💠شاپور دوم و مسیحیان💠



🔴راجع به آزار مسیحیان باید گفت که شاهپور احساسات خصومت آمیز مخصوص نسبت به مسیحیان نداشته و چون عیسویان دشمنی پنهانی با ایران داشتند وجود ایشان خطری دایمی برای این کشور محسوب میشده است. خاصه پس از آنکه قیصران روم صلیب برداشته و آن را علامت خود ساختند.


📚منبع

📘ایران در عهد باستان، محمد جواد مشکور، ص ۴۰۸


🌹@Historiumclub🌹
💠شخصیت شاپور دوم‌ ساسانی و روایتی از جوانمردی او در روایت مورخ رومی💠



🔴 شاپور دوم از برجسته ترین شاهنشاهان ساسانی است.آمیانوس مارسلینوس مورخ رومی با آنکه طبیعه از این دشمن خطر ناك متنفر بود، در روایت خود نتوانسته است از ذکر جلال و شکوه و دلیری شخص شاپور خودداری کند. به قول وی شاپور قدی رسا داشته و از ملتزمان خود يك سر و گردن بلندتر بوده است.


🟠 از روایات آمیانوس بر می آید که او دارای صفات جوانمردانه بوده است. چنانکه در هنگام فتح در شهر رومی در میان زنان اسیری که به نزد او آورده بودند، زنی زیبا زوجه ی گروکاسیوس مستشار رومی بود، و از بیم آنکه شاید فاتحین به ناموس او دست درازی کنند بر خود می لرزید.


🟢 شاه او را به حضور طلبید و وعده داد که به زودی به دیدار شوهر خود نایل شده هیچکس به شرافت او لطمه نخواهد زد و نیز پادشاه دختران تارک دنیای عیسوی را تحت حمایت خویش قرار میداد، و امر میکرد کسی متعرض آنان نشود و آنان را در ادای فرایض دینی خود آزاد می گذاشت.


📚منبع

📘ایران در عهد باستان، محمد جواد مشکور، ص ۴۰۷ و ۴۰۸


🌹@Historiumclub🌹
💠تأثیر زبان فارسی در شعر عربی مردم حیره💠



نخستین زبان شناسان مسلمان تأثیر و نفوذ نازدودنی و غیرقابل انکار زبان فارسی برای بیان واژگان و مفاهیم مربوط به قدرت و تجمل در این شعر را به رسمیت میشناختند. ابن قتیبه معتقد است که شاعر معروف ميمون بن قبس الاعشی از اهالی شهر حیره به استفاده از واژگان پارسی در شعر خود علاقمند بود که نتیجه دیدارهای مکرر او از دربار ساسانیان بود. وی اشعاری از اعشاء ذکر میکند که در آن واژگان پارسی از آلات موسیقی وجود دارند.


📚منبع

📕اعراب و ایرانیان بر اساس فتوحات اسلامی، اسکات ساوران، ترجمه سمانه کدخدایی مرغزار ، ۱۳۹۸، ص ۲۱۹


🌹@Historiumclub🌹
رسانه تاریخی Historium
💠رواج داستان های شاهنامه و حماسه‌های‌ایرانی در میان اعراب پیش از اسلام💠 🔴نضر بن حارث از معدود اعراب باسواد حجاز بود که به حیره رفته و داستان های فارسی را آموخته بود و بین مردم حجاز ترویج داد و در مقابل داستان های انبیا در قرآن میگفت من برای شما داستان…
💠رواج داستان های شاهنامه در شهر حیره💠



ابن اسحاق میگوید که استقبال از زبان پارسی به دلیلی جذابیت آن میان اکثریت مردم شهر حیره بسیار زیاد بود و بسیاری از مردم از گوش دادن به قصه های رستم و اسفندیار لذت میبردند.


📚منبع

📕اعراب و ایرانیان بر اساس فتوحات اسلامی، اسکات ساوران، ترجمه سمانه کدخدایی مرغزار ، ۱۳۹۸، ص ۲۱۹

🌹@Historiumclub🌹
💠صنعت نظامی اشکانیان💠


بنابه گفتهٔ «تروگوس پومپئیوس» (ژوستن، ۲،۴۲) :«جوشن آنان (سواران اشکانی) و جوشن اسبان‌شان، از ورقه‌های فلزی کوچک تشکیل یافته است که مانند پرهای پرندگان برروی هم می‌لغزند و سراسر بدن سوارکار و اسب را می‌پوشاند.» {1}
این شرح باتوجه به آثار هنری اشکانیان کاملاً تطابق دارد.


🔶چنین جوشنی، نه‌ تنها حاکی از ثروت فراوان، بلکه گواه مهارت و دانش قابل توجه و وجود صنعتی براساس مواد خام بوده است. در دوره‌ای که هم‌زمان با قرون‌وسطی در اروپا بوده است، یک‌دست جوشن به اندازهٔ یک قطعه زمین مرغوب ارزش داشته و ساختن آن مدت‌ها به‌طول می‌انجامیده و در طی قرن‌ها، به منزلهٔ میراث خانوادگی بوده است. {2}
سپاهی مرکب از صدها، بلکه هزاران جوشن‌پوش مانند سپاه اشکانیان در نبرد حران، نمایانگر سنت طولانی زندگی ثابت، ثروت و تکامل صنعتی است.


📚منبع
{1}: "The Asiatic splint armour in Europe", Thordeman
{2}: "E.Perroy, Le Moyen age, I expansion de L Orient et la civilization Occidentale"

📙کتاب «خاستگاه پارت‌ها»
🖊نوشته «فیلیپ لوزینسکی»
📝ترجمه دکتر رقیه بهزادی
📄صفحه ۳۰


🌹 @HistoriumClub 🌹
💠القاب ایرانی سلطان یعقوب آق قویونلو در نامه سلطان بایزید عثمانی💠



🔴در نامه ای که بایزید دوم عثمانی به یعقوب آق قویونلو پادشاه ایران نوشته او را در توصیف عدالت و رسم و سنت، او را به پادشاهان ساسانی تشبیه کرده است در سطرهای آغازین نامه وی یعقوب را اینگونه مورد خطاب داده است:


مشید قواعد العداله النوشروانيه، مجدد مراسم المكارم الخسروانیه (تجدید کننده رسوم و بزرگواری‌های خسروانی)(۱)


🟠همچنین پس از سركوب شیخ حیدر و خاندان صفوی که دشمن مشترک عثمانیان و آق قویونلوها بود در پاسخی که بایزید دوم به یعقوب داده او را با القاب بسیاری توصیف کرده که یکی از آنها قهرمان السلاطين الایرانیه است.(۲)


📚منابع


📕۱.اسناد و مکاتبات تاریخی ایران،عبدالحسین نوایی،۱۳۵۶، ص ۷۰۷

📙۲.روابط خارجی ایران با عثمانی و مصر در دوره حکومت یعقوب آق قویونلوها،هدی سیدحسین زاده، ۱۳۹۱، ص ۱۸۸ و ۱۹۰


🌹@Historiumclub🌹
💠به چه علت در خلافت های اسلامی مقام وزارت به ایرانیان اختصاص یافت؟💠



🔴استاد احمد امین دانشمند معاصر مصری در علت این که در دستگاه خلفا وزارت غالباً به ایرانیان اختصاص داشته چنین مینویسد: «قوۀ نویسندگی که خلفا آن را شرط وزارت گرفته بودند یکی از بزرگترین علتهایی بود که کار وزارت را غالباً بـه ایرانیان منحصر ساخت. اعراب بیشتر دارای فصاحت زبانی بودند نه بلاغت انشائی و فن نویسندگی، و شاید همین امر هم سبب شده که ایشان برای فصاحت کلمه ای از ماده «لسان» مشتق کرده و به کسی که دارای بیانی فصیح بوده رجل لسن گفته اند در صورتی که از ماده «کتابت»  کلمه ای بدین معنی اشتقاق نیافته است.


🟠این نویسنده سپس گفتار خود را چنین ادامه میدهد : «راستی این است که قوه نویسندگی در ایرانیان آشکارتر از اعراب است و حتی در دوره اموی نیز نامی ترین نویسندگان فنی مانند عبدالحمید و سالم از ایرانیان بودند. اعراب پیوسته به شمشیر و زبان افتخار میکرده اند نه به قلم یزید بن معاویه هنگامی که نیکی های خاندان خود را بر زیاد بن عبید میشمارد گوید ما تو را از ولاء خاندان ثقیف به عزت قریش رساندیم و از (عبید) به ابوسفیانت منسوب گردانیدیم، و از قلم به منبرت بالا بردیم.»


🟢استاد نامبرده در بیان این که اعراب شمشیر را برتر از قلم می شمرده اند ابیات زیر را هم که منسوب به سلیط ابن جریر النمری است از كتاب (الوزراء و الكتاب) جهشیاری نقل کرده است:


اتحقرنی و لست لذاك اهلا
و تدنى الاصغرين من الخـوان

جها بذة و كتاباً و ليسوا
بفرسان الكريهة و الطعان

ستعرفنی و تذکرنی اذاما
تلاقى الحلقتان من البطان




📚منابع


📙۱.ضحی الاسلام، احمد امین مورخ مصری، ۱۹۳۶، ص ۱۶۷

📗۲.الوزرا و الکتاب، جهشیاری، ۱۹۳۸ ، ص ۲۸

📕۳.فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عربی، محمد محمدی ملایری، ۱۳۹۶، ص ۱۱۱ و ۱۱۲


🌹@Historiumclub🌹
💠حمزه اصفهانی مورخ نامدار ایرانی قرن چهارم دوره آل بویه💠


🌹@Historiumclub🌹
💠حمزه اصفهانی مورخ نامدار ایرانی قرن چهارم دوره آل بویه💠



🔴ابوعبدالله حمزه بن حسن اصفهانی مورخ نامدار ایرانی به سال ۲۷۰ ه.ق در اصفهان ولادت یافت و بین سالهای ۳۵۰ - ۳۶۰ ه.ق در همان شهر از دنیا رفت. وی در لغت ،ادب، نحو، انساب و تاریخ استاد بود.حمزه اصفهانی ظاهرا تحصیلات اولیه خود را در اصفهان به انجام رساند و بعدها برای کسب دانش به مسافرتهایی پرداخت و چندین بار از بغداد دیدن کرد.فضای مساعد اصفهان و بغداد در پرورش شخصیت علمی او تأثیر بسزایی داشت. و از محضر استادانی چون عبداله بن احمد، محمد بن صالح، محمد بن جریر طبری و .... کسب فیض کرد.


🟠به گفته میتوخ آلمانی شماره تألیفات حمزه به ۱۲ جلد میرسیده است. از این آثار بجز کتابهای «التنبيه على حدوث التصحيف» «مجموعة امثال يا كتاب الامثال على افعل»، «شرح اخبار ابی نواس» «سنى ملوك الارض والانبياء»باقی از میان رفته است. از کتابی به نام «الموازنة بين العربية والفارسية» نیز نسخه ای ظاهراً ناقص در دست است و قطعه ای از آن در معجم الادباء یاقوت و المزهر سیوطی، و نیز فصلی از آن در لسان «المیزان» نقل شده است.


🟢از جمله کتابهای گم شده حمزه کتاب اصبهان(اصفهان) و اخبارها است که یاقوت از آن چند بار یاد کرده و نیز ثعالبی بنا بر آنچه در يتيمة الدهر در باب پنجم ، محاسن شعرای اصفهان میگوید این کتاب را در دست داشته و مطالبی نیز از آن نقل کرده است.بارزترین ویژگی علمی او شیفتگی به دانش و مطالعه انواع علوم بود که باعث شد ابوعلی مندویه اصفهانی طبیب مشهور رساله فلسفی و چند رساله پزشکی خود را برای حمزه ارسال کرد.



📚منابع


📕۱.بینش و روش تاریخنگاری حمزه اصفهانی در سنی الملوک و االرض االنبیاء، ذکرالله محمدی و پوریا اسمعیلی، ۱۳۹۷، ص ۸۹

📗۲.سنی ملوک الارض و الانبیا، حمزه اصفهانی، ۱۳۴۶، ص ۲


🌹@Historiumclub🌹
💠رسوم تدفین در میان سکاییان💠


✍️آیین تدفین تنها طی دو فصل از سال یعنی بهار و پاییز برپا می‌شد. رسم به تعویق انداختن تدفین، مومیایی کردن جسد را ضروری می‌ساخت. هرودوت درباره شیوه مومیایی کردن سکاها شرح مفصلی داده که اجساد مومیایی یافت شده در گورهای پازیریک سخن هرودوت را تایید می‌کنند.


⚰️نخست امعا و احشای جسد را خالی و سپس آن را با گیاهان خوشبو پر می‌کردند و بهم می‌دوختند. جسد را برروی ارابه‌ای می‌نهادند و اعضای طایفه پس از بریدن بخشی از موی خود، زاری‌کنان به‌دنبال جسد به راه می‌افتادند. به بازوان‌شان زخم می‌زدند و به دست چپ خود تیر فرو می‌بردند.


◼️بدین‌ترتیب گروه عزاداران از دهکده‌ای به دهکده دیگر می‌رفت تا اینکه سراسر منطقه مرد متوفا پیموده می‌شد. این سفر بایستی طی چهل روز انجام گیرد و تنها پس از آن بود که جسد را به محل تدفین باز می‌گرداندند.


📚منبع
📕کتاب «سکاها»
🖊نوشته «تامارا تالبوت رایس»
📝ترجمه «دکتر رقیه بهزادی»
📄صفحه 94_95

🌹 @HistoriumClub 🌹
رسانه تاریخی Historium
💠حمزه اصفهانی مورخ نامدار ایرانی قرن چهارم دوره آل بویه💠 🔴ابوعبدالله حمزه بن حسن اصفهانی مورخ نامدار ایرانی به سال ۲۷۰ ه.ق در اصفهان ولادت یافت و بین سالهای ۳۵۰ - ۳۶۰ ه.ق در همان شهر از دنیا رفت. وی در لغت ،ادب، نحو، انساب و تاریخ استاد بود.حمزه اصفهانی…
💠معرفی کتاب تاریخی مشهور حمزه اصفهانی سنی ملوک و الارض و الانبیا (تاریخ پیامبران و شاهان)💠



🔴حمزه اصفهانی کتاب عمومی سنی الملوک و الارض الانبیاء یا تاریخ پیامبران و شاهان را در سال ۳۵۰ ه.ق به عربی تألیف کرد و آن مشتمل بر ده باب که هر باب شامل چند فصل است.


باب اول در ذکر تاریخ سالهای پادشاهان ایران.

💥باب دوم در ذکر تاریخ سالهای پادشاهان روم.

باب سوم در ذکر تاریخ سالهای پادشاهان یونان

💥باب چهارم در ذکر تاریخ سالهای پادشاهان قبطی

باب پنجم در ذکر تاریخ پادشاهان اسرائیلیان

💥 باب ششم در ذکر تاریخ لخم پادشاهان عراق عرب

باب هفتم در ذکر تاریخ غسانیان پادشاهان عرب در شام

💥باب هشتم در ذکر تاریخ حمیر پادشاهان عرب در یمن

باب نهم در ذکر تاریخ پادشاهان کنده


💥باب دهم در ذکر تاریخ امرای قریش از عرب در دوره اسلام


🟠قصد مؤلف از نگارش آن ارائه تاریخ زمان نگاشتی اقوام و ملل مختلفی بوده که وی می شناخته است.


📚منابع


📕بینش و روش تاریخنگاری حمزه اصفهانی در سنی الملوک و االرض االنبیاء، ذکرالله محمدی و پوریا اسمعیلی، ۱۳۹۷، ص ۸۹ و ۹۰


🌹@Historiumclub🌹
💠حمزه اصفهانی از چه منابعی برای تاریخ خود استفاده کرده است؟💠



🔴حمزه اصفهانی با توجه به تعصبی که به ایران باستان به ویژه ساسانیان داشت در باب شهریاران این خطه کهن از ترجمه های مختلف متن پهلوی خدای نامه و نیز اظهارات شفاهی روحانیون زرتشتی بهره برده است.(۱)حمزۀ اصفهانی چنان‌که خود گفته است در تدوین تاریخ باستانی ایران، از این منابع که ترجمه‌هایی از تحریرهای مختلف خدای‌نامه‌اند، بهره برده است:


سیر ملوک الفرس، ترجمۀ ابن مقفع

💥 سیر ملوک الفرس، ترجمۀ محمد بن‌ جهم برمکی


تاریخ ملوک‌ الفرس، بهره گرفته از کتابخانۀ مأمون

💥 سیر ملوک‌ الفرس، ترجمۀ زادویه بن شاهویه اصفهانی

⚡️سیر ملوک الفرس، ترجمه یا گردآوری محمد بن بهرام‌ بن‌ مطیار اصفهانی

💥 تاریخ ملوک بنی‌ساسان، ترجمه یا گردآوری هشام‌ بن‌ قاسم اصفهانی

تاریخ ملوک بنی ساسان، اصلاح بهرام‌ بن مردانشاه موبد ولایت شاپور از بلاد فارس(۲)



📚منابع


📕۱.بینش و روش تاریخنگاری حمزه اصفهانی در سنی الملوک و االرض االنبیاء، ذکرالله محمدی و پوریا اسمعیلی، ۱۳۹۷، ص ۹۰

📗۲.سنی ملوک الارض و الانبیا، حمزه اصفهانی، ۱۳۴۶، ص ۷


🌹@Historiumclub🌹
💠۲۰ خرداد روز بزرگداشت فخرالدین عراقی شاعر نامدار ایرانی قرن هفتم گرامی باد💠



ز دو دیده خون فشانم، ز غمت شب جدایی
چه کنم؟ که هست اینها گل خیر آشنایی

💥همه شب نهاده‌ام سر، چو سگان، بر آستانت
که رقیب در نیاید به بهانهٔ گدایی

مژه‌ها و چشم یارم به نظر چنان نماید
که میان سنبلستان چرد آهوی ختایی

💥درِ گلسِتان چشمم ز چه رو همیشه باز است؟
به امید آنکه شاید تو به چشم من درآیی

سر برگ گل ندارم، به چه رو روم به گلشن؟
که شنیده‌ام ز گلها همه بوی بی‌وفایی

💥به کدام مذهب است این؟به کدام ملت است این؟
که کشند عاشقی را، که تو عاشقم چرایی؟

به طواف کعبه رفتم به حرم رهم ندادند
که برون در چه کردی، که درون خانه آیی؟

💥به قمارخانه رفتم، همه پاکباز دیدم
چو به صومعه رسیدم همه زاهد ریایی

در دیر می‌زدم من، که یکی ز در در آمد
که: درآ، درآ، عراقی، که تو خاص از آن مایی



🌹@Historiumclub🌹
💠فخرالدین عراقی شاعر نامدار ایرانی قرن هفتم💠



🔴شيخ فخرالدين ابراهيم بن بزرجمهر بن عبد الغفار همدانی فراهانی و مشهور به عراقی از بزرگان تصوف و شاعران بلند پایه ایران در قرن هفتم هجری است. او به سال ۶۱۰ هجری در «کومجان» از توابع اراک کنونی متولد شد. خاندان عراقی اهل علم بوده اند.در احوال او نوشته اند که چون به هفده سالگی رسید بر جملۀ دانشها از معقول و منقول مطلع شده بود و مستفید گشته تا چنان شد که در شهر همدان در مدرسه شهرستان بافادت و دیگران در خدمتش به استفادت مشغول بودند.


🟠مرگ او را در محرم ٦٨٦ یا ذی القعدة ٦٨٨ نوشته اند و ظاهراً او را پشت مزار محیی الدین ابن العربي واقع در دامنهٔ جبل صالحیه در دمشق به خاک سپردند. ولی اکنون اثری از گور او باقی نیست.دیوان عراقی حدود پنج هزار بیت از قصیده و غزل و ترکیب و ترجیع و ترانه و قطعه و مثنوی دارد و به اهتمام مرحوم سعید نفیسی در سال ۱۳۳۵ به طبع رسیده است. عشاق نامه عراقی مخلوطی است از مثنوی و غزل و مجموعاً شامل ۱۰۶۳ بیت است و به ده نامه نیز معروف است که به نام شمس الدین محمد صاحب دیوان جوینی بین سالهای ٦٨٠ - ٦٨٣ و بر وزن حدیقه سنایی سروده و بدو تقدیم نموده است.


🟢اثر معروف دیگر عراقی «لمعات» است که به ظن غالب در قونیه بعد از حضور در مجلس های درس صدرالدین قونیوی نگارش یافته است.همچنین از عراقی رساله یی به نام «مصطلحات» باقی مانده است.عراقی عاشق سوخته ای است که با سخنانش از سوز درون و شوق باطن و کمال نفس خویش حکایت میکند.کلامش ساده و استوار و استادانه است. در بیشتر شعرهایش شور و شوق بی مانند که نشانه التهاب درونی است دیده میشود. مثنوی و قصیده هایش بیشتر رنگ «تحقیق» دارد و فاقد لطافت غزلهای اوست.


📚منبع

📘تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، ۱۳۹۱، ج۲، ص ۱۰۱ تا ۱۰۳


🌹@HistoriumClub🌹
نخستین باده کاندر جام کردند
ز چشم مست ساقی وام کردند

چو با خود یافتند اهل طرب را
شراب بیخودی در جام کردند

لب میگون جانان جام در داد
شراب عاشقانش نام کردند

ز بهر صید دلهای جهانی
کمند  زلف خوبان دام کردند

بگیتی هر کجا درد دلی بود
بهم کردند و عشقش نام کردند

سر زلف بتان آرام نگرفت
ز بس دلها که بی آرام کردند
💥



🌹فخرالدین عراقی🌹




🌹@HistoriumClub🌹
رسانه تاریخی Historium
💠حمزه اصفهانی از چه منابعی برای تاریخ خود استفاده کرده است؟💠 🔴حمزه اصفهانی با توجه به تعصبی که به ایران باستان به ویژه ساسانیان داشت در باب شهریاران این خطه کهن از ترجمه های مختلف متن پهلوی خدای نامه و نیز اظهارات شفاهی روحانیون زرتشتی بهره برده است.(۱)حمزۀ…
💠بینش و روش حمزه اصفهانی مورخ نامدار ایرانی💠



🔴حمزه اصفهانی از جمله مورخانی است که فرهنگ و تمدن ایران باستان را پاس داشت و در راستای نهضت شعوبیه اثر خویش را گردآوری نمود پیدایش مسلک شعوبیه در قرون نخستین اسلامی جنبشی را ایجاد کرد و بر شئون اجتماعی سیاسی فکری و ادبی مسلمانان تأثیر گذاشت. قائدین این نهضت بزرگ ایرانیان بودند و در اثر تبلیغات آنها جمع کثیری از هر طبقه داخل این فرقه شدند.آنان در تمام شعب علوم دست داشتند و در هر قسمت آثار بسیاری از عقاید خود باقی گذارده اند.این حرکت در آغاز عکس العمل تحقیر موالی توسط خلفای اموی و اعراب تابع آن بود.


🟠بنابراین ایرانیان به اقدامات فرهنگی پرداختند. مورخان نیز طی چند قرن تلاش کردند تا با تألیفات خویش نهضت را ادامه دهند و هویت ایرانی را حفظ نمایند تا به ورطه فراموشی سپرده نشود. حمزه اصفهانی نیز با تألیف سنی الملوک و الارض الانبياء به زبان عربی سعی کرد تا به اقوام عرب سرزمینهای اسلامی دستاوردهای ایران پیش از اسلام را بشناساند و بگوید با آنکه از نظر نظامی مغلوب مسلمانان شدند اما فرهنگ آنها زنده است و حتی مسلمین نیز میتوانند با الگوبرداری از آن قوام حکومت خویش را تضمین کنند.


🟢وی در مقدمه کتاب ابتدا به اختصار جغرافیای هفت اقلیم ایرانی را بر اساس تقویم بررسی کرده است که همین مسئله اهمیت دانش جغرافیا را در نگرش وی نشان می دهد که می گوید: «بدان که در ربع مسکون با تفاوت نواحی آن در میان هفت قوم بزرگ یعنی چین، هند، سودان، بربر، روم، ترک و آریان تقسیم شده است. آریان که همان ایران (فرس) است.


🔵 این کشورهای شش گانه همه به آبادی های زمین واقع پیرامون کشور ایران تسلط دارند.پس جغرافیای ایران زمین را بسیار مهم جلوه میدهد و اینچنین اهمیت آن را در عالم قدیم خاطر نشان می سازد که می تواند از بینش ایرانیت وی سرچشمه گرفته باشد به طوری که بسان جغرافی نویسان مکتب عراق عمل کرده و اقلیم مرکزی را جایگاه پادشاهان ایرانشهر در نظر گرفته است.



📚منبع


📕بینش و روش تاریخنگاری حمزه اصفهانی در سنی الملوک و االرض االنبیاء، ذکرالله محمدی و پوریا اسمعیلی، ۱۳۹۷، ص ۹۱ و ۹۲


🌹@Historiumclub🌹
پیچ اخلاقی دیگری برای باستان‌شناسان

🖊کریم علیزاده


هیچ میراث فرهنگی ارزشش بالاتر و بیشتر از جان یک انسان زنده نیست.


🔸سال 2001 ملامحمد عمر (رهبر طالبان) دستور تخریب تمثالهای بودا در بامیان در افغانستان را داد. بلافاصله بیانیه ها و اظهارنظرها و مصاحبه ها منتشر شد در تقبیح و محکوم کردن این تصمیم. در نهایت هم متاسفانه این اتفاق افتاد! ولی آن زمان از بزرگترین نهادهای بین المللی مرتبط با میراث فرهنگی همچون یونسکو گرفته تا موسسات و نهادها در کشورهای غربی و شرقی در محکومیت این کار بیانیه دادند. در جایی دیدم که نوشته بود ملامحمد عمر گفته بود که تزویر و ریای شماها از همینجاست که برای کشته شدن هزاران کودک و زن و مرد افغانستانی فریاد و فغان نمیکنید ولی برای تمثالهای بودا تمام دنیا یکصدا شروع میکند به محکوم کردن (تعداد اندکی از باستانشناسان به این موضوع پرداخته اند و همه اینها بصورت مقالات و در وبلاگها در دسترس هستند).

🔹کسی منکر اهمیت آثار باستانی و میراث فرهنگی نیست و این اهمیت قابل انکار هم نیست. سوال مهمی که ما باستانشناسان باید از خود بپرسیم این است: در شرایط جنگی که الان درش قرار داریم و صدها نفر تا الان کشته شده اند و هزاران نفر زخمی و بی خانمان شده اند (و معلوم نیست این تعداد تا کجا خواهد رفت)، اینکه نگران میراث فرهنگی و محوطه های باستانی باشیم و در این رابطه بیانیه بدهیم، توصیه های فنی و دستورالعمل های حفاظت از آنها را متذکر شویم چه معنی دارد و چه چیزی درباره خود ما به ما میگوید؟

🔹به این سوال فکر کنید: در این بحبوحه جنگ که نیروهای نظامی هردو رژیم ایران و اسرائیل برای کسب توفیق نظامی بر مسائلی متمرکز شده اند، اسرائیل از زدن آثار باستانی ایران چه نفعی خواهد برد یا چه انگیزه ای برای این کار ممکن است داشته باشد؟ چیزی که اینجا نگران کننده است این است که چرا باید مسائل مرتبط با چگونگی حفاظت از میراث فرهنگی و پروتکل ها و کنوانسیون های مرتبط با اموال فرهنگی به خوبی و دقیق مبنای تذکر باشد ولی حتی اشاره به مرگ صدها انسان بیگناه و زخمی و بیخانمان شدن هزاران نفر در ایران راهی به متن بیانیه پیدا نمیکند. اگر یک ایرانی به ما باستانشناسان بگوید که شماها فقط به فکر ملاحظات علمی و حرفه ای خود هستید و گسسته از جامعه و زندگی مردمان زنده هستید، چه جوابی برای چنین کسی داریم بدهیم؟ اگر این یک بحران اخلاقی برای باستانشناسان ایرانی نیست اسمش چیست؟

🔹شکی در این نیست که آثار باستانی باید حفظ شوند و این هدف مهمی است که آنها را برای نسل های آینده حفظ کنیم ولی وقتی از میراث فرهنگی گذشتگان بت میسازیم در واقع در یک چاله و بحران اخلاقی میافتیم.

-برگرفته از رسانه «جامعه باستان‌شناسی ایران»

🌹 @HistoriumClub 🌹
بر دیوار جنوبی صفه تخت جمشید، دو کتبیه به فارسی باستان به دستور داریوش بزرگ در ۲۴ سطر حک شده است. در یکی از کتیبه‌ها (DPe) داریوش از کشورهایی که تحت فرمان اوست گفتگو می‌کند و در دیگری (DPd) از اهورامزدا می‌خواهد تا از سرزمینش حراست کند:


«گوید داریوش شاه: مرا اهورمزدا یاری کند با همه بغان و این سرزمین را اهورمزدا بپاید از سپاه دشمن، از سال بد، از دروغ. به این سرزمین نیاید، نه سپاه دشمن، نه سال بد، نه دروغ، این را من چون بخششی درخواست می‌کنم از اهورمزدا با همه بغان».


📙کتاب راهنمای زبان‌های باستانی ایران (جلد اول)
🖊دکتر محسن ابوالقاسمی
📄صفحه ۹۳

@HistoriumClub
2025/06/25 22:34:54
Back to Top
HTML Embed Code: