💢اختتام طرح پژوهشی «بازشناسی رویکردهای تاریخی در مطالعات قرآنی با نگاهی بومی»
⬅️ طرح پژوهشی «بازشناسی رویکردهای تاریخی در مطالعات قرآنی با نگاهی بومی»، که حاصل چندین سال تلاش و پژوهش مستمر نگارنده در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بوده است، اخیراً به اتمام رسید.
⬅️ این طرح، تلاشی است ریشه‌ای برای مواجهه با یکی از چالش‌های بنیادین در فضای آکادمیک ایران در دهه‌های اخیر: «فقدان یک سازواره روش‌شناختی سامان‌مند و بومی‌شده» در مسیر پژوهش‌هایی که متون دینی را با رویکردهای نوین ـ به خصوص تاریخی ـ می‌کاوند. این خلأ، نه تنها به سردرگمی پژوهشگران جوان در انتخاب و کاربست روش‌های میان‌رشته‌ای انجامیده، بلکه در مواجهه با پرسش‌های نقادانه و بعضاً چالش‌برانگیز مدرن، از جمله مباحث خاورشناسانه پیرامون اصالت و تفسیر منابع اسلامی، پاسخ‌های درخور و متقن را با دشواری مواجه ساخته است. این پژوهش، دقیقاً با هدف ایجاد یک خودآگاهی پارادایمی و پر کردن این شکاف نظری و روش‌شناختی، با نگاهی به اقتضائات بومی و مسائل داخلی، شکل گرفته است.
🔍 نگاهی عمیق‌تر به رویکردها و دستاوردهای طرح:
این گزارش طرح، یک چارچوب تحلیلی جامع و نوآورانه برای رویکردهای نوین تاریخی سه‌گانه در مطالعات قرآنی و اسلامی ارائه می‌دهد. هر یک از این حوزه‌ها با دقت مورد بازشناسی و تبیین قرار گرفته‌اند تا عمق و گستره کاربرد آن‌ها روشن شود:
1. تاریخ انگاره و اندیشه: در این بخش، چیستی «تاریخ‌نگاری انگاره‌ای و اندیشه‌ای» به عنوان رویکردی تلفیقی و بومی‌شده برای مطالعات اسلامی، تشریح می‌شود. این رویکرد، فراتر از شرح وقایع یا تاریخ دانش، به ریشه‌یابی و سیر تحول مفاهیم بنیادین، گفتمان‌ها و جریان‌های فکری در بستر زمان می‌پردازد. این نگاه، امکان فهم دگرگونی‌های فکری را در طول تاریخ اسلام، از جمله در حوزه‌های قرآنی، حدیثی، فقهی و ... فراهم می‌آورد.
2. انسان‌شناسی تاریخی ـ فرهنگی: این حوزه، با بهره‌گیری از الگوهای انسان‌شناختی، امکان خوانش عمیق‌تر و دلالت‌سنجی و اصالت‌سنجی متون اسلامی (قرآن و حدیث) را در بستر فرهنگی ـ تاریخی خود فراهم می‌آورد. تأکید بر استفاده از الگوهای انسان‌شناختی برای «نقد درونی و بیرونی» گزارش‌های تاریخی، از جمله نوآوری‌های این بخش است که به بومی‌سازی ابزار تحلیل تاریخی ـ فرهنگی در مطالعات اسلامی کمک شایانی می‌کند و پدیده‌هایی مانند «باورهای دینی عامیانه» یا «مناسک خاص» را در متن تاریخی خود معنا می‌بخشد.
3. رویکردهای زبان‌شناختی: با عبور از صرف لغت‌شناسی کلاسیک، این بخش به تبیین نقش زبان‌شناسی تاریخی/فیلولوژی و معناشناسی نوین (شامل رویکردهای صورت‌گرا، نقش‌گرا و شناختی) در فهم متون قرآنی و حدیثی می‌پردازد. این بخش، در نهایت با با تمرکز بر رویکرد ایزوتسو، بر استفاده از الگویی جامع برای تحلیل معنایی واژگان قرآن در بستر قومی ـ فرهنگی عصر نزول و تحولات پس از آن، تأکید می کند.
⬅️ این طرح پژوهشی، حاصل چندین سال کار متمرکز و جامع است که به تدوین یک گزارش تفصیلی (شامل فصول و بخش‌های متعدد و فهرست منابع گسترده) منجر شده است. دستاورد محوری این پژوهش، ارائه یک نقشه‌راه شفاف و کاربردی برای پژوهشگران مطالعات قرآنی و اسلامی است تا بتوانند با آگاهی از مبانی، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های هر یک از این رویکردها، در حوزه روش‌شناسی رویکرهای نوین تاریخی انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشند. این مسیر، به ارتقاء کیفی پژوهش‌ها، تولید دانش بومی و پاسخگویی به پرسش‌های پیچیده و نوین در حوزه مطالعات اسلامی یاری خواهد رساند.
👈جزئیات بیشتر، به‌زودی اعلام خواهد شد.
#هادی_گرامی #رویکردهای_تاریخی #مطالعات_اسلامی #مطالعات_قرآنی
🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha
⬅️ طرح پژوهشی «بازشناسی رویکردهای تاریخی در مطالعات قرآنی با نگاهی بومی»، که حاصل چندین سال تلاش و پژوهش مستمر نگارنده در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بوده است، اخیراً به اتمام رسید.
⬅️ این طرح، تلاشی است ریشه‌ای برای مواجهه با یکی از چالش‌های بنیادین در فضای آکادمیک ایران در دهه‌های اخیر: «فقدان یک سازواره روش‌شناختی سامان‌مند و بومی‌شده» در مسیر پژوهش‌هایی که متون دینی را با رویکردهای نوین ـ به خصوص تاریخی ـ می‌کاوند. این خلأ، نه تنها به سردرگمی پژوهشگران جوان در انتخاب و کاربست روش‌های میان‌رشته‌ای انجامیده، بلکه در مواجهه با پرسش‌های نقادانه و بعضاً چالش‌برانگیز مدرن، از جمله مباحث خاورشناسانه پیرامون اصالت و تفسیر منابع اسلامی، پاسخ‌های درخور و متقن را با دشواری مواجه ساخته است. این پژوهش، دقیقاً با هدف ایجاد یک خودآگاهی پارادایمی و پر کردن این شکاف نظری و روش‌شناختی، با نگاهی به اقتضائات بومی و مسائل داخلی، شکل گرفته است.
🔍 نگاهی عمیق‌تر به رویکردها و دستاوردهای طرح:
این گزارش طرح، یک چارچوب تحلیلی جامع و نوآورانه برای رویکردهای نوین تاریخی سه‌گانه در مطالعات قرآنی و اسلامی ارائه می‌دهد. هر یک از این حوزه‌ها با دقت مورد بازشناسی و تبیین قرار گرفته‌اند تا عمق و گستره کاربرد آن‌ها روشن شود:
1. تاریخ انگاره و اندیشه: در این بخش، چیستی «تاریخ‌نگاری انگاره‌ای و اندیشه‌ای» به عنوان رویکردی تلفیقی و بومی‌شده برای مطالعات اسلامی، تشریح می‌شود. این رویکرد، فراتر از شرح وقایع یا تاریخ دانش، به ریشه‌یابی و سیر تحول مفاهیم بنیادین، گفتمان‌ها و جریان‌های فکری در بستر زمان می‌پردازد. این نگاه، امکان فهم دگرگونی‌های فکری را در طول تاریخ اسلام، از جمله در حوزه‌های قرآنی، حدیثی، فقهی و ... فراهم می‌آورد.
2. انسان‌شناسی تاریخی ـ فرهنگی: این حوزه، با بهره‌گیری از الگوهای انسان‌شناختی، امکان خوانش عمیق‌تر و دلالت‌سنجی و اصالت‌سنجی متون اسلامی (قرآن و حدیث) را در بستر فرهنگی ـ تاریخی خود فراهم می‌آورد. تأکید بر استفاده از الگوهای انسان‌شناختی برای «نقد درونی و بیرونی» گزارش‌های تاریخی، از جمله نوآوری‌های این بخش است که به بومی‌سازی ابزار تحلیل تاریخی ـ فرهنگی در مطالعات اسلامی کمک شایانی می‌کند و پدیده‌هایی مانند «باورهای دینی عامیانه» یا «مناسک خاص» را در متن تاریخی خود معنا می‌بخشد.
3. رویکردهای زبان‌شناختی: با عبور از صرف لغت‌شناسی کلاسیک، این بخش به تبیین نقش زبان‌شناسی تاریخی/فیلولوژی و معناشناسی نوین (شامل رویکردهای صورت‌گرا، نقش‌گرا و شناختی) در فهم متون قرآنی و حدیثی می‌پردازد. این بخش، در نهایت با با تمرکز بر رویکرد ایزوتسو، بر استفاده از الگویی جامع برای تحلیل معنایی واژگان قرآن در بستر قومی ـ فرهنگی عصر نزول و تحولات پس از آن، تأکید می کند.
⬅️ این طرح پژوهشی، حاصل چندین سال کار متمرکز و جامع است که به تدوین یک گزارش تفصیلی (شامل فصول و بخش‌های متعدد و فهرست منابع گسترده) منجر شده است. دستاورد محوری این پژوهش، ارائه یک نقشه‌راه شفاف و کاربردی برای پژوهشگران مطالعات قرآنی و اسلامی است تا بتوانند با آگاهی از مبانی، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های هر یک از این رویکردها، در حوزه روش‌شناسی رویکرهای نوین تاریخی انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشند. این مسیر، به ارتقاء کیفی پژوهش‌ها، تولید دانش بومی و پاسخگویی به پرسش‌های پیچیده و نوین در حوزه مطالعات اسلامی یاری خواهد رساند.
👈جزئیات بیشتر، به‌زودی اعلام خواهد شد.
#هادی_گرامی #رویکردهای_تاریخی #مطالعات_اسلامی #مطالعات_قرآنی
🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha
Telegram
خوانش‌ها | سیدمحمدهادی گرامی
👁سیدمحمدهادی گرامی👁
هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
شیعه‌شناسی، تاریخ، انسان‌شناسی، روش‌شناسی، فلسفه، قرآن
نویسنده، مدرّس و مشاور
اینستاگرام:
Instagram.com/m.hadi.gerami
ادمین:
@nbaqe
وبسایت:
ihcs.academia.edu/Gerami
هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
شیعه‌شناسی، تاریخ، انسان‌شناسی، روش‌شناسی، فلسفه، قرآن
نویسنده، مدرّس و مشاور
اینستاگرام:
Instagram.com/m.hadi.gerami
ادمین:
@nbaqe
وبسایت:
ihcs.academia.edu/Gerami
خوانش‌ها | سیدمحمدهادی گرامی pinned «💢اختتام طرح پژوهشی «بازشناسی رویکردهای تاریخی در مطالعات قرآنی با نگاهی بومی» ⬅️ طرح پژوهشی «بازشناسی رویکردهای تاریخی در مطالعات قرآنی با نگاهی بومی»، که حاصل چندین سال تلاش و پژوهش مستمر نگارنده در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بوده است، اخیراً…»