"Бас, улардан бири ҳаё билан юриб келиб"
("Қасас" сураси, 25-оят).

Бу Мусо алайҳиссалом қўйларини суғориб берган икки қиздан бирининг Қуръон каримдаги тавсифи. Яъни, у Мусо олдига ҳаё билан келиб, отаси чақираётганини айтади.

Ҳаё билан муомала бу қизнинг пайғамбарга жуфти ҳалол бўлишига боис бўлди. Бунинг учун унга очиқ-сочиқлик, ясан-тусан ва нозу-карашма билан сўзлаш лозим бўлмади. Эътибор қилинг!

@MubashshirAhmad

Агар сен кетишда ва ўлим келишда экан, учрашув қанчалар яқин.

Али розияллоҳу анҳу

@MubashshirAhmad

Бизнинг маданиятимизда ҳокимият тушунчаси халқнинг иродасидан сув ичадиган ва унинг ичидагини айтадиган куч эмас, балки жамиятга ташқаридан зўрлигини кўрсатадиган қувватдир. Бугунги қийинчилик ва мусибатларимиз жавҳари айнан шудир.

Муҳаммад Мухтор Шинқитий

@MubashshirAhmad

Сезяпсизларми, диндан узоқлаш(тирил)аётган дунё ўз низомидан чиқиб, ўрмон қонунлари жорий бўлаётган дунёга айланяпти. Дин (ислом) инсониятни тутиб турувчи умуртқа поғонаси. У эгилса ё синса инсоният белини кўтара олмай қолади.

@MubashshirAhmad

Қуйидагилар ёзувчи ва журналист Раҳимжон Раҳматнинг фикрлари. Тўғри, у бир томонлама бўлиши мумкин. Лекин ўша даврга сиёсий баҳо берилиши ва бу тўғрида романлар ёзилиши кераклигига қўшиламан.
*

90-йиллар

Негадир адабиётимизда ўтган асрнинг 90-йилларидаги сиёсий, иқтисодий, криминал вазият ҳақида романлар ёзилмаяпти.

Бир томондан давлат бошқаруви фалажланган, иккинчи томондан жиноий гуруҳлар тезликда кучайган даврлар эди. Ўғрлик, қароқчилик, босқинчилик, рэкет бениҳоя авж олганди. Халқ дардини айтгани ҳокимиятга эмас, жиноий гуруҳлар лидерлари ёнига борарди. Заводлар, бозорлар, савдо шаҳобчалари жиноий тўдалар назоратига ўтганди.

Наша экиш, сохта ароқ сотиш халқ орасида кенг тарқалганди. Катта бойлар жиноятчиларга катта пул бериб ўзларининг ҳавфсизликларини таъминларди. Тоҳир Йўлдош ҳам бойлар томонидан қўллаб-қувватланган жиноий тўда раҳбари эди.
Жиноий гуруҳларга диний лидерлар яқинлашгач, уларнинг фаолиятида сиёсий оҳанглар пайдо бўла бошлаган.

Агар сиёсийлашган жиноий груҳлар қурол манбасини тополганида, давлат кескин чоралар кўришга кечикканида водий алоҳида давлат бўлиб ажралиб сиқишга уринган, бунинг натижасида фуқаролар уруши бошланган бўларди. Вазият шунга яқин бориб қолганди.

Сурхондарёлик Баҳром Абдуллаев деган диний лидер ўлимга ҳукм қилинганди. Мен унинг сиёсати тарафдори эмасман, менинг сиёсий тузум ҳақида ўз фикрларим бор. Мен бошқа нарса ҳақида ёзмоқчиман. Биз журналистлар ўлимга ҳукм қилинган Б. Абдуллаевнинг отасига микрафон тутиб, ўғлининг тақдири ҳақида савол бердик. Унинг жавоби қисқа бўлди: " Қўчқор қурбонлик учун яратилади". У бошқа гапирмади.

Хоразмлик Дармон ая деган аёлни танирдим. Уни Эрк партияси котиби Отаназар Орипов уйида кўргандим. Дармон аянинг тўртта ўғли бўлиб, ҳаммаси диний-сиёсий айб билан қамалганди. Бечора аёл.
Қийин даврлар эди.

Тоштурмада Зайниддин Асқаровдан интервью олганлардан биттаси мен эдим. Ўшанда у 1999-йилги портлашларни М. Солиҳ уюштирмаганини, бу ишни Андижонлик машҳур қорининг тарафдорлари ташкил қилганини айтганди. Кўп ўтмай Асқаров турмада вафот этди. Олдинроқ акаси турмадан озод қилинганди. 90-йиллардаги ўтиш даври минглаб оилаларга мусибат келтирди. Мусибатга учраганлар бегуноҳ эди демоқчи эмасман. Давр шундай эди. Оддий халқ орасидан чиққан лидерлар катта сиёсатга аралашишга журъат этганди. Сиёсатда рақиблар бир-бирига шафқат қилмайди.

Сиёсат шундай экан, нима ҳам дердик. Каримов даврида диний-сиёсий маҳбусларга, жиноий груҳ бошлиқларига нисбатан ўта ёмон қийноқлар қўлланилган. Ўтиш даврида курашлар ўта шафқатсиз бўларкан.
Мен бу ўринда ҳеч кимни оқламоқчи ёки қораламоқчи эмасман. Каримов ҳокимиятини сақлаб қолишга уринган.

Намангада Тоҳир Йўлдош груҳи фоҳишасан деб аёлларни юзига қора суркаб, эшакка тескари миндириб кўчада сазои қилишган. Ёш йигитларни ўғрликда гумон қилиб дарахтга оёғидан осиб қўйган. Бунақа қилмишлар жиноятдан бошқа нарса эмас эди. Жазолаш давлат ихтиёридаги ваколат.

Ўша даврлар ҳақида романлар ёзилса кўп яхши иш бўларди.

© Раҳимжон Раҳмат

@MubashshirAhmad

Баъзи ўзбек кино ё роликларида муслима аёлни уйида, эри олдида ҳам ҳижобда ўтирадиган қилиб тасвирлашлари жуда ҳам ғашимга тегади. Чунки ҳижоб аёлнинг номаҳрам бегоналардан тўсилиши учун вожиб холос. Маҳрамларга нисбатан аврат масаласи бошқача.

Бу мусулмончиликни яхши тушунмаслик ёки муслималарни камситиш (бефаҳм кўрсатиш) сабабидан қилинади.

@MubashshirAhmad

Turkiya va Markaziy Osiyo davlatlarining ShKTR bo‘yicha ikki xil pozitsiyasi

Jo’rabek Soqiyev, mustaqil ekspert

Shimoliy Kipr Turk Respublikasi (ShKTR) masalasi Markaziy Osiyo (MO) davlatlari bilan Turkiya o‘rtasidagi munosabatlarda noqulaylik tug‘diruvchi siyosiy mavzu bo‘lib bormoqda. Bu vaziyatni to‘liq anglash uchun avvalo ShKTR tarixi haqida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.

ShKTR tarixi va xalqaro maqomi

ShKTR — Kipr orolining shimoliy qismida joylashgan, 1983-yil 15-noyabrda o‘z mustaqilligini e’lon qilgan de-fakto davlatdir. U faqat Turkiya tomonidan tan olingan. Aslida, Kiprda yillar davomida yunonlar va turklar o‘rtasida etnik ziddiyatlar mavjud bo‘lgan. 1974-yilda Kiprda yunonlar Gretsiya bilan birlashish harakatini boshlaganida, Turkiya orolning shimoliy qismiga harbiy aralashuv qiladi. Natijada orol amalda ikki qismga bo‘linadi: janubda Kipr Respublikasi (yunonlar boshqaruvida), shimolda esa turklar boshqaruvida bo‘lgan hudud.

Bugungi kungacha xalqaro hamjamiyat ShKTRni Kipr Respublikasining ajralmas qismi sifatida ko‘radi. Shu sababli, ShKTRning diplomatik va iqtisodiy aloqalari nihoyatda cheklangan. Biroq Turkiya tomonidan ko‘rsatilayotgan siyosiy va iqtisodiy ko‘mak evaziga u de-fakto davlat sifatida o‘z mavjudligini saqlab kelmoqda.

Turkiya manfaatlari — geosiyosiy va geoiqtisodiy omillar

Turkiya uchun ShKTR nafaqat milliy o‘zlik, balki geosiyosiy va iqtisodiy manfaatlar nuqtai nazaridan ham muhimdir.

Energiya resurslari va iqtisodiy manfaatlar: So‘nggi yillarda Sharqiy O‘rta yer dengizi atrofida yirik tabiiy gaz zaxiralari topilgan. Turkiya bu boyliklarga ShKTR orqali ulush talab qilishga harakat qilmoqda. Bu nafaqat energiya resurslari, balki gaz quvurlari, tranzit yo‘llari va mintaqadagi energiya siyosatida ta’sir kuchi ortishiga xizmat qiladi.

Geosiyosiy va harbiy pozitsiya: Kipr oroli — Yevropa, Osiyo va Afrika chorrahasida joylashgani bois, strategik nuqtada joylashgan. Turkiya bu yerda harbiy mavjudlikni saqlab, mintaqadagi dengiz yo‘llari va xavfsizlik siyosatida faol rol o‘ynamoqda.

TDT doirasida ShKTRni tan olish harakati

Turkiya ShKTRni xalqaro miqyosda tan oldirishda o‘ziga yaqin bo‘lgan davlatlar — xususan, Turkiy Davlatlar Tashkiloti (TDT) a’zolariga tayanmoqda. So‘nggi yillarda ShKTR TDT yig‘ilishlariga kuzatuvchi maqomida taklif qilinmoqda. Rasmiy Anqara bu orqali ShKTRning xalqaro tan olinuvchanligini oshirishga harakat qilmoqda.

Biroq Markaziy Osiyo davlatlari bu borada sukut saqlamoqda. 2025-yilda Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo sammitida bu masala aniq tilga olinib, ShKTRni tan olmaslikka qaratilgan qat’iy pozitsiya bildirilgan. Bu esa TDT ichida ma’lum darajada yoriqlar paydo bo‘lishiga sabab bo‘ldi. Turkiya ichki ommaviy axborot vositalarida esa bu holat “Turkiyaga urilgan tarsaki” sifatida talqin qilindi.

MO davlatlarining ehtiyotkor pozitsiyasi — asosli sabablarga ega

MO davlatlari ShKTRni tan olishdan tiyilmoqda. Bunga bir nechta muhim sabablar mavjud:

1. Xalqaro huquqqa zid. BMT Xavfsizlik Kengashining 541 va 550-sonli rezolyutsiyalari ShKTR mustaqilligini noqonuniy deb e’tirof etadi. Tan olish — BMT prinsiplariga zid bo‘lish demakdir.

2. Suverenitet va hududiy yaxlitlik tamoyili. MO davlatlari (ayniqsa, Qozog‘iston, O‘zbekiston) o‘z hududiy yaxlitligini saqlashga katta e’tibor qaratadi. Ajralish harakatlarini qo‘llab-quvvatlash ularga xavfli presedent sifatida ko‘rinadi.

3. Diplomatik muvozanat va neytrallik siyosati. MO davlatlari Turkiya bilan yaqinlikni saqlashga intiladi, biroq G‘arb, Rossiya, Xitoy kabi yirik geosiyosiy o‘yinchilar bilan munosabatlarga putur yetkazishni istamaydi. Shu sababli, ular “tan olmaslik, lekin betaraf turish” pozitsiyasini saqlamoqda.

4. Geosiyosiy bosim va iqtisodiy xavf. ShKTRni tan olish G‘arb davlatlarining bosimiga sabab bo‘lishi mumkin. Bu esa sarmoya, savdo va xalqaro yordamlar yo‘qolishiga olib kelishi mumkin.

Strategic Focus: Central Asia

Davomi

Xulosa qilib aytsak, Markaziy Osiyo davlatlari ShKTRni tan olish imkoniyatiga ega emas. Chunki: bu xalqaro huquqqa zid; ichki siyosiy barqarorlikka tahdid soladi; diplomatik muvozanatni buzadi; yirik davlatlar bilan aloqalarga putur yetkazadi.

Shu sababli, Turkiya bu masalada MO davlatlari bilan munosabatlarni ziddiyatga olib bormasdan, alternativ strategiyalar ishlab chiqishi zarur. MO davlatlari esa bu borada real siyosiy vaziyatni hisobga olib, ehtiyotkor pozitsiyada qolishga majbur.

21-asr — turkiy xalqlar uchun sinov davri. Bugun shakllanayotgan munosabatlar, keyingi asrning siyosiy arxitekturasini belgilab beradi. Bu esa har bir harakatda ehtiyotkorlik, uzoqni ko‘zlash va o‘zaro hurmatni talab qiladi.

Strategic Focus: Central Asia

Субҳаналлоҳ, нафсда Иблиснинг кибри, Қобилнинг ҳасади, Однинг мағрурлиги, Самуднинг туғёни, Намруднинг журъати, Фиръавннинг манманлиги, Қоруннинг зулми ва Ҳомоннинг уятсизлиги бор...

Ибн Қаййим раҳимаҳуллоҳ

@MubashshirAhmad

Чўчқа териси қўлланадиган машҳур спорт пойабзаллари ва моделлари

Қуйида чўчқа териси (pigskin leather) ишлатиладиган брендлар ва кроссовка моделлари келтирилган. Бу маълумот айниқса диний сабаб туфайли маҳсулотдан воз кечувчилар учун муҳим.

1. New Balance

Моделлар:

New Balance 990 (v3, v4, v5, v6) — айниқса Made in USA сериясида.

New Balance 998, 1300, 576 — юқори даражали кроссовкалар.

Изоҳ: пойабзалнинг юқори қисмида кўпинча чўчқа нубук териси ишлатилади.


2. Adidas

Моделлар:

Samba OG — айнан шу модел Туркияда муҳокамаларга сабаб бўлган, чунки унда чўчқа териси ишлатилган.

Rivalry Low — айрим серияларида чўчқа териси мавжуд.

Superstar (айрим лимитли нашрлар) — чўчқа териси таркибида учраб туради


3. Diadora

Модель:

Mi Basket Row Cut Pigskin Leather — АҚШ ва Европада кенг сотилади.


4. Hender Scheme

Моделлар:

Manual Industrial Products 01–10 — кўплаб моделлари табиий, ишланмаган чўчқа терисидан тайёрланган. Кроссовка қўл меҳнати билан тайёрланади ва юқори қадрланади.


5. Hush Puppies

Бренд 1958 йилдан бери чўчқа терисидан тайёрланган кундалик пойабзалларни (лофер, дерби ва слипонлар) ишлаб чиқаради.


Истеъмолчиларга маслаҳатлар:

Пойабзал тавсифида қуйидаги сўзларга эътибор беринг: “pigskin leather”, “nubuck pigskin”, “suede pigskin”.

Ички тегларга эътибор беринг — кўп ҳолларда ишлатилган материаллар шу ерда кўрсатилади.

Агар материаллар ҳақида маълумот бўлмаса — бренднинг мижозлар хизматига мурожаат қилинг ёки махсус веган серияларни танланг.

@alitoshkandi

Э вашшше борууу!

10 та мошина авария қилган+ичган+наркотикда бўлган+олдин фоҳиша бўйича судланган+ички ишларга бўйсунмаган+одамлар ҳаётига хавф солган+жамиятни менсимаган+"права"си бўлмаган+рақамсиз қочган... Қип-қизил букет!

Хўш, натижа-чи? 7-15 сутка!!!! Битта гул бериб, медаль тақиш қолибди холос.

Шундаям 7 сутка ўтирмаса керак ҳали...

Ишлам калламай қолди, очиғи!

© Abror Zohidov

Мендан изоҳ:
Бу янги секуляр Ўзбекистондаги жиноят ва жазо тушунчаси оқибати. Агар шу машинада икки соқолли ва икки ҳижобли бўлганида қандай жазо берилган бўларди?

@MubashshirAhmad

АҚШ ҳукумати ҳар йили Исроилга қанча маблағ ажратади?

АҚШ ҳукумати ҳар йили Исроилга катта миқдорда ҳарбий ва иқтисодий ёрдам кўрсатиб келади. 2016 йилда имзоланган келишувга кўра, АҚШ 2019 йилдан 2028 йилгача ҳар йили Исроилга 3,8 миллиард доллар ажратиш мажбуриятини олган. Бу ёрдамнинг:

3,3 миллиард доллари — ҳарбий молиялаштириш учун,

500 миллион доллари — “Темир гумбаз”, “Ўқ” ва “Станнер” каби қўшма ракета ҳимоя дастурларига тўғри келади.

Бироқ 2024 йилда бу ёрдам миқдори анча оширилди. 2023 йил октябридан 2024 йил сентябригача АҚШ Исроилга ва минтақадаги ҳарбий ҳаракатларга камида 22,76 миллиард доллар сарфлаган.

Бу маблағдан:

17,9 миллиард доллари Исроилга бевосита ҳарбий ёрдам сифатида ажратилган — бу АҚШ ва Исроил муносабатлари тарихидаги энг катта йиллик ёрдамдир.

Қолган маблағлар юқори аниқликдаги ўқ-дорилар, артиллерия снарядлари, ракета ва авиация ускуналарини етказиб беришга сарфланган.

Шунингдек, АҚШ Исроилга 20 миллиард доллардан ортиқ қийматдаги қурол-яроғ, жумладан, ҳарбий учувчи самолётлар ва танклар учун ўқ-дори сотиш бўйича битимларни тасдиқлаган.

@alitoshkandi

1948 йилда Исроил давлатининг ташкил топганидан буён Америка Қўшма Штатлари ушбу мамлакатга 2024 йил ҳолатига кўра 158 миллиард АҚШ долларидан ортиқ миқдорда беғараз ҳарбий ва иқтисодий ёрдам кўрсатган.

@alitoshkandi

"Одамларга кўзингиз билан кўрган нарсага қараб муомала қилинг! Эшитганингизга қараб эмас".

@MubashshirAhmad

Ҳозирги давр мусулмони учун Ғазо масаласидан бошқа жиддий иш йўқ. Бунга мен тез-тез амин бўляпман.

Бу масалани ўйлаб, ечимини фикрлаб ва бу учун амал қилиб яшаш ҳар бир мусулмоннинг иши. Азизлик, мукаррамлик ва қудрат мана шундан юзага келади.

Ҳозир фикрингизни банд этиб турган ишларингиз иккинчи даражага тушиши даркор.

===
"Ал-Қассам" бригадалари шаҳид етакчи Яҳё Синварга бағишланган видеотасвирни эълон қилди.

Видео номи: "Асоинг билан зарба бер"
(«Strike With Your Staff»)

Қўшиқни "Ал-Қассом" бригадалари ҳарбий хори ижро этган.

@MubashshirAhmad

Муяссар Юсупова ёзмоқдалар:

Онахон ХИЗМАТКОРМАН деганида ака-укасига, оиласига, ота-она-ю, қайнона-кайнотасига, қариндош уруғига, мазали овқатларни пишириб меҳмон қилишни назарда тутяпти.

Ўзи яшайдиган уйини тозалаб у́тиришни айтяпти.

Эрига ширин муомаласини айтяпти.

Ақлли инсон англайди-ки, буларни қилиш ҳам саодат.

Мен бир нечта бадавлат аёлларни биламан, ота-мерос ўнтача уйи бор, ўқиган яхши ишда ишлайдиган, яхши машина хайдайдиган аёллар улар.

Аммо уйида эрига болаларига қайнота - кайнонасига ўз қўллари билан овқатлар пиширишади.

Эрларига отамдан палон уй мерос қолди, бу пулим ўзимники демайди.

Квартиралар арендасидан келган пулларга болаларини кийинтириб, ўқитиб яшаяпти.

Эрлари билан жанжал бўлмаганми дейсизми?

Бўлган, эрлари ўйнаш тутганларида жанжал бўлган холос.

Бошка майда чудага, ҳақ талашиб ҳам жанжал килмаган оқила аёллар улар.

Эр-хотин қачонки, бир жон бир тан бўлмас экан оила, оила бу́лмайди.

Оила бекаси оддий уй ишларини қилишни ҳакоратдек қабул киладиган бўлса ўша аёл эрга тегмагани маъқул.

Саломат ҳолингда, пишириб ейишга масаллиғинг бор ҳолингда овкат пиширишу ўтирган уйингни супуриб ўтиришни истамас экансан демак сен бахтсиз одамсан.

Не-не ҳасталар зор бир марта ўзи овкат пиширишга.

Не-не очлар бор ўзи овқат пиширишни орзу қиладиган.

Не-не уйсизлар бор аренда уйини бировнинг уйини ялаб. юлқаб умри ўтаётган.

Сен эса шукур кил, уйинг борлигига, саломатлигингга.

Рўзғоринг бут бўлиб пиширган овкатингни ейишга якинларинг борлигига.

Унутма, дунёда энг оғир дард хеч кими йўқ кимсададир, оила қадрини у́шандан сўра.

@MubashshirAhmad

Ўзинг ёстиқлар соҳиби бўла туриб саййидлар даражасини умид қиласанми?!

Ибн Жавзий раҳимаҳуллоҳ

@MubashshirAhmad

Маймун ибн Миҳрон дедилар: "Мен садақа қилганим сари молим зиёда бўлаётганини кўрдим".

Буни эшитган ҳамроҳлари ҳам садақа қилди, сўнг: "Мен ҳам садақа қилдим ва молим камаяётганини кўрдим", деди.

Маймун унга шундай жавоб қилдилар: ""Мен Раббимга ишонган ҳолда муомала қиламан. Сен эса Уни синаб муомала қилдинг".

@MubashshirAhmad