقلب گاهی از داده‌ها قوی‌تر عمل می‌کنه.

#علوم_شناختی #روانشناسی_سیاسی #سوگیری_ذهنی

✍️ @cognitiontimes | CWA

از فکر تا نوشتار؛ گام تازه در رابط مغز و کامپیوتر

یه پژوهش تازه در مجله Biomedical Signal Processing and Control مدلی نوآورانه به نام Hybrid TH-LSTM-Transformer معرفی کرده که می‌تونه فقط با تحلیل سیگنال‌های EEG، متن تولید کنه — اون هم بر اساس گفتار خیالی! این مدل ترکیبی با استفاده از الگوریتم‌های زمان‌پیچشی (Time Warping) و شبکه‌های عصبی LSTM و Transformer تونسته حروف و علائم نگارشی رو از افکار زبانی افراد بازسازی کنه و به دقت میانگین ۷۷/۸٪ در بازتولید جمله‌ها برسه. این فناوری می‌تونه در آینده راه ارتباطی تازه‌ای برای بیماران مبتلا به اختلالات گفتاری مثل ALS یا سکته فراهم کنه؛ جایی که «فکر کردن» شاید جای «صحبت کردن» رو بگیره.

#رابط_مغز_و_کامپیوتر #EEG #هوش_مصنوعی

✍️ @cognitiontimes | CWA

هوش بیشتر در کودکی، عمر طولانی‌تر در بزرگسالی؟

یه پژوهش جدید در مجله Genomic Psychiatry برای اولین‌بار نشون داده بین ژن‌های مرتبط با هوش در کودکی و طول عمر، ارتباط مستقیم وجود داره. یعنی بعضی از همون عوامل ژنتیکی که باعث عملکرد شناختی بالاتر در بچه‌ها می‌شن، ممکنه به عمر طولانی‌تر هم منجر بشن. این یافته‌ها پشتوانه‌ی مولکولیِ مشاهده‌ی قدیمی روان‌گیرشناسان شناختی‌ه که می‌گفتن کودکان با نمرات بالاتر در آزمون‌های هوش، در بزرگسالی کمتر در معرض مرگ زودرس قرار می‌گیرن — نشونه‌ای از این‌که شاید «هوش و عمر» از ریشه‌های ژنتیکی مشترکی تغذیه می‌شن.

#ژنتیک #هوش #طول_عمر

✍️ @cognitiontimes | CWA

رباتی که با فکر تو می‌گیرد و رها می‌کند؟

پژوهش تازه‌ای در مجله IEEE Journal of Biomedical and Health Informatics (2025) راهی نو برای کنترل ربات‌های حرکتی با استفاده از «رابط مغز و رایانه» (BCI) معرفی کرده است.
در این روش، سیگنال‌های مغزیِ مربوط به حرکت دقیق دست با کمک یک شبکه‌ی عصبی پیچشی (CNN) تفسیر می‌شوند و در کنار یک سامانه‌ی استدلال مبتنی بر دانش قرار می‌گیرند تا ربات بتواند به‌صورت هوشمند و سازگار با محیط، اجسام را انتخاب و جابه‌جا کند.
نتیجه؟ سیستم در آزمایش روی ۱۵ فرد سالم و ۲ بیمار، به میانگین دقت ۸۲/۸ درصد (و حداکثر ۹۴/۲۷٪) دست یافت — گامی مهم به‌سوی ربات‌هایی که نه‌تنها به فکر انسان گوش می‌دهند، بلکه منطق و تصمیم‌گیری انسانی را هم شبیه‌سازی می‌کنند.

#رابط_مغز_و_رایانه #رباتیک #هوش_مصنوعی

✍️ @cognitiontimes | CWA

مرز عشق و دوستی، اون‌قدرها هم واضح نیست!

پژوهشی تازه در مجله Archives of Sexual Behavior نشون داده که تفاوت بین رابطه‌ی عاشقانه و غیرعاشقانه (دوستانه) خیلی سیال‌تر از چیزیه که فکر می‌کردیم — به‌ویژه وقتی پای جذب یا رابطه‌ی جنسی در میون نباشه.
مصاحبه‌های عمیق با افرادی که در روابط صمیمیِ بدون جنسیّت بودن، نشون داد بیشترمون برای تعریف «رابطه‌ی عاشقانه» به هنجارهای فرهنگی تکیه می‌کنیم، حتی اگه تجربه‌هامون با اون چارچوب‌ها جور درنیاد.
به گفته‌ی پژوهشگران، بسیاری از روابط واقعی نه کاملاً عاشقانه‌اند و نه صرفاً دوستانه — بلکه جایی بین این دو قرار دارن؛ جایی که احساس، صمیمیت و معنا از تعریف‌های سنتی فراتر می‌رن.

#روانشناسی #رابطه #عشق

✍️ @cognitiontimes | CWA

💣 دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی ایجاد و تقویت شبکه‌ای منسجم از آزمایشگاه‌های تخصصی درحوزه شناختی درکشور را امری حیاتی دانست.

🔵ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی، برنامه‌ای جامع برای حمایت از تجهیز، به‌روزرسانی و اتصال آزمایشگاه‌های فعال در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در حوزه شناختی تدوین کرده است و در این برنامه، علاوه بر تأمین تجهیزات مورد نیاز، از جمله استانداردسازی، آموزش نیروی انسانی و تبادل داده‌های پژوهشی نیز پیش‌بینی شده است.

✅متن کامل خبر را اینجا بخوانید.

✍️ @cognitiontimes | CWA

وقتی التهاب مزمن، افسردگی رو شکل می‌ده

پژوهشی تازه در Genomic Psychiatry نشون داده تمایل ژنتیکی به التهاب مزمن می‌تونه زیرگونه‌ای از افسردگی رو توضیح بده که با مشکلات متابولیکی همراهه — و همین عامل ژنتیکی، به شکل پیچیده‌ای بر پاسخ به داروهای ضدافسردگی هم اثر می‌ذاره. این یافته‌ها نشون می‌دن بخشی از تفاوت افراد در تجربه و درمان افسردگی، ممکنه ریشه در ژن‌هایی داشته باشه که میزان التهاب بدن رو کنترل می‌کنن.

#التهاب #افسردگی #ژنتیک

✍️ @cognitiontimes | CWA

چقدر فضای سبز برای سلامت روان کافی است؟

پژوهشی تازه در مجله Nature Cities نشون داده که تأثیر فضاهای سبز شهری بر سلامت روان از الگوی U وارونه پیروی می‌کنه — یعنی مقدار متوسطی از فضای سبز بهترین اثر رو داره و بعد از اون، فواید کاهش پیدا می‌کنه. این تحلیل که بر اساس مرور چهار دهه پژوهش انجام شده، دیدگاه ساده‌ی «هرچه بیشتر، بهتر» رو به چالش می‌کشه و راهنمایی علمی برای برنامه‌ریزی شهری فراهم می‌کنه.

#سلامت_روان #فضای_سبز #شهرسازی

✍️ @cognitiontimes | CWA

آیا گرایش سیاسی بر انعطاف‌پذیری فکری تأثیر دارد؟

دو پژوهش گسترده که در مجله Political Psychology منتشر شدن، نشون دادن افراد محافظه‌کار یا دارای دیدگاه‌های افراطی کمی کمتر تمایل دارن باورهاشون رو با شواهد جدید تطبیق بدن، اما این تفاوت‌ها بسیار جزئی‌ان. این مطالعات که در قالب «همکاری خصمانه» بین پژوهشگران با دیدگاه‌های مخالف انجام شدن، نشون می‌دن ادعاهای کلی درباره‌ی ارتباط قوی بین سخت‌گیری شناختی و ایدئولوژی سیاسی، پایه علمی محکمی ندارن.

#روانشناسی #سیاست #شناخت

✍️ @cognitiontimes | CWA

چطور مغز ما دنیای یکپارچه‌ای می‌سازد؟

پژوهشی تازه در Nature Communications نشون داده مغز انسان برای ساخت تجربه‌ی پیوسته از جهان، ابتدا اون رو به مدل‌های پیش‌بینی جداگانه‌ای تقسیم می‌کنه — مثل مدل «وضعیت»، «عامل» و «کنش» که هرکدوم بخشی از واقعیت مثل موقعیت، نیت دیگران یا مسیر رویدادها رو پیش‌بینی می‌کنن. این مدل‌ها در یک مرکز عصبی به‌هم می‌پیوندن تا تجربه‌ی منسجم ما از واقعیت شکل بگیره.

#علوم_شناختی #نوروساینس #ادراک

✍️ @cognitiontimes | CWA