✅انواع سرقت

🟨سرقت بر حسب نوع میزان مجازات و ماهیت آن به اشکال مختلف تقسیم دسته بندی شده است:

🔻• دسته اول سرقت حدی
🔻•  دسته دوم سرقتهای تعزیری

🟫سرقت حدی
ماده ۱۹۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ در تعریف سرقت مقرر می دارد «سرقت عبارت است ربودن مال دیگری بطور پنهانی»

🟠در این تعریف چهارعنصر «ربودن» «مال» « دیگری» و «بطور پنهانی» نهفته است که تعریف سرقت را شکل می دهد.

🟦سرقت حدی به دو صورت می باشد:
🔻•  سرقت با شرایط خاص
🔻• راهزنی

🟡سرقت با شرایط خاص مستلزم حد: در این نوع سرقت اول اینکه سرقت باید بطور مخفیانه انجام گیرد: سرقت مستوجب مجازات حد باید به نحوی ارتکاب یابد که صاحب مال متوجه ارتکاب عمل ربودن مال خود نشود، بنابراین سرقتی که با علم و اطلاع صاحب مال صورت گیرد، مستوجب مجازات حد نخواهد بود.

🔻حد ملاک مخفی بودن حد عرفیمی باشد. دوم اینکه خارج کردن مال از حرز همراه با هتک حرز شرط دیگر سرقت مستوجب این است که مال به وسیله سارق یا با همکاری دیگری، از حرز خارج شود، چون حرز محل مناسب برای نگهداری مال است ویژگی اصلیش آن است که بدون هتک و از بین بردن آن نمی توان به مال موجود در حرز دست یافت و سوم اینکه سرقت در سال قحطی انجام نگیرد سرقت در صورتی مستوجب حد است که در سال قحطی صورت نگرفته باشد. منظور از قحطی فقدان ارزاق عمومی در سال ارتکاب جرم سرقت است. اگر فرد محتاجی به خاطر تأمین معاش خود یا خانواده خود مرتکب سرقت گردد مستلزم حد سرقت نیست.

🟡 راهزنی: راهزنی یکی از انواع سرقت مستلزم حد است که کیفر آن مجازات جرم محاربه می باشد. ماده ۲۸۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مقرر می دارد: راهزنان ،سارقان و قاچاقچیانی که دست به سلاح ببرند و موجب سلب امنیت مردم و راه ها شوند محاربند. بنابراین راهزنی عبارت است از گرفتن اموال مسافرین و عابرین در طرق و شوارع ضمن غافلگیری و تهاجم مسلحانه.

🟩سرقت های تعزیری:
سرقت های تعزیری به سرقتی گفته می شود که سارق شرایط اجرای حد را ندارد و به همین اساس حاکم یا قاضی دادگاه آن را تعزیر خواهند کرد. بنابراین هر سرقتی تعزیری است مگر اینکه حدی بودن آن ثابت شود زیرا سرقت تعزیری به جز قواعد عمومی، شرط دیگری ندارد.

☑️مجازات سرقت تعزیری

سرقت تعزیری به سه دستهتقسیم می شود:
🔻• سرقت ساده
🔻• سرقت مخل نظم
🔻• سرقت مشدد

🔵الف- سرقت ساده:
عنصر قانونی سرقت ساده، ماده ۶۶۱ قانون مجازات اسلامی می باشد. سرقتی است که دارای ارکان و شرایط عمومی است و هیچیک از شرایط سرقت حدی یا سرقت مشدد را ندارد. البته اگر میزان مجازات را مبنای ساده و مشدد بودن سرقت قرار دهیم، سرقت موضوع ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی که کمترین را دارد سرقت ساده خواهد بود.

🟡ب- سرقت مخل نظم:
ماده ۲۷۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ سرقت مخل نظم را که نوعی سرقت تعزیری می باشد. «سرقتی که فاقد شرایط اجرای حد می باشد و موجب اخلال در نظم با خوف شده را بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، اگرچه شاکی نداشته یا گذشت نموده باشد، موجب حبس تعزیری از یک تا پنج سال خواهد بود» اطلاق این ماده شامل سرقت های تعزیری ساده و مشددمی شود.

🟣ج- سرقت مشدد:
منظور از سرقت مشدد، هرگونه سرقتی است که مقرون به یک یا چند عامل از عوامل تشدید مجازات بوده و مجازات آن شدیدتر از مجازات سرقت ساده باشد و شرایطی را نیز داشته باشد که در قانون پیش بینی کرده است. این شرایط، حصری می باشد و نمی توان عامل دیگری غیر از عوامل پیش بینی شده در قانون را عامل تشدید مجازات قرارداد، عوامل تشدید مجازات که در مواد ۶۵۱ تا ۶۶۰ قانون مجازات اسلامی بیان شده اند که عبارتند از:
سرقت در شب، تعدد سارقان، سرقت مسلحانه، بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز، استفاده از عنوان با لباس مستخدم دولت، مامور دولتی قلمداد کردن، بکاربردن کلید ساختگی، سرقت از محل مسکونی، سرقت همراه با آزار یا تهدید، سرقت از محل های عمومی، مستخدم، شاگرد و کارگر بودن سارق، سرقت به اقتضای شغل، کیف زنی یا جیب بری و امثال آن، سرقت در مناطق بحرانی، سرقت آب، برق و گاز و تلفن.

✅ سرقت حدی :

سرقت شراب، گوشت خوک یا سگ و آلات لهو و لعب از آنجا که شرعاً مالیت ندارند موجب حد نیست اما سرقت تعزیری است. 

سرقت اشیایی که از لحاظ قانونی مالیت ندارند اما از لحاظ شرعی مالیت دارند مثل اسلحه غیر مجاز یا کالای قاچاق میتواند موجب تحقق سرقت حدی شود.

▪️ تعریف حرز:
🔻سرقت اتومبیل کنار خیابان ولو قفل شده ولو با دزدگیر، سرقت حدی نیست چون خیابان حرز ماشین نیست، در ضمن اتومبیل حرز وسایل داخل آن مثل ضبط، نمیباشد. 

🔻 هتک حرز می تواند مادی یا معنوی باشد.
🔻هتک حرز باید عمدی باشد و باید برای ورود به حرز باشد و نه خروج از آن.

🔻هم هاتک حرز و هم رباینده باید مباشرت در دو امر داشته باشد. اگر یکی هتک حرز کند و دیگری مال را از حرز خارج کند سرقت  حدی نیست.

🔻- خروج مال از حرز میتواند مباشرتاً صورت بگیرد یا به تسبیب.

🔻هم هتک حرز و هم خروج مال از حرز (سرقت)باید هر دو مخفیانه صورت بگیرد.

🔻- سارق باید پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد، فرقی بین فرزند دختر یا پسر، مشروع یا غیرمشروع نیست؛ این معافیت فقط  مخصوص پدر و جد پدری است.
چنین سرقتی، سرقت تعزیری محسوب می شود.

🔻- نصاب مال در حین خروج باید معادل ارزش چهار و نیم نخود طلا باشد. علم مرتکب به اینکه حد نصاب مال چقدر است مهم نیست. 

▪️نصاب مذکور باید در زمان خروج مال از حرز وجود داشته باشد:

🔻 سرقت از موقوفه عام و اموال دولتی و عمومی سرقت حدی نیست اما سرقت از موقوفه خاص میتواند سرقت حدی باشد.

🔻- سرقت در زمان قحطی موجب حد نیست خواه مال مسروقه از مواد غذایی باشد خواه نباشد. نیازی به مضطر بودن نیست.

🔻- برای ثبوت حد، شکایت کافی است و اجرای حد نیاز به تقاضای شاکی ندارد، از طرف دیگر اگر سرقت حدی ثابت شده باشد اماشاکی شکایت نکرده باشد حد قابل اجرا نیست.

▪️برای تحقق سرقت حدی شرط است که:
•صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد
•مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد.
•مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
•سرقت مال مسروقه و مغصوب، سرقت حدی نیست اما سرقت تعزیری است. 


▪️ انواع سرقتهای تعزیری:

🔻 اگر ارزش مال مسروقه ۲۰۰ میلیون ریال یا کمتر باشد و متهم دارای سابقه محکومیت موثر کیفری نباشد، جرم قابل گذشت محسوب شده و حداقل و حداکثر مجازات نیز نصف می شود اما در غیر اینصورت جرم غیر قابل گذشت محسوب می شود. همچنین سایر مصادیق سرقت نیز، جرم غیر قابل گذشت هستند.

🔻 اگر اقوام ورشکسته بدون مداخله طرف، اموال او را از بین ببرند یا پنهان کنند یا نزد خود نگهدارند در حکم سرقت تعزیری میباشد.

🔻-در سرقت رایانه ای، داده و اطلاعات ربوده و تصاحب می شود و نه مال.

🔻این جرم مطلقاً غیر قابل  گذشت است

اگر یادگرفتی لایک کن تا مطالب بیشتری بزاریم 😍👍

✅قولنامه میدونید چیه و نکات مهم آن باهم یادبگیریم👇

🔻تعریف قولنامه :سندی است که خریدار و فروشنده و طرفین عقد به طور کلی قبل از انجام معامله تنظیم  می نمایند تا در فاصله قول و معامله، فروشنده مورد معامله را به دیگری نفروشد و خریدار هم آن را بخرد»

🔻٢ -ماهیت قولنامه چیه؟
نظر الف: قولنامه قراردادی است در شمول قراردادهای ماده ده قانون مدنی که طرفین در مقابل هم متعهد به  انجام عمل و امری می گردد لذا هر یک از آنها که از انجام تعهد خودداری کند از طریق دادگاه می توان او 
را ملزم به انجام تعهد نمودند.

🔻نظر ب: قولنامه سند بیع است.

☑️ماهیت قولنامه: قولنامه صرفا ایجاد حق دینی می کند و حق عینی بر روی مال 
غیرمنقول ایجاد نمی نماید.

🔻-در فرض که فروشنده قولنامه نسبت به انتقال مال با سند رسمی به ثالث اقدام می نماید در اینکه خریدار  چه کاری می تواند انجام دهد دو نظریه وجود دارد:

🔻الف: نظریه اول که قولنامه را شامل حق دینی می داند بیان می کند که عمل انتقال مال غیر منقول با سند رسمی توسط فروشنده به ثالث صحیح می باشند و خریدار اول صرفا باید خسارات ناشی از تخلف فروشنده  را از او دریافت کند.

🔻ب: نظریه دوم بیان می کند که با قولنامه عقد بیع جاری می شود و حق عینی برای خریدار روی ملک ایجاد  میشود و از این تمام خریدار می تواند ابطال معامله دوم را درخواست کند و به ملک خود برسد.

🔻ج: استدلال سوم این است که عمل فروشنده را تقصیر قراردادی بدانیم یعنی انتقال مالی که وعده فروش آن  به دیگری داده شده نوعی تقصیر قراردادی است و ضمان آور است و سبب ایجاد مسئولیت در  جبران خسارت ناشی از آن می شود.

▪️۵ -دادگاه در انتخاب ابطال معامله و صدور حکم به جبران خسارت آزاد است اما هر وقت بطلان انتقال را عادلانه ببیند )مانند حالتی که خریدار دوم از معامله اول ملک با سند عادی مطلع باشد می تواند اقدام کند.
و اقدام کند.

▪️۶ -فروشنده در زمان انعقاد قولنامه، مالک است و در نتیجه حق دارد مال را به دیگری(ثالث)انتقال دهد ولی در کنار این حق، وظیفه دارد که زمینه اجرای قولنامه را نیز از بین نبرد، پس اگر با اعمال حق خود از وظیفه بگریزد و آن را وسیله اضرار به دیگران قرار دهد از حق سوء استفاده کرده است. (اصل چهلم قانون اساسی، ماده ٢۸۷ قانون مدنی)

#قولنامه

✅ اصطلاح حجب در قانون مدنی

🔸 حجب : در لغت به معنی منع است و در اصطلاح فقه و قانون مدنی ایران حالت وارثی است که بواسطه بودن وارث دیگر از بردن ارث کلا با جزئا محروم میشود . ( ماده 886 ق.م ) حجب بر دوقسم است :

🔹 الف : حجب حرمانی : حجبی است که به کلی وارثی را از ارث محروم می کند مثل حجب طبقه اول نسبت به طبقه دوم و طبقه دوم نسبت به طبقه سوم بنابراین برادرزاده با بودن برادر یا خواهر متوفی از ارث محروم می شود . یا برادر ابی با بودن برادران ابوینی از ارث محروم خواهد شد .

🔸 ب: حجب نقصانی یا حجب از بعض: حجبی است که سهم وارث را از حد اعلی به حد ادنی تنزل می دهد مثلا سهم و فرض شوهر از 2/1 به 4/1 می رسد اگر چنانچه برای زوجه اولاد باشد و همچنین تنزل سهم زن از 4/1 به 8/1 در صورتی که زوج دارای اولاد باشد .

🔺حجب (طبقه سابق ) : وجود هر طبقه پیشین از طبقات یاد شده، مانع ارث بردن طبقه بعدی است. همچنین در یک طبقه، آن که به میّت نزدیک تر است، مانع ارث بردن خویشاوند دورتر می‌شود. در فقه، از این نوع مانع به « حَجب حرمان » تعبیر شده است.

🟣حجب در ارث یعنی چی؟

حجب یعنی بعضی از ورثه اصلاً ارث نمیبرن یا سهمشون کمتر میشه چون یه وارث نزدیک‌تر وجود داره. حجب دو نوعه:

الف) حجب نقصانی (کم کردن سهم)

اینجا وارث، از ارث محروم نمیشه ولی سهمش کمتر میشه چون یه نفر نزدیک‌تر هست که نمیذاره اون سهم کامل رو بگیره.

💡 مثال ۱:
مردی فوت کرده و مادر، پدر و چند تا برادر و خواهر داره.
🌱 مادرش اگه تنها بود، یک‌سوم (۱/۳) مال رو میبرد،
🌱 ولی چون پدرش زنده‌ست، سهم مادرش کم میشه و فقط یک‌ششم (۱/۶) میبره.

💡 مثال ۲:
مردی فوت کرده و هم زن داره و هم فرزند.
🌱 زن اگه تنها بود، یک‌چهارم (۱/۴) مال رو میبرد،

🌱 ولی چون فرزند داره، سهمش کم میشه و فقط یک‌هشتم (۱/۸) میبره.

📌 جمع‌بندی حجب نقصانی:

مادر وقتی تنهاست، یک‌سوم میبره، ولی اگه پدر هم باشه، یک‌ششم میبره.

زن اگه شوهرش فرزند نداشته باشه، یک‌چهارم میبره، ولی اگه داشته باشه، یک‌هشتم.

شوهر اگه زنش فرزند نداشته باشه، نصف میبره، ولی اگه داشته باشه، یک‌چهارم.

ب) حجب حرمانی (محروم شدن کامل از ارث!)

اینجا یه سری وارث‌ها کلاً از ارث حذف میشن چون یه نفر نزدیک‌تر وجود داره که نمیذاره اونا ارث ببرن.

💡 مثال ۱ (محرومیت برادر و خواهر):
مردی فوت کرده و پدر و مادر و چند تا خواهر و برادر داره.
🌱 تو این شرایط، پدر و مادر ارث میبرن، ولی برادر و خواهرشون هیچی نمیبرن! چون پدر هست و حجب حرمانی ایجاد میکنه.

💡 مثال ۲ (محرومیت پدربزرگ و مادربزرگ):
مردی فوت کرده و پدرش زنده‌ست، ولی پدربزرگ و مادربزرگ هم دارن.
🌱تو این شرایط، چون پدر زنده‌ست، پدربزرگ و مادربزرگ هیچی نمیبرن! پدرش نمیذاره اونا ارث ببرن.

💡 مثال ۳ (محرومیت عمو، عمه، دایی و خاله):
مردی فوت کرده و فرزند یا برادر و خواهر داره.
🌱تو این شرایط، عمو، عمه، دایی و خاله هیچی نمیبرن! چون یه وارث نزدیک‌تر از اونا وجود داره که باعث حجب حرمانی میشه.

📌 جمع‌بندی حجب حرمانی:

برادر و خواهر اگه پدر زنده باشه، ارث نمیبرن.

پدربزرگ و مادربزرگ اگه پدر زنده باشه، ارث نمیبرن.

عمو، عمه، دایی و خاله اگه برادر و خواهر یا فرزند باشه، ارث نمیبرن.

👀 نتیجه‌گیری کلی و کاربردی!

🌱 ردّ: وقتی بعضی از ورثه فرض‌بر هستن ولی کسی از ورثه قرابتی وجود نداره، پس باقی‌مونده ارث رو بین همون فرض‌برها تقسیم میکنن.
🌱 حجب نقصانی: سهم بعضی از ورثه کم میشه (مثل مادر که یک‌سومش تبدیل به یک‌ششم میشه).
🌱 حجب حرمانی: بعضی از ورثه کلاً حذف میشن (مثل برادر که وقتی پدر زنده‌ست، هیچی نمیبره).

#مدنی