#نگاهی_به_آرشیو ۳۱ اکتبر   ۹  آبان

🏮 ۸ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/2672
🏮 ۷ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/8034
🏮 ۶ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/14920
🏮 ۵ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/19057
🏮 ۴ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/22609
🏮 ۳ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/25893
🏮 ۲ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/31062
🏮 ۱ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/37622

👥 فقط در بخش نظرات این پیام، می‌‌توانید کلیه مطالب خود در حوزه علمی، فرهنگی، معرفی لینکها و طرح پرسش... را (جز سیاسی) ارسال کنید.👇



تاریخ اجتماعی ایران  جلد ۸
قسمت ۵  +

#راوندی
www.tg-me.com/FarazTed/43891  🎵

#پادکست سنگواره کمیاب مورچه در کهربا

https://www.earth.com/news/ant-fossil-basiceros-enana-is-so-rare-that-scientists-compare-it-to-finding-diamond/

تهیه شده توسط هوش مصنوعی
NoteBookLm ⭐️

@FarazTed

#پادکست معکوس کردن زمان در سطح کوانتومی
https://www.earth.com/news/scientists-manage-to-rewind-time-at-the-quantum-level/

تهیه شده توسط هوش مصنوعی
NoteBookLm ⭐️

@FarazTed

#پادکست شاهکار فیزیک ابررساناها

https://scitechdaily.com/the-holy-grail-of-physics-scientists-discover-new-path-to-room-temperature-superconductors

تهیه شده توسط هوش مصنوعی
NoteBookLm ⭐️

@FarazTed

خبرهای جدید علمی
🔭🔬🕳🩻💊💉🩸🧬🦠🧫🧪🌡

.

اثبات ریاضی ایده جهان هولوگرافیک را رد می‌کند 
یک استدلال ریاضی جدید نشان می‌دهد که مدل هولوگرافیک کیهان، که فضا را به عنوان پروجکشن دوبعدی توصیف می‌کند، با مشاهدات فیزیکی سازگار نیست. 
https://phys.org/news/2025-10-mathematical-proof-debunks-idea-universe.html

این قارچ‌ها داخل شما زندگی می‌کنند و ممکن است بر سلامت شما تأثیر بگذارند
قارچ‌های میکروسکوپی در بدن انسان، به ویژه در روده، با سیستم ایمنی، متابولیسم و حتی رفتار تعامل دارند و ممکن است در بیماری‌هایی مانند التهاب روده یا اختلالات روانی نقش داشته باشند.
https://www.sciencealert.com/these-fungi-live-inside-you-and-they-may-affect-your-health

دانشمندان گل‌های کوچک DNA ساختند که می‌توانند خودبه‌خود حرکت کنند و درمان‌های هدفمند ارائه دهند
با استفاده از نانوتکنولوژی، ساختارهای گل‌مانند از DNA ساخته شده‌اند که قادر به حرکت مستقل و حمل دارو به سلول‌های خاص هستند و پتانسیل بالایی در درمان‌های دقیق پزشکی دارند.
https://www.zmescience.com/science/nanotechnology-science/scientists-built-tiny-dna-flowers-that-can-move-on-their-own-and-deliver-targeted-treatments/

دانشمندان میکروب‌های عجیبی در عمق پوسته زمین کشف کردند که ظاهراً در حال کلونیزه کردن سطح سیاره هستند
https://indiandefencereview.com/scientists-discover-strange-microbes-deep-in-earths-crust-that-appear-to-be-colonizing-the-planets-surface/

تحلیل هوش مصنوعی ژنوم فاژ، بزرگ‌ترین مجموعه ویروسی جهان را آشکار کرد
با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری عمیق، ژنوم بیش از ۳۰۰ هزار ویروس باکتری‌خوار (فاژ) شناسایی و دسته‌بندی شده که می‌تواند در درمان‌های ضدمیکروبی و بیوتکنولوژی کاربرد داشته باشد.
https://phys.org/news/2025-10-phage-genome-ai-analysis-world.html

پژوهشگران سرود بابلی گمشده ۳۰۰۰ ساله را کشف کردند
یک لوح گلی باستانی حاوی متنی موسیقایی از دوران بابلیان
https://scitechdaily.com/researchers-discover-lost-3000-year-old-babylonian-hymn/

گونه جدیدی از اسفنج دریایی غول‌پیکر به کشف شد
https://www.earth.com/news/extraordinary-new-species-of-giant-sea-sponge-discovered-cladocroce-pansinii/

دیدگاه رادیکال کارلو روولی درباره واقعیت
این فیزیکدان نظری واقعیت را به عنوان شبکه‌ای از روابط به جای اشیاء مستقل توصیف می‌کند و نظریه‌ای مبتنی بر زمان نسبیتی و کوانتومی پیشنهاد می‌دهد.
https://www.quantamagazine.org/carlo-rovellis-radical-perspective-on-reality-20251029/

اگر اینشتین فقط نیمی درست می‌گفت؟ آزمایش جدید ناسا برای انرژی تاریک
مأموریت ناسا با استفاده از تلسکوپ‌های پیشرفته، انبساط کیهان را بررسی می‌کند
https://scitechdaily.com/what-if-einstein-was-only-half-right-nasas-new-test-for-dark-energy/

برای گسترش نجوم امواج گرانشی، اخترشناسان به باند میانی نگاه می‌کنند
شناسایی رویدادهایی مانند ادغام ستاره‌های نوترونی با دقت بیشتر.
https://www.universetoday.com/articles/to-expand-gravitational-wave-astronomy-astronomers-look-to-a-band-thats-mid

مواد مغذی مغز مگس‌ها را بازبرنامه‌ریزی می‌کنند تا رفتار مفیدتری داشته باشند
تغییر در رژیم غذایی مگس‌های میوه باعث تغییر در بیان ژن‌های مغزی و بهبود رفتارهای اجتماعی و یادگیری می‌شود که ممکن است در درک تغذیه و سلامت مغز انسان کاربرد داشته باشد.
https://phys.org/news/2025-10-nutrients-rewire-fly-brains-beneficial.html

بیوانفورماتیک درمانی بازسازی‌کننده برای آسیب‌های نخاعی را کشف کرد
تحلیل داده‌های ژنومی مسیرهای مولکولی جدیدی را برای بازسازی نخاع پس از آسیب شناسایی کرده که می‌تواند به درمان‌های نوین منجر شود.
https://medicalxpress.com/news/2025-10-bioinformatics-uncovers-regenerative-therapy-spinal.html

گونه جدیدی از اسفنج دریایی غول‌پیکر به نام Cladocroce pansinii کشف شد
این اسفنج عظیم در اعماق اقیانوس آرام شناسایی شده و ویژگی‌های ساختاری منحصربه‌فردی دارد که ممکن است در مطالعات زیست‌شناسی دریایی و اکوسیستم‌های عمیق مفید باشد.
https://www.earth.com/news/extraordinary-new-species-of-giant-sea-sponge-discovered-cladocroce-pansinii/

عطرهای متنوع گل‌ها حشرات بیشتری جذب می‌کنند و باکتری‌های کمتری دارند
گل‌هایی با ترکیبات معطر پیچیده‌تر، گرده‌افشان‌های بیشتری را جذب می‌کنند و در عین حال از رشد باکتری‌های مضر بر روی خود جلوگیری می‌کنند.
https://www.earth.com/news/diverse-flower-scents-attract-more-insects-and-fewer-bacteria/


#Snews

#شایعه درمان پنج دقیقه‌ای دندان‌درد و عفونت با میخک، گلاب، سرکه سیب و نمک

در شبکه‌های اجتماعی ادعایی مبنی بر درمان قطعی درد و عفونت دندان با ترکیب میخک،‌ سرکه سیب، گلاب و نمک منتشر شده است.


#بررسی فکت نامه
طبق دستورالعمل‌های رسمی و علمی انجمن دندانپزشکی آمریکا و سیستم سلامت بریتانیا، درمان عفونت دندانی با روش‌های دندانپزشکی و بالینی انجام می‌شود، نه با نسخه‌های خانگی.

میخک می‌تواند به صورت کنترل‌شده و محدود، اثر مسکن داشته باشد اما مصرف زیاد آن نه‌تنها به درمان کمکی نمی‌کند بلکه ممکن است خطرناک باشد.
خاصیت اسیدی سرکه سیب منجر به فرسایش مینای دندان می‌شود و کمکی به درد دندان نمی‌کند.
ترکیب آب و نمک ممکن است خاصیت ضدالتهابی داشته باشد اما درمان عفونت دندان یا آبسه نیست و جایگزین درمان قطعی محسوب نمی‌شود.
تا امروز هیچ پژوهش علمی معتبر و بالینی درباره تاثیر گلاب بر درمان عفونت یا درد دندان انجام نشده است.
در فکت‌نامه بخوانید

@Factnameh ⭕️

#شایعه مرگ سلول‌های سرطانی روده بزرگ با عصاره ریشه قاصدک

#بررسی
چنین مقاله‌ای واقعاً منتشر شد که اکنون بی‌اعتبار قلمداد می‌شود. مقاله سال ۱۳۹۵ در ژورنالی با عنوان طب مکمل چاپ شد که تحقیق مشترک دانشگاه‌های ویندزور، اتاوا و یک موسسه مکزیکی بود و CBC هم آن را پوشش داد.
شواهد آزمایشگاهی و حیوانی اولیه نشان می‌دهند عصاره ریشه قاصدک ممکن است دارای خواص ضدسرطانی باشد؛ اما هیچ مدرک علمی یا پزشکی محکمی وجود ندارد که این ماده را به عنوان درمان مؤثر سرطان در انسان‌ها تأیید کند.

این نتایج تنها در محیط کنترل‌شده آزمایشگاهی و مدل‌های حیوانی مشاهده شده‌اند و هیچ مطالعه بالینی انسانی برای اثبات اثر آن وجود ندارد.
حدود ۱۰ سال پس از انتشار مقاله، هیچ کارآزمایی بالینی فاز I–III اثبات‌کننده اثر عصاره ریشه قاصدک در انسان منتشر نشده است.

ژورنال منتشرکننده هم در سپتامبر ۲۰۲۴ متوقف شد و دلایل آن شامل حذف از Web of Science و افزایش مقالات پس‌گرفته‌شده (بی‌اعتبار)‌ بوده است.

مصرف خودسرانه عصاره یا هر مکمل گیاهی به‌جای درمان استاندارد سرطان می‌تواند خطرناک و در تداخل با داروهای شیمی‌درمانی باشد.
در فکت‌نامه بخوانید

@Factnameh ⭕️

آیا در باکو کسی جرات دارد پشت شیشه‌ ماشینش بنویسد «یا تالشی حرف بزن یا خفه شو»؟

اینکه در خاک ایران روی شیشه ماشین چنین بنویسند، نشانه ولنگاری امنیتی و تهدید پایه‌های هویتی کشور و تلاش برای ایجاد جنگ داخلی است.
(احسان موحدیان استاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران)

#توضیح_حاشیه
پلاک ماشین با کد ۳۷ ایران مربوط به شهرهای استان آذربایجان غربی به جز مرکز استان، ارومیه است. این کد معمولاً برای خودروهای ثبت شده در شهرستانهای حومه استان مانند خوی، بوکان، مهاباد میاندوآب و غیره استفاده می‌شود.

زبان‌های اصلی آن منطقه ایران، شامل ترکی‌آذربایجانی و کردی است. علاوه بر این، اقلیت‌هایی به زبان‌های آشوری، ارمنی و فارسی نیز صحبت می‌کنند. شعار بالا نمونه نفرت پراکنی بین اقوام توسط پانترکها است.

ترکی آذربایجانی با ترکی استانبولی هم‌ریشه اما با آن متفاوت است. اما ریشه زبان فارسی و کردی (که به نادرستی گاه آنرا لهجه می‌نامند) به هندواروپایی می‌رسد. کردی خود منشعب از پارتی است.

#نظر
در ترکی استانبولی sus تا وقتی با لحن بی‌ادبانه ادا نشود به معنی «ساکت شو» هست. معنی «خفه شو» را بیشتر با kapa çeneni ادا می کنند.

#مباحث

#کتاب آموزش زبان تالشی
ارسالی علی اکبر مصور

لطفا پی‌دی‌اف کتاب درسی تالشی جمهوری آذربایجان را که اینجا آوردم منتشر کنید تا هموطنان تالشی استفاده کنند (البته به خط لاتین است ولی می‌توان با کمی زحمت به خط فارسی هم تبدیل کرد) و نیز دوستان دیگر ببینند که می‌توان برای ۱.۶۰% اقلیت در یک کشور هم کلاس آموزش زبان مادری در مدرسه ابتدایی دایر کرد.🙏


مباحث مرتبط با آموزش نوشتاری زبان محلی در دبستانها 👇

https://www.tg-me.com/FarazTed/38932

https://www.tg-me.com/FarazTed/39018

https://www.tg-me.com/FarazTed/39019

https://www.tg-me.com/FarazTed/39129

https://www.tg-me.com/FarazTed/39130

https://www.tg-me.com/FarazTed/39131

.

#نگاهی_به_آرشیو  ۱ نوامبر ۱۰  آبان


🏮 ۸ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/2702
🏮 ۷ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/8047
🏮 ۶ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/14932
🏮 ۵ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/19082
🏮 ۴ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/22613
🏮 ۳ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/25895
🏮 ۲ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/31090
🏮 ۱ سال پیش در چنین روزی
www.tg-me.com/FarazTed/37646

👥 فقط در بخش نظرات این پیام، می‌‌توانید کلیه مطالب خود در حوزه علمی، فرهنگی، معرفی لینکها و طرح پرسش... را (جز سیاسی) ارسال کنید.👇



تاریخ اجتماعی ایران  جلد ۸
قسمت ۶  +

#راوندی
www.tg-me.com/FarazTed/43891  🎵

🔘 سودان: نسل‌کشی فراموش‌شده و زمین بازی جدید سپاه

▪️ در سکوت خبری جهان، یکی از بزرگترین فجایع انسانی قرن در حال وقوع است. شهر «فاشر» در منطقه دارفور سودان، پس از یک محاصره ۱۸ ماهه، به دست شبه‌نظامیان «نیروهای پشتیبانی سریع» (RSF) سقوط کرده و گزارش‌ها و تصاویر ماهواره‌ای از کشتار جمعی، پاکسازی قومی و جنایات جنگی هولناک خبر می‌دهند. این نیروها که بقایای مستقیم شبه‌نظامیان بدنام «جنجوید» (عاملان نسل‌کشی دارفور در دهه ۲۰۰۰) هستند، در حال تکرار تاریخ با بی‌رحمی تمام هستند. سازمان ملل این بحران را «بزرگترین بحران انسانی جهان» نامیده است، اما این جنگ داخلی، تنها یک تراژدی محلی نیست؛ یک جنگ نیابتی تمام‌عیار است که در آن، جمهوری اسلامی نیز برای منافع خود وارد میدان شده است.

▪️ جنگ فعلی، نبرد میان دو ژنرال خائن به انقلاب ۲۰۱۹ سودان است: ارتش سودان (SAF) به رهبری ژنرال البرهان، در مقابل نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) به رهبری ژنرال حمیدتی. در حالی که امارات متحده عربی به دلیل منافع تجاری (طلا) از RSF حمایت می‌کند، جمهوری اسلامی با فروش پهپادهای مهاجر-۶ و ارائه پشتیبانی فنی، در کنار ارتش سودان قرار گرفته است؛ بازگشتی فرصت‌طلبانه به کشوری که زمانی مهم‌ترین پایگاه لجستیکی ایران در آفریقا بود.

▫️ سه پرده از یک تاریخ خونین: از انقلاب ربوده‌شده تا جنگ نیابتی

۱. پرده اول: بازگشت هیولا؛ از جنجوید تا RSF: برای درک وحشت امروز، باید به سال ۲۰۰۳ بازگشت. زمانی که عمر البشیر، دیکتاتور اسلام‌گرای سودان، برای سرکوب قبایل غیرعرب در دارفور، شبه‌نظامیان عرب «جنجوید» را مسلح کرد. نتیجه، یک نسل‌کشی با ۳۰۰ هزار کشته بود. نیروهای RSF امروز، همان جنجویدها هستند که با سازماندهی مجدد، اکنون برای کسب قدرت کل کشور می‌جنگند و از همان تاکتیک‌های گذشته استفاده می‌کنند: محاصره، قحطی، تجاوز سیستماتیک و پاکسازی قومی.

۲. پرده دوم: انقلاب ربوده‌شده؛ خیانت ژنرال‌ها: تراژدی بزرگتر این است که سودان در سال ۲۰۱۹ با یک انقلاب مردمی، عمر البشیر را سرنگون کرد و در آستانه دموکراسی قرار گرفت. اما همین دو ژنرال، البرهان و حمیدتی، که قرار بود حافظان دوره گذار باشند، در سال ۲۰۲۱ با یک کودتای نظامی، انقلاب را ربودند و در نهایت، در سال ۲۰۲۳ بر سر تقسیم قدرت، کشور را به آتش جنگ داخلی کشیدند.

۳. پرده سوم: بازگشت سپاه؛ سرمایه‌گذاری بر روی هرج و مرج: پس از شکست‌های استراتژیک در سوریه، لبنان و غزه، جمهوری اسلامی به دنبال یک «پایگاه عملیاتی» جدید برای بازسازی نفوذ خود است. سودان، با موقعیت استراتژیک در دریای سرخ، از نظر تاریخی یکی از مهم‌ترین مسیرهای قاچاق اسلحه ایران به سمت حماس بوده است. با حمایت از ارتش سودان، سپاه پاسداران در حال یک سرمایه‌گذاری کم‌هزینه برای بازگشایی این مسیر حیاتی و مقابله با نفوذ رقبای منطقه‌ای خود (امارات و عربستان) است. این دخالت خارجی، برای سپاه یک «ضرورت» است؛ راهی برای توجیه بودجه‌های نجومی و اثبات کارآمدی خود پس از شکست‌های اخیر، حتی به قیمت ریختن بنزین بر آتش یک نسل‌کشی.

🔸 اقتصاد سیاسی بحران
(The Political Economy of Crisis)
این مفهوم، یک مدل حکمرانی را توصیف می‌کند که در آن، ایجاد، تداوم و مدیریت بحران‌های خارجی، به بخشی از منطق اقتصادی و سیاسی سیستم تبدیل می‌شود. برای نهادهای نظامی-امنیتی مانند سپاه پاسداران، که کنترل بخش بزرگی از اقتصاد را در دست دارند، وضعیت دائمی جنگ و بی‌ثباتی منطقه‌ای، بهترین توجیه برای دریافت بودجه‌های کلان، توسعه برنامه موشکی و پهپادی، و سرکوب هرگونه صدای مخالف در داخل به بهانه «امنیت ملی» است. در این مدل، صلح و ثبات یک «تهدید» محسوب می‌شود، زیرا نیاز به وجود چنین نهادهای پرخرجی را زیر سوال می‌برد. دخالت در سودان، جدیدترین سرمایه‌گذاری در همین اقتصاد سیاسی بحران است.

@khod2

بحثی درباره‌ کتاب
دوباره نگاه کن
اثر تالی شاروت و کَس سانستاین
دکتر آذرخش مکری
youtube.com/@drazarakhshmokriofficial


سیستم عصبی، مغز و ذهن ما قدرت بالایی در خوگیری و عادت کردن دارند. بعد از مدتی عطر و بوهای تند را متوجه نمی‌شویم. به صداها و محرک‌های محیطی اطراف عادت می‌کنیم. لذت‌ها و دشواری‌های زندگی نیز حدت و تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهند.
سفر تفریحی بعد از گذشت چند روز، جذابیت خود را از دست می‌دهد. هیجان روابط خانوادگی و زناشویی رنگ می‌بازد. زندگی کسل کننده می‌شود. متاسفانه به رفتارهای اخلاقی منفی مانند دروغگویی، فریب و بهره‌کشی نیز بتدریج عادت شکل‌ می‌گیرد و افراد حساسیت خود را بدان‌ها از دست می‌دهند.
این بخش منفی عادت‌هاست که شاروت با استناد به پژوهش‌های جالب و متعددی نشان می‌دهد که ما به آنها کم توجه هستیم و تهدید آنرا جدی نمی‌گیریم. در مقابل هنگامی که بواسطه فشار یا ضرب بیرونی وادار به تغییر عادت‌ها می‌شویم در ابتدا احساس نارضایتی داریم ولی در دراز مدت دست کندن از سبک مالوف قبلی را ارج می‌نهیم و خوشحالیم که آنها را رها کردیم.

صوتی
https://www.tg-me.com/FarazTed/43966 🅱

بحثی درباره‌ کتاب
دوباره نگاه کن
اثر تالی شاروت و کَس سانستاین
دکتر آذرخش مکری
youtube.com/@drazarakhshmokriofficial

تصویری و توضیحات اینجا
https://www.tg-me.com/FarazTed/43965

کارگروه جشن‌های ایرانی افراز با همکاری کارگروه‌های زیست‌بوم و فیلم برگزار می‌کند؛

پاسداشت جشن آبانگان

شعرخوانی، سخن از آبانگان، جستاری پيرامون آب و...

همراه با:
نمایش فیلم مستند کوتاه
موسیقی زنده

دهم آبان، ساعت ۱۸
کافه تاريخ
نشانی: خیابان وصال شیرازی، نرسیده به بلوار کشاورز، بالاتر از ایتالیا، بن بست مریم، کاشی۵ 

#کارگروه_جشن‌های_ایرانی
#کارگروه_زیست‌بوم
#کارگروه_فیلم
@anjomanafraz
www.anjomanafraz.com