اختلال اضطراب منتشر یا فراگیر(Generalized Anxiety Disorder or GAD)
#پژوهش_ترتیب_نگارش: داکتر محمد احسان فروتن سعیدی

#عمومیات: اختلالات اضطرابی از جمله شایع ترین اختلالات روانی میباشند. بیشتر مریضان با شکایات جسمی مراجعه میکنند تا اعراض روانی. بنابراین باید همه دکتوران بتوانند اختلالات اضطرابی را تشخیص دهند و تداوی های ابتدایی را انجام دهند.
اختلال اضطراب منتشر عبارت از اختلالات اضطرابی هستند که در آن اعراض و علایم اضطراب بصورت دوامدار موجود است ولی میتواند در سیر مریضی در شدت اعراض وعلایم کاهش و یا افزایش مشاهده گردد. کسانیکه به نظر میرسند تقریباً در مورد هرچیزی نگران هستند، احتمالاً تشخیص GAD دریافت میکنند. به اساس پنجمین ویرایش تجدید نظر شده‌ی کتاب تشخیصی و آماری اختلالات روانی(DSM-5) اختلال اضطراب منتشر اضطراب و نگرانی شدید در مورد چندین رویداد یا فعالیت تعریف میگردد که در اکثر روز ها ضمن حداقل شش ماه دوام داشته باشد.
بصورت عموم اعراض اختلالات اضطرابی بصورت ذیل خلاصه میگردد:
1. حالات روحی روانی (Psychological Arousal): انتظار توأم با ترس، تحریک‌پذیری، حساسیت به سروصدا، بیقراری، عدم تمرکز افکار نگران

2. اعراض اتونومیک(Autonomic Arousal):
الف. اعراض مربوط جهاز هضمی: خشکی دهن، مشکل در بلع، ناراحتی ناحیه شرسوفیه یا Epigastric, نفخ زیاد، افزایش یا کاهش حرکات امعا
ب. تنفسی: احساس انقباض قفسه سینه، اشکال در شهیق، افزایش تعداد تنفس

ج. قلبی تپش قلب، احساس ناراحتی در صدر، آگاهی به ضربان‌های حذف‌شده
د. علائم مربوط به سیستم بولی تناسلی: تکرر ادرار، اختلال نعوظ، ناراحتی مربوط به عادت ماهوار (Amenorrhea)

ه. سیستم عصبی عضلانی(Neuromuscular): لرزش، احساس سوزن‌سوزن شدن یا Tingling، سرگیجه، سردردی، درد عضلات

3. اختلال در خواب: کم‌خوابی، وحشت شبانه

4. سایر علائم:، افسردگی، وسواس‌ها، مسخ شخصیت(Depersonalization)

#تشخیص_تفریقی(DDx):

برای تشخیص اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، باید آن را از سایر اختلالات روانی که علائم مشابه دارند، متمایز کرد. در ادامه، تفاوت‌های اصلی GAD با برخی از این اختلالات بیان شده است:

1. اختلال افسردگی اساسی (MDD): در این اختلال، خلق پایین پایدار و کاهش لذت در انجام فعالیت‌ها (Anhedonia) مشخصه اصلی است، درحالی‌که در GAD، نگرانی بیش از حد و اضطراب مزمن در درجه اول اهمیت قرار دارد.

2. اختلال پانیک: این اختلال با حملات ناگهانی و شدید اضطراب (حملات پانیک) مشخص می‌شود که به‌صورت دوره‌ای رخ می‌دهند، درحالی‌که GAD شامل اضطراب مداوم و پراکنده است.

3. اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): در OCD، فرد دچار افکار مزاحم و ناخواسته (وسواس‌ها) و رفتارهای تکراری (اجبارها) می‌شود که برای کاهش اضطراب انجام می‌شوند، اما در GAD، نگرانی‌ها کلی‌تر و کنترل‌ناپذیر هستند و رفتارهای اجباری مشاهده نمی‌شود.

4. اختلال استرس پس از حادثه (PTSD): اضطراب در PTSD به یک حادثه یا رویداد آسیب‌زا و استرس زای تروماتیک بسیار شدید مرتبط است و اغلب همراه با فلش‌بک‌ها (بازگشت ذهنی به تروما) و کابوس‌ها می‌باشد و شخص نسبت به این تجربه با ترس و درمانده گی پاسخ میدهد و اعراض تا مدت چهارهفته بعد از حادثه ظاهر شده و بیش از یک ماه ادامه میابند. اما در GAD، اضطراب به مسائل مختلف زندگی مرتبط است و علت مشخصی ندارد.

5. اختلال اضطراب اجتماعی: اضطراب در این اختلال عمدتاً در موقعیت‌های اجتماعی رخ می‌دهد و فرد از ارزیابی منفی دیگران می‌ترسد، درحالی‌که در GAD، نگرانی‌ها گسترده‌تر هستند و محدود به موقعیت‌های اجتماعی نیستند.

6. اختلال اضطراب ناشی از مصرف مواد یا داروها: در این نوع اضطراب، علائم ناشی از مصرف یا ترک مواد (مانند محرک‌ها، الکل یا داروهای خاص) هستند، اما در GAD چنین ارتباطی وجود ندارد.
7. پُرکاری Thyroid : برخی از علائم مانند بی‌قراری، تخرشیت، تپش قلب، رعشه، تعریق می‌توانند ناشی از افزایش فعالیت غده Thyroid باشند، اما در GAD، این علائم بدون مشکل جسمی قابل‌شناسایی رخ می‌دهند.
8.فیوکروموسایتوما و هایپوگلایسیمی: در صورت شک به این امراض معاینه فزیکی دقیق و تست های لابراتواری ضروری نزد مریضان صورت گیرد.

#میزان_شیوع(Epidemiology) اختلال اضطراب منتشر:
اختلال اضطراب منتشر در بین زنان شیوع آن نسبت به مردان بیشتر است و حدود 50 در هر 1000 نفر جمعیت رخ میدهد.

#تداوی_دوایی:

دارو ها مستعمله در تداوی اختلالات اضطرابی:

1. پروپرانولول (بِتابلاکر):

عمدتاً برای اضطراب موقعیتی (مانند اضطراب عملکرد اجتماعی یا Social Phobia ) استفاده می‌شود.

#ادامه:
مدت زمان مصرف: کوتاه‌مدت، به‌صورت موردی قبل از رویدادهای اضطراب‌آور.
در اختلال اضطراب منتشر معمولاً برای مدت محدود(دو تا چهارهفته) و بخاطر رفع اعراض جسمانی اضطراب مثل تپش قلب و رعشه به دوز 40 تا 80 میلی گرام در روز استفاده میشود ولی به‌طور معمول برای تداوی بلندمدت GAD استفاده نمی‌شود.

2. بِنزودیازیپین ها(شامل:
Alprazolam, Clonazepam, Lorazepam, Diazepam
بنزودیازیپین برای تسکین اضطراب حاد و بیخوابی به‌عنوان درمان موقتی و کوتاه‌مدت تا زمانی که اثر SSRIs/SNRIs آغاز شود، استفاده می‌شود و اثرات زودرس اضطرابی دوا های SSRI را میتواند برطرف کند.
مثلاً Clonazepam 0.5 mg و یا Alprazolam 0.25-0.5mg و مدت زمان مصرف بنزودیازیپین 2 تا 4 هفته (برای جلوگیری از وابستگی و علائم ترک) میباشد و استفاده بلندمدت این دوا ها توصیه نمی‌شود.
یک نکته شایان ذکر است که Benzodiapine ها در حاملگی Safe نیستند و نباید برای تداوی بیخوابی در خانم های حامله استفاده شوند؛ برای تداوی بیخوابی نزد خانم های حامله یکی از بهترین گزینه ها تجویز Quetapine به دوز 50mg/day برای مدت محدود(بین یک تا چهار هفته و یا کمتر از چهار هفته ) میباشد.

3. مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): این دوا ها تداوی خط اول برای منجمنت طولانی‌مدت GAD میباشند.
دوا های ممعول SSRI که در اختلال اضطراب منتشر تجویز میشوند همراه با دوز شان:
1. سرترالین(Sertraline) دوز شروع 50mg و دوز نگهدارند بین 50 تا 100mg در روز؛ خوبی این دوا در اینست که محدودیتی برای تجویز ندارد و در خانم های حامله نیز میتوان با اطمینان تجویز کرد.
2. پاروکسیتین(Paroxetine): به دوز 20 تا 25 میلی گرام در روز؛ این دوا بیشترین تاثیرات را بالای اختلال پانیک دارا است ولی در حاملگی Safe نیست و نباید استفاده شود.
3. اِسِتالوپرام(Escitalopram) دوز شروع آن در تداوی اختلال اضطراب منتشر 5mg و دوز نگهدارند آن بین 10 تا 20 میلی گرام است. در حاملگی میتوان تجویز کرد ولی Sertraline گزینه ی بهتری است.

مدت زمان تداوی با دوا های SSRI در GAD حداقل 6 تا 12 ماه پس از کنترل علائم میباشد؛ ولی برخی مریضان ممکن است به درمان طولانی‌مدت (چند سال یا مادام‌العمر) نیاز داشته باشند، به‌ویژه در صورت عود علائم پس از قطع دارو. کاهش تدریجی دوز برای جلوگیری از علائم ترک توصیه می‌شود.

4.پری‌گابالین(Pregabalin):

موثریت پری گابالین در درمان اختلال اضطراب منتشر (GAD) و مدت زمان تجویز آن:

پری گابالین با کاهش آزادسازی گلوتامات، نوراپی‌نفرین و Substance P در مغز، اثرات آرام‌بخش و ضداضطرابی ایجاد می‌کند.

برخلاف بنزودیازپین‌ها، خطر وابستگی و سوءمصرف کمتری دارد و باعث ایجاد خواب‌آلودگی کمتر از برخی داروهای دیگر می‌شود.

اثر ضداضطرابی آن سریع‌تر از SSRIs و SNRIs ظاهر می‌شود (معمولاً ظرف یک هفته) و در کاهش اضطراب شناختی و جسمی مؤثر است.
در اختلال اضطراب منتشر، Pregabalin اغلب به عنوان تداوی کمکی در مریضانی که به SSRI پاسخ کافی نداده‌اند، استفاده می‌شود. یعنی اینکه اثر ضداضطرابی SSRI را تقویت میکند و نیز در مریضانی که همراه با اضطراب یا افسردگی از درد های مزمن مثل درد های نیوروپاتیک رنج میبرند، همراه با SSRI تجویز میشود. دوز Pregabalin در صورت استفاده ی همزمان آن با SSRI بین 50 تا 100mg در روز است.
در صورت استفاده همزمان Pregabalin با SSRI ، معمولاً برای 3 تا 6 ماه مصرف می‌شود.

در صورت درد های مزمن و عودکننده، مصرف طولانی‌مدت ممکن است ضروری باشد.

پری‌گابالین نباید به طور ناگهانی قطع شود، زیرا ممکن است باعث علائم ترک مانند بی‌خوابی، اضطراب و تعریق شود.

کاهش تدریجی دوز در طی حداقل یک هفته توصیه می‌شود.

اختلالات اضطرابی و اختلالات شبه جسمی(Somatoform Disorder) بیشترین شکایت مریضان OPD را که به سرویس صحت روانی شفاخانه حوزوی هرات مراجعه میکنند، تشکیل میدهد.
ضمناً از بخش های دیگر هم بیشترین واقعات Refer به صحت روانی را مریضان مصاب اختلالات اضطرابی و اختلالات شبه جسمی یا Somatoform Disorder تشکیل میدهد (اختلالات شبه جسمی گروپی از اختلالات نیوروتیک هستند که در آنها اعراض جسمی تا حدی که موجب ناراحتی روانی یا اختلال در عملکرد اجتماعی و وظیفوی شود وجود دارد در حالیکه نمیتوان این شکایات را با کدام مریضی طبی توضیح داد؛ یا اینکه مریضان تمارض به مریضی میکنند و خود را بیمار میپندارند در حالی که هیچ توضیح طبی یا عصبی برای اعراض شان نمیتوان یافت ولی فشار های روانی-اجتماعی در پیدایش و یا تشدید این اعراض نقش عمده دارند).

مریضان مصاب اختلالات اضطرابی و اختلالات شبه جسمی اغلب با اعراض و شکایات جسمانی مراجعه میکنند و بعضاً داکتر صاحبان سایر بخش ها شکایات این مریضان را با اعراض ناشی از امراض جسمی مغالطه میکنند که یک چالش بزرگ در تشخیص و تداوی مریضان بوده و منجر به تجویز معاینات غیرضروری و هزینه ی گزاف میشود. بناءً دانستن و درک درست اختلالات اضطرابی و اختلالات شبه جسمی برای هر داکتری، نه فقط روانپزشک، الزامی میباشد.
بناءً همه دکتوران باید بتوانند درست اختلالات اضطرابی را تشخیص دهند و تداوی های ابتدایی را انجام دهند؛ روی این ملحوظ، تلاش کردم درین متن مطالبی در مورد تعریف و عمومیات، تشخیص و تشخیص تفریقی و تداوی دوایی اختلالات اضطرابی و در متن دیگر مطالبی در مورد اختلالات شبه جسمی ارائه کنم.
ان شاءالله که مفید واقع شود❤️

"داکتر محمد احسان فروتن سعیدی"

#اختلالات_شبه_جسمی_یا_Somatoform_Disorders
#پژوهش_ترتیب_نگارش: داکتر محمد احسان فروتن سعیدی

درین پُست، راجع به عمومیات و انواع اختلالات شبه جسمی و نیز تفاوت این اختلالات با تمارض( Malingering) و ان شاءالله در پست بعدی راجع به روان درمانی و تداوی دوایی این اختلالات مطالبی ارائه خواهم نمود.

اختلالات شبه جسمی (Somatoform Disorders) که در پنجمین ویرایش تجدید نظر شده ی کتاب تشخیصی و آماری اختلالات روانی( DSM-5) با عنوان اختلالات "اعراض جسمی و اختلالات مرتبط"(Somatic Symptom and Related Disorders) شناخته می‌شوند، گروپی از اختلالات روانی هستند که در آن‌ها فرد اعراض جسمانی را تجربه می‌کند که علت طبی مشخصی ندارند و نمیتوان توضیح طبی و لابراتواری برای آنها یافت و یا اینکه شدت اعراض مریض با یافته‌های طبی همخوانی ندارد. درین اختلالات اعراض جسمی تا حدی که موجب ناراحتی روانی یا اختلال در عملکرد اجتماعی و وظیفوی شود وجود دارد در حالیکه نمیتوان این شکایات را با کدام مریضی طبی توضیح داد؛ ولی عوامل و فشار های روانی-اجتماعی در پیدایش و یا تشدید این اعراض نقش عمده دارند).

انواع اختلالات شبه جسمی بر اساس DSM-5 قرار ذیل اند:

۱. اختلال اعراض جسمانی (Somatic Symptom Disorder - SSD)

این اختلال زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد به طور مداوم علائم جسمانی آزاردهنده‌ای را تجربه کند و نسبت به آن‌ها نگرانی و اضطراب بیش از حد داشته باشد.

ویژگی‌های اصلی:

وجود علائم جسمانی واقعی که ممکن است علت طبی مشخصی داشته باشند یا نداشته باشند.

تمرکز بیش از حد بر این علائم و نگرانی شدید درباره شدت یا پیامدهای آن‌ها.

رفتارهای افراطی مرتبط با بیماری، مانند مراجعه مکرر به داکتر یا بررسی مداوم بدن برای پیدا کردن علائم جدید.

دوره زمانی طولانی (بیش از شش ماه).

مثال‌ها:

فردی که درد مزمن و مبهمی در بدن دارد و باوجود بررسی‌های طبی، علت روشنی برای آن پیدا نمی‌شود، اما همچنان از آن شکایت دارد.

شخصی که نگرانی شدیدی در مورد مشکلات گوارشی یا سردردهای مداوم دارد و معتقد است که بیماری خطرناکی دارد، حتی اگر دکتوران هیچ اختلالی پیدا نکنند.

---

۲. اختلال اضطراب بیماری (Illness Anxiety Disorder - IAD یا خود بیمار پنداشتن یا Hypochondriasis)

در این اختلال، فرد بدون داشتن علائم جسمانی قابل توجه، نگرانی مداوم و بیش از حدی درباره ابتلا به یک بیماری جدی دارد.

ویژگی‌های اصلی:

تمرکز افراطی بر سلامتی و ترس از بیماری‌های خطرناک، حتی بدون وجود علائم جسمانی مهم.

تفسیر نادرست نشانه‌های طبیعی بدن (مثلاً فرد فکر می‌کند که یک سرفه معمولی نشانه سرطان ریه است).

مراجعه مکرر به داکتر یا اجتناب از آن به دلیل ترس از شنیدن تشخیص بیماری جدی.

اضطراب دائمی درباره سلامت بدن که حداقل شش ماه ادامه دارد.

مثال‌ها:

فردی که مدام فشار خون خود را چک می‌کند و فکر می‌کند که ممکن است سکته کند، در حالی که دکتوران تأیید کرده‌اند که سالم است.

کسی که هرگونه درد جزئی را به یک بیماری خطرناک (مانند سرطان) نسبت می‌دهد و مکرراً آزمایش‌های پزشکی انجام می‌دهد.

---

۳. اختلال تبدیلی (Conversion Disorder) یا اختلال علائم عصبی عملکردی

در این اختلال، فرد یک یا چند علامت عصبی (نیورولوژیک) شدیدی مانند فلج، نابینایی،تشنج یا Paresthesia را تجربه می‌کند، اما آزمایشات طبی و لابراتواری هیچ دلیل فیزیولوژیک مشخصی برای آن‌ها پیدا نمی‌کنند.

ویژگی‌های اصلی:

وجود علائم عصبی واقعی مانند ضعف یا فلج در یک عضو، از دست دادن بینایی، مشکلات تعادلی، یا تشنج‌های غیرصرعی.

عدم وجود علت طبی مشخص برای علائم.

ارتباط علائم با استرس‌های روانی (مثلاً فرد پس از یک حادثه استرس‌زا دچار فلج موقت می‌شود).

مثال‌ها:

فردی که پس از یک شوک عاطفی شدید به طور ناگهانی توانایی راه رفتن را از دست می‌دهد، اما بررسی‌های پزشکی هیچ مشکل عضلانی یا عصبی را نشان نمی‌دهند.

یک سرباز که بعد از حضور در جنگ به‌طور ناگهانی نابینا می‌شود، اما معاینات چشمی نشان می‌دهند که چشم‌های او کاملاً سالم هستند.

---
۴. عوامل روان‌شناختی مؤثر بر سایر بیماری‌های جسمانی

در این اختلال، فرد یک بیماری جسمانی واقعی دارد، اما عوامل روان‌شناختی مانند استرس، اضطراب یا افسردگی بر شدت، درمان و پیشرفت بیماری تأثیر می‌گذارند.

ویژگی‌های اصلی:

یک مریضی واقعی مانند دیابت، فشار خون بالا، یا بیماری قلبی در فرد وجود دارد.

عوامل روان‌شناختی باعث بدتر شدن وضعیت بیماری یا کاهش تأثیر درمان می‌شوند.

رفتارهای ناسازگار با درمان، مانند نادیده گرفتن دستورات داکتر، عدم مصرف داروها، یا عدم رعایت توصیه‌های صحی
مثال‌ها:
فردی که به دلیل استرس شدید، حملات Asthma بیشتری را تجربه می‌کند.
شخصی که از مصرف داروهای دیابت خود اجتناب می‌کند زیرا فکر می‌کند که داکتر تشخیص درستی نداده است.
@Gangenahitebi

۵. اختلال ساختگی (Factitious Disorder) (قبلاً بنام Munchausen Syndrome یاد میشد)

در اختلال ساختگی، فرد به‌ قصد گرفتن نقش مریض به خود، به طور عمدی علائم اختلال جسمی یا روانی را تقلید میکند و درین اختلال فرد بطور ارادی علایم اختلالات طبی یا روانی را ایجاد کرده و تاریخچه و علایم مریضی را تحریف میکند و تنها هدف مشخص فرد احراز نقش مریض بدون انگیزه‌ی خارجی است. برخلاف در تمارض (Malingering)، فرد از ایجاد و تقلید علائم اختلال طبی یا روانی هدف ثانویه دارد و برای کسب منافع خارجی (مانند دریافت پول یا اجتناب از کار) تظاهر به بیماری می‌کند.
#ویژگی‌های_اصلی_اختلال_ساختگی

ایجاد عمدی علائم جسمانی یا روانی، بدون انگیزه اقتصادی یا عملی مشخص.

دریافت درمان‌های غیرضروری و مراجعه مکرر به دکتوران

عدم تمایل به افشای حقیقت، حتی در مواجهه با شواهد مخالف.

انواع:

1. اختلال ساختگی اعمال‌شده بر خود: فرد به خودش آسیب می‌زند یا علائم بیماری را جعل می‌کند.

2. اختلال ساختگی اعمال‌شده بر دیگران: (که قبلاً به عنوان سندرم مونشهاوزن توسط واسطه شناخته می‌شد)، در این حالت، فرد یک شخص دیگر (معمولاً کودک یا سالمند) را بیمار جلوه می‌دهد تا نقش مراقب فداکار را بازی کند.

مثال‌ها:

فردی که خود را عمداً مسموم می‌کند تا پزشکان را متقاعد کند که بیماری شدیدی دارد.

مادری که کودک خود را بیمار جلوه می‌دهد یا عمداً او را بیمار می‌کند تا توجه پزشکان و اطرافیان را به خود جلب کند.

❤️ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّد، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

❤️ اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّد، كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آل إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

✨صبح اول هفته تان بخیر وشادی ✨
@Gangenahitebi

تفکر در آیات کلام الهی
ادامه اعجاز علمی قرآن مجید

۱. اعجازهای علمی قرآن در طبابت 🩺 و زیست‌شناسی

۱.۱. مراحل رشد جنین

❇️آیه:
«ثُمَّ خَلَقْنَا ٱلنُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا ٱلْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا ٱلْمُضْغَةَ عِظَٰمࣰا فَكَسَوْنَا ٱلْعِظَٰمَ لَحْمࣰا...» (المؤمنون: ۱۴)

ترجمه:
«سپس نطفه را به صورت علقه (چیزی چسبنده) درآوردیم، پس علقه را به صورت مضغه (چیزی مانند گوشت جویده‌شده) خلق کردیم، سپس مضغه را به صورت استخوان درآوردیم، و استخوان را با گوشت پوشاندیم...»

✅مطابقت علمی:
علم جنین‌شناسی مدرن ثابت کرده که رشد جنین دقیقاً به همین ترتیب رخ می‌دهد.

---
۱.۲. اثر انگشت منحصر به فرد

❇️آیه:
«أَیَحْسَبُ ٱلْإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجْمَعَ عِظَامَهُۥ ۝ بَلَىٰ قَٰدِرِینَ عَلَىٰ أَن نُّسَوِّیَ بَنَانَهُۥ» (القیامة: ۳-۴)

ترجمه:
«آیا انسان می‌پندارد که استخوان‌های او را جمع نخواهیم کرد؟ بله، ما قادر هستیم که حتی سرانگشتان او را (بار دیگر) درست کنیم.»

✅مطابقت علمی:
امروزه ثابت شده که اثر انگشت هر فرد منحصر به فرد است و در علم جنایی از آن برای شناسایی افراد استفاده می‌شود.
---
۱.۳. اهمیت خواب و چرخه‌های آن
❇️آیه:
«وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا» (النبأ: ۹)

ترجمه:
«و خواب شما را مایه آرامش قرار دادیم.»

✅مطابقت علمی:
علم پزشکی نشان داده که خواب نقش حیاتی در ترمیم سلول‌ها، تقویت حافظه و حفظ سلامتی دارد.

---
۱.۴. وجود زوجیت در موجودات زنده
❇️آیه:
«وَمِن كُلِّ شَىْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ» (الذاریات: ۴۹)

ترجمه:
«و از هر چیز، جفت آفریدیم، شاید که متذکر شوید.»
✅مطابقت علمی:
امروزه ثابت شده که تمامی موجودات زنده (گیاهان، حیوانات و حتی برخی ذرات زیراتمی) دارای زوجیت هستند.

---
💫۲. اعجازهای علمی قرآن در زمین‌شناسی و محیط زیست

۲.۱. نقش کوه‌ها در تثبیت زمین
❇️آیه:
«وَجَعَلْنَا فِی ٱلْأَرْضِ رَوَٰسِیَ أَن تَمِیدَ بِهِمْ...» (الأنبیاء: ۳۱)

ترجمه:
«و در زمین، کوه‌های استوار قرار دادیم تا آنها (مردم) را نلرزاند...»

✅مطابقت علمی:
زمین‌شناسان ثابت کرده‌اند که کوه‌ها مانند میخ در پوسته زمین فرو رفته‌اند و باعث پایداری آن می‌شوند.
---
۲.۲. حرکت کوه‌ها (پوسته زمین)

❇️آیه:
«وَتَرَى ٱلْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِیَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِ...» (النمل: ۸۸)

✅ترجمه:
«و کوه‌ها را می‌بینی که گمان می‌کنی ساکن‌اند، در حالی که مانند ابرها در حرکت‌اند.»

✅مطابقت علمی:
امروزه نظریه "حرکت صفحات تکتونیکی" اثبات کرده که کوه‌ها همراه با پوسته زمین در حرکت هستند.
---

۳. اعجازهای علمی قرآن در فضا و نجوم

۳.۱. منشأ جهان (بیگ بنگ)

❇️آیه:
«أَوَلَمْ یَرَ ٱلَّذِینَ كَفَرُوا۟ أَنَّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَٰهُمَا...» (الأنبیاء: ۳۰)

✅ترجمه:
«آیا کسانی که کافر شدند، ندانستند که آسمان‌ها و زمین به هم پیوسته بودند و ما آن دو را از هم جدا کردیم؟»

مطابقت علمی:
این آیه با نظریه "بیگ بنگ" مطابقت دارد که می‌گوید جهان از یک انفجار اولیه گسترش یافت.
---
۳.۲. انبساط جهان
❇️آیه:
«وَٱلسَّمَآءَ بَنَیْنَٰهَا بِأَیْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ» (الذاریات: ۴۷)

ترجمه:
«و ما آسمان را با قدرت بنا کردیم و همواره آن را گسترش می‌دهیم.»

✅مطابقت علمی:
دانشمندان کشف کرده‌اند که جهان همچنان در حال گسترش است، همان‌طور که این آیه اشاره دارد.

---
۳.۳. وجود حیات در فضا

❇️آیه:
«وَمِنْ ءَایَٰتِهِۦ خَلْقُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِیهِمَا مِن دَآبَّةٍ...» (الشوری: ۲۹)

ترجمه:
«و از نشانه‌های او، آفرینش آسمان‌ها و زمین، و پراکندن جنبندگان در آنهاست...»

✅مطابقت علمی:
کشف سیارات قابل سکونت، احتمال وجود حیات فرازمینی را تقویت کرده است.

@Gangenahitebi
---
۴. اعجازهای علمی قرآن در هواشناسی و بارش باران

۴.۱. مراحل تشکیل باران

❇️آیه:
«أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ یُزْجِی سَحَابًا ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُكَامًا فَتَرَى ٱلْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلَٰلِهِ...» (النور: ۴۳)

ترجمه:
«آیا ندیدی که خداوند ابرها را حرکت می‌دهد، سپس آنها را گرد هم می‌آورد، سپس آنها را متراکم می‌سازد، و می‌بینی که باران از میان آنها فرو می‌ریزد؟»

✅مطابقت علمی:
فرایند تشکیل باران به همین شکل در علم هواشناسی توصیف شده است.

✍جمع آوری از منابع مختلفه توسط : ادمین های کانال تلگرام و یوتیوب گنجینه های طبی
@Gangenahitebi

چند تا ازین اعجاز علمی را می‌دانستی ؟؟
اگر مفید بود جهت اخذ ثواب برای دوستان تان بفرستن
╭──────────╮
کتب و کلیپ های درسی طبی پیام صحت و مراکز معتبر طبی دیگر 👇
🆔 @Gangenahitebi 🫀
╰──────────╯

📖 ترجمه کامل فارماکولوژی مصور لیپینکات
به زبان دری چاپ پنجم آن منتشر گردید💯💯
.
📚ترجمه ساده؛ سلیس ؛روان همراه با سوالات چهار جوابه تشریحی،  مصور با چاپ رنگی وباجلد هارد و مرغوب 👏
🖍بر اساس رفرنس اکمال تخصص وزارت صحت عامه💯

✏مترجم :داکتر جلیل احمد یوسفی متخصص جراحی اعصاب شفاخانه جمهوریت
📍ناشر:کتاب طبی فاضلی📌📌

🌺 کتاب را میتوانید از هرات. مزار شریف و کابل از ادرس های درج شده بدست اورید.

🔻 هرات شمال پارک مسجد جامع جاده زرنگار. کتاب طبی فاضلی تلفن 0799329148
🚥 هرات خیابان دانشجو  روبروی پوهنتون دولتی کتاب طبی فاضلی
تلفن 0795941615
⚜مزارشریف چهارراهی الکوزی مارکت شیرخان سلطانی
تلفن 0797444580
🍀 کابل . مرکز کتابفروشان جوی شیر
📲 شماره تماس دلیوری کتاب به ولایات 0705288120

📡  لینک کانال کتاب طبی فاضلی با دوستان خود به اشتراک بگذارید.👇👇👇

.
https://www.tg-me.com/fazelimedicalbook1

#سایکوفارماکولوژی – نکات مهم در مورد SSRIs

نهی کننده‌ گان انتخابی بازجذب سِروتونین (SSRIs) از جمله پرکاربردترین دوا ها در تداوی طیف وسیعی از اختلالات روانی هستند. این گروپ دوایی در تداوی اختلالات اضطرابی، افسردگی، اختلال وسواسی-اجباری (Obsessive Compulsive Disorder)، اختلالات شبه جسمی(Somatoform Disorders) و برخی دیگر اختلالات روانی نقش مهمی دارند.

نکات مهم درباره‌ی تجویز SSRIs:

ایمنی(Safety) : در میان این گروپ،  Sertraline یکی از داروهایی است که معمولاً تحمل پذیر تر و مصئون تر در نظر گرفته می‌شود. این دوا حتی میتواند در دوران بارداری (البته تحت نظر پزشک متخصص) نیز تجویز گردد، Sertraline معمولاً توسط مریضان بهتر تحمل میشود و در بسیاری از موارد می‌توان آن را به عنوان دوای خط اول اختلالات اضطرابی و افسردگی تجویز کرد؛  اما نکته قابل تامل اینست که تجویز این دوا نیز باید با در نظر گرفتن شرایط خاص مریض و تحت نظر متخصص صورت گیرد.

برای اختلالات اضطرابی و افسردگی و همچنین موارد خفیف تا متوسط اختلال وسواسی-اجباری، در دوران حمل بخصوص در ترایمستر اول، Sertraline یکی از دوا های انتخابی و ایمن است ولی در صورتی که OCD شدید باشد و به Sertraline پاسخ کافی ندهد، آنوقت  Fluoxetine و یا Fluvoxamine  با احتیاط و صرف تحت نظر پزشک متخصص و با در نظر گرفتن توازن بین سلامت روانی مادر و ایمنی جنین تجویز شده میتواند.

دوزهای معمول: مثلاً تداوی با Sertraline معمولاً با دوز 50 میلی‌گرام در روز آغاز می‌شود و بر اساس پاسخ مریض، دوز نگهدارنده آن بین 100 تا 200 میلی‌گرام در روز متغیر است. Fluoxetine معمولاً با دوز 20 میلی‌گرام در روز شروع شده و دوز نگهدارنده آن در موارد اضطراب و افسردگی 20 تا 60 میلی‌گرام و در اختلال وسواسی-اجباری دوز شروع 20mg و دوز نگهدارنده بین 40  تا 80 میلی گرام در روز می‌باشد.

مدت درمان: تداوی با SSRIs نباید کمتر از 6 ماه باشد. این مدت برای افسردگی و اضطراب معمولاً 6 تا 12 ماه بعد از بهبودی اعراض،  برای OCD حداقل یک سال بعد از بهبودی اعراض، و برای افسردگی‌های مزمن و عود کننده ممکن است تداوی طولانی مدت برای حداقل 2 سال یا حتی بیشتر، ضرورت باشد. کاهش و قطع این دارو ها همیشه باید با احتیاط، بصورت تدریجی و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

"Dr. Moh. Ehsan Forotan Saeedy"

تجویز دوا های مستعمله در اختلالات عقلی-عصبی بدون نسخه که بماند، حتی توسط داکتر معالج اشتباه است!
مثلاً مورد داشتیم که یکی از داکتر صاحبان معالج Paroxetine و Fluoxetine را همزمان به مریض تجویز کرده بود و خوبی اینجا بود که مریض با خوردن دوا ها و خراب شدن وضع خود به زودترین فرصت به متخصص مراجعه کرده بود، چون در صورت ادامه میتوانست برای مریض خیلی خطرناک باشد
یکی از عوارض فوق العاده خطرناک تجویز همزمان دو دوای SSRI سندروم سروتونین است که میتواند تهدید کننده حیات باشد
بناءً تجویز دوا های اعصاب و روان، تصمیم گیری در مورد اینکه تا چه وقت ادامه داده شود و اینکه چه وقت و چگونه قطع شود، باید همیشه تحت نظر متخصص مغز و اعصاب و روان باشد.

#نیورولوژی
#مرض_پارکینسون_(Parkinson's Disease)

#پژوهش_ترتیب_و_نگارش: داکتر محمد احسان فروتن سعیدی

#عمومیات_:
مرض Parkinson که بنام Paralysis agitans هم یاد میشود، یک مرض استحالوی (Degenerative) سیستم خارج هرمی(Extrapyramidal) است که در آن انساج جسم سیاه( Substantia Nigra) واقع در دماغ متوسط یا Midbrain به تدریج از بین رفته و Dopamine که توسط آنها ساخته میشود، کاهش میابد.

در مرض پارکینسون از سبب تنقیص فعالیت یا تخریب نیورون های افراز کننده دوپامین، تاثیر نهی کننده دوپامین روی حرکات ارادی عضلات تنقیص یافته و میان اسیتایل کولین(تنبیه کننده حرکت) و دوپامین(نهی کننده حرکت) عدم توازن به میان می آید.
در مرض پارکینسون از یک طرف غلظت یا سویه دوپامین در دماغ تنقیص کسب می نماید و از جانب دیگر فعالیت نیورون های کولنیرژیک(افراز کننده استایل کولین) در ناحیه Corpus Striatum دماغ افزایش میابد.
هدف از تداوی دوایی در پارکینسون ازدیاد سویه دوپامین در دماغ و برقراری مجدد توازن میان سویه های دوپامین و استایل کولین در دماغ میباشد.

#اعراض_مشخصه_پارکینسونیزم:
-وجود شخی(Rigidity) در تعداد زیادی از عضلات

-رعشه یا لرزش(Tremor) در حالت استراحت و هنگامی که حرکت ارادی در حال انجام نیست.

-مشکل در شروع حرکات که Akinesia نامیده میشود
-بطائت یا کندی حرکات (Bradykinesia)

#قابل ذکر است که علائم مریضی پارکینسون معمولاً از 45_50 سالگی به بعد پدیدار میشوند و شیوع آن در جوانان بسیار کم است و اگر مریض جوانی با تظاهر پارکینسونی مراجعه نمود، حتما باید به فکر Wilson's Disease باشیم. (بیماری ولیسون (Wilson's Disease) یک مرض ارثی است که با ترسب زیاد مس در انساج خصوصا کبد و سویه ی بسیار پایین مس در سیروم مشخص میشود و میتواند علایم شبه پارکینسون ایجاد نماید.

#تداوی_دوایی_پارکینسونیزم: مدت زمان درمان بیماری پارکینسون معمولاً مادام‌العمر است، زیرا این بیماری یک اختلال پیش‌رونده است و تداوی باعث از میان برداشتن مرض نشده بلکه صرف باعث جلوگیری از پیشرفت بیشتر مریضی و کنترل اعراض و بلند بردن کیفیت زندگی مریضان میشود.

#ادویه_مستعمل_در_تداوی_مرض_پارکینسون:

1. لِوودوپا/ کاربی دوپا
Levodopa+Carbidopa(Sinemet)
هدف از تداوی دوایی پارکینسون، ازدیاد سویه دوپامین در دماغ است و Levodopa دوای اساسی پارکینسونیزم است که سویه دوپامین را در دماغ بلند میبرد. لِوودوپا روی تمام علائم مریضی در حالت شدید پارکینسونیزم موثر بوده و یکی از مزیت های آن نسبت به ادویه انتی کولینرژیک، تاثیرات آن روی برادی کنیزی میباشد.
دوز دوا: برای کاهلان در ابتدا 100mg Levodopa همراه 25mg Carbidopa سه مرتبه در روز تجویز میگردد و دوزاج مگزیمم لِوودوپا 750mg در روز است.

2. اگونیست های آخذه های دوپامین:
از جمله اگونیست های دوپامین که امروزه در پارکینسونیزم تجویز میشود، دوایی بنام Pramipexole است. دوز شروع آن 0.125mg سه بار در روز است.
پرامیپِکسول یک دوای کمکی است که معمولاً همراه با Levodopa در تداوی پارکینسون استفاده میشود که با تنبیه آخذه دوپامین موجب تقویه ی اثرات و فعالیت دوپامین میگردد.

3. ادویه_انتی_موسکارینیک(انتی کولینرژیک) مستعمله در تداوی پارکینسون:
این ادویه به نسبت نهی سیستم کولینرژیک، سبب ازدیاد تاثیر دوپامینرژیک شده و تا اندازه ای توازن دوپامین و استایل کولین را مجدداً برقرار مینماید. ادویه انتی موسکارینیک بالای شخی عضلی و رعشه موثر بوده ولی بالای بطائت حرکی تاثیر ندارد و یا تاثیر جزئی دارد.
از جمله دوا های انتی کولینرژیک که امروزه بیشتر در پارکینسونیزم استفاده میشود، عبارت از ترای هگزی فنیدیل(Trihexyphenidyl) است.
ترای‌هِگزی‌فنیدیل که بصورت تابلیت 2mg موجود است، روزانه 2 تا 6mg معمولاً به دو دوز منقسم تجویز میشود.

4. امانتادین(Amantadine): در حالات خفیف پارکینسونیزم بصورت واحد یا یکجا با ادویه انتی کولینرژیک توصیه میگردد. دوز آن 100mg دو بار در روز است.

5. نهی_کننده_های انزایم مونوامینواکسیداز:
از جمله دوا های نهی کننده انزایم MAO که در تداوی پارکینسونیزم استعمال میشوند، میتوان دوایی بنام Selegiline را نام برد که دوز آن 5 تا 10mg در روز است. این دوا با نهی انزایم Mono Amino Oxidase، از تخریب مونوامین ها در دماغ، از جمله دوپامین، جلوگیری میکند.

6. مکمل B Complex مشخصا حاوی ویتامین های B1, B6, B12– برای حفاظت عصبی و بهبود سلامت اعصاب

#نوت: در صورتیکه مریض همزمان با اختلال پارکینسون علایم افسردگی داشته باشد، از دوا های Selective Serotonin Reuptake Inhibitor و در صورتیکه علایم سایکوتیک مثل هذیان و برسام و اختلال رفتار و اختلال بینش داشته باشد، از انتاگونیست های دوپامین-سروتونین یا نسل دوم انتی سایکوتیک ها مثل Quetiapine استفاده میگردد.

#ادامه_پارکینسونیزم:
فیزیوتراپی و ورزش منظم نیز در تداوی این مریضان اهمیت ویژه دارد که باید مدنظر باشد.

کتاب آناتومی جلد سوم ( سر و گردن )
طبق ریفرنس اگزیت معالجوی سال ۱۴۰۳
تعدادی صفحات که درست خوانده نمیشد مجددا اسکن شده است
در سافت های قبلی تا بلعوم اسکن منظم بود بعضی جاها درست اسکن نشده بود اما در این فایل بخش بلعوم و نیورواناتومی مجدد اسکن شده و منظم گردیده است
╭──────────╮
کتب و کلیپ های درسی طبی پیام صحت و مراکز معتبر طبی دیگر 👇
🆔 @Gangenahitebi 🫀
╰──────────╯

چپتر داخله اطفال ستوماتولوژی۲
طبق ریفرنس اگزیت ستوماتولوژی

╭──────────╮
کتب و کلیپ های درسی طبی پیام صحت و مراکز معتبر طبی دیگر 👇
🆔 @Gangenahitebi 🫀
╰──────────╯

#اختلالات_روانی_جنسی(Psychosexual)

#انزال_زودرس_یا_Premature_Ejaculation

#پژوهش_ترتیب_نگارش_: داکتر محمد احسان فروتن سعیدی

طبق معیار های انجمن بین‌المللی پزشکی جنسی (ISSM) و انجمن یورولوژی امریکا (AUA)،
انزال زودرس یا Premature Ejaculation بر اساس زمان نهفتگی انزال داخل واژن (IELT) تعریف می‌شود:

1. انزال زودرس مادام‌العمر (اولیه):

انزال که کمتر از ۱ دقیقه پس از دخول رخ دهد و از اولین تجربه جنسی وجود داشته است.

2. انزال زودرس اکتسابی (ثانویه):

انزال که کمتر از ۳ دقیقه پس از دخول رخ دهد، در حالی که فرد قبلاً کنترل طبیعی بر انزال داشته است.

#علل_و_Pathophysiology انزال زودرس:

انزال زودرس یا زودانزالی به دو نوع تقسیم می‌شود:

الف) مادام‌العمر (اولیه) – احتمالاً ناشی از عوامل ژنتیکی یا عصبی-بیولوژیکی مانند افزایش حساسیت آخذه های سِروتونین و افزایش حساسیت آله تناسلی است.

ب) انزال زودرس اکتسابی – مرتبط با عوامل روانی (اضطراب، استرس، مشکلات در روابط زناشویی)، بیماری‌های یورولوژیک ( مثل التهاب پروستات) یا اختلال نعوظ (Erectile Dysfunction) است.

از نظر نیوروفیزیولوژیکی، Serotonin نقش کلیدی در کنترل انزال دارد. کاهش فعالیت سروتونرژیک، به‌ویژه در آخذه های 5HT1A، با انزال سریع‌تر مرتبط است، درحالی‌که فعال‌سازی آخذه های 5HT2C باعث تأخیر در انزال می‌شود.

#تداوی_دوایی_انزال زودرس (PE):

تداوی دوایی انزال زودرس (PE) شامل دارو های نهی کننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، نهی کننده گان فاسفو دای ایستراز ۵ (Phosphodiesterase 5 Inhibitors)، بی‌حس‌کننده‌های موضعی ، ضدافسردگی های سه حلقه ای یا Tricyclic مانند Clomipramine، و سایر موارد است. این درمان‌ها با افزایش زمان نهفتگی انزال داخل‌واژنی (IELT) و بهبود کنترل انزال عمل می‌کنند و در عین حال تلاش می‌شود که عوارض جانبی به حداقل برسد.

۱. مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)

مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) به عنوان تداوی دوایی خط اول برای انزال زودرس در نظر گرفته می‌شوند، زیرا با افزایش فعالیت سِروتونرژیک، انزال را به تأخیر می‌اندازند. این داروها می‌توانند به‌صورت روزانه یا در صورت نیاز (on-demand حدوداً 1 تا 3 ساعت قبل از رابطه جنسی) مصرف شوند.

از جمله دوا های SSRI ، داپوکستین (Dapoxetine) که یک دوای با دوام اثر کوتاه است، برای انزال زودرس در صورت نیاز مناسب‌تر است؛ در حالی که سایر SSRIs نیاز به مصرف روزانه دارند و اثرات کامل آنها ۲ تا ۴ هفته بعد از شروع مصرف ظاهر می‌شود.

مصرف طولانی‌مدت SSRIs ممکن است باعث اختلال عملکرد جنسی، کاهش میل جنسی، علائم قطع دارو یا ایجاد تحمل دوایی شود.
خلص اینکه Dapoxetine از جمله SSRI فعلا به عنوان دوای انتخابی در انزال زودرس با حداقل عوارض جانبی در نظر گرفته میشود.

دوز داپوکسیتین : 30 تا 60 میلی گرام در صورت نیاز (۱ تا ۳ ساعت قبل از رابطه جنسی).

اثربخشی: افزایش ۲ تا ۳ برابری زمان انزال داخل مهبلی.

عوارض جانبی: تهوع، سرگیجه، سردرد.

ویژگی خاص: Dapoxetine تنها SSRI که به‌طور خاص برای انزال زودرس تأیید شده است.

2. . نهی کننده گان فاسفو دای‌ ایستراز نوع ۵ (Phosphodiesterase 5 inhibitors):
این دوا ها بیشتر برای درمان اختلال نعوظ (Erectile Dysfunction) استفاده می‌شوند، اما در افرادی که انزال زودرس همراه با اختلال نعوظ دارند، این داروها می‌توانند کنترل انزال را بهبود بخشند.این دوا ها در ترکیب با SSRIs اثربخشی بیشتری دارند، به‌ویژه در افرادی که انزال زودرس(PE) همراه با اختلال نعوظ(ED) دارند.

از جمله نهی کننده گان فاسفو دای ایستراز 5 ، میتوان Sildenafil و Tadalafil را نام برد:
ویاگرا(Sildenafil) : دوز آن ۲۵–۱۰۰ میلی‌گرام در صورت نیاز یعنی صرف قبل از رابطه.
#نکته_بسیار_مهم در مورد Sildenafil و Tadalafil: امروزه استفاده ی خودسرانه از این دوا ها متاسفانه زیاد شده در حالی که یک خطر جدی برای سیستم قلبی وعایی است؛ باید تذکر داد که استفاده از این دوا ها مشروط بر سلامت کامل قلب است زیرا این دوا ها با عوارض جانبی جدی مانند عوارض قلبی واُفت فشار خون همراه اند.

3 . بی‌حس‌کننده‌های موضعی(Local Anesthetics): بی‌حس‌کننده‌های موضعی با کاهش حساسیت آلت تناسلی موجب تأخیر در انزال می‌شوند. این بی حس کننده ها باید ۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از رابطه جنسی استفاده شده و قبل از دخول پاک شوند تا از بی‌حسی شریک جنسی جلوگیری شود.

بی‌حس‌کننده‌های موضعی رایج در درمان انزال زودرس:

کریم لیدوکائین-پریلوکائین (EMLA، حاوی ۲.۵٪ لیدوکائین + ۲.۵٪ پریلوکائین)

اثربخشی: افزایش ۲ تا ۶ برابری زمان انزال داخل واژنی

عوارض جانبی: تحریک موضعی، بی‌حسی آلت، کاهش لذت جنسی.

اسپری لیدوکائین (۱۰٪)

اثربخشی: افزایش ۲ تا ۴ برابری زمان انزال

#ادامه:
عوارض جانبی: مشابه کریم، با خطر انتقال اثر به شریک جنسی در صورت عدم پاک کردن.
بی حس کننده های موضعی برای افرادی که مایل به مصرف داروهای سیستمیک مثل Dapoxetine نیستند، مناسب است زیرا عوارض سیستمیک کمتری نسبت به داروهای خوراکی دارند.

استفاده بیش از حد ممکن است باعث کاهش لذت و کیفیت رابطه جنسی و بی‌حسی مداوم شود.

4. سایر دوا های مستعمل در انزال زودرس:

#ترامادول (Tramadol):

دوز: ۲۵–۱۰۰ میلی‌گرم در صورت نیاز.

میکانیزم تاثیر : ترامادول یک مسکن Opioid یا Narcotic با اثرات سروتونرژیک و نورادرینرژیک است که انزال را به تأخیر می‌اندازد.

اثربخشی: افزایش ۲ تا ۵ برابری زمان انزال

عوارض جانبی: خواب‌آلودگی، سرگیجه، تهوع، خطر اعتیاد و سوءمصرف.
ولی ترامادول هرگز یک دوای انتخابی برای رفع انزال زودرس نیست، چون یک مشتق تریاک است و با اثرات ناگواری مانند اعتیاد و انحطاط تنفسی همراه است.

5. ضدافسردگی های سه حلقه ای یا ترای سکلیک ها: از جمله ترای‌سکلیک ها، برای انزال زودرس، Clomipramine تجویز میشود ولی چون ترایسکلیک ها با اثرات انتی کولینرژیک مانند قبضیت، خشکی دهن، احتباس ادرار و نیز عوارض قلبی مانند احتمال تاخیر هدایتی قلب و کاهش فشار خون وضعیتی همراه اند، بدین ملحوظ دوا های انتخابیِ خط اول برای انزال زودرس نمیباشند.

دوز Clomipramine:
25 تا 50 میلی‌گرام روزانه یا 15 تا 30 میلی‌گرام در صورت نیاز.

اثربخشی: افزایش ۳ تا ۶ برابری زمان انزال.

#نتیجه‌گیری

تداوی دوایی انزال زودرس گزینه‌های مؤثر متعددی دارد. انتخاب تداوی به ترجیحات مریض ، شدت انزال زودرس، وجود بیماری‌های همراه (مانند اختلال نعوظ یا ED) و تحمل دوا ها بستگی دارد.

برای مصرف در صورت نیاز و صرف قبل از رابطه جنسی، Dapoxetine و یا هم بی‌حس‌کننده‌های موضعی بهترین انتخاب هستند.

برای درمان روزانه: دوا های SSRI مانند
(Paroxetine, Sertraline, Fluoxetine, Escitalopram)
موثرترین گزینه‌اند.

برای PE همراه با اختلال نعوظ (ED) نهی کننده گان فاسفو دای ایستراز 5 مانند Sildenafil و Tadalafil مفید هستند.

کلومیپرامین دوای خط دوم در موارد مقاوم به SSRIs میباشد.

چپتر داخله ستوماتولوژی #اطفال
طبق ریفرنس اگزیت ستوماتولوژی
سمستر #هفتم
╭──────────╮
کتب و کلیپ های درسی طبی پیام صحت و مراکز معتبر طبی دیگر 👇
🆔 @Gangenahitebi 🫀
╰──────────╯

چپتر داخله ستوماتولوژی #اطفال
طبق ریفرنس اگزیت ستوماتولوژی
سمستر #هشتم
╭──────────╮
کتب و کلیپ های درسی طبی پیام صحت و مراکز معتبر طبی دیگر 👇
🆔 @Gangenahitebi 🫀
╰──────────╯

چپتر داخله ستوماتولوژی #اطفال
طبق ریفرنس اگزیت ستوماتولوژی
سمستر #نهم
╭──────────╮
کتب و کلیپ های درسی طبی پیام صحت و مراکز معتبر طبی دیگر 👇
🆔 @Gangenahitebi 🫀
╰──────────╯

کاربرد ها، مزایا و معایب و تفاوت های CT Scan و MRI در Neurology و Psychiatry
#پژوهش_ترتیب_نگارش: داکتر محمد احسان فروتن سعیدی

1. سی تی اسکن (Computed Tomography Scan):

#کاربرد_های_کلی CT Scan:

☆شرایط حاد و Emergency: سی تی اسکن اغلب #اولین_انتخاب در مواقع اضطراری (مانند Head Trauma، سکته مغزی و خونریزی های داخل قحفی) میباشد.

☆آسیب‌های دماغی: خونریزی مغزی، کسور عظام قحف و تومورهای بزرگ را تشخیص می‌دهد.

☆هایدروسِفالی (Hydrocephalus): سی تی اسکن می‌تواند بروز بطینات دماغی متوسع(Enlarged Brain Ventricles) را نشان دهد.

☆عفونت و ضایعات فضاگیر داخل قحفی (Intracranial Space-Occupying Lesions) : CT scan می‌تواند آبسه‌ها، کیست‌ها، هماتوم یا تومورهای قحفی را تشخیص دهد.

#مزایای_CT Scan:

☆سریع و بیشتر در دسترس بودن: یکی از خوبی های سی تی اسکن ارائه نتایج سریع است که آن را برای موقعیت‌های حاد و اضطراری یا Emergency یک روش تصویر برداری ایده‌ آل می‌کند.

☆مناسب برای آسیب‌های استخوانی: تشخیص شکستگی‌ها یا خونریزی‌ها توسط سی تی اسکن به دلیل حساسیت به انساج سخت و استخوانی بسیار خوب است.

☆هزینه کمتر نسبت به MRI

☆قابل استفاده در مریضانی که Clip در انیوریزم دماغی، ضربان‌ساز یا Pacemaker در امراض قلبی، پلاتین در امراض ارتوپیدی و سایر امپلنت های فلزی در قسمت های مختلف بدن خود دارند: بر خلاف MRI، سی‌تی‌اسکن از میدان‌های مغناطیسی استفاده نمی‌کند، بنابراین برای مریضان با امپلنت‌های فلزی ایمن‌تر و قابل استفاده است.

#معایب_سی_تی_اسکن:

●قرار گرفتن در معرض اشعه: سی‌تی‌اسکن از اشعه X استفاده می‌کند، بنابراین مریض در معرض اشعه قرار می‌گیرد.

●دقت کمتر در بررسی انساج رخوه یا Soft tissues: سی تی اسکن نسبت به MRI در تشخیص دقیق‌تر انساج نرم، توانایی محدودی دارد.

●عدم تشخیص اولیه برخی شرایط: برخی امراض دماغی (مانند Multiple Sclerosis ، سکته مغزی در مراحل اولیه) ممکن است در سی‌تی‌اسکن درست دیده نشوند.

---

2. ام آر آی(Magnetic Resonance Imaging):

#کاربردهای_کلی_MRI:

■شرایط مزمن: MRI برای شرایط مزمن مانند مولتیپل اسکلروزیس، اختلالات Neurodegenerative (مانند آلزایمر و پارکینسون) ، امراض Demyelinated (مانند مولتیپل اسکلروزیس یا MS) ، بررسی صرع و شناسایی ضایعات ساختاری مغز، تشخیص تومورهای مغزی و همچنین ارزیابی تغییرات مغزی در مریضان مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلالات خلقی مانند مانیا و افسردگی، ترجیح داده میشود چون در موارد ذکر شده دقت و حساسیت بسیار بالایی نسبت به CT scan دارد؛ با این حال، MRI دارای محدودیت‌هایی است؛ از جمله اینکه مدت زمان انجام آن طولانی‌تر است، هزینه بالاتری دارد و در شرایط Emergency به راحتی در دسترس نیست. همچنین، برخی بیماران به دلیل داشتن ایمپلنت‌های فلزی نمی‌توانند از MRI استفاده کنند.

■جزئیات انساج نرم و ساختاری دماغ : MRI تصاویری با وضوح بالا از انساج نرم شامل دماغ، اوعیه و اعصاب آن و تومورها ارائه می‌دهد.

■اسکن‌های دقیق دماغ : MRI برای تشخیص ناهنجاری‌ها و ابنارملیتی ها در ساختار دماغ بسیار مناسب است، از جمله سکته‌های کوچک، ضایعات ماده سفید دماغ و نخاع، اتروفی دماغ.

#مزایای_MRI:

☆بدون اشعه: MRI از اشعه X استفاده نمی‌کند و به همین دلیل برای تصویربرداری‌های مکرر، به ویژه در بیماران جوان یا بیمارانی که نیاز به معاینات مکرر دارند، ایمن‌تر است.

☆وضوح عالی در انساج رخوه یا نرم: MRI تصاویری دقیق از ساختار های دماغ و نخاع و هر گونه ناهنجاری یا ابنارملیتی در ساختار CNS را ارائه می‌دهد.

☆مناسب برای ارزیابی تغییرات عملکردی و ساختاری دماغ : MRI عملکردی یا Functional MRI می‌تواند به ارزیابی فعالیت مغز در اختلالات Psychiatry کمک کند.

#معایب_MRI:

《زمان‌بر و هزینه‌بر: MRI بیشتر زمان‌بر است و هزینه بیشتری نسبت به سی‌تی‌اسکن دارد.

《حساسیت به فوبیای محبوس بودن(Claustrophobia) : دستگاه MRI به دلیل داشتن محیط بسته ، می‌تواند برای بیمارانی که از فوبیای محبوس بودن در محیط بسته رنج می‌برند، ناراحت‌کننده باشد.

《نامناسب برای بیماران با برخی ایمپلنت‌ها: بیمارانِ دارای ضربان‌ساز، کلیپ در انیوریزم دماغی، پلاتین در امراض ارتوپیدیک و سایر ایمپلنت‌های فلزی نمی‌توانند از MRI استفاده کنند به دلیل میدان‌های مغناطیسی قوی.

《صدای بلند: دستگاه‌های MRI در هنگام اسکن صدای بلند دارند.

---

#تفاوت‌_های_کلیدی_بین سی‌تی‌اسکن و MRI در Neuropsychiatry:

الف. تکنالوژی تصویربرداری:

سی‌تی‌اسکن: از اشعه X و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند.

ام آر آی از میدان‌های مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند.

ب. دقت تصویر:

سی‌تی‌اسکن: برای ساختارهای استخوانی و خونریزی حاد مناسب‌تر است، اما برای انساج نرم دقت کمتری دارد.