🔰۲۸۳- مفهوم توکل و ثمره و نتیجۀ آن چیست؟

🔹خداوند متعال دنيا را دنيای اسباب قرار داده و رابطۀ سبب و مسبّبی را در جريان امور حاکم کرده است. قانون الهی اين است که برای رسيدن به هر چيزی بايد اسباب آن چيز مهيّا گردد و راه رسيدن به آن طی شود.
انسان‌های موحد هنگامی که می‌خواهند کاری را انجام دهند بر اساس آموزه‌های الهی تمام مقدمات و اسباب آن کار را فراهم می‌کنند؛ اما هيچ‌گاه برای اين اسباب و علل، شأن مستقل از ارادۀ الهی قائل نيستند و آن‌ها را علت تامۀ رسيدن به هدفشان محسوب نمی‌کنند. بلکه اراده و مشيّت الهی را در پس تمام اسباب و علل، حاکم می‌بينند. از اين رو، هم اسباب و علل انجام کار را فراهم می‌کنند و هم برای اينکه اسباب و علل، اثرگذاری‌ داشته باشند، دست نياز به درگاه حضرت بی‌نياز می‌گشايند و توفيق انجام آن کار را از او می‌خواهند.
آنچه تا اينجا، به عنوان مسير اثرگذاری اسباب و علل بيان شد، توکل نام دارد. انسان موحدی که توکل می‌کند، تمام فعل و انفعالات، حرکات و آثار اشياء عالم را مبتنی بر اراده و مشيّت خداوند می‌داند و معتقد است که اگر خواست خداوند نباشد، هيچ اثر و خاصيتی در هيچ يک از پديده‌های عالم رخ نمی‌دهد. بنابراين مسير رسيدن به خواسته‌ها و برآورده شدن حاجات، توکل بر خداوند است. البته دعا کردن نيز به عنوان اسبابی فرامادی نقش مؤثر در رسيدن به خواسته‌ها دارد. پس توکل به معنای دست کشيدن از کار و تمام کار را به خدا واگذار کردن نيست؛ بلکه تلاش بسيار با تکيه بر مشيّت و ارادۀ الهی است.
ثمره و نتيجۀ توکل بر خداوند دوری از غرور و يأس است. انسان متوکل اگر به هدف و خواسته‌اش رسيد، مغرور نمی‌شود و اگر هم به خواسته و هدف خود نرسيد مأيوس نمی‌شود؛ چون می‌داند که خداوند بر اساس حکمت خود، مصلحت او را در نظر گرفته و او را به خواسته‌اش نرسانده است. از اين نظر، توکل نيروی محرکۀ بسيار قدرتمندی است که آدمی را در زندگی پيش می‌برد و به او پويايی و پايايی می‌بخشد.

▫️کتاب مشکاة، تفسیر قرآن کریم، ج۲۲،صص. ۴۸۹-۴۸۷

#پرسش‌ازمشکاة
#کتاب_مشکاة_جلد22

@MohammadaliAnsari

خوف از خداوند بسیار شایسته و لازم است:
«رَأْس‏ُ الحِْكْمَةِ مَخَافَةُ الله عَزَّ وَ جَلَّ»
سرمنشأ حکمت، پروای از خدای عزوجل است.

اما فهم این نکته نیز ضروری است که ارزشمندی یا بی‌ارزشی خوف، به منشأ و مبدأ آن بستگی دارد. گاه ترس، از توهّمات ذهنی فرد ناشی می‌شود و به تعبیری سرمنشأ آن، وهم است. مثلاً فرد وقتی در فضای تاریک قرار می‌گیرد، می‌ترسد موجودی از دل تاریکی به درآید؛ حال آنکه تا زمانی که همه جا روشن بود، او احساس امنیت می‌کرد. هنگامی که ترس از وهم برخیزد ارزشی ندارد؛ اما وقتی از عقل سرچشمه بگیرد، بسیار ستودنی است. برای نمونه فردی می‌خواهد در مسیری ماشینش را براند که احتمال ریزش کوه می‌رود؛ درنتیجه او از رفتن به آن مسیر واهمه دارد و ترجیح می‌دهد که از راهی امن‌تر به مقصد برسد. یا از این می‌ترسد که به محیطی آلوده پای بگذارد. سرچشمۀ این ترس عقل است.
خوف از خداوند سبحان نیز عالمانه است. هنگامی که انسان به صفات خداوندی شناخت پیدا می‎کند، عدالت حضرت حق، ظرافت و حکمت او و اشراف و اقتدارش را می‌بیند، دست و پای خود را جمع می‌کند و دست به هر کاری نمی‌آلاید.
بسیاری از انسان‌ها تنها از قانون حساب می‌برند و وقتی مطمئن می‌شوند کار خلافشان از چشم قانون به دور است، با خیال راحت آن را مرتکب می‌شوند. اما اگر اینان متوجه می‌شدند که سروکارشان با کسی است که از خیالات پنهانی که در اندیشه می‌گذرد نیز آگاه است:
«يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ مَا تُخْفِي الصُّدُورُ»
خداونددیدگانِ خیانت کار و آنچه را سینه‌ها پنهان می‌کند می‌داند، حد خود را می‎دانستند و حدود خداوند را زیر پا نمی‌گذاردند.

▫️کتاب شکوه نیایش، شرح صحیفه سجادیه، ج۶، صص ۴۴۶-۴۴۵.

#لحظۀ‌خوش
#شکوه_نیایش_جلد۶

@MohammadaliAnsari

حقيقتِ مفهوم دعا

١٢٣-سوره مباركه مؤمنون جلسه ٣٣
آيات ٩٣ تا ٩٥
محمدعلى انصارى
زمان: ٢٥:٥٩ حجم: ٦ MB

#تفسیرقرآن
#مومنون

@MohammadaliAnsari

تبدیل کننده بدی‌ها به خوبی‌ها

محمدعلی انصاری
زمان: ۱:۰۷ حجم: ۳.۵ MB

#ویدئو
#ترنم_وحی

@MohammadaliAnsari

قصه ى دوران نبوت به اختصار در بيان
امير المؤمنين عليه السلام

٤٩-شرح خطبه ٩١، جلسه ١٥
(بخش سوم)
محمدعلى انصارى
زمان: ١٦:١٢ حجم: ٣ MB

#نهج_البلاغه
#خطبه٩١

@MohammadaliAnsari

عید سعید فطر
محمدعلی انصاری
زمان: ۳:٠۴ حجم: ۲۳.۱ MB

#ویدئو
#ترنم_وحی

@MohammadaliAnsari

پيوند سرنوشت فرد و اجتماع در قرآن

١٩-شرح دعاى ١٧ صحيفه سجاديه،
جلسه ششم ( بخش دوم)
محمدعلى انصارى
زمان: ٢١:٠٢ حجم: ٤.١ MB

#صحيفه_سجاديه
#دعاى17

@MohammadaliAnsari