🦠 آیا دوران آنتی‌بیوتیک‌ها رو به پایان است؟

🧬 با گسترش ترسناک مقاومت میکروبی، سازمان جهانی بهداشت هشدار داده‌ است که جهان در آستانه‌ی ورود به دوران "پسا‌آنتی‌بیوتیک" قرار دارد؛ دورانی که در آن، حتی عفونت‌های ساده هم می‌توانند کشنده باشند. حالا محققان در جست‌وجوی جایگزین‌هایی هستند که شاید آینده درمان عفونت‌ها را متحول کنند.

🔹 فاژها: ویروس‌هایی علیه باکتری‌ها!

باکتریوفاژها، ویروس‌هایی هستند که به طور اختصاصی به باکتری‌ها حمله می‌کنند. این ویژگی آن‌ها را به گزینه‌ای امیدوارکننده برای درمان عفونت‌های مقاوم تبدیل کرده است. البته مقاومت باکتری‌ها نسبت به فاژها نیز ممکن است پدید آید، اما استفاده از ترکیب چند فاژ یا تلفیق آن‌ها با آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند اثر درمانی را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

🔹 باکتریوسین‌ها: سلاح‌های میکروسکوپی دقیق

حدود ۹۹٪ از باکتری‌ها، پپتیدهایی به نام باکتریوسین تولید می‌کنند که می‌توانند با ایجاد منافذ در غشای سلولی، باکتری‌های رقیب را نابود یا رشد آن‌ها را متوقف کنند. این مولکول‌ها به دلیل تنوع و هدف‌گیری اختصاصی، در برخی موارد حتی نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها ایمن‌ترند. ترکیب آن‌ها با آنتی‌بیوتیک‌ها نه‌تنها اثربخشی را افزایش می‌دهد، بلکه ممکن است از میزان سمیت دارو نیز بکاهد.

🔹 باکتری‌های شکارگر: باکتری‌هایی که باکتری می‌خورند!

باورکردنی نیست، اما برخی باکتری‌ها مثل Bdellovibrio، شکارچی‌اند! آن‌ها باکتری‌های دیگر، ازجمله گونه‌های مقاوم را شناسایی کرده و با نفوذ به درون آن‌ها، با استفاده از آنزیم‌های هیدرولازی متنوع، باکتری میزبان را از درون هضم می‌کنند؛ این شکارچی‌ها حتی قادرند بیوفیلم‌ها را نیز تجزیه کنند؛ ساختارهایی چسبنده که باکتری‌ها در آن‌ها تا هزار برابر مقاوم‌تر از حالت آزاد خود هستند.

🔹 نانوفناوری: نسل آینده‌ی داروهای ضدمیکروبی

نانوذرات، به‌لطف اندازه‌ی بسیار کوچک، نسبت بالای سطح به حجم، ویژگی‌های منحصربه‌فرد و قابل تنظیم، حالا وارد میدان نبرد با میکروب‌های مقاوم شده‌اند. نانوآنتی‌بیوتیک‌ها (nAbts) نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های سنتی از مزایایی همچون پایداری بیشتر، جذب مؤثرتر، رهایش کنترل‌شده، هدف‌گیری دقیق و کاهش عوارض جانبی برخوردارند. افزون بر این، برخی نانوذرات مانند نقره یا اکسید روی، دارای خاصیت ذاتی ضدمیکروبی هستند. نانوفناوری می‌تواند در تشخیص، پیشگیری، درمان عفونت‌ها و حتی تخریب بیوفیلم‌ها، نقش بسزایی ایفا کند.

🔹 افزایش کارایی آنتی‌بیوتیک‌ها با ترکیب هوشمندانه‌ی درمان‌ها

هم‌زمان با پژوهش بر روش‌های جایگزین، تلاش‌هایی نیز برای افزایش اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌های موجود در جریان است. برای نمونه، ترکیب آنتی‌بیوتیک‌ها با ادجوانت‌هایی مانند مهارکننده‌های پمپ‌ Efflux (پمپ Efflux، از پروتئین‌های غشایی بوده که با بیرون راندن داروها و آنتی‌بیوتیک‌هایی که وارد سلول شده‌اند، به افزایش مقاومت باکتری کمک می‌کند)؛ حتی برخی از جایگزین‌ها مانند فاژها و باکتریوسین‌ها نیز می‌توانند به‌عنوان مکمل در کنار آنتی‌بیوتیک‌ها عمل کرده و اثر هم‌افزا داشته باشند.
این رویکرد ترکیبی، به‌ویژه در مقابله با پاتوژن‌های چندمقاومتی بسیار مؤثر است.

📌 با این حال، نباید فراموش کرد: حتی نوآورانه‌ترین روش‌ها نیز اگر بی‌رویه و بدون برنامه استفاده شوند، ممکن است به مقاومت میکروبی جدید منجر شوند. آینده‌ی درمان عفونت‌ها، در گرو استفاده‌ی هوشمندانه و مسئولانه از تمامی ابزارهایی است که در اختیار بشر قرار گرفته‌اند.

✍🏼نویسنده :فرزانه ملک پور ،دردانه بهرامی

📚:منبع1,منبع2,منبع3

پرایمر؛ برای شما، همراه شما
@Primer_Journal 🍀💡

🧠مینی‌مغزهای ساخته‌ی دست انسان؛ انقلاب در پژوهش‌های مغزی!

آیا ممکن است روزی مغز را در آزمایشگاه بسازیم؟
دانشمندان با کمک سلول‌های بنیادی، موفق به تولید ساختارهای کوچکی شبیه مغز به نام ارگانوئیدهای مغزی شده‌اند؛ مینی‌مغزهایی که مثل مدل زنده عمل کرده و به پژوهشگران امکان می‌دهند روند رشد مغز، بیماری‌های عصبی، و حتی تأثیر داروها را در شرایطی شبیه دنیای واقعی بررسی کنند. این فناوری شگفت‌انگیز، مرزِ میان علم، اخلاق و آینده‌ی انسان را به چالش می‌کشد...


⚖️آگاهی در یک ظرف آزمایش؟

با پیچیده‌تر شدن ارگانوئیدهای مغزی، برخی پژوهشگران می‌پرسند:
آیا ممکن است این ساختارها روزی نوعی آگاهی یا احساس داشته باشند؟
و اگر چنین باشد، آیا باید مانند موجودات زنده با آن‌ها رفتار کرد؟ این سؤال.ها نه‌تنها علمی، بلکه عمیقاً اخلاقی هستند.


🧬چالش رضایت اهداکننده

سلول‌های بنیادی برای ساخت این مینی‌مغزها اغلب از انسان‌هایی گرفته می‌شوند که فقط یک فرم رضایت کلی امضا کرده‌اند—بدون اینکه بدانند ممکن است سلول‌هایشان در ساخت چیزی نزدیک به مغز واقعی انسان استفاده شود.

🔸 پژوهشگران اکنون می‌گویند که باید:

* برای پروژه‌های خاص، رضایت جداگانه دریافت شود
* درباره خطرات و عدم قطعیت‌ها با اهداکنندگان شفاف صحبت شود
* قوانین اخلاقی تازه برای این زمینه نوظهور تدوین شود



💡 چرا این موضوع مهم است؟

ارگانوئیدهای مغزی میتوانند در درمان بیماری‌های پیچیده مثل آلزایمر و اوتیسم انقلابی ایجاد کنند. اما بدون شفافیت و رعایت اصول اخلاقی، این پیشرفت‌ها میتوانند اعتماد عمومی را تهدید کنند.

🔬 علم، وقتی به مرزهای ناشناخته‌ی آگاهی و حیات می‌رسد، دیگر فقط آزمایش نیست—بلکه مسئولیت است.

✍️ نویسنده: نسترن داداشی

📚منبع

پرایمر؛ برای شما، همراه شما
@Primer_Journal 🍀💡

-| رادیو پرایمر تقدیم می‌کند |-

#رادیو_پرایمر #یادگیری #تمرکز #امتحان

📣احساس می‌کنی امتحانا دارن از راه می‌رسن و تمرکزت هنوز توی مرخصیه⁉️

ذهن‌ات از روی کتاب می‌پره، ولی نمی‌دونی دقیقاً مشکل از کجاست؟📚

همه فقط می‌گن "درس بخون"، اما کسی نمی‌گه چطوری درست و مؤثر این کارو بکنی!✏️

⬅️تو این اپیزودِ دوقسمتی،‌ از آماده‌سازی مغز قبل از مطالعه گرفته تا تمرین‌هایی برای موندن توی حس و حال درس و جلوگیری از سرگردون شدن بین هزار تا درگیری ذهنی رو با هم بررسی می‌کنیم!🧠💪🏻

پس اگه می‌خوای این دوران امتحانات رو هوشمندتر از همیشه بگذرونی، این دو پارت طلایی رو از دست نده.🕶😎

هر دقیقه‌ش می‌تونه یه برگ برنده باشه برای خودت و آینده‌ات.🌱

توی پارت اول چی می‌شنویم:🍬

مقدمه : 0:06

بهترین روش برای یادگیری و تمرکز : 1:16

مرور بخش اول : 6:03

تمرکز یعنی چه ؟ : 7:34

روش های بهبود تمرکز : 6:24

روش های تقویت تمرکز :11:52



🎙-گویندگان:
کیمیا طوبچی
نیایش تاج الدینی
طناز فرازمندنیا

🎬تدوین‌گر:
طناز فرازمندنیا

🎨گرافیک :
مائده یگانه فرد

🔗 کست باکس

پرایمر؛ برای شما؛ همراه شما🫂

@Primer_Journal 💡🌱

-| رادیو پرایمر تقدیم می‌کند |-

#رادیو_پرایمر #یادگیری #تمرکز #امتحان

📣اوضاع تمرکزتون در چه حاله⁉️
با ما همراه شو تا مطالعه ات بازدهی بیشتری داشته باشه🏆

اپیزود قبلی رو شنیدی؟ اگر لازمه مرورش چون این قسمت در ادامه ی همون بحثه📚

انتظار داری که حواست همیشه جمع باشه ولی نمیدونی چجوری!✏️

⬅️تو این اپیزود یه عالمه تکنیک باحال یاد می گیریم !🧠💪🏻

اگه تو هم اهل مطالعه هستی و تمرکز برات نقش حیاتی داره این قسمت رو از دست نده.😎



توی پارت دوم چی می‌شنویم:💫
خیالات : 1:50
اثر شرایط محیطی : 5:28
مرور این بخش : 8:28
تکنیک های اصلی : 9:54
پومودورو : 12:45
نکات پایانی : 17:09


🎙-گویندگان:
کیمیا طوبچی
نیایش تاج الدینی
طناز فرازمندنیا

🎬تدوین‌گر:
طناز فرازمندنیا

🎨گرافیک :
مائده یگانه فرد

🔗 لینک کست باکس

پرایمر؛ برای شما؛ همراه شما🫂

@Primer_Journal 💡🌱

🧬 درمان آلزایمر با بازکاربرد دو داروی درمانی در سرطان سینه و سرطان ریه
📍 مجله Cell – ژوئیه ۲۰۲۵

🧠در پژوهشی تحول‌آفرین، دانشمندان دانشگاه UCSF و مؤسسه گلداستون توانستند با ترکیب دو منبع داده‌ای پیشرفته—بیان ژنی تک‌سلولی از مغز بیماران آلزایمری و تحلیل کلان‌داده‌های سلامت جمعیت—به درمانی بالقوه برای آلزایمر برسند. آن‌ها با بهره‌گیری از داده‌های ترنسکریپتوم تک‌سلولی و پایگاه دارویی CMap، داروهایی را یافتند که می‌توانند امضای ژنی مختل‌شده در سلول‌های نورونی و گلیال بیماران را معکوس کنند. از میان صدها گزینه، دو داروی ضدسرطانِ «لتروزول» و «ایرینوتکان» به‌عنوان امیدهای اصلی برگزیده شدند.

🐭لتروزول، مهارکننده آروماتاز با کاربرد در درمان سرطان پستان، و ایرینوتکان، مهارکننده توپوایزومراز I برای سرطان‌های روده و ریه، در مدل‌های حیوانی آلزایمر عملکرد خیره‌کننده‌ای داشتند. این دو دارو به‌صورت ترکیبی توانستند عملکرد حافظه را بازگردانند، رسوب‌های پاتولوژیک پروتئین‌های تاو و آمیلوئید را کاهش دهند و بازتنظیم گسترده‌ای در مسیرهای مولکولی مغز ایجاد کنند—ویژگی‌ای که پیش‌تر در درمان‌های تک‌دارویی مشاهده نشده بود. اثر سینرژیک این ترکیب، هر دو نوع سلول اصلی مغزی را هدف قرار داد و نشانه‌هایی از بازسازی عملکردی در سطح سیستم عصبی برجای گذاشت.

✔️دکتر Lennart Mucke، نویسنده ارشد این مقاله، می‌گوید: «این تحقیق نمونه‌ای بی‌نظیر از قدرت تلفیق داده‌های سلولی و کلان‌سلامت برای طراحی درمان‌های چندهدفه است. ما به‌جای کشف یک داروی تازه، مسیرهایی جدید برای استفاده هدفمند از داروهای موجود در بیماری‌های پیچیده‌ای مانند آلزایمر گشوده‌ایم.» پژوهشگران اکنون در حال طراحی کارآزمایی‌های بالینی برای بررسی ایمنی و اثربخشی این ترکیب در انسان هستند—گامی که می‌تواند رویکرد درمان آلزایمر را از پایه متحول کند.

💊برای اعتبارسنجی یافته‌ها، پژوهشگران داده‌های سلامت بیش از ۱.۴ میلیون فرد سالمند را بررسی کردند و دریافتند مصرف یکی از این داروها به دلایل غیرمرتبط، با کاهش معنادار خطر ابتلا به آلزایمر همراه بوده است. این شواهد اپیدمیولوژیک، گواهی مستقل بر قابلیت درمانی این دو دارو در بیماران انسانی به‌شمار می‌رود و در کنار داده‌های ژنی، تصویری جامع از پتانسیل درمانی آن‌ها ارائه می‌دهد.


✍🏼نویسنده: الهه یاراحمدی
🔍ویراستار: فائزه ارقیدش

📚منبع

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

📌نوروساینس بوها

چگونه مولکول‌ها از طریق حس بویایی به هیجانات و رفتار‌های ما راه پیدا می‌کنند؟

بخش ۱

👃نورون‌های حسی بویایی، در اپی‌تلیومِ اختصاصیِ بویایی قرار دارند که مساحتی حدود ۵ سانتی‌متر مربع از حفره‌ی بینی انسان را می‌پوشاند. این نورون‌ها حاوی گیرنده‌های بویایی هستند که حدود ۳۵۰ نوع مختلف از آن‌ها در انسان بیان می‌شود.

🧠 گیرنده‌های مذکور، متعلق به خانواده‌ی گیرنده‌های جفت‌شونده با G پروتئین‌اند و در دامنه‌های آلفاهلیکسیِ غشاگذر خود، دارای توالی‌های آمینواسیدی متغیر هستند که زمینه‌ی شناسایی طیف وسیعی از مولکول‌های بوی‌زا را فراهم می‌کند.

🔬 اتصال مولکول بوی‌زا به گیرنده، موجب فعال‌سازی زیرواحد آلفای G پروتئین و در پی آن تحریک آنزیم آدنیلیل سیکلاز III در غشاء نورون می‌شود. این فرایند با افزایش غلظت پیام‌رسان ثانویه‌ی cAMP همراه است. افزایش cAMP موجب باز شدن کانال‌های کاتیونی حساس به نوکلئوتید حلقوی (Cyclic nucleotide-gated cation channels) و ورود کاتیون‌ها به سلول شده و در نهایت، دپلاریزاسیون غشاء نورون را در پی دارد.

🧬 هر نورون بویایی، تنها یک ژن گیرنده‌ی بویایی را بیان می‌کند؛ در صورتی که هر مولکول بوی‌زا می‌تواند توسط چندین نوع گیرنده شناسایی شود. با این حال، الگوی شناسایی مولکول‌ها تصادفی نیست؛ بلکه هر مولکول بوی‌زا با ترکیب منحصربه‌فردی از گیرنده‌هاتعامل دارد. این الگوی شناسایی ترکیبی، سازوکار اصلی تمایز بین بوهای مختلف، حتی آن‌هایی که ساختار شیمیایی مشابه دارند را، در سیستم بویایی پستانداران توجیه می‌کند.

🌍 بوها توسط افراد مختلف به صورت متفاوت درک می‌شوند؛ زیرا اطلاعات غیربویایی و فرهنگی و تجربیات گذشته، بر ادراک بویایی افراد تاثیرگذارند. درک کیفی بوها می‌تواند به‌طور قابل توجهی تحت‌تأثیر غلظت مولکول‌های بوی‌زا نیز قرار گیرد؛ به عنوان مثال، غلظت‌های پایین تیوترپینئول (Thio terpineol = Grapefruit mercaptan) بویی شبیه به میوه‌های استوایی ایجاد می‌کند، در حالی‌که در غلظت‌های بالاتر بوی گریپ‌فروت و در غلظت‌های بیشتر با تولید بویی نامطبوع و متعفن همراه است.

🌸 ترکیبات شیمیایی و گروه‌های عاملی خاصی نیز وجود دارند که با تحریک گیرنده‌های بویایی در ایجاد بوهای مشخص نقش دارند؛ برای مثال گروه‌ استری با بوهای میوه‌ای و گُلی، گوگرد با بوی سیر و زهم، و کربوکسیلیک‌اسیدها با بوهای اسیدی و ترش در ارتباط هستند.

✍🏼نویسنده: نیما گودرز، هلیا محمدی
📚منبع: ۱، ۲، ۳

بخش ۲
بخش ۳

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

📌نوروساینس بوها

چگونه مولکول‌ها از طریق حس بویایی به هیجانات و رفتار‌های ما راه پیدا می‌کنند؟


بخش ۲

🧠 نورون‌هایی که گیرنده‌ی بویایی یکسانی را بیان می‌کنند، به‌صورت پراکنده در سطح اپی‌تلیوم بویایی (Olfactory epithelium) قرار گرفته‌اند؛ در نتیجه نورون‌های مجاور، گیرنده‌های متفاوتی دارند. با این حال، آکسون‌های این نورون‌ها به ناحیه‌ای مشخص در حباب بویایی هم‌راستای خود هدایت می‌شوند.

👃حباب بویایی، که بلافاصله در بالای اپی‌تلیوم بویایی جای دارد، نقطه‌ی همگرایی آکسون‌های گیرنده‌های بویایی محسوب می‌شود. در این ناحیه، آکسون‌های نورون‌های حسی به دندریت‌های نورون‌های ثانویه متصل شده و ساختارهای کروی‌شکل به نام گلومرول را تشکیل می‌دهند.


🫧 در هر گلومرول، آکسون‌های گیرنده‌ای با سه نوع نورون سیناپس برقرار می‌کنند: نورون‌های mitral و tufted که آکسون‌های آن‌ها به کورتکس بویایی پیشروی می‌کنند و نورون‌های پیرامون‌گلومرولی (Periglomerular) که ارتباطات درون ‌حباب بویایی را تنظیم می‌کنند.

🌸 از آن‌جایی که هر مولکول بوی‌زا با ترکیب منحصربه‌فردی از گیرنده‌ها تعامل دارد، در نتیجه الگوی فعال‌سازی گلومرول‌ها نیز برای هر بو منحصربه‌فرد است. مولکول‌هایی که ساختار مشابه دارند، معمولاً مجموعه‌ای از گلومرول‌های مجاور را فعال می‌کنند که این الگوی فعال‌سازی روی حباب بویایی، نقشه‌ی دقیقی از اطلاعات بویایی ارائه می‌دهد، زیرا هر گلومرول تنها به یک نوع گیرنده اختصاص یافته است.

📍این نوع سازمان‌یافتگی در سیستم بویایی دو کارکرد مهم دارد:
۱. این واقعیت که سیگنال‌های حاصل از هزاران نورون که گیرنده‌ی یکسان دارند در گلومرول‌های خاص تمرکز می‌یابند، حساسیت سیستم را به ‌ویژه در غلظت‌های پایین به‌ شدت افزایش می‌دهد.
۲. با وجود آن ‌که نورون‌های گیرنده به‌ طور پیوسته توسط سلول‌‌های بنیادی جایگزین می‌شوند و در سطح اپی‌تلیوم پراکنده‌اند، مسیر آکسونی و الگوی فعال‌سازی گلومرولی آن‌ها ثابت باقی می‌ماند.

🎯 در نتیجه، کد نورونی مختص هر مولکول بوی‌زا در مغز حفظ می‌شود تا بازشناسایی بویی که سال‌ها از آخرین مواجهه با آن می‌گذرد، تضمین گردد.

✍🏼نویسنده: نیما گودرز، هلیا محمدی
📚منبع: ۱، ۲، ۳

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

📌 نانوساختارهای هوشمند DNA: بازی با چهارراهه‌ها و دومینو

🧬 چهارراهه DNA یکی از مهم‌ترین ساختارها در نانوتکنولوژی DNA است. محققان اخیراً آرایه دومینو DNA ساخته‌اند که با ارتباط بین چهارراهه‌ها، می‌تواند تحول مرحله‌ای و قابل کنترل داشته باشد.

🧩 با استفاده از آرایه‌ای که در هر چهارراهه توالی یکسان دارد، بررسی شد که طراحی توالی پایه‌ها چگونه روی سرعت و انرژی تحول آرایه تأثیر می‌گذارد.

نتایج نشان داد:
✅ با تنظیم اختلاف انرژی بین دو حالت چهارراهه، می‌توان تحول آرایه را به شکل طراحی شده مدوله کرد.
✅ تحول هماهنگ چهارراهه‌ها در آرایه دومینو با تصویر برداری AFM و FRET تک‌مولکولی قابل مشاهده و اندازه‌گیری است.

🔬این مطالعه نشان می‌دهد که طراحی هوشمند توالی‌ها و چهارراهه‌ها، امکان کنترل دقیق آرایه‌های DNA و رفتار آن‌ها را فراهم می‌کند و دریچه‌ای به ساخت نانوماشین‌ها و نانوساختارهای پیش‌بینی‌پذیر DNA باز می‌کند.

❗این فقط نوک کوه یخ است!
اگر دوست دارید بفهمید چطور با طراحی توالی‌ها می‌توان رفتار DNA دومینو را به دلخواه کنترل کرد، مقاله اصلی را از دست ندهید.

✍🏼 نویسنده: فاطمه دهقانی زاده
📚منبع

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

🧬 ابزار جدید ویرایش RNA؛ گامی تازه برای ایمن‌تر کردن ژن‌درمانی

📍 مجله Cell – اوت ۲۰۲۵

⸻

👩🏻‍🔬دانشمندان دانشگاه Yale موفق شدند روشی تازه کشف کنند که می‌تواند درمان‌های ژنی را بسیار امن‌تر کند. در این روش، به‌جای تغییر دائمی DNA، سراغ RNA می‌روند—مولکولی که مثل «پیام‌رسان» دستورهای ژنتیکی را از DNA به سلول‌ها منتقل می‌کند. ویرایش RNA یعنی تغییرات موقت و برگشت‌پذیر؛ بنابراین در صورت ایجاد مشکل، می‌توان آن را متوقف کرد و خطری برای آینده فرد یا نسل بعد ایجاد نمی‌شود.

💡به گفته دکتر Ailong Ke، سرپرست پژوهش: «ما قابلیتی پنهان در همان ابزار معروف CRISPR پیدا کردیم و توانستیم آن را برای هدف گرفتن RNA فعال کنیم.» این کشف می‌تواند نسل تازه‌ای از درمان‌های ژنی را پایه‌گذاری کند که هم مؤثرترند و هم کم‌عارضه‌تر.

⸻

❓ چرا این موضوع مهم است؟
• تغییرات فقط روی RNA اعمال می‌شود و دائمی نیست؛ بنابراین احتمال خطای خطرناک بسیار کمتر می‌شود.

• روش‌های قبلی ویرایش RNA یا خیلی پیچیده بودند یا به سلول‌های انسانی آسیب می‌زدند؛ اما این ابزار ساده‌تر و امن‌تر است.

• این یعنی می‌توان درمان‌های ژنی را روی بیماران امتحان کرد بدون اینکه نگرانی زیادی از تغییرات جبران‌ناپذیر وجود داشته باشد.

⸻

🔬 چند مثال‌های کاربردی:

• در بیماری‌های ارثی مثل دیستروفی عضلانی دوشن، می‌توان موقتاً ژن معیوب را اصلاح کرد تا عضلات عملکرد بهتری پیدا کنند.
• در بیماری‌هایی مثل فیبروز کیستیک، می‌توان نقص‌های ژنتیکی را در سطح RNA برطرف کرد و کار سلول‌های ریه را بهبود بخشید.
• حتی در سرطان‌ها، شاید بتوان با خاموش‌کردن موقت ژن‌های مشکل‌ساز، رشد تومورها را کنترل کرد.

⸻

🔎 این تیم تحقیقاتی امیدوار است این فناوری به مرحله کارآزمایی بالینی برسد و روزی بیماران بتوانند از درمان‌هایی استفاده کنند که هم دقیق‌اند و هم ایمن—درمان‌هایی که به‌جای تغییر دائمی کد ژنتیک، فقط «پیام‌ها» را بازنویسی می‌کنند.

⸻

✍🏼 نویسنده: الهه یاراحمدی
📚 منبع

بخش ۱
بخش ۳

پرایمر؛ برای شما، همراه شما
@Primer_Journal 💡🌱

📌نوروساینس بوها

چگونه مولکول‌ها از طریق حس بویایی به هیجانات و رفتار‌های ما راه پیدا می‌کنند؟


بخش ۳

🔬آکسون‌های نورون‌های mitral و tufted از طریق مجرای بویایی جانبی (Lateral olfactory tract) به سمت نواحی قشری مغز پیشروی می‌کنند. اصلی‌ترین ناحیه‌ی پردازش قشری اطلاعات بویایی، کورتکس پیریفرم (Piriform cortex) است. در این ناحیه، آکسون‌های نورون‌های mitral و tufted با نورون‌های هرمی (Pyramidal neurons) کورتکس، سیناپس‌های تحریکی گلوتاماترژیک برقرار می‌کنند.

❓کورتکس پیریفرم همچنین از نواحی تنظیمی مغز، سیگنال‌های فیدبک دریافت می‌کند که می‌تواند فعالیت ارگانیسم را متناسب با موقعیت‌های رفتاری تعدیل کند.

🔎 بر خلاف حباب بویایی، که در آن نورون‌های مرتبط با یک مولکول بوی‌زا در مجاورت یک‌دیگر قرار دارند، در کورتکس پیریفرم نورون‌های شناسایی‌کننده‌ی یک مولکول خاص به ‌صورت پراکنده توزیع شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که نقشه‌ی ورودی‌های بویایی روی گلومرول‌ها در کورتکس تکرار نمی‌شود.

🧠 نورون‌های هرمی اطلاعات بویایی را از یک‌ سو به‌ صورت مستقیم به کورتکس فرونتال و از سوی دیگر به‌ صورت غیرمستقیم، از طریق تالاموس، به کورتکس اوربیتوفرونتال ارسال می‌کنند. این مسیرها در فرایند تشخیص و تمایز دقیق بوها نقش مهمی ایفا می‌کنند؛ به طوری که افراد با کورتکس اوربیتوفرونتال آسیب‌دیده، توانایی تمایز بوها را ندارند.

🍽️ بیشتر نواحی کورتکس بویایی، اطلاعات را به هیپوتالاموس جانبی ارسال می‌کنند؛ ناحیه‌ای که در تنظیم رفتارهای تغذیه‌ای و اشتها نقش دارد.

🎯 یکی دیگر از نواحی مهم، هسته‌ی قشری قدامیِ (Anterior cortical nucleus) آمیگدالا است که اطلاعات بویایی را به سایر بخش‌های آمیگدالا و همچنین نواحی قدامی هیپوتالاموس، از جمله نواحی درگیر در تنظیم عملکردهای تولیدمثلی، مخابره می‌کند.

🐾 این مسیرهای نورونی در تنظیم جنبه‌های احساسی و انگیزشی بوها و نیز واکنش‌های فیزیولوژیک و رفتاری نسبت به آن‌ها نقش کلیدی دارند؛ به‌ویژه در جانوران؛ که این واکنش‌ها در قالب پاسخ‌های کلیشه‌ای به بوی شکارچی یا فرومون‌ها مشاهده می‌شوند.

✍🏼نویسنده: نیما گودرز، هلیا محمدی
📚منبع: ۱، ۲، ۳

بخش ۱
بخش ۲

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

💉ایمونوتراپی

ایمونوتراپی با بهره‌گیری از سیستم ایمنی بدن، نقش مهمی در درمان انواع سرطان‌ها ایفا می‌کند. یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های ایمونوتراپی، درمان با سلول‌های CAR-T است که با دستکاری ژنتیکی سلول‌های T، امکان شناسایی و نابودی سلول‌های سرطانی را فراهم می‌آورد. گرچه این روش در سرطان‌های خون موفقیت‌های چشمگیری داشته، اما در سرطان‌های جامد همچنان با چالش‌های متعددی مواجه است. در این مقاله، مهم‌ترین چالش‌ها و پیشرفت‌های این روش درمانی، به‌ویژه در سرطان پستان و پروستات، بررسی می‌شوند.

💊چالش‌های درمان CAR-T در سرطان‌های جامد
یکی از مهم‌ترین موانع درمان CAR-T در سرطان‌های جامد، تفاوت‌های ساختاری و محیطی این تومورها در مقایسه با سرطان‌های خون است. ریزمحیط تومورهای جامد شامل عناصر متعددی نظیر رگ‌زایی غیرطبیعی، ماتریکس خارج‌سلولی فشرده، فشار بالای مایع میان‌بافتی، و حضور سلول‌های سرکوب‌گر ایمنی است که همگی مانعی جدی برای ورود و فعالیت سلول‌های CAR-T محسوب می‌شوند.

🧬انتخاب آنتی‌ژن هدف نیز یکی دیگر از چالش‌های اساسی درمان CAR-T در سرطان‌های جامد است. در سرطان‌های خون، آنتی‌ژن‌های خاص توموری به‌راحتی شناسایی می‌شوند، اما در تومورهای جامد یافتن آنتی‌ژنی که هم اختصاصی باشد و هم در سلول‌های سالم وجود نداشته باشد، بسیار دشوار است. اغلب از آنتی‌ژن‌های مرتبط با تومور (TAA) استفاده می‌شود که در برخی بافت‌های سالم نیز وجود دارند، بنابراین احتمال آسیب به سلول‌های غیرسرطانی افزایش می‌یابد.

🧪پیشرفت‌های درمان CAR-T در سرطان پستان و پروستات
با وجود این چالش‌ها، پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه توسعه CAR-T برای سرطان‌های جامد، به‌ویژه سرطان پستان و پروستات، صورت گرفته است. تاکنون بیش از ۲۰ نوع آنتی‌ژن هدف در کارآزمایی‌های بالینی بررسی شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به مزوتلین، MUC-1، EGFRvIII، ERBB2 و PSMA اشاره کرد.

🔬در سرطان پستان، ۱۲ آنتی‌ژن از ۱۹ مورد شناخته‌شده در مراحل بالینی فعال هستند. برای مثال، MUC-1 در بیش از ۹۸ درصد تومورهای مهاجم پستان بیان می‌شود و تحقیقات نشان داده است که CAR-Tهای هدف‌گیرنده MUC-28z توانسته‌اند رشد تومورهای سه‌گانه منفی را در مدل‌های آزمایشگاهی کاهش دهند. همچنین، مزوتلین و ERBB2 نیز اهداف مؤثری برای CAR-T محسوب می‌شوند.

🧬از سوی دیگر، در سرطان پروستات، آنتی‌ژن‌هایی مانند PSMA، PSCA و PSA مورد توجه قرار گرفته‌اند. CAR-Tهای ضد PSMA هنگامی که با گیرنده‌های سایتوکاین معکوس ترکیب شده‌اند، عملکرد ضدتوموری قابل‌توجهی نشان داده‌اند. نتایج اولیه کارآزمایی‌های بالینی نیز ایمنی و اثربخشی این سلول‌ها را در بیماران تأیید کرده‌اند.

🥼راهکارهای نوین برای بهبود درمان CAR-T در سرطان‌های جامد
برای ارتقای کارایی سلول‌های CAR-T در تومورهای جامد، چندین استراتژی جدید مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از راهکارها، استفاده از لیگاندهای طبیعی به جای آنتی‌بادی‌ها در ساختار CAR-T است. به‌عنوان مثال، CAR-Tهای هدف‌گیرنده HER3 که از لیگاند Heregulin-1β استفاده می‌کنند، توانسته‌اند رشد سلول‌های HER3 مثبت سرطان پستان را در محیط آزمایشگاهی و مدل‌های حیوانی مهار کنند.

👩‍🔬همچنین، اصلاح ریزمحیط تومور از طریق دستکاری سلول‌های ایمنی موجود در محیط تومور، افزایش نفوذ سلول‌های CAR-T و کنترل بهتر پاسخ‌های ایمنی، از جمله راهکارهای نوین هستند که می‌توانند باعث افزایش اثربخشی این روش شوند.

👩‍🔬نتیجه‌گیری

درمان با سلول‌های CAR-T به‌عنوان یک روش نوین و امیدبخش در درمان سرطان‌های جامد شناخته می‌شود. انتخاب دقیق آنتی‌ژن هدف، اصلاح ریزمحیط تومور و کنترل بهتر پاسخ ایمنی از مهم‌ترین چالش‌های این روش محسوب می‌شوند. اما با پیشرفت‌های اخیر، طراحی‌های نوین، و استراتژی‌های ترکیبی، امید به درمان‌های مؤثرتر افزایش یافته است. فناوری CAR-T پتانسیل بالایی برای گسترش درمان سرطان‌های جامد دارد و احتمالاً نقش مهمی در آینده درمان سرطان ایفا خواهد کرد.

✍🏼نویسنده: امیرعباس احمدی
🔎ویراستار: رونیا کرمی

📚منابع

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

به همه‌ی همراهان، تولد هشت سالگی پرایمر رو تبریک می‌گیم🎉🎉🎉



کیک خوشمزه از: reyykitchen

پرایمر؛ برای شما، همراه شما

@Primer_Journal 💡🌱

✨🎉بیست درصد تخفیف به مناسبت هشت سالگی پرایمر، ویژه‌ی عزیزانی که از طرف ما ثبت‌نام انجام بدن🙏🎉✨

🌸برای دریافت کد تخفیف به ادمین پیام بدید: @Primer_admin

درود به همه‌ی همراهان عزیز پرایمر

تقریبا یک سال پرچالش از فعالیت تیم مدیریتی ما گذشت و وقتش رسیده که تیم جدید کار رو دست بگیره.

همون‌طور که می‌دونین، سایت پرایمر از دسترس خارج شده بود و کلی تلاش کردیم که دوباره مجوز بگیریم و سایت بالا بیاد و بهش رسیدگی بشه و ... . پرزنت کردنش رو می‌سپرم به تیم جدید و امیدوارم که سایت روز به روز بهتر بشه و بیشتر به کمک مخاطب‌های عزیز پرایمر بیاد.

کار‌های رسمی و حقوقی گاهنامه هم علاوه بر آماده کردن محتواش خیلی فرایند زمان‌بری بود و کلی کشمکش داشتیم سرش، ولی بالاخره آخرین کارهاش دارن انجام می‌شن و امیدوارم که مخاطب‌هایی که مقاله‌های عمیق‌تر دوست دارن، از گاهنامه‌ لذت ببرن‌.

مصاحبه با اساتید، پروژه‌ای بود که در راستای بیشتر شدن ارتباط دانشجوها و اساتید قلبا دوست داشتیم انجام بدیم و خودمون هم لذت ببریم. امیدوارم که در آینده، بیشتر چنین فرصت‌هایی پیش بیاد تا یک مقدار رابطه‌ی عمیق‌تر و دوستانه‌تری بین دانشجوها و اساتید شکل بگیره؛ فراتر از بحث علم و آزمایشگاه.

این‌ کلمات نه‌چندان زیاد، خلاصه‌ای بودن از ساعت‌ها برنامه‌ریزی و صحبت کردن و برو و بیا و ... . خلاصه‌ای از کارهای مهم‌تری که توی این یک سال انجامشون دادیم. از همه‌ی بچه‌هایی که توی تیم بودن و کمک می‌کردن پرایمر جریان داشته باشه هم صمیمانه ممنونم.

امیدوارم عشق و تعهدی که داشتیم، پرایمر رو به مسیر خوبی برگردونده باشه.

با آرزوی‌ موفقیت برای تیم مدیریتی جدید و درخشش پرایمر

ارادت 🌿

ایلیا مصلحی
فاطمه طالبیان