گزارش مختصر نشست گفت‌وگو درباره کتاب هرمنوتیک، قرآن و باطن در تشیع نخستین

نشست کتاب گفت‌وگو پیرامون کتاب قرآن، هرمنوتیک و باطن در تشیع نخستین با حضور احمد بستانی (عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی)، مهدی فدایی مهربانی (عضو هیأت علمی دانشگاه تهران) و محمدهادی گرامی (نویسنده کتاب و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی) روز چهارشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ به میزبانی مدرسه مطالعات دین و مدرسه مطالعات دیالوگ باشگاه اندیشه برگزار شد.

در این نشست ابتدا نویسنده کتاب به انگیزه نگارش این اثر پرداخت و گفت: در بازاری که آثار ترجمه‌ای بیشتر مورد توجه است، این کتاب زمینۀ پیدایش آثار تألیفی درباره مطالعات اسلامی را تقویت می‌کند.

در ادامه احمد بستانی ضمن تقدیر از نویسنده به چند نکته پرداخت. او گفت: بهتر بود نویسنده تمایز دقیقی میان انگاره و اندیشه قرار می‌داد. مقدمۀ کتاب به بحث تداخل ایمان و حقیقت پرداخته که به نظر می‌رسد کار مورخ اندیشه موضع‌گیری در دعوای ایمان و حقیقت نیست. بستانی در ادامه گفت اگر هرمنوتیک تاریخ انگاره‌ای مطابق ادعای کتاب حرکت از زیست‌جهان مفسر به زیست‌جهان مؤلف باشد، باید مشخص شود که در این حرکت زیست‌جهان مفسر همچنان باقی است یا خیر؟ او به مفاهیم درون‌دینی در کتاب پرداخت و گفت مفاهیمی مثل غلو و شرک و کفر اگر قرار است متصف به رادیکال یا حالات معرفتی و غیرمعرفتی دیگر شوند، بهتر است ابتدا با تعاریف برون‌دینی توضیح داده شوند.

در ادامه مهدی فدایی مهربانی ضمن تقدیر از جسارت نویسنده برای اندیشیدن مستقل به برخی نکات انتقادی و پیشنهادی پرداخت؛ از جمله اینکه واژگانی چون طرحواره، معنا، مفهوم و ایده در زبان‌های آکادمیک معانی مشخصی دارند اما کاربست آن‌ها در زبان فارسی باعث پیدایی سوءتفاهم‌هایی می‌شود که بهتر است برابرنهاد دقیقی برای هریک ارائه شود. فدایی این کتاب را سرشار از ارجاع به پژوهشگران اندیشه سیاسی دانست و گفت این اثر در حوزۀ مطالعات قرآنی بوده و بهتر بود در جغرافیای پژوهش خود باقی بماند. همچنین ورود به منازعه فیرحی و جواد طباطبایی برای این کتاب ضرورتی نداشت و باید از آثار درون رشته مطالعاتی استفادۀ بیشتری می‌شد.

سپس گرامی به انتقادات پاسخ‌هایی داد. او گفت موضع‌گیری ما در دعوای تداخل ایمان و حقیقت یک الزام گفتمانی است و نه معرفت‌شناسانه. در نتیجه مورخ اندیشه در عین بی‌طرفی لازم است که در این زمینه نظر داشته باشد. رویکردها در نسبت پژوهش و ایدئولوژی یا دیدگاه‌های ارزش‌گذارانه را می‌توان به ربط، فایده، داوری و پیش‌فرض تقسیم کرد. او در مقام ایضاح انگاره گفت مراد از این واژه همان اصطلاح در گیومه است که یک تصویر ذهنی را تداعی می‌کند. در عین حال باید برای معنای دقیق این واژه جست‌وجو کرد. هرمنوتیک تاریخ انگاره بیشتر به دنبال احیای مؤلف است تا احیای اندیشۀ مرگ مؤلف. او در ادامه درباره استفاده از طرحواره تاریخی بیان کرد طرحواره به شکل و تطور انگاره یا اندیشه اشاره دارد. او مطالعات اسلامی در ایران را درگیر افراط و تفریط در روش دانست و ضمن مقایسه با فضای آکادمیک غربی گفت در مطالعات اسلامی آکادمیک عملاً بیشتر مباحث ناظر بر عملیات پژوهش است نه مباحث نظری محض. به علاوه این کتاب سعی داشته تا طرحی را با توجه به شواهد تاریخی دردسترس در باب ظاهر و باطن قرآن تبیین کند، اما نافی طرح‌های دیگر نیست و آن‌ها را در صورت تبیین بهتر و طرح دقیق‌تر ستایش می‌کند.

#گزارش_مختصر #مطالعات_دین #مطالعات_دیالوگ #هرمنوتیک #قرآن_پژوهی #تفسیر_باطن #تاریخ_انگاره #تشیع_نخستین #گرامی #فدایی #بستانی #باشگاه_اندیشه
@diinschool
@dialogeschool
@bashgahandishe

#دانلود_مقاله
#تازه‌های_نشر

💢بررسی تاریخ انگاره‌ای «قانتات» در سپهر گفتمان‌های تفسیری

✍️نفیسه مرادی، فاطمی علایی رحمانی، سیدمحمدهادی گرامی، زهرا صرفی

🔹مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، سال 7، شماره 4 ، زمستان 1402
صفحه 139-169

⬅️ مفسران مقصود از «قانت» در آیات مختلف قرآن را مطیع در برابر خدا بیان کرده‌اند؛ اما قانت بودن زنان در آیه 34 سوره نساء با سیاق روابط میان زوجین، باعث شده تا فهم ایشان از انگاره «قانتات»، به سمت اطاعت زن از مرد سوق داده شود؛ درحالی‌که چنین فهمی در آیه پنج سوره تحریم که آن هم سیاقی مبتنی بر روابط زوجین دارد، رخ نداده است. پژوهش حاضر به‌دنبال پاسخ به این پرسش است که «تاریخ انگاره «قانتات» در تفاسیر چگونه بوده و چه تحولات گفتمانی را پشت‌سر گذاشته است؟». با بررسی معنای «ق ن ت» در سه بخش ادراکی پیشاقرآنی، قرآن و تفاسیر، و کشف گفتمان‌های ذیل انگاره «قانتات» در آیات 34 سوره نساء و پنج تحریم، چنین نتیجه می‌شود که پیدایی گفتمان مستقل و منحصربه‌فرد «زنان فرمان‌بر همسر» علاوه بر گفتمان «زنان فرمان‌بر خداوند» در ذیل آیه 34 سوره نساء به دلیل همسان‌انگاری معنای «قانت» با «مطیع» است. درحالی‌‌که در ادراک پیشاقرآنی، به‌معنای تحت انقیاد کامل درآمدن و تسلیم محض بودن با هدف رسیدن به مقصود خاصی است که یقیناً چنین چیزی از زنان در برابر مردان انتظار نمی‌رود؛ اما چون در تفاسیر معنای آن به مطیع بودن تغییر یافته منجربه پیدایی گفتمان «زنان فرمان‌بر همسر» شده است.

#هادی_گرامی #تاریخ_تفسیر #تاریخ_انگاره #قانتات #اطاعت_زن #تفاسیر_اسلامی

🔰دانلود مقاله از این لینک:

👉 https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_9156.html

🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha

علّان کلینی رازی و چالش‌های امامت امام دوازدهم در پرتو بازخوانی روایات
دبیر جلسه:
سیدمحمدهادی گرامی
سخنران:
حمید باقری
دوشنبه، 24 اردیبهشت 403
ساعت: 13 تا 15
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
سالن ادب
پیوند ورود برخط(آنلاین) به نشست:
https://webinar.ihcs.ac.ir/b/ihc-sfh-n2n-lx5

🍀🍀
@ihcss

#دانلود_صوت_نشست

💢علان کلینی رازی و چالش‌های امامت امام دوازدهم درپرتو بازخوانی روایات💢

🔹پژوهشکده مطالعات قرآنی، گروه مطالعات حدیثی شیعه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

🎙حمید باقری (عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران)
🎙سیدمحمدهادی گرامی(عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)

🔹دوشنبه 24 اردیبهشت، ساعت 13 تا 15

🔰لینک دانلود:

👉https://www.ihcs.ac.ir/fa/news/25378

🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha

💢نقد و بررسی کتاب قرآن، هرمنوتیک و باطن در تشیع نخستین

🎙سخنرانان:
- سیدمحمدهادی گرامی
- محمدعلی طباطبائی
- شروین مقیمی
- مالک شجاعی

🔹شنبه، 19 خردادماه 1403، ساعت: 10 تا 12

🔹پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سالن حکمت

🔹پیوند ورود برخط(آنلاین) به نشست:

👉https://webinar.ihcs.ac.ir/rooms/sv0-p0w-u4l-eoh/join

🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha

💢جلسه دفاع از رساله دکتری: تاریخ انگاره "قوامون": صورت‌بندی گفتمان تفسیری بر پایه ارتباط با مناسبات قدرت 💢

🔸ارائه‌دهنده: نفیسه مرادی

🔸اساتید راهنما:
دکتر فاطمه علایی‌رحمانی
دکتر سید محمدهادی گرامی

🔸استاد مشاور: دکتر زهرا صرفی

🔸داوران داخلی:
دکتر بی‌بی سادات رضی‌بهابادی
دکتر فریده امینی

🔸داور خارجی: دکتر نصرت نیل‌ساز

🔸سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳
🔸ساعت ۸ صبح
🔸دانشگاه الزهرا، دانشکده الهیات، طبقه سوم، اتاق ۳۰۳


🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha

درسگفتار:
نقشه روش تحقیق جامع در تاریخ اسلام
گونه شناسی رویکردها و پژوهش ها

مدرس:
دکتر سیدمحمدهادی گرامی(استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)

۲ جلسه(۴ ساعت)

شروع: مرداد ۱۴۰۳


برای اطلاعات بیشتر می توانید با شماره ۰۹۰۰۷۶۴۱۴۲ تماس بگیرید.
🍀🍀

🆔 https://www.tg-me.com/Khanishha