انتشارات نهادگرا برگزار می نماید:

آئین رونمایی از کتاب
جامعه مدنی و بحران های اقتصادی
در یزد و میبد

❇️سخنرانان:
دکتر عباس شاکری
دکتر هادی وحید
دکتر فرشاد مومنی

⏳زمان: چهارشنبه ۲ مهرماه ۱۴۰۴ ساعت ۲۰
🏢مکان: یزد، پارک علم و فن آوری اقبال، سالن آفرینش

⏳زمان: پنجشنبه ۳ مهرماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۹
🏢مکان: میبد، مجموعه فرهنگی امام صادق (ع)

https://www.tg-me.com/nahadgara
https://www.tg-me.com/ali_rezagholi

🔸فرشاد مومنی: مدیران جنگ به تولید تکیه کردند؛ مدیران امروز به خام فروشی
🔸میزان قطع برق واحدهای تولیدی در عرض 5 سال، 10 برابر شده با این حال میلیون‌ها مشترک جدید اضافه کردند
🔸واردات شتاب‌زده پس از جنگ 12 روزه، صنایع داخلی را زمین گیر می‌کند

✅ فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در نشستی علمی به مناسبت سالگرد آغاز دفاع مقدس، بر ضرورت بازخوانی تجربه مدیریت اقتصادی آن دوران تاکید کرد و گفت: نوآوری‌های نهادی و عدالت‌محوری در دهه ۶۰ توانست کشور را در بحبوحه جنگ و تحریم سرپا نگه دارد و مشارکت داوطلبانه مردم را تضمین کند. بیش از ۹۰ درصد بار انسانی جنگ بر دوش نیروهای داوطلب بود و اگر حداقلی از امنیت معیشتی برای خانواده‌ها تضمین نمی‌شد، این مشارکت گسترده هرگز شکل نمی‌گرفت.

✅ مومنی تاکید کرد: سیاست‌های پس از جنگ، از شوک‌درمانی و آزادسازی واردات گرفته تا خام‌فروشی و خصوصی‌سازی‌های رانتی، نه تنها عدالت اجتماعی و بنیه تولید ملی را تضعیف کرده، بلکه کشور را به ورطه وابستگی، فقر و بحران‌های گسترده کشانده است.

✅ متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید

@dinoeqtesad

🔸 نقد فرشاد مومنی برمصوبه جدید اقتصادی: مصوبه ۱۲ شهریور هیات وزیران دروازه فساد و رانت را می‌گشاید
🔸وام‌گیری خارجی بدون شفافیت، بحران‌آفرین است
🔸جهش قیمت کالاهای اساسی باید مسئولان را به بازنگری وادارد
🔸چرا تعهد رفع فقر شدید و عدالت در سلامت محقق نشده؟

✅ دکتر فرشاد مومنی در نقد مصوبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۴ هیئت وزیران، با تاکید بر پیامدهای فاجعه‌آمیز این برنامه، هشدار داد که اجرای این مصوبه بدون بازنگری کارشناسی می‌تواند به تشدید مالی‌سازی اقتصاد، رانت‌جویی و افزایش فشار بر تولیدکنندگان و فقرا منجر شود.
✅ وی با اشاره به وعده‌های انتخاباتی رئیس‌جمهور درباره حذف فقر شدید غذایی و تضمین عدالت در سلامت و آموزش، خاطرنشان کرد: سیاست‌های جاری و مصوبه اخیر دقیقا خلاف این تعهدات حرکت کرده و زمینه افزایش نابرابری‌ها و فساد را فراهم کرده است.
✅ مومنی با یادآوری تجربه تاریخی ایران و ضرورت عبرت‌آموزی از شکست‌های گذشته، تاکید کرد که بدون شفافیت، بازنگری سیستمی و بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای مستقل علمی، این برنامه می‌تواند آثار مخرب اقتصادی و اجتماعی جبران‌ناپذیری به جای بگذارد.

متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید

@dinoeqtesad

پوشه شنیداری آئین رونمایی از کتاب جامعه مدنی و بحران های اقتصادی

با سخنرانی

دکتر هادی وحید
دکتر فرشاد مومنی

چهارشنبه ۲ مهرماه ۱۴۰۴
یزد، پارک علم و فن آوری اقبال، سالن آفرینش

https://www.tg-me.com/nahadgara
https://www.tg-me.com/ali_rezagholi

روایت رئیس جعفری از شهریور ۱۳۲۰:
🔸 تاریخ پهلوی اول درگیر تحریف و مقدس‌سازی است.
🔸️ دستکاری حافظه تاریخی، واقعیت خروج رضاشاه را وارونه نشان می‌دهد.
🔸 رضاشاه مشروطه را نقض کرد.

✅ دکتر رسول رئیس‌جعفری، در نشست «واکاوی ریشه‌های دستکاری حافظه تاریخی ایرانیان» با بیان اینکه یکی از نمونه‌های بارز فراموشی و بازتعریف تاریخ در ایران، ماجرای خروج رضاشاه از کشور است؛ رخدادی که در شهریور ۱۳۲۰ با فشار مستقیم متفقین و در شرایط اشغال ایران رقم خورد، تاکید کرد: اگرچه استعفای تحمیلی رضاشاه نقطه عطفی در تاریخ جنگ جهانی دوم و سیاست ایران بود، اما در حافظه عمومی و روایت‌های بعدی به گونه‌ای دیگر بازگو شده است، گویی مردم و سیاستمداران آن زمان هیچ واکنشی نداشتند یا قدر خدمات رضاشاه را ندانستند.

✅ به گفته وی واقعیت ماجرا کاملا متفاوت بود، چرا که خروج رضاشاه با استقبال و حتی جشن های مردمی همراه شد و بسیاری از رجال سیاسی نیز بلافاصله به نقد حکومت او پرداختند.

🌐 متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید

@dinoeqtesad

📚 «نوآوری نهادی و سرنوشت توسعه در ایران: از تجربه‌ درخشان دهه اول انقلاب تا بازتولید وابستگی پس از جنگ»

📹 دکتر فرشاد مومنی
🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴

📚 «نوآوری نهادی و سرنوشت توسعه در ایران: از تجربه‌ درخشان دهه اول انقلاب تا بازتولید وابستگی پس از جنگ»

✍🏻 بازخوانی سخنرانی دکتر فرشاد مومنی

🔻۱. مقدمه

این گزارش با رویکرد نهادی به بررسی تجربه اقتصادی ایران در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا دوره پس از جنگ می‌پردازد. هدف اصلی، تحلیل تفاوت بنیادین سیاست‌های اقتصادی و جهت‌گیری‌های نهادی در دهه نخست انقلاب اسلامی با دوره‌های بعدی است. چارچوب نظری این تحلیل بر پایه دیدگاه‌های برجسته اندیشه توسعه در ربع اول قرن بیست و یکم است که توسعه را به‌مثابه تاریخ نوآوری‌های نهادی کاهنده هزینه مبادله تعریف می‌کنند.

🔻۲. چارچوب نظری: نهادها و هزینه مبادله

به تعبیر متفکران بزرگ توسعه:

> «تاریخ توسعه، تاریخ نوآوری‌های نهادی کاهنده هزینه مبادله است.»

از این دیدگاه، اگر یک ساختار تصمیم‌گیری نتواند این نوآوری‌های نهادی را درک و به‌کار گیرد، پیامدهای سه‌گانه‌ای خواهد داشت:

۱. مشروعیت‌سوزی برای حاکمیت،

۲. گرفتار شدن مردم در فقر و فلاکت.

۳. بی‌آینده شدن کشور.

این اصل، بنیان تحلیل تحولات اقتصادی ایران پس از انقلاب اسلامی را تشکیل می‌دهد.

🔻۳. دوران دفاع مقدس: ترکیب خردمندانه و زمان‌آگاهانه

در دوران دفاع مقدس، سیاست‌گذاری اقتصادی بر پایه ترکیبی خردمندانه و زمان‌آگاهانه شکل گرفت که سه عنصر اصلی در آن قابل تشخیص است:

استفاده از آخرین دستاوردهای اندیشه توسعه،

شناخت عمیق از تاریخ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران،

بهره‌گیری روزآمد و باکیفیت از فهم اسلامی.

این جهت‌گیری‌ها تجربه‌ای بی‌بدیل و ذخایری استثنایی برای ایران فراهم آورد.

🔻۴. بهره‌گیری از تجربه‌های تاریخی

یکی از مهم‌ترین زمان‌آگاهی‌های عالمانه در این دوره، درس‌آموزی از دو تجربه تاریخی کلیدی ایران بود:

انقلاب مشروطیت،

نهضت ملی شدن صنعت نفت.

سیاست‌گذاران انقلاب اسلامی نه‌تنها از این تجربیات استفاده کردند، بلکه آن‌ها را روزآمدتر نیز ساختند.

🔻۵. تصمیم استراتژیک پس از پیروزی انقلاب

یکی از نخستین تصمیمات استراتژیک پس از پیروزی انقلاب، کاهش ۸۰ درصدی صادرات نفت خام بود. این تصمیم بر پایه صداقت حاکمان با خود و مردم اتخاذ شد و پیامدهای مهمی در اقتصاد ایران داشت.

🔻۶. داده‌های مقایسه‌ای: رانت منابع طبیعی

بر اساس داده‌های سری زمانی بانک جهانی، نسبت رانت منابع طبیعی به تولید ناخالص داخلی (GDP) در ایران تغییرات چشمگیری داشته است:

دوره پهلوی (۱۰ سال پایانی): حدود ۳۵ درصد،

دهه اول پس از انقلاب: کاهش به کمتر از ۱۵ درصد،

دوره پس از جنگ: روند افزایشی مداوم،

دوره ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد: عبور از ۴۱ درصد؛ رکوردی بالاتر از دوران پهلوی.

این داده‌ها نشان می‌دهد که در دهه نخست انقلاب، با تمهیدات توسعه‌گرایانه، سهم رانت کاهش یافت، اما پس از جنگ روندی معکوس پدید آمد.

🔻۷. تناقض شعار و عمل در دوره‌های پس از جنگ

با وجود شعارهای تند و رادیکال برخی دولت‌ها، در عمل:

بنیه تولیدی کشور تضعیف شد،

خام‌فروشی افزایش یافت،

وابستگی ذلت‌آور به جهان خارج شدت گرفت.

نمونه بارز آن، دوره احمدی‌نژاد بود که رکورد رانت‌گرایی حتی از رژیم پهلوی فراتر رفت.

🔻۸. تحلیل نهادی: چرا این تحولات تصادفی نیست؟

این تحولات نه در دهه نخست انقلاب و نه در دوره‌های بعد، تصادفی نبوده است. ریشه اصلی آن در تلقی حاکمان از «متحدان استراتژیک» خود نهفته است:

دهه اول انقلاب: بیش از ۸۵٪ توجه سیاست‌گذاران به تولیدکنندگان فناورانه و فرودستان بود. سیاست‌های اقتصادی عمدتاً در جهت تقویت این گروه‌ها تنظیم شد.

دوره پس از جنگ: هرچند شعارها مشابه دهه اول باقی ماند، اما در عمل توزیع منافع تغییر کرد. رباخواران، رانت‌خواران، واردکنندگان و سوداگران سهم بیشتری از اقتصاد بردند. تولیدکنندگان و عامه مردم، به‌ویژه فرودستان، تحت شدیدترین فشارهای معیشتی قرار گرفتند.

🔻۹. نتیجه‌گیری

بررسی نهادی تجربه اقتصادی ایران نشان می‌دهد که:

در دهه نخست انقلاب، سیاست‌گذاری با صداقت، زمان‌آگاهی و توجه به تولیدکنندگان فناورانه، به کاهش وابستگی رانتی منجر شد.

در دوره پس از جنگ، گرایش سیاست‌ها به سوداگران و رانت‌خواران، اقتصاد را به سمت افزایش وابستگی و تضعیف تولید سوق داد.

این تحولات نه تصادفی بلکه ناشی از تغییر در رویکرد نهادی حاکمان نسبت به متحدان استراتژیک بوده است.

🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴

از شکوه استقلال تا ذلت وابستگی

👤دکتر فرشاد مومنی
🗓 ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴

🔸 دکتر فرشاد مومنی: شفافیت، درسی از دوران دفاع مقدس است که فراموش شد
🔸 داده‌های سیا از ایران به روزتر از آمارهای رسمی است
🔸 مداخله دولت در دوره جنگ ۴۰ درصد و در دوره تعدیل ساختاری ۸۰ درصد بود
🔸 شوک به نرخ ارز، جیب‌بری از فقرا است

✅ در میزگرد تخصصی «درس‌های دوران دفاع مقدس برای اقتصاد ایران»، دکتر فرشاد مومنی با تشریح عملکرد درخشان اقتصادی دوران جنگ، شفافیت را کلید اصلی مدیریت موفق آن دوره دانست و تاکید کرد: در شرایطی که امروز داده‌های سیا درباره ایران از آمارهای رسمی کشورمان روزآمدتر و قابل اعتمادتر است، باید پرسید چرا شفافیت که بزرگ‌ترین درس دوران دفاع مقدس بود، به فراموشی سپرده شده؟

✅ دکتر مومنی با اشاره به رشد خیره‌کننده ۸۵ درصدی سرمایه‌گذاری خصوصی در سال ۱۳۶۲ و افزایش سهم کشاورزی از ۷.۵ به ۱۲.۵ درصد در دوران جنگ، در مقابل از بحران عمیق سرمایه‌گذاری، رشد منفی اقتصادی و افزایش جمعیت فقیر از ۱۰ به ۲۵ میلیون نفر در دو دهه اخیر انتقاد کرد و دلیل اصلی این افول را در «تعدیل ساختاری»، «خصوصی‌سازی شکست‌خورده» و «قطع پیوند اعتماد بین مردم و حکومت» دانست.

متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید.

@dinoeqtesad

🔹 نسخه شنیداری

🔹 موضوع :
نگاه به چشم انداز اقتصادایران از دریچه پیش‌نویس بخشنامه بودجه ۱۴۰۵

🔹 سخنرانان؛
فرشاد مومنی
حمیدرضا قاسمی

📆 ۱۰ مهر ۱۴۰۴


🔹وب‌سایت
www.ires.ir

🔹 کانال موسسه مطالعات دین و اقتصاد
🆔 https://www.tg-me.com/dinoeqtesad

🔹اینستاگرام موسسه مطالعات دین و اقتصاد
🆔 https://instagram.com/dinoeqtesad_official

🔹 تلگرام نشر نهادگرا
🆔 https://www.tg-me.com/nahadgara

#صوت

توصیه های مهم فرشاد مومنی برای بودجه ۱۴۰۵:
🔸 پیش‌نویس ارائه شده هیچ تمهید جدیدی برای بهبود زندگی مردم ارائه نمی‌کند
🔸 پیش‌نویس فاصله عمیقی با برنامه هفتم دارد
🔸 درشرایطی که بحران‌های گسترده وجود دارد، شرم‌آور است که گفته شود کارکنان دولت کاری انجام نمی‌دهند

✅ دکتر فرشاد مومنی، ضمن انتقاد از پیش‌نویس برنامه بودجه ۱۴۰۵، هشدار داد که این سند نه تنها چشم‌انداز روشنی برای مردم و تولید ملی ارائه نمی‌دهد، بلکه روندهای ناکارآمد و سیاست‌های پیشین را تشدید می‌کند و می‌تواند فقر، فشار اقتصادی بر خانوارها و فروپاشی امنیت اجتماعی و ملی را عمیق‌تر کند.
✅ وی با استناد به آمارهای رسمی و گزارش‌های معتبر، از رشد جمعیت فقیر، کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری تولیدی، سقوط کیفیت اشتغال، فشار بر تولیدکنندگان و تبعات فاجعه‌بار سیاست‌های شوک‌درمانی سخن گفت و تاکید کرد که در شرایطی که کشور با بحران‌های اقتصادی، تورم شدید، تحریم‌های هدفمند و فساد گسترده مواجه است، ادامه روند فعلی می‌تواند باعث فروپاشی از درون شود.

متن کامل سخنرانی را اینجا بخوانید

@dinoeqtesad