🌎 Халықаралық стандарттар - әлемдік нарыққа жол

Мұнай-газ машина жасау саласының ерекшелігі мен болашағы, жергілікті өндірушілердің мүмкіндіктері және халықаралық стандарттар – біздің бүгінгі эпизодымыздың тақырыбы.

🎙Түсірілім қонағы:
Дастан Абишев - Мұнай-газ машина жасау саласын дамытуға арналған халықаралық орталықтың (IMB орталығы) Бас директоры.

Подкастта орталықтың негізгі мақсаттары мен қызметі, отандық тауар өндірушілерді қолдау тетіктері, сертификаттау және халықаралық стандарттарға сай келу жолдары туралы терең сөз қозғаймыз. Сондай-ақ, Қазақстандағы мұнай-газ саласындағы ірі үш кен орнының үлесі, жергілікті өндірістің экономикаға әсері және шетелдік компаниялармен бәсекелесу жолдарын атап өттік. Эпизод соңында, біздің дәстүрлі айдарымыз - жас мамандар мен кәсіпкерлерге пайдалы кеңестер беріліп, алдағы 5–10 жылда өндірістің даму перспективасын болжадық.

🎙Подкаст жүргізушісі:
Абзал Нарымбетов - Бизнес-аналитик, Energy Analytics Telegram және Instagram арналарының авторы

📱 Таймкодтар:
0:00 Подкаст тизері
02:37 IMB орталығы: қызметі, мақсаттары және негізгі бағыттары
07:11 Жергілікті тауарлар: сертификаттау, ұлттық реестр және халықаралық тәжірибе
09:57 Мұнай-газ саласында қолданылатын тауарлар түрлері
12:19 Ірі үш кен орнындағы тауарлар үлесі және ерекшеліктері
16:42 Жергілікті өндірістің ел экономикасына әсері
18:41 Отандық компаниялардың шетелге шығуы мен бәсекелесу жолдары
23:54 Қазіргі уақытта жергілікті өндірушілерге көрсетілетін қолдау шаралары
28:18 Инвесторларға қойылатын талаптар және ұсыныстар
33:15 Халықаралық стандарттардың маңызы және әлемдік нарыққа шығу мүмкіндіктері
37:06 Шетелге экспорт жасап жатқан қазақстандық компаниялар
41:53 Қазақстандағы білікті кадрлар әлеуеті қандай?
45:42 Жас кәсіпкерлер мен мамандарға пайдалы кеңестер
53:00 Алдағы 5-10 жылдағы өндіріс дамуының болжамы
59:44 Мұнай-газ машина жасау форумы және IMB орталығының жаңалықтары
1:03:27 Қорытынды

📱 https://www.tg-me.com/EnergyAnalytics

Егемен Қазақстан газетіне берген "Бағыт пен уақыт" атты сараптамалық мақаламызды ұсынамыз.

💧Еліміз кейінгі кезде мұнай өндірісін арттыра түсті. Биыл мемлекет 96 млн тонна мұнай өндіреміз деп жоспарлады. Жақын аралықта 100 млн межесіне жеткіміз келеді. Бұл ретте «Теңіз» жобасы үлкен рөл ойнады. Әрине, өндірісті бұлайша арттыру ОПЕК+ аясындағы міндеттемемізге қарама-қайшы.

Алайда «Теңіз» жобасы инвес­тор­лар­дың ықпалында болған­дық­тан, Үкімет те оларға қысқарт деп тапсырма беріп, мәжбүрлей алмайды. Тек қазіргі артық шығарып жатқан өнімді келешекте өтейміз деп, кейінге шегереді. Ол жинала келе әжептәуір көлемге айналуы мүмкін. Немесе ОПЕК+ құрамына кіретін өзге елдер де өз міндеттемелерін орындамаймыз деп, бас тартады. Ондай жағдайда мұнай бағасы түсіп кетуі ықтимал. Өйткені нарықта ұсыныс көп болған кезде баға арзандайды.

⚡️Алайда шындап келгенде, әлем елдері мұнай бағасының барреліне 60-70 доллар деңгейінде сақталып тұруына мүдделі. Өйткені баға күрт төмендеп кетер болса, әрине, бұл ахуал Таяу Шығыс, Араб елдері үшін де тиімсіз болады. Сондықтан ондай радикалды қадамға бара қоюы да екіталай. Ал бізді дәл қазір «100 млн тонна мұнайды қашан өндіреміз?» деген сауал емес, «алдағы бес жылды жағдай қалай болады?» деген сауал алаңдатуы керек. Себебі бізде «Теңізден» кейін мұнай өнімін арттыра алуға қабілетті басқа жоба жоқ.

🛢 Бұл орайдағы өзекті мәселе – мұнай тасымалдау жайы. Дәл қазір басым бағыт – Каспий құбыр консорциумы (КТК). Сонымен қатар бізде кейінгі 3-4 жылда Орта дәліз арқылы тасымалдау жиі айтылып, сол бағыттың өрісін кеңейту тұрғысында ауқымды жұмыс бас­талды. Бірақ соның өзінде Транскаспий арқылы тасымалдау көлемі жақын арада қатты арта қоймайды. Өйткені КТК-да шетел инвесторларының мұнайы ағып жатыр. Егер олар КТК-ны қауіпті деп ойласа, 2022 жылдан бастап Транскаспийді дамытуға күш салар еді. Алайда ондай іргелі қадамға бармады, демек олардың да бір ойлағаны бар. Әйткенмен, осындай балама бағыттарды үнемі дамытып, солар арқылы экспортталатын мұнай үлесін аз болса да көбейтіп отыру маңызды. Мұнай тасымалының 80 па­йызын бір бағытқа (КТК-ға – ред.) байлап қою жақсы үрдіс емес. Бұл – үлкен тәуекел. Өйткені КТК үлкен қиындыққа ұшырайтын болса, қатты қиналып қала­мыз. Себебі республикалық бюджет кірісінің тең жартысына жуығы мұнай сатудан түскен табысқа тәуелді.

🧳 Сөз басында ірі мұнай кеніштеріміз алпауыт инвесторлардың қарауында деп айттық қой, бұл ретте олармен жасалатын келісімшарттарға да мән беру ерекше маңызды.

«Теңіз» инвесторларының бізбен мәмілесі 2033 жылы аяқталады. Олар 2028 жылдан бастап бізбен келіссөз үстеліне отырады. 2028 жылға дейін небәрі 2-3 жыл қалды, сондықтан бұл мәселеге қазірден бастап дайындалу қажет. «Теңіз» жобасы тым ауқымды болғандықтан, ол жоба Үкімет қарауына толықтай өтеді деп айту қиын. Себебі ол жерде атқарылып жатқан жұмысты істеуге адами және технологиялық ресурсы­мыз әлі де болса жетпеуі мүм­кін. Дегенмен солай екен деп қарап отырмай, Үкімет «Теңіз­дегі» өз үлесін көбейтуге күш салуы, келісімшарт тармақтарын өзіне ыңғайлы етіп ауыс­тыруы керек.

Ал «Қарашығанақтың» уақыты 2037 жылы аяқталады. Оған әлі 12 жылдай уақыт бар. 12 жылдың ішінде маманды да даяр­лап, технологиямызды да жетілдіріп үлгереміз, сондықтан бұл жоба толықтай мемлекет қарауына өтуі қажет.

«Қашаған» мерзімінің аяқталуы 2041 жылға тура келіп тұр. Бұл жобада «Қашағанның» екінші фазасы бойынша қазірден бастап келіссөз жүргізіп, позициямызды нықтап алған дұрыс. Екінші фазаға ақша да, технология да көбірек керек, әрі оны 2030 жылға дейін бастап кету өте маңызды болып тұр.

📱 https://www.tg-me.com/EnergyAnalytics

🛢 Кто лидирует по темпам роста добычи нефти за последние 25 лет?

За период с 2000 по 2024 год мировая карта нефтедобычи существенно изменилась. Несколько стран продемонстрировали впечатляющий рост производства:

🇺🇸 США — безусловный лидер с ростом в 2,6 раза (с 7,7 до 20,1 млн барр./сутки). Сланцевая революция превратила Америку в крупнейшего производителя нефти в мире.

🇨🇦 Канада — рост в 2,2 раза (с 2,7 до 5,9 млн барр./сутки). Канадские нефтяные пески обеспечили устойчивое наращивание добычи.

🇧🇷 Бразилия — впечатляющий рост в 2,7 раза (с 1,3 до 3,5 млн барр./сутки). Глубоководные месторождения пресолевого слоя стали ключом к успеху.

🇰🇿 Казахстан — рост в 2,5 раза (с 0,7 до 1,8 млн барр./сутки). Тенгиз, Кашаган и Карачаганак вывели страну в топ-15 мировых производителей.

🇶🇦 Катар — увеличение в 2,1 раза (с 0,9 до 1,8 млн барр./сутки), несмотря на фокус на газовом секторе.

🇦🇿 Азербайджан — рост в 2,1 раза (с 0,3 до 0,6 млн барр./сутки). АЧГ и другие каспийские проекты обеспечили стабильный рост.

📊 Наибольший вклад показал регион «Прочий Ближний Восток» с ростом в 4,1 раза. Эта категория представляет собой остаточную группу небольших производителей региона, не выделенных отдельно в статистике (таких как Иран, Ирак, Кувейт, Оман, Катар, Саудовская Аравия и ОАЭ). Фактически весь рост обеспечен Бахрейном — единственным значимым производителем в этой группе, остальные страны (Иордания, Ливан, Палестина) либо не ведут коммерческую добычу, либо их объёмы пренебрежимо малы.

Эти страны не просто нарастили объёмы — они изменили глобальную энергетическую архитектуру XXI века.

📱 https://www.tg-me.com/EnergyAnalytics

⚡️Как взаимодействуют экология, бизнес, GR и аналитика - путь эксперта

В новом выпуске мы обсуждаем карьерный путь Тельмана Шуриева — эксперта, чья профессиональная траектория охватывает ключевые сферы экономики: нефтегаз, экологию, горно-металлургический комплекс, государственное управление и бизнес.

Спикер делится опытом того, как работа в производственном GR и аналитике помогает выстраивать эффективные коммуникации между управленцами и инженерными командами, внедрять устойчивые решения и адаптировать промышленные процессы к современным вызовам. Это разговор о стратегическом мышлении, лидерстве и о том, как личная профессиональная эволюция может отражать изменения целых отраслей.

В подкасте мы погружаемся в анализ текущего состояния горнорудного сектора и его значения для экономики страны. Обсуждаем перспективы рынков золота, серебра и редких металлов, а также возможности международного сотрудничества. Эпизод будет интересен профессионалам, стремящимся понять, как аналитическое мышление повышает эффективность и конкурентоспособность отрасли.

🎙Гость выпуска:
Тельман Шуриев — эксперт в области повышения производственной эффективности, GR и ESG, имеет многолетний опыт работы в таких компаниях как Казатомпром, Казахмыс и другие, обладатель степеней DBA и MBA

🎙Автор подкаста:
Абзал Нарымбетов - Нефтегазовый аналитик, Бизнес-аналитик, автор Telegram канала Energy Analytics и Youtube канала Energy Podcast

🟥 Таймкоды:
0:00 Тизер выпуска
2:13 Знакомство со спикером: детство и образование
4:48 Начало карьеры: акцент на практическую деятельность
7:04 Экология и промышленный сектор - пути адаптации
9:56 Опыт работы в Казатомпроме и первые шаги в сфере GR
13:46 Производственный GR, нефтегаз и аналитическая работа
17:21 Эффективные коммуникации между управленцами и производственниками
20:16 Роль горнорудного сектора в экономике страны
24:40 Рынок золота и серебра: актуальные направления и потенциал
27:06 Запасы горнорудного сектора: аналитика и современные технологии
29:52 Редкие и редкоземельные металлы
32:00 Изменения в законодательстве и их влияние на промышленность
36:11 Особенности реализации проектов в горно-металлургическом комплексе
38:33 Разведка месторождений: технологии, процессы и финансирование
41:10 Ключевые перспективы сотрудничества с Китаем
44:07 Горнорудный сектор на мировом рынке
46:16 Современные методологии управления техобслуживанием и ремонтом
49:10 Управление изменениями для повышения эффективности
52:02 Системные изменения необходимые для развития отрасли
54:41 Бизнес-сообщество GR Hub и лидерство в современных условиях
59:45 Значение аналитики и критического мышления

📱 https://www.tg-me.com/EnergyAnalytics

Нацбанк повысил ставку до 18 %: тормозим, не отпуская газ

Сегодня Нацбанк Казахстана повысил базовую ставку до 18%, объяснив это ростом инфляции до 12,9%, подорожанием топлива и перегретым спросом.
То есть государство сначала заливает экономику деньгами, а потом героически пытается их откачивать.

📈 Рост с государственным вкусом

Экономика растёт на 6,5 % — рекорд за 14 лет.
Но за этим рекордом — не частные инвестиции и инновации, а фискальный турбонаддув:

• доля бюджета в инвестициях — 23 %,
• иностранных — 16 %,
• а с квазигоссектором — больше 50 %.

То есть половина экономики держится на государственных деньгах.
Государство само разгоняет инфляцию, потом обвиняет рынок — и борется с собой повышением ставки.

🏦 Депозиты: тихая гавань без движения

На счетах населения и бизнеса лежит более 43 трлн ₸ ($80 млрд).
Рекордные ставки по вкладам — до 18 %.
Зачем рисковать, открывать бизнес, производить, инвестировать — если можно просто ждать?
Экономика превращается в гигантский депозит, где все «спасаются», но никто не движется.

Меньше риска → меньше инвестиций → меньше производства → меньше тенге → выше цены.
Круг замкнулся, а ставка — теперь как круговорот воды в природе.

🏗 Льготные кредиты и лобби

Пока Нацбанк «охлаждает», государственные фонды активно подогревают:
• ипотека 7-20-30 (7 % при ставке 18 %),
• КФУ компенсирует банкам убытки из капитала в 4,8 трлн ₸,
• «Байтерек» размещает облигации на 2 трлн ₸ и планирует направить до 8 трлн ₸ на проекты.

За всем этим стоят строительное и аграрное лобби.
Застройщики ждут нового вливания дешёвых денег, чтобы распродать запасы квартир, застрявших на рынке.
Агросектор — своих субсидий и “льготных” кредитов.
И всё это — под лозунгом «поддержки экономики», но фактически — поддержка цен.

⚖ Экономика с раздвоением личности

Одна рука жмёт на тормоз,
вторая — на газ.
И обе искренне уверены, что ведут страну к стабильности.

Монетарная политика ужесточается,
фискальная — смягчается,
а инфляция спокойно наблюдает за этим спором и растёт дальше.

⚠ Когда лечение становится симптомом

Сейчас проявляется эффект NAIRU — занятость уже на максимуме,
и любое дополнительное стимулирование не даёт роста,
а лишь закрепляет высокую инфляцию.
Мы больше не лечим экономику — мы лечим последствия собственного лечения.

🎯 Вывод

Ставка 18 % — это не лекарство, а диагноз:
перегретая экономика, зависимая от дешёвых денег и субсидий.
Пока одна политика борется с последствиями другой,
борьба с инфляцией напоминает спектакль, где актёры уверены, что играют в разных жанрах.

📱 https://www.tg-me.com/EnergyAnalytics