Ibnu Munewor (ኢብኑ ሙነወር)

ኢብኑ ተይሚያ ሸይኹል ኢስላም ካልሆነ እና ማን ሊሆን ነው?!
~
ባየያዝኩት ቪዲዮ ላይ ቃሲም ታጁ የተባለ የትልቅ ቀላል ሸይኸል ኢስላም ኢብኑ ተይሚያን እያበሻቀጠ ይናገራል። "እኛ እንኳ በሸይኸል ኢስላምነቱ አናምንም" ይላል። እንዳንተ አይነቱ ዱርየ አመነ አላመነ ምን ቂማ አለው? ለማንኛውም ወደዳችሁም ጠላችሁም እጅግ በርካታ ዑለማኦች ኢብኑ ተይሚያን “ሸይኹል ኢስላም” እያሉ ጠርተዋል።

በነገራችን ላይ ኢብኑ ተይሚያን “ሸይኹል ኢስላም” የሚሉ ሰዎችን ከኢስላም እስከማስወጣት የደረሱ ዋልጌዎች ያቆጠቆጡት ዛሬ አይደለም። ለዚህም ነው ኢብኑ ናሲሪዲን አዲመሽቂ – አላህ ይዘንላቸውና - “አረዱል ዋፊር ዐላ መን ዘዐመ ቢአነ መን ሰማ ኢብነ ተይሚያ ሸይኸል ኢስላሚ ካfi ፊር” (ኢብኑ ተይሚያን ሸይኸል ሲላም ብሎ የጠራ ሰው ከኢስላም የወጣ ነው ባለ ሰው ላይ የተሰጠ አጥጋቢ ምላሽ) ብለው አንድ ኪታብ ያዘጋጁት። በዚህ ኪታብ ውስጥ ኢብኑ ተይሚያን “ሸይኹል ኢስላም” እያሉ ያሞካሹ ወደ መቶ የሚቃረቡ ታላላቅ ዑለማዎችን ዘርዝረዋል።

ኢብኑ ናሲሪዲን የሞቱት በሂጅሪያ አቆጣጠር በ842 ነው። ከሳቸው በኋላ ይህን ኪታብ እያወደሱ የመግቢያ አድናቆት የፃፉት ኢብኑ ሐጀር፣ በድሩዲን አልዐይኒ እና ሌሎችም ከዚህ ቁጥር ላይ የሚጨመሩ ናቸው። እሳቸው ይህን ኪታብ ያዘጋጁበት ምክንያት “ኢብኑ ተይሚያን ሸይኹል ኢስላም ያለ ሰው ሙስሊም አይደለም፣ ሶላትም ሊከተሉት አይገባም” ብሎ የተናገረ ሰው ስለኖረ ነው። ይሄ ሰውየ ከኢብኑ ተይሚያም አልፎ እጅግ በርካታ ዑለማዎችን ነው ከእስልምና በማውጣት የተናገረው።

ከኢብኑ ናሲሪዲን ዝርዝር ውስጥ የማይገኙ ዓሊሞችን ልጥቀስ፦

ኢብኑል ወርዲ፣ ዐይኒ፣ መቅሪዚ፣ ቡልቂኒ፣ ኢብኑ ሐጀር፣ ኢብኑ ተግሪ በርዲ፣ ሲዩጢ፣ ሰኻዊ፣ ዐልዩል ቃሪ፣ ዘቢዲ፣ ሶንዓኒ፣ ሸውካኒ፣ ኢብኑ ሶይረፊ፣ ቡርሃኑዲን ኢብራሂም ብኑ ሙፍሊሕ፣ ሙሐመድ ብኑ ዑመር ብኒ ዐዘም አቱኒሲይ፣ አቡል የመን አልዑለይሚ፣ ሸምሰዲን አዳውዲ፣ ዒማዱል ሐንበሊ፣ መርዒ ብኑ ዩሱፍ፣ ኢብኑል ገዝዚ፣ ሸዕራኒ፣ ዐብዱረሺድ አልከሽሚሪ፣ ኢብኑ ጡሉን፣ ሙሐመድ በድሩዲን አሹሩንባቢሊ፣ ሲዲቅ ሐሰን ኻን፣ መሕሙድ አልኣሉሲ፣ ወልዩላህ አደህለዊ፣ ኑዕማን አልኣሉሲ እና ሌሎችም።

እንግዲህ ኢብኑ ተይሚያን “ሸይኹል ኢስላም” ማለት ከኢስላም የሚያስወጣ ከሆነ ኢብኑ ናሲሪዲን ከዘረዘሯቸው መቶ አካባቢ በተጨማሪ እዚህ ላይ የጠቀስኳቸው ዓሊሞች ሁሉ ከኢስላም ወጥተዋል ማለት ነው። እነዚህ ሁሉ ዓሊሞች የመሰከሩለት ሰው “ሸይኹል ኢስላም” ቢባል ምን ይደንቃል?! ደግሞስ ከሳቸው ዘመን ወዲህ ማነው ከሳቸው ጋር የሚስተካከለው?! “ቃዲል ቁዳት” ሸምሰዲን ኢብኑል ሐሪሪ አልሐነፊ – አላህ ይዘንላቸውና - እንዲህ ይላሉ፦ “ኢብኑ ተይሚያ ሸይኹል ኢስላም ካልሆነ እና ማን ሊሆን ነው?!” [አዱረሩል ካሚና፡ 1/147]

ምቀኛን ይቁረጠው!

ኢብኑ ተይሚያን የሚያብጠለጥሉ ምቀኞች ለኢብኑ ሐጀር አልዐስቀላኒይ ልክ ያለፈ አክብሮት ያላቸውና ከሌሎች በርካታ አኢማዎች የሚያስቀድሙ ናቸው። እንዲያውም በብዙ ነገሮቻቸው ላይ እሳቸውን ማስረጃ ማድረግ ይቀናቸዋል። ታዲያ እነዚህን ምቀኞች በሚያስቆጭ መልኩ ኢብኑ ሐጀር ለኢብኑ ተይሚያ እንዲህ የሚል የሚገርም አድናቆት ችረዋል፦

“የሸይኽ ተቅዩዲን ኢማምነትና ዝና ከፀሐይ የጎላ ነው። እሱን ‘ሸይኸል ኢስላም’ በሚል ቅፅል መጥራቱ ከንፁሃን አንደበቶች ዘንድ ከዘመኑ ጀምሮ ዛሬም ድረስ ያለ ነው። ትላንት እንደነበረው ነገም ይቀጥላል። ልኩን የማያውቅ ወይም ደግሞ ሚዛናዊነት የራቀው ሰው ካልሆነ በስተቀር ይህንን አይቃወምም። …

ታዲያ እሱን ‘ከኢስላም ወጥቷል’ ያለ፣ አልፎም ‘ሸይኸል ኢስላም’ ያለውን ሰው በክህ ^ደት የወነጀለ ሰው እንዴት አይወገዝም? እሱን (ኢብኑ ተይሚያን) በዚህ መልኩ (ሸይኸል ኢስላም ብሎ) መጥራት እዚህ የሚያደርስ (በክ ^ህደት የሚያስወነጅል) አይደለም። ያለ ጥርጥር ሸይኹል ኢስላም ነው። የተነቀፈባቸው ርእሶች ደግሞ በስሜት የሚናገራቸው አልነበሩም። ማስረጃ ከቀረበለት በኋላ በድርቅና የሚፀናም አልነበረም። ይሄውና እነዚህ ኪታቦቹ በተጅ ^ ሲም በሚያምኑ ላይ ምላሽ በመስጠትና ከዚህ የጠራ መሆኑን በመግለፅ የተሞሉ ናቸው።

ከዚህም ጋር ሰው ነውና ይስታል፣ ያገኛል። ያገኘበት - ብዙ ነው - ይጠቀሙበታል። በዚህ ሰበብም ምህረት ይጠየቅለታል። የሳተበትን ሊከተሉት አይገባም። ባይሆን የሚታለፍበት ምክንያት አለው። ምክንያቱም የኢጅቲሃድ መስፈርቶች እንደተሟሉለት የዘመኑ ሊቃውንት መስክረውለታልና። በሱ ላይ በጣም ጭፍን ቡድንተኛ እንዲሁም እሱን በመጉዳት በከባዱ ከተነሱት የሆነው ሸይኽ ከማሉዲን ዘምለካኒ እንኳን በዚህ ይመሰክራል። ከሱ ፊት ለመከራከር በመፅናት ብቸኛ የሆነው ሶድሩዲን ኢብኑል ወኪልም እንዲሁ።

በጣም የሚደንቀው ይሄ ሰውየ እንደ ራፊዳ፣ ሑሉሊያና ኢቲሓዲያ ባሉ የቢድዐ ሰዎች ላይ ምላሽ ከሚሰጡ ታላላቅ ሰዎች መሆኑ ነው። በዚህ ረገድ ኪታቦቹ ብዙና የታወቁ ናቸው። በነሱ ላይ የሰጣቸው ፈትዋዎቹ ተቆጥረው አይዘለቁም። እነዚህ ሰዎች እሱን የሚያከ ^ Fር መኖሩን ሲሰሙ ምንኛ ይረካሉ?! ከዑለማዎች እሱን የሚያከ FR ሲያዩ እንዴት ይደሰታሉ?!

ለሸይኽ ተቅዩዲን ወዳጅም ጠላትም የተጠቀመባቸው ጠቃሚና አርኪ ኪታቦች ባለቤት ከሆነው ከታዋቂ ተማሪው ሸምሱዲን ኢብኑ ቀይም አልጀውዚያ ውጭ ሌላ ገድል እንኳን ባይኖረው ራሱ ደረጃው የላቀ ለመሆኑ በቂ ምስክር ነው። ከሐንበሊዮች ይቅርና ከሻፊዒያ ምሁራን ሳይቀር የዘመኑ ልሂቃን በእውቀት ቀዳሚ፣ በግንዛቤ ነጥሮ የወጣ በመሆኑ ላይ የመሰከሩለት ሲሆንስ እንዴት ሊሆን ነው?! ከነዚህ ነገሮች ጋር እሱን በክህ ^ደት የሚወነጅል ወይም ደግሞ እሱን ‘ሸይኸል ኢስላም’ ባለ ላይ በዚህ መልኩ የሚወነጅል ሰው ትኩረትም አይቸረው። በዚህ ጉዳይ ላይ ቦታም አይሰጠው። ይልቁንም ወደሐቅ እንዲመለስና ለእውነት እጅ እንዲሰጥ ስርኣት ማስያዝ ግድ ይላል።” [ተቅሪዙ ኢብኒ ሐጀር ዐለ’ረዲል ዋፊር፡ 12 - 15]

ደግሞም የምታጣቅሷቸው አንዳቸውም ከኢብኑ ተይሚያ ጋር የሚስተካከሉ አይደሉም። እንደ ቃሲም ታጁ ኢብኑ ተይሚያን የሚያብጠለጥል ሒስኒ የሚባል ነውረኛ ሰው ነበር። አንዴ ኢብራሂም ብኑ ሙሐመድ አጦራቡሉሲይ አገኙት። “ተቂዩል ሒስኒ መሰልከኝ?” አሉት። “አቡበክር ነኝ” አለ። ከዚያም ሸይኾቹ እነማን እንደሆኑ ሲጠይቁት ስማቸውን ዘረዘረ። “አሁን የጠራሀቸው ሸይኾችህ የኢብኑ ተይሚያ ባሪ ^ያዎች ናቸው። ወይም ደግሞ ከሱ ለተማሩ ሰዎች ባሪ ^ያዎች ናቸው። ታዲያ ምን ሆነህ ነው ክብሩን ዝቅ የምታደርገው?!” አሉት። ሒስኒ ቃል ሳይተነፍስ ጫማውን ይዞ መሰስ ብሎ ወጣ። [አዶውኡል ላሚዕ፡ 11/83 - 84፣ 1/145]

(ኢብኑ ሙነወር፣ ጁማደል ኡላ፡ 6/1447)
=
የቴሌግራም ቻናል፦
https://www.tg-me.com/IbnuMunewor
https://www.tg-me.com/IbnuMunewor