🔸🔸🔸بازخورد🔸🔸🔸


جناب آقای دکتر محدثی
با سلام و احترام

با سپاس از رویکرد علمی، روشنگرانه و دغدغه‌مند جنابعالی در خصوص موضوعات مرتبط با تنوع زبانی در ایران، بر خود لازم دانستم پیشنهادی را در ادامه مباحث ارزشمند شما در اختیار کانال محترمتان قرار دهم.

در همین راستا و در تأیید سخنان و مواضع جنابعالی، پیرامون جایگاه زبان‌ها در ایران، پیشنهاد می‌شود کتاب «تصورات نادرست پیرامون زبان» در کانال شما معرفی یا منتشر شود. این اثر، پاسخی مستند و تحلیلی به برداشت‌های نادرست افرادی است که زبان فارسی را زبان ملی و تاریخی همه ایرانی‌ها معرفی می‌کنند، در حالی که این نگرش با واقعیت‌های تاریخی و زبان‌شناختی هم‌خوان نیست.

در صفحه ١٢٩ کتاب آمده است:

استدلالی که ادعا می‌کند زبان فارسی سبب شده است هزاران سال مردمان ایران با یکدیگر ارتباط داشته باشند و زبان همدیگر را بفهمند، یکی دیگر از تصورات نادرستی است که رایج شده است. ادوارد گرانویل براون، خاورشناس و ایران‌شناس برجستهٔ بریتانیایی که نخستین کتاب تاریخ ادبیات فارسی (۱۹۰۲) را نگاشته و در آن به تمجید فراوان از زبان فارسی پرداخته است، خود معتقد بود که در دوران قاجار، اگر از تهران خارج می‌شدی، کمتر کسی را می‌یافتی که به زبان فارسی سخن بگوید.

افزون بر این، در گذشته‌‌های دور زبان فارسی به‌عنوان مؤلفه‌ای ایدئولوژیک، در قالب یک سیستم آموزشی مدرن و تک‌زبانه، از سوی دولت‌ـ‌ملت بر مردم تحمیل نشده بود تا گویشوران بتوانند همگانی به چهار مهارت زبان فارسی تسلط یابند و از طریق آن با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. از این رو، این تصور که زبان فارسی در طول هزار سال زبان مشترک و رسمی همۀ ساکنان ایران بوده و همگان از طریق آن سخن یکدیگر را می‌فهمیده‌اند، نادرست است.

دلیل زنده و آشکار دیگری که این استدلال را بی‌اعتبار می‌سازد، نسل‌های پیشین غیرفارس‌زبان‌اند؛ برای نمونه، گویشوران نسل‌های گذشتهٔ کُرد، عرب، تُرک و... که زبان فارسی را در مکتب‌خانه‌ها نیاموخته بودند، به‌سختی می‌توانستند با این زبان ارتباط برقرار کنند. حتی امروزه نیز افرادی وجود دارند که در محیط‌های فارسی‌زبان زندگی نکرده و زبان فارسی را فرانگرفته‌اند و درنتیجه قادر به برقراری ارتباط مؤثر با این زبان نیستند.

به‌طور کلی، مفهوم زبان مشترک و ملی، مفهومی است متعلق به دوران دولت‌ـ‌ملت؛ در دوره‌های پیش از آن، یعنی دوران امپراتوری، زبان نقش محوری و هویتی نداشت و چندزبانگی در سرزمین‌هایی همچون ایران امروزی یا مصر باستان پدیده‌ای رایج و طبیعی بود (گریلو، ۱۹۹۸: ۳۷). افزون بر این، ساختارهای امپراتوری نیازی به اتحاد زبانی نداشتند؛ برای انتقال پیام‌ها و فرامین، گروه کوچکی از درباریان مأمور می‌شدند تا دستورات را از بالا به مردم برسانند (اکارلار، ۲۰۰۹: ۶۴).

بنابراین، این ادعا که زبان فارسی زبان هزارساله و مشترک همۀ گویشوران غیرفارسی در ایران بوده است، پایه‌ای در واقعیت‌های زبان‌شناختی ندارد و از اعتبار علمی برخوردار نیست.

امید است این کتاب نیز بتواند به گسترش آگاه‌سازی زبانی( Dialect awareness) پیرامون تنوع زبانی در ایران یاری رساند. همچنین کتاب "چه‌کسانی از آموزش چند‌زبانی می‌هراسند"، ترجمه دکتر هیوا ویسی را پیشنهاد می‌کنم.

با سپاس
✍[دکتر عادل محمدی
دکترای تخصصی‌ی زبان‌شناسی]
۱۹ خرداد ۱۴۰۴

👇👇👇
#زبان
#کثرت‌گرایی
#زبان‌شناسی
#زبان_فارسی
#عادل_محمدی
#توسعه‌ی_اجتماعی
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸بازخورد🔸🔸🔸


♦️تصورات نادرست در باره‌ی زبان

✍دکتر عادل محمدی
دکترای تخصصی زبان‌شناسی

#زبان
#کثرت‌گرایی
#زبان‌شناسی
#زبان_فارسی
#عادل_محمدی
#توسعه‌ی_اجتماعی
@NewHasanMohaddesi

♦️نقشه‌های دکتر سیدجواد طباطبایی و پی‌روان اش برای ایران: صدای پای فاشیسم ایرانی

امیدوار ام به گوش همه‌ی مردم ایران برسد!👆👆👆
بازنشر در زیر سقف آسمان / ۱۹ خرداد ۱۴۰۴






⭕️ پادکست ۳۱

«چهار خوانش‌ از طباطبایی»
✍️ اثر شهرام اتفاق

   📂 فصل یازدهم:
 منتقدان،‌ راویان و پیروان
    ناسیونالیسم افراطی

مواضع تئوریک و سیاسی
«ناسیونالیست‌های افراطی»،
ملهم از اندیشه ایرانشهری
           (بخش دوم)
         
🎤 با صدای نویسنده
⏰ مدت زمان: ۳۸ دقیقه
📚 ناشر کتاب: ایران آکادمیا
🎧 ناشر صوتی: صدانت
👈 دسترسی به کتاب
↙️ جلسات قبلی

افزوده  ➖➖➖➖🔻
گزیده‌هایی از جواد طباطبایی، جیسون رضا جرجانی، شاهین نژاد و شهرام آریان

پیوست‌ها 📎  ➖➖🔻
۱) جیسون: ماجرای فاشیسم
۲) جنبش فاشیستی altright
۳) جیسون و جنبش altright
۴) گزارش نیویورک تایمز
۵) حزب رستاخیز ایرانگرایان
۶) اعلام موجودیت حزب
۷) همایش سالروز قادسیه

@Sedanet
@ArchiveOfLiberalism



#ایده‌ئولوژی
#شهرام_اتفاق
#فاشیسم_ایرانی
#ایران‌_شهری_گری
#سیدجواد_طباطبایی
@NewHasanMohaddesi

♦️فرق زبان، گویش، لهجه، و سبک:
درس‌هایی زبان‌شناختی از دکتر عادل محمدی
دکترای تخصصی‌ی زبان‌شناسی
۱۹ خرداد ۱۴۰۴

👇👇👇

#زبان
#زبان‌شناسی
#عادل_محمدی
@NewHasanMohaddesi

♦️فقدان تعریف مشخصی از سنت در آرای دکتر سیدجواد طباطبایی

✍حسن محدثی‌ی گیلوایی
۱۹ خرداد ۱۴۰۴

چنان‌که در مناظره با دکتر ابراهیم صحافی هم گفتم، دکتر سیدجواد طباطبایی تعریف مشخصی از سنت ارائه نکرده است؛ در حالی‌که این مفهوم از مفاهیم کلیدی در آرای او است. امر غریبی است که یک متفکر از کلیدی‌ترین مفاهیم خود تعریف مشخصی ارائه نکند!

تکلیف پی‌روان او نیز در باره‌ی مفهوم سنت روشن نیست. دکتر ابراهیم صحافی هم از چهار سنت در آرای طباطبایی سخن گفتند که سخن بسیار عجیبی است؛ زیرا سنت اگرچه امری تالیفی است، اما نمی‌تواند چنین متفرق باشد و در درون خود واجد وحدتی است.

بحث دکتر صحافی در باره‌ی استخاره و تفال به‌منزله عناصری از سنت حاکی از آن است که دست‌کم برخی پی‌روان دکتر طباطبایی درک درستی از مفهوم سنت ندارند.

#سنت
#سیدجواد_طباطبایی
@NewHasanMohaddesi

♦️مصر، کشور فراعنه و موسیقی‌های مسحور کننده!
۱۹ خرداد ۱۴۰۴


#مصر
#موسیقی
@NewHasanMohaddesi

🔸🔸🔸نقد🔸🔸🔸

♦️زبان پارسی؛  زبان ملّی ایرانیان و زبان توسعه است(نقدی بر دیدگاه دکتر محدثی)
[بخش سوم]

✍️ دکتر محمدباقر تاج‌الدین
۲۰ خرداد ۱۴۰۴


9.در مقالۀ حاضر  من هرگز ادعای زبان شناسی  نکرده ام که برخی به جای نقد منطقی و منصفانه   شمشیری آخته  به دست گرفته اند و با  کلامی آکنده از زشتی ها و پلشتی ها اقدام به فحاشی نموده اند!! آن آقای محترمی که خود را به اصطلاح زبان شناس و در واقع همه چیز دان معرفی کرده و به جای نقد عالمانه و ادیبانه مشتی حرف های بی پایه و اساس زده اند آیا در  محتوای نوشتاری خود  نگاهی متأمّلانه داشته اند؟ این که ایشان خود را زبان شناس معرفی کرده و بسیار هم پرمدعا هستند چگونه به خودشان اجازه می دهند زبان فارسی را زبان مزخرفی بدانند و با این کار زشت شان به حدود 200 میلیون نفر از گویشوران زبان پارسی آشکارا  توهین کنند؟!! ایشان و هر فرد دیگری  البته حق دارند به عنوان زبان شناس،   زبان پارسی را به نقد بکشند و برخی سستی های آن را بیان کنند و نه این که آن را مزخرف بنامند!!    بحث من در این نوشتار به هیچ وجه بحثی زبان شناسانه نیست که تخصصی در این زمینه ندارم،  بلکه بحث بر سر "جامعه شناسی زبان پارسی" است که با نگاهی جامعه شناسانه تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و قومی زبان پارسی را در حد بضاعت علمی خودش مورد بررسی قرار می دهد. یا دوست دیگری که ایشان  هم خود را زبان شناس معرفی کرده در نوشتار خود آورده اند که «ادوارد براون  در کتاب شان گفته اند که در زمان قاجار بیرون از تهران کسی به زبان پارسی صحبت نمی کرد» که می دانیم این سخن  یا از سرِ نادانی و بی اطلاعی نویسنده از وضع جامعۀ ایران آن روزگار بوده  یا عمداً   دروغی بس بزرگ و شاخ دار گفته است. چرا که در همان زمان قاجار  دست کم در مناطقی از ایران مرکزی مانند قم و  اصفهان و فارس و یزد و کاشان و کرمان به زبان پارسی سخن می گفته اند. ادوراد براون اگر تا شهر ری هم می رفت که  بیرون از تهرانِ آن روزگار بود می شنید که مردم ری به زبان پارسی صحبت می کنند.

10.من نمی خواستم این موضوع را در نوشتار حاضر  یادآور شوم که طی دست کم بیست  سال گذشته تا به امروز(که به دلایلی طول کشیده است)  در حال نگارش و تدوین  تاریخ زادگاه خودم   بوده ام  و برای این کار به بسیاری از کتابخانه های مهم تهران از کتابخانۀ ملّی گرفته تا کتابخانۀ مجلس، کتابخانۀ دانشگاه تهران، کتابخانۀ سازمان برنامه و بودجه،  کتابخانۀ ملّی ملک، کتابخانۀ دایره المعارف بزرگ اسلامی، مرکز اسناد ملّی ایران و سایر مراکز مرتبط مراجعه و بسیاری از اسناد و مدارک تاریخی را مطالعه و فیش برداری کرده ام. لذا می توانم کم و بیش و البته با احتیاط فراوان بگویم  که به عنوان یک دانش آموز با  تاریخ ایران و تحولات گسترده و عمیق آن آشنایی هایی یافته ام. در پاسخ به  اقای عادل محمدی که آورده اند:« بنابراین، این ادعا که زبان فارسی زبان هزارساله و مشترک همۀ گویشوران غیرفارسی در ایران بوده است، پایه‌ای در واقعیت‌های زبان‌شناختی ندارد و از اعتبار علمی برخوردار نیست» می گویم که  دوست عزیز زبان پارسی زبان هزارساله و بلکه با قدمتی بیش ترِ  ایران بوده است و این گفته به این معنا نیست که لزوماً تمام باشندگان ایران زمین به زبان پارسی صحبت می کردند. شما که خود را زبان شناس می دانید آیا خبر ندارید که "زبان پارسی میانه"  دست کم از زمان ساسانیان در ایران رواج داشت؟  و به زبان ادبی و نوشتاری آن روزگار ایران بدل شد؟
(ادامه دارد........)


@tajeddin_mohammadbagher


#زبان_فارسی
#محمدباقر_تاج‌الدین
@NewHasanMohaddesi

♦️"ادعای اینکه زبان فارسی «هزاران سال» زبان ملی و مشترک همۀ ایرانیان بوده، نادرست و فاقد پشتوانۀ زبان‌شناختی است". پاسخ دکتر عادل محمدی به دکتر تاج‌الدین


جناب آقای دکتر تاج‌الدین

با احترام، نقد شما را مطالعه کردم؛ اما در متن شما که ادعای نقد علمی دارد، از تعابیری چون «مشتی حرف‌های بی‌پایه و اساس»، «پرمدعا»، «همه‌چیزدان» و «به‌اصطلاح زبان‌شناس» استفاده شده است. این تعابیر نه تنها نمونه‌ی بارز مغالطه‌ی شخص‌ستیزی (ad hominem) هستند، بلکه نشان می‌دهد شما اساساً به محتوای بحث‌ها و حتی ویس‌های من توجه نکرده و پیشاپیش با پیش‌داوری، قضاوتی غیرمنصفانه کرده‌اید.

من در هیچ‌یک از نوشته‌هایم زبان فارسی را «مزخرف» ندانسته‌ام و هرگز چنین توهین و فحاشی به این زبان که بخش مهمی از خزانه فرهنگی گویشوران است، نکرده‌ام. اگر چنین نسبتی به من داده شده، مایلم بدانم دقیقاً در کدام بخش از نوشتار یا گفتارم این تعبیر آمده است؟ نقد ساختاری یا جامعه‌شناختی یک زبان، به‌هیچ‌وجه به معنای توهین یا بی‌ارزش دانستن آن زبان نیست. متأسفانه، این‌گونه تحریف‌ سخن به جای کمک به گفت‌وگوی علمی، تنها باعث تشویش و سوءتفاهم می‌شود.

فردینان دو سوسور زبان‌شناس نامَور قرن بیستم می­‌گوید: موضوع زبان گسترده‌تر و برای کل جامعه مهم‌تر از آن است که بخواهیم مسائل زبانی را یکسره به دست زبان‌شناسان بسپاریم.
"....language was  too  broad a subject  and  too important for society as  a whole to be  left entirely to  linguists."

ناگفته نماند که سخن سوسور بدان معنا نیست که هرکسی بدون چهارچوب و نظریه­‌های غیرعلمی به خود اجازه بدهد که مسائل زبانی را کندوکاو کند؛ بلکه به گفتۀ هاج و کرس این بدان معناست اگر مرزی که به دور یک رشته ترسیم شده است مانعی برای مطالعۀ صحیح آن رشته باشد، آنگاه چنین مرزی بایستی اصلاح شود.

اگر زبان ماهیتاً پدیده‌ای اجتماعی، تاریخی و روان‌شناختی است؛ ازاین‌رو، دانش‌آموختگان رشته زبان بایستی به آثار روان‌شناسان و جامعه‌شناسان و تاریخ‌دانان توجه کنند. برعکس آن نیز روانشناسان و جامعه‌شناسان و تاریخدانان بایستی در مورد پدیده‌های زبانی به‌عنوان بخشی از صلاحیت در رشته‌های خود آگاهی داشته باشند (هاج و کرس، ۱۹۹۳ :۳).

ادعای اینکه زبان فارسی «هزاران سال» زبان ملی و مشترک همۀ ایرانیان بوده، نادرست و فاقد پشتوانۀ زبان‌شناختی است. سرزمین و ملت‌های تک‌زبانه زاده‌ وهم و تخیل‌اند و واژۀ "زبان ملی" مفهومی مدرن است که با شکل‌گیری دولت-ملت‌ها در سده‌های اخیر پدید آمده، و نمی‌توان آن را به گذشته‌ای چند هزار ساله تعمیم داد.

اگر بخواهیم مفاهیم مدرن را که در علم زبا‌ن‌شناسی به چالش کشیده می‌شوند بر اساس رویا تفسیر کنیم، به گفته‌ی آندرسون  در اجتماعی خیالی به سر می‌بریم که نه­‌تنها مفهومی تاریخی نبوده؛ بلکه اساساً زادۀ وهم و خیال‌­اند.

برساخت این هویت زبانی برای مردمانی که در گذشتۀ دور در کنار همدیگر زندگی می­‌کردند و با آن تکلم می‌کردند؛ دیدگاهی زمان­‌پریشانه و فاقد روش­‌شناختی تاریخی-زبانی است.

«بسیاری از ابهامات و برداشت‌های نادرست درباره‌ی بحث زبان، در کتاب تصورات نادرست پیرامون زبان با ارجاع به منابع معتبر توضیح داده شده‌اند. مطالعه‌ی آن را توصیه می‌کنم.»


با سپاس
✍[دکتر عادل محمدی
دکترای تخصصی‌ی زبان‌شناسی]
۲۰ خرداد ۱۴۰۴


#زبان
#کثرت‌گرایی
#زبان‌شناسی
#زبان_فارسی
#عادل_محمدی
#توسعه‌ی_اجتماعی
@NewHasanMohaddesi