🔵 دروغگو یا بیسواد؟

• در تبلیغات محصولات آرایشی و بهداشتی به‌ویژه در رسانه‌هایی مانند صدا و سیما، به وفور مشاهده کرده ام که به منظور فریب مخاطب از یک عبارت، بسیار استفاده میکنند: محصولی کاملا گیاهی!

• این عبارت به صورت ضمنی این تصور را در ذهن مخاطب القا می‌کند که چنین محصولاتی به دلیل منشا طبیعی فاقد هرگونه عوارض جانبی بوده و ذاتا ایمن هستند و این را به عنوان یک ویژگی مثبت معرفی میکنند!

• مشکل، هم‌ارز پنداشتن گیاهی بودن با بی‌ضرری مطلق است که منجر به مغالطه‌ توسل به طبیعت می‌شود که در آن هر آنچه طبیعی است ذاتا خوب و هر آنچه مصنوعی یا بهتر است بگوییم سنتتیک Santehtik است، ذاتا بد تصور می‌شود!

• در صورتی که ایمنی و کارایی یک محصول، نه به منشا طبیعی یا سنتتیک آن، بلکه به ساختار شیمیایی مولکول‌های تشکیل‌دهنده، غلظت آن‌ها، نحوه فرمولاسیون، پایداری، خلوص، و برهمکنش آن‌ها با سیستم بیولوژیک منحصر به فرد هر فرد بستگی دارد.

• یک ترکیب شیمیایی، چه از دل یک گیاه استخراج شده باشد و چه در آزمایشگاه سنتز شود، در نهایت از طریق مکانیسم‌های مولکولی مشخصی با بدن ما تعامل می‌کند و تفاوتی بین این دو نیست!

🔹 در تحلیل این رویکرد تبلیغاتی دو حالت بیشتر وجود ندارد:

1- تیم سازنده این محصولات بهداشتی و آرایشی حتی به پایه ای ترین مبانی علمی و آزمایشگاهی هم آگاه کافی ندارند که مرتکب چنین خطاها و مغالطه های ساده و بچگانه میشوند که در این صورت باید به تمام ادعا های حول محور محصول به واسطه چنین تیم بیسوادی شک کرد

2_ یا آگاهانه اما به هدف فریب مخاطب و در جهت فروش بیشتر دست به چنین مغالطه ای میزنند و اذهان مخاطب عام را به خطا میندازند که در چنین صورتی آنها فاقد صداقت و اخلاق علمی هستند و بدیهی است که در مواجهه با چنین تیمی که به فریب متوسل می‌شود، باید به تمامی ادعاهای آن‌ها در خصوص محصولشان با تردید جدی نگریست

👤 ریچارد فاینمن در مواجه با موردی مشابه بیان میکند:

بکوشید همه اطلاعاتی را که به دیگران کمک میکند ارزش سهم شما را ارزیابی کنند در اختیارشان بگذارید، نه صرفاً اطلاعاتی را که موجب میشود ارزیابی کارتان سمت و سوی خاصی بگیرد. ساده ترین راه برای توضیح این ایده این است که آن را در تقابل با مثلا تبلیغات بگذاریم.

دیشب در تبلیغ بازرگانی روغن برندِ وِسُن به گوشم خورد که روغن وسن جذب غذا نمیشود این حرف درستی است. حقه بازی نیست؛ اما بحث من این نیست که صرفاً حقه باز نباشیم بحث من درباره صداقت علمی در یک سطح دیگر است.

واقعیتی که باید به آن جمله تبلیغاتی اضافه شود این است که هیچ روغنی جذب غذا نمیشود منتها اگر در دمای معینی از آن استفاده شود. و اگر در دمای دیگری از روغن استفاده شود همه روغن ها جذب غذا می شوند. از جمله روغن وسن پس این آگهی معنای ضمنی عبارت را مراوده می کند که درست است نه عین واقعیت را و ما باید به همین تفاوت بپردازیم.

- مهدی رفیعی

🔗 صداقت علمی چیست؟

+ #شبه_علم #تفکر_علمی #خرافه
──────────•••
@SGA_pioneer

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Three voids to study the cosmos: Cosmic Voids, Dark Matter Halos in Voids, and Void functions

👤 دکتر شانت باغرام

1⃣ جلسه اول

⏰ 25 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Point particle singularity, Asymmetric Action of EM on quantum wave function, and the left out restricted Lorentz Gauge U(1)

👤 پروفسور یوسف ثبوتی

2⃣ جلسه دوم

⏰ 25 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی
─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

‌Status of the Standard Model of Cosmology: Prospects of the Tensions

👤 دکتر آرمان شفیع‌لو

3⃣جلسه سوم

⏰ 25 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Ginzburg-Landau theory of Dark Energy: A proposal to think about the cosmological tensions altogether

👤 دکتر نیما خسروی

4⃣ جلسه چهارم

⏰ 25 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

‌ Prospects for scientific progress in black hole discovery

👤 دکتر جواد تقی زاده

5⃣ جلسه پنجم

⏰ 25 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 @SGA_PIONEER

❌یک تیتر زرد و نادرست دیگر، حاصل کژفهمی در ترجمه‌ی مقالات علمی!

• برخلاف ادعایی که در تیتر و توضیحات شاهد هستیم، محققان به هیچ وجه زمان رو متوقف نکردند!

• ادعای مطرح شده در پژوهش مربوط به یک پدیده‌ی کوانتومی به نام ترتیب علی نامعین Indefinite Causal Order هست.

• در دنیای ما رویدادها ترتیب مشخصی دارند←رویداد A یا قبل از B اتفاق میفته یا بعد از B!

• این تیم با استفاده از سوییچ کوانتومی یک فوتون رو در حالت سوپرپوزیشن قرار دادند یعنی وضعیتی که سیستم به طور همزمان هر در دو ترتیب زمانی یعنی A قبل از B و B قبل از A قرار میگیره که متاسفانه در اینجا نامعین بودن ترتیب رویدادها با توقف گذر زمان اشتباه گرفته شده.

• در این آزمایش زمان همچنان جاریست و هرگز متوقف نشده، چیزی که در اینجا تغییر کرده صرفا توالی دو فرآیند از دیدگاه اون سیستم کوانتومی‌ است نه کل جریان زمان!

#کژفهمی #کوانتوم

https://www.popularmechanics.com/science/a65593746/time-travel-in-the-quantum-realm/

https://arxiv.org/html/2211.01283v3

──────────•••
🔭 @SGA_pioneer

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Buildup of Milky Way's stellar halo: the revolution of Gaia

👤 دکتر آزاده فتاحی

6⃣ جلسه ششم

⏰ 26 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

──────────- - -
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Introduction to Milgromian dynamics: motivation and cosmological context

👤 Dr. Indranil Banik

7⃣ جلسه هفتم

⏰ 26 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

──────────- - -
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Iranian National Observatory Project: Status Update

👤 دکتر حبیب خسروشاهی

8⃣ جلسه هشتم

⏰ 27 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

──────────- - -
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

The MHD Disk-Jet Transition in Binary Systems

👤 دکتر سمیه شیخ‌نظامی

9⃣ جلسه نهم

⏰ 26 خرداد ماه 1401

↩️ قسمت بعدی
↪️ قسمت قبلی

──────────- - -
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 بیست و چهارمین گردهمایی پژوهشی نجوم ایران

🪧 عنوان:

Filamentary star formation: theoretical interpretation

0⃣1⃣ جلسه دهم

👤 دکتر شهرام عباسی

⏰ 25 خرداد ماه 1401

↪️ قسمت قبلی

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 @SGA_PIONEER

🔵 کمربند حیات کهکشانی GHZ نیاز به اصلاح دارد. ممکن است وسیع تر باشد!

• در این تلگراف به شرح پژوهشی پرداخته ام که نشان میدهد دو فرآیند دینامیکی بسیار مهم 1-مهاجرت شعاعی ستارگان و 2-تاثیر سیارات غول‌پیکر می‌تواند باعث تغییر تعریف قدیمی ما از کمربند حیا بشوند

‌
📌 کمربند حیات کهکشانی یا GHZ ناحیه‌ ای در کهکشان است که شرایط لازم برای ظهور و پایداری حیات پیچیده در آن وجود دارد

• این ناحیه به طور سنتی این‌گونه تعریف میشد:

🧬 1⃣- باید به اندازه‌ی کافی از مرکز شلوغ و پرخطر کهکشان دور باشد تا از تابش‌های مرگبار و انفجارهای ابرنواختری مکرر در امان بماند

🧪 2⃣- نباید آنقدر دور باشد تا از عناصر سنگین که برای ساخت سیارات سنگی و پایه‌ریزی شیمی حیات ضروری هستند بی‌بهره بماند.

‌
❗️اما مشکل اینجاست که این دیدگاه کهکشان را یک محیط ایستا و بدون تغییر در نظر می‌گیرد....↓

🔗🔺»» در تلگراف مطالعه کنید

#کهکشان #نجوم #حیات #دینامیک_کهکشانی

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭 | @SGA_PIONEER

نسبیت خاص، پوانکاره یا انیشتین؟
دعوای قدیمی وجود داشته که اولویت با کی بوده؟ نسبیت خاص رو می گند پوانکاره قبل از انیشتین بهش رسیده بود. ظاهرا رویکرد انیشتین بدون اتر بوده و مبتنی بر یک سری اصول. بعضی ها می گند انیشتین تحت تاثیر پوانکاره بوده، در حالی که خود انیشتین خودش رو مستقل از این تاثیر می دونه.
در هر صورت و با هر نتیجه ای که از این مناقشه بگیریم یه چیز رو نمی شه منکر شد و اون نجابت بی بدیل پوانکاره است که بعد از ارائه نظریه توسط انیشتین و شهرتش، فقط یه راه رو در پیش گرفت و اون هم سکوت بود، سکوت محض! سکوتی که بعد از گذشت یک قرن هنوز هم طنین‌اندازه.
مقاله رو می خونم اگر قسمت های فنی ترش رو فهمیدم بخش هایی رو می ذارم.
https://arxiv.org/abs/2509.09361

درود بر همراهان گرامی

• تا به امروز روال کار کانال بر پایه‌ی ترجمه‌ی کامل، جامع و خط به خط مقالات حوزه‌‌ی کیهان‌شناسی، نجوم و فلسفه‌ی علم بود.

• اما از اون‌جایی که این روزها وقت آزاد کمتری نسبت به قبل دارم ترجمه‌ی کامل، تبدیل به تلگراف و آماده‌سازی برای انتشار یه مقدار برای بنده سخت‌ و ناممکن شده

• به همین خاطر تصمیم گرفتم از این به بعد به‌جای ترجمه‌ی خط به خط مقالات؛ بعد از خوانش هر مقاله چکیده‌ای خلاصه و شرحی از آن بنویسم و در کانال منتشر کنم.

• به این نحو می‌تونیم به مقالات بیشتری بپردازیم و مطالب متنوع‌تری رو با هم مرور کنیم

• البته که پست‌های تحلیلی به سبک تلگراف رو همچنان خواهیم داشت و هرزگاهی کار میکنیم

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🪐 | @SGA_PIONEER

🔵نسبیت انیشتین میتواند احتمال حیات را در کیهان افزایش دهد

• اخیرا مقاله‌ای در حوزه فیزیک گرانش در arXiv چاپ شده که می‌تواند تغییراتی در تصورات ما درباره اینکه چه سیاراتی شانس حیات دارند را عوض کند

• تا پیش از این مقاله تقریبا همه به این نتیجه رسیده بودند که سیارات اطراف کوتوله‌های سفید، هر چقدر هم خوب و مناسب به نظر برسند شرایط خوبی برای تداوم بقای حیات نخواهند داشت

• کوتوله‌های سفید میتوانند صدها میلیارد سال گرما تولید کنند، یعنی طول عمر آن‌ها برای شکل‌گیری و تکامل حیات بسیار بیشتر و مناسب تر از ستارگان عادی مانند خورشید ماست

• اما مشکل اصلی از اینجا شروع می‌شود←منطقه قابل سکونت!

• این ستاره‌ها بسیار کوچک هستند و سیارات باید خیلی به آن‌ها نزدیک باشند.

• مسئله اینجاست که اگر جز سیاره ای که در کمربند حیات قرار دارد یک سیاره دیگر هم در آن منظومه وجود داشته باشد حتی با جاذبه ضعیفش، به مرور زمان مدار سیاره اصلی را از حالت دایره‌ای خارج کرده و به یک بیضی با خروج از مرکزیت بالا تبدیل می‌کند. وقتی این اتفاق بیفتد نیروهای عظیم جزر و مدی پیوسته سیاره را تحت فشار و کشش قرار می‌دهند که نتیجه‌اش همان گرمایش جزر و مدی Tidal Heating است ← گرمایی که سیاره را از درون به حدی داغ می‌کند که هیچ آبی روی سطحش باقی نمی‌ماند.

• منتها تمام این تحلیل‌ها بر پای گرانش نیوتنی به دست آمده بود

• حالا این مقاله جدید می‌گوید که این تحلیل‌ها یک نقص بزرگ داشته‌اند← آن‌ها اثرات نسبیت عام اینشتین را در نظر نگرفته‌اند.

• وقتی شما با اجرام فوق‌العاده چگالی مثل کوتوله‌های سفید و فواصل خیلی کم سروکار دارید، دیگر معادلات نیوتنی جواب نمی‌دهد و باید به سراغ توصیف اینشتین از خمیدگی فضازمان بروید.

• محاسبات نسبیتی نشان می‌دهد که گرانش شدید کوتوله سفید باعث ایجاد پدیده تقدم مداری Precession در سیاره نزدیک به آن می‌شود (همانطور که قبلا برای مدار عطارد دیده بودیم).

• این تقدم یا چرخش آهسته مدار سیاره نقش یک حائل فیزیکی را بازی می‌کند و به نیروی گرانش سیاره همدم اجازه نمی‌دهد که در یک جهت تجمعی عمل کرده و خروج از مرکزیت را افزایش دهد. در واقع، مدار دائما در حال چرخش است و هرگونه تلاش برای بیضوی شدن را خنثی می‌کند.

• اگر این اثر نسبیتی واقعا همانطور که نویسندگان ادعا می‌کنند عمل کند سیارات کوتوله‌های سفید می‌توانند در مدارهای تقریبا دایره‌ای خود پایدار بمانند و از گرمایش جزر و مدی در امان باشند و تبدیل به بهترین مکان‌های کیهان برای جستجوی حیات شوند.

البته این مقاله فعلا در مرحله پیش‌چاپ Preprint قرار دارد و نیاز به مطالعه و تحقیقات تکمیلی بیشتر است!

#نجوم #نسبیت #اخترفیزیک
─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭🪐 | @SGA_PIONEER

🌊 موجی در راه شیری وجود دارد که احتمالا از یک برخورد باستانی خبر می‌دهد

• از تلسکوپ فضایی گایا داده های جدیدی دریافت شده که نشون می‌ده شاهد یک آشفتگی بزرگ در ساختار کهکشان هستیم

• آشفتگی که به نام موج بزرگ The Great Wave معرفی شده و شبیه یک چین‌خوردگی وسیع مثل چین خوردگی های سطح اب موقع انداختن یک سنگ درونش هست

• گفته شده این موج دینامیکی و چین خوردگی ها منطقه‌ای بین 30000 تا 65000 سال نوری از مرکز کهکشان به بیرون رو تحت پوشش قرار میده

• یعنی تقریبا نیمی از دیسک کهکشان درگیر این اختلال هست و با بررسی دقیق موقعیت و حرکت ستاره هایی مثل قیفاووسی ها متوجه شدن که این ستارگان دارن دقیقا با یک الگوی موج‌مانند تا حدود ۶۵۰ سال نوری بالا و پایین میشن 〰〰

• اما مسئله اصلی این هست که چه چیزی این موج بزرگ را ایجاد کرده؟

قوی‌ترین فرضیه‌ی مطرح شده این هست که این پدیده در واقع حاصل یک برخورد گرانشی باستانی است

• برخورد گرانشی یعنی چی؟ این‌جا توضیح دادم ( کلیک کنید )

• احتمالا یک کهکشان کوتوله در گذشته از کنار کهکشان ما عبور کرده یا بلعیده شده و این برخورد گرانشی باعث ایجاد یک لرزش طولانی‌مدت در دیسک راه شیری شده که ما امروز شاهدش هستیم. البته فرضیاتی هم مطرح میشه که ممکن هست این موج بزرگ با ساختار کوچک‌تر و نزدیک‌تری به نام موج رادکلیف Radcliffe Wave مرتبط باشه

• در هر صورت، مهم ترین نتیجه‌ی داده های گایا این هست که دینامیک کهکشانی راه شیری بسیار پیچیده‌تر و آشفته‌تر از چیزی است که تا به حال فکر می‌کردیم

#نجوم #دینامیک_کهکشانی #گایا

https://arxiv.org/abs/2407.18659

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2025/07/aa51668-24/aa51668-24.html

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/a-great-wave-is-crashing-through-the-milky-way/

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭🪐 | @SGA_PIONEER

با سپاس و قدردانی ویژه از جناب استاد رازقی عزیز بابت حضور ارزشمند و ارائه پربارشان 🌹

همچنین از تمامی علاقه‌مندان گرامی که ما را در این وبینار علمی همراهی کردند، صمیمانه تشکر می‌کنیم.

🎥 فایل ضبط‌شده‌ی وبینار به‌زودی در کانال انجمن نجوم سر به هوایان منتشر خواهد شد.

جهت ارتباط با استاد رازقی، آشنایی با فعالیت‌های علمی ایشان، یا طرح پرسش‌ها و پیشنهادات خود درباره‌ی موضوع وبینار، می‌توانید به صفحات ایشان در اینستاگرام و یا لینکدین مراجعه فرمایید.

─ ─ ─ ─ ─ ─•••
🔭🪐 | @SGA_PIONEER