دریغا بیژن... بیژن اشتری عصر هجده خرداد در خانه خود از دنیا رفت.

او متولد ۱۳۳۹ بود و یکی از تأثیرگذارترین مترجمان بیست‌وپنج‌سال اخیر ایران. مردی که ابتدا شوق خواندن، نوشتن و تاریخ‌ورزی داشت و در این راه ده‌ها کتاب مهم تاریخی و سیاسی ترجمه کرد. 
اشتری یکی از نمادهای ترجمه متون تاریخی‌ای بود که به کمونیسم، توتالیتاریسم و شکل‌های گوناگون دیکتاتوری در جهان ارتباط داشت.

اشتری از میانه‌های دهه ۸۰ پروژه بزرگ ترجمه زندگی‌نامه‌ها و رخدادهای مربوط به اتحاد شوروی و بلوک شرق را آغاز کرد. کتاب‌هایی مانند «لنین»،«تروتسکی، کاهن معبد سرخ»، زندگینامه‌هایی از برژنف، بوخارین، استالین، چائوشسکو و... تنها بخشی از آثاری بودند که او ترجمه کرد. کتاب‌هایی چون «امید علیه امید»، «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند»، «ادبیات علیه استبداد» و «شوروی ضد شوروی» تنها بخشی از ترجمه‌های او در حوزه دیکتاتوری‌ها و ادبیات بود.

ترجمه‌های او بارها تجدید چاپ شده و می‌شوند و در «آگاهی‌بخشی» نسل‌های جدید مخاطبان ایدئولوژی‌گریز تشنه تاریخ نقشی بی‌نظیر داشته‌اند.
بیژن اشتری در زمان مرگ شصت‌وچهار سال داشت.

@ELDialectico

مرگ هنرمند هرگز حادثه نیست. مرگ هنرمند آخرین عمل خلاقۀ اوست که به واسطۀ آن پرتو نیرومندی بر تمامیت زندگی‌اش افکنده می‌شود و آن را کاملاً روشن می‌کند.


‏📕امید علیه امید
‏▪️نادژدا ماندلشتام
‏▫️برگردان ⁧ #بیژن_اشتری ⁩

@ELDialectico
‏

من اکنون
تسلایی دیگر
و
رُستنی دیگر
و به خاموشی
پیوستنی دیگر
اینجا همیشه چراغ روشن است
در احساس چرک پنجره ها
اینجا همیشه چراغ روشن است
اینجا همیشه قصه است
و انتظارِ شنیدن قصه
و انتظار سوزِ تندِ صبح
و انتظار جارچی
اینجا همیشه قصه است.



📕به هیاهوی این جستار
▪️محمدرضا اصلانی
▫️عکس : نمایی از مهدی احمدی در نقش #مشتاق_علیشاه در فیلم #آتش_سبز ساخته ی محمدرضا اصلانی در سال 2008.


@ELDialectico

تنیده یـاد تو در تار و پودم
میهن ای میهن
بود لبریز از عشقت وجودم
میهن ای میهن
تو بودم کردی از نابودی و با مهر پروردی
فدای نام تو بود و نبودم میهن ای میهن

‏بازخوانی تصنیف "میهن ای میهن"
‏خواننده : کوهسار کلباسی
‏تار : تارا رودگریان
‏تمبک : کیهان شریفی
‏‌
‏آهنگساز : استاد جلیل عندلیبی
‏شعر : ابوالقاسم لاهوتی

@ELDialectico

صحنه‌ای در انتهای «اسب کهر را بنگر» شاهکار «فرد زینه‌مان» هست که مانوئل( مبارزه اسپانیایی) در موقعیتی قرار می‌گیرد که می‌تواند وینولا ( دشمن) یا کارلوس ( خائن) را بکشد. و او بی‌هیچ تردیدی کارلوس را انتخاب می‌کند. پیام آشکار است:
‏فقط یک نفر هست که از دشمنِ تو هم بدتر است:
‏خائن!

@ELDialectico

🎬 واکنش توام با شوخی عباس کیارستمی
به ضبط شدن لحظه سیگار کشیدنش در فیلم
پشت صحنه فیلم ده

آدم چجوری ذره به ذره به بی آبرویی عادت می کنه ...

@ELDialectico

یکی از نشانه های عشق حقیقی آن است که به تو عشق بورزند بدون اینکه شایستگی‌اش را داشته باشی.

اگر زنی به من بگوید عاشق توام چون روشنفکری، محترم هستی، برایم هدیه می‌خری و ظرف ها را هم خوب می‌شویی، مرا ناامید کرده. چنین عشقی بیشتر عملی خودپسندانه به نظر می رسد.
چقدر دلپذیر است که بشنوی من دیوانه‌ی توام، هرچند که روشنفکر و محترم نباشی. حتی اگر دروغگو، حرامزاده و خودبین باشی.


▪️میلان کوندرا
📕آهستگی
@ELDialectico

«آرشی که می‌خواست تیری از جان خود رها کند تا مرزهای آزادی انسان فراتر رود، یا مانند سهراب جوانمرگ و یا مانند سیاوش در غربت اسیر افراسیاب دیوسیرت شد یا خود از نادانی، رستم را در چاه شغاد افکند.

‏این چه عاقبتی است؟ این چه سرنوشت شومی است که ایران ما دارد؟»



‏ ▪️شاهرخ مسکوب
‏📕شکاریم یک سر همه پیش مرگ

@ELDialectico

این تراژدی بشری است که آدم‌ها هم‌دیگر را نمی‌فهمند و وقتی از دست می‌دهند باز معنایش این نیست که فهمیده‌اند بلکه می‌کوشند از دست داده‌ها را دوباره به دست بیاورند. مثل قماربازی که در یک کازینو می‌بازد اما ادامه می‌دهد چون تلاش می‌کند باخت‌اش را جبران کند و به همین دلیل دوباره از دست می‌دهد و این یک بار اتفاق نمی‌افتد … تراژدی سرنوشت بشری است، بشر کاری نمی‌تواند بکند. اگر نشانه‌یِ بدبینی مفرط من نباشد، دارم می‌گویم که محتوم است. فهم این‌که ناگزیر یا محتوم است گاهی کمک می‌کند که مصایب آن را بهتر تحمل کنیم …


▪️عباس کیارستمی
▫️عکس از #روزبه_روزبهانی

@ELDialectico

حوصله هیچ کس را نداشتم فقط می‌خواستم در سکوت و تنهایی صبحانه‌ام را تمام کنم و یک مدت با کسی حرف نزنم دلم می‌خواست فقط سرم به کار خودم گرم باشد. با یک وضع مخصوص و با اندک مهارتی با دنیا به مبارزه برخاسته بودم، این بود اعتراض من به دنیا. می‌دانستم که با چنین روشی وجودم را از بین می‌برم و گاهی قضایا را چنین می‌سنجیدم. اگر دنیا قادر نیست که از اشخاصی همچون من استفاده کند و اگر قادر نیست که به آنها بهترین مقام‌ها و بزرگترین وظیفه‌ها را بدهد، پس کار اشخاصی همچون من جز نابودشدن چیز دیگری نیست. به جهنم چشم دنیا کور شود!



📕دمیان
▪️هرمان هسه
@ELDialectico

“هیچ!”

‏این تصویر دفتر روزنوشت لویی شانزدهم در آرشیو ملی فرانسه است که در برابر تاریخ ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹، چنین روزی در ۲۳۶ سال پیش، نوشته است:
‏هیچ!

‏که لابد یعنی هیچ اتفاق خاص و هیچ تعامل رسمی در آن روز رخ نداد.



‏اما سقوط باستیل در همان روز، آغاز پایان ِحکمرانی لوئی و کمی بعد اعدام او از همین تاریخ کلید خورد.

‏هیچ!

‏جز این‌که انقلاب فرانسه رخ داد.

@ELDialectico

زین رنج و ملالی که نمی‌دانم چیست
بیدل، من و حالی که نمی‌دانم چیست
عمری‌ست به گردن خیال افتاده‌ست
تشویش خیالی که نمی‌دانم چیست

▪️بیدل دهلوی

▫️Woman leaning on a table (1893)
By Eugene Carriere


@ELDialectico

📚#پیشنهاد_مطالعه




📕گذشته ی یک توهم
(جستاری در باب اندیشه کمونیسم در قرن بیستم)
▪️فرانسوا فوره
▪️مترجم : حمید هاشمی کهندانی

🔹کمتر کتاب تاریخی را می‌توان یافت که مسئله‌ی خاصی در تاریخ را با نگاهی سازمان‌یافته و هدفمند مورد کنکاش و بررسی قرار داده باشد. ازاین‌رو چنین کتابی نه‌تنها مرور تاریخ که بررسی چگونگی وقوع حوادث و علل و زمینه‌های آن است. کتاب «گذشته‌ی یک توهم» اثری گران‌سنگ از «فرانسوا فوره» متفکر فرانسوی، چنین کتابی است که پنجره‌ای نو نسبت به صحنه‌ی کمونیسم در دید مخاطب می‌گشاید. نویسنده در این اثر پدیده‌ی کمونیسم را چون یک توهم همه‌گیر مورد بررسی قرار داده و با تشریح وضعیت وطن اصلی این توهم یعنی شوروی زمینه‌های اجتماعی و ایدئولوژیکی استقبال، همه‌گیری شکوفایی و در نهایت فروپاشی آن را به تفضیل مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در جایی از این اثر عنوان می‌کند که کمونیسم شوروی تخیل توده‌ها و انسان‌ها را به خود جذب کرد و کسی نمی‌توانست واقعیت این تفکر را ببیند.

@ELDialectico

شب؟ شب یعنی چه؟ شب یک حالت از وقت است. من غرق در وقتم. شب منطقی است که شب باشد. شب هست. اشکال در شب نیست. اشکال در نبودنِ نور است؛ و در نشستن و گفتن که صبر باید کرد، و انتظارِ صبح باید داشت. وقتی که در شب قطبی نشسته‌ام شش ‌ماه انتظار یک عُمر است، شمع را روشن کن. شمع روشن کردن کاری است، و آفتاب زدن اتّفاقِ نجومی. شمع روشن کن، و باز شمع روشن کن.


📕ابراهیم گلستان
▪️مد و مه
@ELDialectico

⁨ ⁨ ▫️جامعه شناسی خودمان !


⁨ اهمیت تک‌گویی میرزا آقاخان
نوری (با بازی زنده‌یاد جهانگیر فروهر) نزد مهد‌ علیا (با بازیگری روانشاد ایرن) در «سلطان صاحبقران» ساخته علی حاتمی در سال ۱۳۵۴ آنجاست که شرحی از رفتاری آشنا در فرهنگ این ملک می‌دهد:

آنچه میرزا آقاخان نوری می‌گوید را با سابقه‌ی فلان منتقد بدنام و عامل و مأمور یا بهمان هنرپیشه‌ی دلقک‌ماآب خودشیرین یا حتی استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار خودباخته و چاپلوس، مقایسه کنیم، به انطباقی حیرت‌انگیز خواهیم رسید⁩⁩⁩

@ELDialectico