بسم الله
#حدیث
🔸 مهریه آسمانی و زمینی حضرت زهرا (علیها السلام) و تأسیس سنت نبوی (مهر السنة) در ازدواج
🔸
حدیث اول
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/378969
المناقب، ج ۳، ص ۳۵۱
شناسه حدیث: ۳۷۸۹۶۹
قائل: امام باقر (علیه السلام)
---
🔻 وَ فِي اَلْجِلَاءِ وَ اَلشِّفَاءِ فِي خَبَرٍ طَوِيلٍ عَنِ اَلْبَاقِرِ (علیه السلام): وَ جُعِلَتْ نِحْلَتُهَا مِنْ عَلِيٍّ خُمُسَ اَلدُّنْيَا وَ ثُلُثَيِ اَلْجَنَّةِ وَ جُعِلَتْ لَهَا فِي اَلْأَرْضِ أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ اَلْفُرَاتُ وَ نِيلُ مِصْرَ وَ نَهْرَوَانُ وَ نَهْرُ بَلْخٍ فَزَوِّجْهَا يَا مُحَمَّدُ بِخَمْسِمِائَةِ دِرْهَمٍ تَكُونُ سُنَّةً لِأُمَّتِكَ اَلْخَبَرَ.
⚡ و در کتاب «الجلاء و الشفاء» در خبری طولانی از امام باقر (علیه السلام) آمده است: و عطیه و مهریه او [حضرت زهرا] از جانب علی، یک پنجم دنیا و دو سوم بهشت قرار داده شد، و در زمین چهار رودخانه برای او مقرر گشت: فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ. پس ای محمد، او را با مهریه پانصد درهم به ازدواج [علی] درآور تا سنتی برای امت تو باشد.
🔸
حدیث دوم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/378970
المناقب، ج ۳، ص ۳۵۲
شناسه حدیث: ۳۷۸۹۷۰
قائل: پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
---
🔻 وَ فِي حَدِيثِ خَبَّابِ بْنِ اَلْأَرَتِّ: ثُمَّ قَالَ اَلنَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله) زَوَّجْتُ اِبْنَتِي فَاطِمَةَ مِنْكَ بِأَمْرِ اَللَّهِ تَعَالَى عَلَى صَدَاقِ خُمُسِ اَلْأَرْضِ وَ أَرْبَعِمِائَةٍ وَ ثَمَانِينَ دِرْهَماً لِلْآجِلِ خُمُسُ اَلْأَرْضِ وَ اَلْعَاجِلِ أَرْبَعُمِائَةٍ وَ ثَمَانِينَ دِرْهَماً.
⚡ و در حدیث خباب بن ارت آمده است: سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: دخترم فاطمه را به امر خداوند متعال با مهریه یک پنجم زمین و چهارصد و هشتاد درهم به ازدواج تو درآوردم؛ مهریه غیر نقد، یک پنجم زمین و مهریه نقد، چهارصد و هشتاد درهم است.
🔸
حدیث سوم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/378965
المناقب، ج ۳، ص ۳۵۱
شناسه حدیث: ۳۷۸۹۶۵
قائل: پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) >امام حسین (علیه السلام)
---
🔻 اَلْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ (علیه السلام) فِي خَبَرٍ: زَوَّجَ اَلنَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله) فَاطِمَةَ عَلِيّاً عَلَى أَرْبَعِمِائَةٍ وَ ثَمَانِينَ دِرْهَماً وَ رُوِيَ: أَنَّ مَهْرَهَا أَرْبَعُمِائَةِ مِثْقَالٍ فِضَّةً وَ رُوِيَ: أَنَّهُ كَانَ خَمْسَمِائَةِ دِرْهَمٍ.
⚡ امام حسین بن علی (علیه السلام) در روایتی فرمود: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فاطمه را با مهریه چهارصد و هشتاد درهم به ازدواج علی درآورد. و روایت شده است که مهریه ایشان چهارصد مثقال نقره بوده و نیز روایت شده که پانصد درهم بوده است.
🔸
حدیث چهارم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/378961
المناقب، ج ۳، ص ۳۵۰
شناسه حدیث: ۳۷۸۹۶۱
قائل: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
---
🔻 وَ خَطَبَ اَلنَّبِيُّ (صلی الله علیه و آله) عَلَى اَلْمِنْبَرِ فِي تَزْوِيجِ فَاطِمَةَ خُطْبَةً رَوَاهَا يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ فِي أَمَالِيهِ وَ اِبْنُ بُطَّةَ فِي اَلْإِبَانَةِ بِإِسْنَادِهِمَا عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ مَرْفُوعاً وَ رُوِّينَاهَا عَنِ اَلرِّضَا (علیه السلام) فَقَالَ: اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلْمَحْمُودِ بِنِعْمَتِهِ اَلْمَعْبُودِ بِقُدْرَتِهِ اَلْمُطَاعِ فِي سُلْطَانِهِ اَلْمَرْغُوبِ إِلَيْهِ فِيمَا عِنْدَهُ اَلْمَرْهُوبِ مِنْ عَذَابِهِ اَلنَّافِذِ أَمْرُهُ فِي سَمَائِهِ وَ أَرْضِهِ خَلَقَ اَلْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ وَ مَيَّزَهُمْ بِأَحْكَامِهِ وَ أَعَزَّهُمْ بِدِينِهِ وَ أَكْرَمَهُمْ بِنَبِيِّهِ مُحَمَّدٍ.
⚡ و پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر منبر در مراسم ازدواج فاطمه خطبه‌ای خواند که یحیی بن معین در امالی خود و ابن بطه در الابانه با اسنادشان از انس بن مالک به صورت مرفوع روایت کرده‌اند و ما نیز آن را از امام رضا (علیه السلام) روایت کرده‌ایم، پس فرمود: سپاس خدایی را که به نعمتش ستوده، به قدرتش پرستیده، در سلطنتش اطاعت می‌شود، به آنچه نزد اوست رغبت می‌شود، از عذابش هراسیده می‌شود، و امرش در آسمان و زمینش نافذ است. مخلوقات را با قدرتش آفرید و با احکامش آنان را متمایز ساخت و با دینش عزت بخشید و با پیامبرش محمد گرامی داشت.

🔻 إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ اَلْمُصَاهَرَةَ نَسَباً لَاحِقاً وَ أَمْراً مُفْتَرَضاً وَ شَجَّ بِهَا اَلْأَرْحَامَ وَ أَلْزَمَهَا اَلْأَنَامَ قَالَ اَللَّهُ تَعَالَى «وَ هُوَ اَلَّذِي خَلَقَ مِنَ اَلْمٰاءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً» (الفرقان، ۵۴).

⚡ همانا خداوند متعال ازدواج و وصلت را نسبی پیوستنی و امری واجب قرار داد و به وسیله آن ارحام را به هم پیوند زد و آن را بر مردمان لازم شمرد. خداوند متعال فرمود: «و اوست کسی که از آب، بشری آفرید و او را [دارای خویشاوندی] نسبی و سببی قرار داد» (فرقان، ۵۴).

🔻 ثُمَّ إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى أَمَرَنِي أَنْ أُزَوِّجَ فَاطِمَةَ مِنْ عَلِيٍّ وَ قَدْ زَوَّجْتُهَا إِيَّاهُ عَلَى أَرْبَعِمِائَةِ مِثْقَالِ فِضَّةٍ إِنْ رَضِيتَ يَا عَلِيُّ؟ قَالَ رَضِيتُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ.
⚡ سپس همانا خداوند متعال به من امر فرمود که فاطمه را به ازدواج علی درآورم، و من او را با مهریه چهارصد مثقال نقره به ازدواج او درآوردم، آیا راضی هستی ای علی؟ [علی] عرض کرد: راضی‌ام ای رسول خدا.
🔸
حدیث پنجم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/214319
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۴، ص ۳۱۱
شناسه حدیث: ۲۱۴۳۱۹
قائل: پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)
---
🔻البحار ، و مدينة المعاجز ، نقلا عن مسند فاطمة (علیها السلام) عن هارون بن موسى عن أبيه عن أحمد بن محمد بن أبي الغريب عن محمد بن زكريا بن دينار عن شعيب بن واقد عن الليث عن جعفر بن محمد عن أبيه عن جده (علیهم السلام) عن جابر قال:
🔻 لَمَّا أَرَادَ رَسُولُ اَللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ يُزَوِّجَ فَاطِمَةَ عَلِيّاً (علیهما السلام) قَالَ لَهُ اُخْرُجْ يَا أَبَا اَلْحَسَنِ إِلَى اَلْمَسْجِدِ فَإِنِّي خَارِجٌ فِي أَثَرِكَ وَ مُزَوِّجُكَ بِحَضْرَةِ اَلنَّاسِ إِلَى أَنْ ذَكَرَ خُرُوجَهُ وَ خُطْبَتَهُ (صلی الله علیه و آله) فِي اَلْمَسْجِدِ وَ قَالَ فِي آخِرِهِ وَ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَمَرَنِي أَنْ أُزَوِّجَ كَرِيمَتِي فَاطِمَةَ بِأَخِي وَ اِبْنِ عَمِّي وَ أَوْلَى اَلنَّاسِ بِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (علیه السلام) وَ إِنَّ اَللَّهَ قَدْ زَوَّجَهُ فِي اَلسَّمَاءِ بِشَهَادَةِ اَلْمَلَائِكَةِ وَ أَمَرَنِي أَنْ أُزَوِّجَهُ وَ أُشْهِدَكُمْ عَلَى ذَلِكَ.
⚡ بحار و مدینة المعاجز به نقل از مسند فاطمه (علیها السلام) از جابر روایت کرده‌اند که گفت: هنگامی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) خواستند فاطمه را به ازدواج علی (علیهما السلام) درآورند، به او فرمود: ای ابالحسن به مسجد برو که من نیز پشت سر تو می‌آیم و تو را در حضور مردم به ازدواج [او] درمی‌آورم. تا آنجا که خروج ایشان و خطبه خواندنشان (صلی الله علیه و آله) در مسجد را ذکر کرد و در پایان آن فرمود: و همانا خداوند (عز و جل) به من امر فرمود که دختر گرامیم فاطمه را به برادرم، پسرعمویم و سزاوارترین مردم به من، علی بن ابی طالب (علیه السلام) تزویج کنم، و همانا خداوند او را در آسمان با گواهی فرشتگان به ازدواج [فاطمه] درآورده و به من نیز امر فرمود که او را به ازدواج درآورم و شما را بر آن گواه می‌گیرم.

🔻 ثُمَّ جَلَسَ رَسُولُ اَللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ثُمَّ قَالَ قُمْ يَا عَلِيُّ فَاخْطُبْ لِنَفْسِكَ إِلَى أَنْ سَاقَ خُطْبَتَهُ (علیه السلام) وَ قَالَ فِي آخِرِهِ وَ هَذَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ (صلی الله علیه و آله) زَوَّجَنِي اِبْنَتَهُ فَاطِمَةَ (علیها السلام) عَلَى صَدَاقِ أَرْبَعِمِائَةِ دِرْهَمٍ وَ دِينَارٍ قَدْ رَضِيتُ بِذَلِكَ فَاسْأَلُوهُ وَ اِشْهَدُوا فَقَالَ اَلْمُسْلِمُونَ زَوَّجْتَهُ يَا رَسُولَ اَللَّهِ قَالَ نَعَمْ قَالَ اَلْمُسْلِمُونَ بَارَكَ اَللَّهُ لَهُمَا وَ عَلَيْهِمَا وَ جَمَعَ شَمْلَهُمَا.
⚡ سپس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نشستند و فرمودند: ای علی برخیز و برای خود خطبه بخوان. تا آنجا که خطبه ایشان [امیرالمؤمنین] (علیه السلام) را نقل کرد و در پایانش فرمود: و این محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله) است که دخترش فاطمه (علیها السلام) را با مهریه چهارصد درهم و دینار به ازدواج من درآورد، و من به آن راضی شدم. پس از ایشان بپرسید و گواه باشید. مسلمانان گفتند: ای رسول خدا آیا او را تزویج کردی؟ فرمود: آری. مسلمانان گفتند: خداوند این ازدواج را برای آن دو و بر آن دو مبارک گرداند و پریشانی‌شان را به سامان رساند.
🔸
حدیث ششم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/288176
بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام، ج ۱۰۰، ص ۲۷۲
شناسه حدیث: ۲۸۸۱۷۶
قائل: امام جواد (علیه السلام)
---
🔻 أَقُولُ قَدْ مَضَى بِسَنَدَيْنِ فِي أَبْوَابِ تَارِيخِ اَلْجَوَادِ (علیه السلام): أَنَّهُ لَمَّا أَرَادَ اَلْمَأْمُونُ أَنْ يُزَوِّجَهُ اِبْنَتَهُ قَالَ لَهُ أَ تَخْطُبُ يَا أَبَا جَعْفَرٍ قَالَ نَعَمْ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ لَهُ اَلْمَأْمُونُ اُخْطُبْ لِنَفْسِكَ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَقَدْ رَضِيتُكَ لِنَفْسِي وَ أَنَا مُزَوِّجُكَ أُمَّ اَلْفَضْلِ اِبْنَتِي وَ إِنْ رَغِمَ قَوْمٌ لِذَلِكَ.

⚡ می‌گویم: پیش از این با دو سند در باب‌های تاریخ امام جواد (علیه السلام) گذشت: که چون مأمون خواست دخترش را به ازدواج ایشان درآورد، به او گفت: ای اباجعفر، آیا خطبه می‌خوانی؟ فرمود: آری ای امیرالمؤمنین. مأمون به او گفت: فدایت شوم، برای خودت خطبه بخوان، که من تو را برای خودم پسندیده‌ام و دخترم ام‌الفضل را به ازدواج تو درمی‌آورم، هرچند گروهی از این کار ناخشنود باشند.

🔻 فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه السلام): اَلْحَمْدُ لِلَّهِ إِقْرَاراً بِنِعْمَتِهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اَللَّهُ إِخْلَاصاً لِوَحْدَانِيَّتِهِ وَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى سَيِّدِ بَرِيَّتِهِ وَ اَلْأَصْفِيَاءِ مِنْ عِتْرَتِهِ أَمَّا بَعْدُ فَقَدْ كَانَ مِنْ فَضْلِ اَللَّهِ عَلَى اَلْأَنَامِ أَنْ أَغْنَاهُمْ بِالْحَلَالِ عَنِ اَلْحَرَامِ فَقَالَ سُبْحَانَهُ «وَ أَنْكِحُوا اَلْأَيٰامىٰ مِنْكُمْ وَ اَلصّٰالِحِينَ مِنْ عِبٰادِكُمْ وَ إِمٰائِكُمْ إِنْ يَكُونُوا فُقَرٰاءَ يُغْنِهِمُ اَللّٰهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اَللّٰهُ وٰاسِعٌ عَلِيمٌ» (النور، ۳۲).
⚡ پس ابوجعفر (علیه السلام) فرمود: سپاس خدای را به جهت اقرار به نعمتش، و معبودی جز الله نیست به جهت اخلاص در یگانگی‌اش، و درود خدا بر سرور مخلوقاتش و برگزیدگان از خاندانش. اما بعد، از فضل خداوند بر مردمان این بود که آنان را با حلال از حرام بی‌نیاز ساخت و فرمود: «مردان و زنان بی‌همسر خود و غلامان و کنیزان صالح خویش را به ازدواج درآورید. اگر فقیر باشند، خداوند آنان را از فضل خود بی‌نیاز می‌سازد و خداوند گشایش‌دهنده و داناست» (نور، ۳۲).

🔻 ثُمَّ إِنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى يَخْطُبُ أُمَّ اَلْفَضْلِ بِنْتَ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْمَأْمُونِ وَ قَدْ بَذَلَ لَهَا مِنَ اَلصَّدَاقِ مَهْرَ جَدَّتِهِ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ هُوَ خَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ جِيَاداً فَهَلْ زَوَّجْتَهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ بِهَا عَلَى هَذَا اَلصَّدَاقِ اَلْمَذْكُورِ فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ نَعَمْ زَوَّجْتُكَ يَا أَبَا جَعْفَرٍ أُمَّ اَلْفَضْلِ بِنْتِي عَلَى اَلصَّدَاقِ اَلْمَذْكُورِ فَهَلْ قَبِلْتَ اَلنِّكَاحَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ قَدْ قَبِلْتُ ذَلِكَ وَ رَضِيتُ بِهِ.
⚡ سپس همانا محمد بن علی بن موسی، ام الفضل دختر عبدالله مأمون را خواستگاری می‌کند و برای او از مهریه، مَهرِ جده‌اش فاطمه دختر محمد (صلی الله علیه و آله) را که پانصد درهم نیکو است، قرار داده است. آیا ای امیرالمؤمنین او را با این مهریه مذکور به ازدواج او درمی‌آوری؟ مأمون گفت: آری، ای اباجعفر، دخترم ام‌الفضل را با مهریه مذکور به ازدواج تو درآوردم، آیا این نکاح را پذیرفتی؟ ابوجعفر (علیه السلام) فرمود: آن را پذیرفتم و به آن راضی شدم.
🔸
حدیث هفتم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/214320
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۴، ص ۳۱۲
شناسه حدیث: ۲۱۴۳۲۰
---
🔻و عن أبي المفضل عن بدر بن عمار الطبرستاني عن الصدوق عن محمد بن المحمود عن أبيه قال:
🔻 حَضَرْتُ مَجْلِسَ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) حِينَ تَزَوَّجَ بِنْتَ اَلْمَأْمُونِ إِلَى أَنْ ذَكَرَ خُطْبَتَهُ (علیه السلام) وَ فِي آخِرِهَا وَ هَذَا أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ زَوَّجَنِي اِبْنَتَهُ عَلَى مَا جَعَلَ اَللَّهُ لِلْمُسْلِمِينَ عَلَى اَلْمُسْلِمِينَ مِنْ إِمْسَاكِ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٍ بِإِحْسَانٍ وَ قَدْ بَذَلْتُ لَهَا مِنَ اَلصَّدَاقِ مَا بَذَلَهُ رَسُولُ اَللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لِأَزْوَاجِهِ خَمْسَمِائَةِ دِرْهَمٍ وَ نَحَلْتُهَا مِنْ مَالِي مِائَةَ أَلْفِ دِرْهَمٍ زَوَّجْتَنِي يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ.
⚡ و از ابی‌المفضل... از پدر محمد بن المحمود روایت شده است: در مجلس ابوجعفر [امام جواد] (علیه السلام) هنگامی که با دختر مأمون ازدواج کرد، حاضر بودم. تا آنجا که خطبه ایشان (علیه السلام) را ذکر کرد و در پایان آن آمده است: و این امیرالمؤمنین دخترش را بر اساس آنچه خداوند برای مسلمانان بر مسلمانان قرار داده یعنی «نگاهداری به شایستگی یا رها کردن به نیکی» به ازدواج من درآورد و من از مهریه، آنچه را رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برای همسرانش قرار داد، یعنی پانصد درهم، برای او بذل کردم و از مال خودم نیز صد هزار درهم به او بخشیدم. ای امیرالمؤمنین، آیا مرا به ازدواج او درآوردی؟

🔻 فَقَالَ اَلْمَأْمُونُ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ إِلَى أَنْ قَالَ ثُمَّ إِنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ (علیه السلام) خَطَبَ أُمَّ اَلْفَضْلِ بِنْتَ عَبْدِ اَللَّهِ وَ بَذَلَ لَهَا مِنَ اَلصَّدَاقِ خَمْسَمِائَةِ دِرْهَمٍ وَ قَدْ زَوَّجْتُهُ فَهَلْ قَبِلْتَ يَا أَبَا جَعْفَرٍ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ قَدْ قَبِلْتُ هَذَا اَلتَّزْوِيجَ بِهَذَا اَلصَّدَاقِ اَلْخَبَرَ.

⚡ پس مأمون گفت: الحمدلله... تا آنجا که گفت: سپس همانا محمد بن علی (علیه السلام) ام‌الفضل دختر عبدالله را خواستگاری کرد و برای او از مهریه پانصد درهم بذل نمود و من او را به ازدواج درآوردم. پس آیا پذیرفتی ای ابوجعفر؟ ابوجعفر (علیه السلام) فرمود: این ازدواج را با این مهریه پذیرفتم.
🔸
حدیث هشتم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/113512
الکافي، ج ۵، ص ۳۷۶
شناسه حدیث: ۱۱۳۵۱۲
قائل: امام صادق (علیه السلام)
---
🔻 عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ اَلْحُصَيْنِ عَنْ أَبِي اَلْعَبَّاسِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ (علیه السلام) عَنِ اَلصَّدَاقِ هَلْ لَهُ وَقْتٌ قَالَ لَا ثُمَّ قَالَ كَانَ صَدَاقُ اَلنَّبِيِّ (صلی الله علیه و آله) اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ أُوقِيَّةً وَ نَشّاً وَ اَلنَّشُّ نِصْفُ اَلْأُوقِيَّةِ وَ اَلْأُوقِيَّةُ أَرْبَعُونَ دِرْهَماً فَذَلِكَ خَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ.
⚡ از ابوالعباس روایت شده است: از امام صادق (علیه السلام) درباره مهریه پرسیدم که آیا حد معینی دارد؟ فرمود: نه. سپس فرمود: مهریه [همسران] پیامبر (صلی الله علیه و آله) دوازده و نیم اُوقیه بود. نشّ، نصف اوقیه است و هر اوقیه چهل درهم است؛ پس مجموع آن پانصد درهم می‌شود.
🔸
حدیث نهم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/113514
الکافي، ج ۵، ص ۳۷۶
شناسه حدیث: ۱۱۳۵۱۴
قائل: پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) >امام صادق (علیه السلام)
---
🔻 عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ (علیه السلام) قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ قَالَ أَبِي: مَا زَوَّجَ رَسُولُ اَللَّهِ (صلی الله علیه و آله) سَائِرَ بَنَاتِهِ وَ لَا تَزَوَّجَ شَيْئاً مِنْ نِسَائِهِ عَلَى أَكْثَرَ مِنِ اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ أُوقِيَّةً وَ نَشٍّ اَلْأُوقِيَّةُ أَرْبَعُونَ وَ اَلنَّشُّ عِشْرُونَ دِرْهَماً.
⚡ از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که می‌فرمود پدرم گفت: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هیچ یک از دخترانش را تزویج نکرد و با هیچ یک از زنانش ازدواج ننمود با مهریه‌ای بیش از دوازده و نیم اوقیه؛ هر اوقیه چهل درهم و هر نشّ بیست درهم است. (پس مجموع آن پانصد درهم می‌شود)
🔸
حدیث دهم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/113516
الکافي، ج ۵، ص ۳۷۶
شناسه حدیث: ۱۱۳۵۱۶
قائل: پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) >امام کاظم (علیه السلام)
---
🔻 مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ اَلْخَزَّازِ عَنْ رَجُلٍ عَنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا اَلْحَسَنِ (علیه السلام) عَنْ مَهْرِ اَلسُّنَّةِ كَيْفَ صَارَ خَمْسَمِائَةٍ فَقَالَ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَوْجَبَ عَلَى نَفْسِهِ أَلَّا يُكَبِّرَهُ مُؤْمِنٌ مِائَةَ تَكْبِيرَةٍ وَ يُسَبِّحَهُ مِائَةَ تَسْبِيحَةٍ وَ يُحَمِّدَهُ مِائَةَ تَحْمِيدَةٍ وَ يُهَلِّلَهُ مِائَةَ تَهْلِيلَةٍ وَ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ مِائَةَ مَرَّةٍ ثُمَّ يَقُولَ اَللَّهُمَّ زَوِّجْنِي مِنَ اَلْحُورِ اَلْعِينِ إِلَّا زَوَّجَهُ اَللَّهُ حَوْرَاءَ عَيْنٍ وَ جَعَلَ ذَلِكَ مَهْرَهَا.
⚡ از حسین بن خالد روایت شده است: از امام کاظم (علیه السلام) پرسیدم که «مهر السنة» چگونه پانصد [درهم] شد؟ فرمود: همانا خداوند تبارک و تعالی بر خود واجب کرده که هیچ مؤمنی او را صد مرتبه تکبیر، صد مرتبه تسبیح، صد مرتبه تحمید، صد مرتبه تهلیل نگوید و صد مرتبه بر محمد و آلش صلوات نفرستد و سپس بگوید «خداوندا مرا با حورالعین تزویج فرما»، مگر اینکه خداوند حورالعینی را به ازدواج او درآورد و آن [اذکار] را مهریه او قرار دهد.

🔻 ثُمَّ أَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِيِّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ سُنَّ مُهُورَ اَلْمُؤْمِنَاتِ خَمْسَمِائَةِ دِرْهَمٍ فَفَعَلَ ذَلِكَ رَسُولُ اَللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَيُّمَا مُؤْمِنٍ خَطَبَ إِلَى أَخِيهِ حُرْمَتَهُ فَقَالَ خَمْسُمِائَةِ دِرْهَمٍ فَلَمْ يُزَوِّجْهُ فَقَدْ عَقَّهُ وَ اِسْتَحَقَّ مِنَ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَلَّا يُزَوِّجَهُ حَوْرَاءَ.
⚡ سپس خداوند (عز و جل) به پیامبرش (صلی الله علیه و آله) وحی فرمود که مهریه زنان باایمان را پانصد درهم سنت قرار ده، و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چنین کرد. و هر مؤمنی که از دختر برادر [دینی] خود خواستگاری کند و [مهریه را] پانصد درهم بگوید ولی او [پدر دختر] تزویج نکند، با او قطع رحم کرده و سزاوار آن است که خداوند (عز و جل) او را به ازدواج حورالعین درنیاورد.

🔸
حدیث یازدهم
جامع الاحادیث
https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/378972
المناقب، ج ۳، ص ۳۵۲
شناسه حدیث: ۳۷۸۹۷۲
قائل: پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) >امام صادق (علیه السلام)
---
🔻 أَمَالِي اَلطُّوسِيِّ قَالَ اَلصَّادِقُ (علیه السلام) فِي خَبَرٍ: وَ سَكَبَ اَلدَّرَاهِمَ فِي حَجْرِهِ فَأَعْطَى مِنْهَا قَبْضَةً كَانَتْ ثَلَاثَةً وَ سِتِّينَ أَوْ سِتَّةً وَ سِتِّينَ إِلَى أُمِّ أَيْمَنَ لِمَتَاعِ اَلْبَيْتِ وَ قَبْضَةً إِلَى أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَيْسٍ لِلطِّيبِ وَ قَبْضَةً إِلَى أُمِّ سَلَمَةَ لِلطَّعَامِ وَ أَنْفَذَ عَمَّاراً وَ أَبَا بَكْرٍ وَ بِلَالًا لِاِبْتِيَاعِ مَا يُصْلِحُهَا.
⚡ در کتاب امالی طوسی، امام صادق (علیه السلام) ضمن روایتی فرمودند: و [پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)] درهم‌ها را در دامان خود ریخت، سپس مشتی از آن را که شصت و سه یا شصت و شش درهم بود، برای تهیه اسباب خانه به «امّ ایمن» داد، و مشتی را برای [خرید] عطر و مواد خوشبو کننده به «اسماء بنت عمیس»، و مشتی را برای [تهیه] غذا به «امّ سلمه» داد. و عمار، ابوبکر و بلال را برای خرید آنچه مورد نیاز ایشان [حضرت زهرا] بود، فرستاد.

🔻 وَ كَانَ مِمَّا اِشْتَرَوْهُ قَمِيصٌ بِسَبْعَةِ دَرَاهِمَ وَ خِمَارٌ بِأَرْبَعَةِ دَرَاهِمَ وَ قَطِيفَةٌ سَوْدَاءُ خَيْبَرِيَّةٌ وَ سَرِيرٌ مُزَمَّلٌ بِشَرِيطٍ وَ فِرَاشَانِ مِنْ خَيْشِ مِصْرَ حَشْوُ أَحَدِهِمَا لِيفٌ وَ حَشْوُ اَلْآخَرِ مِنْ جَزِّ اَلْغَنَمِ وَ أَرْبَعُ مَرَافِقَ مِنْ أَدَمِ اَلطَّائِفِ حَشْوُهَا إِذْخِرٌ وَ سِتْراً مِنْ صُوفٍ وَ حَصِيرٌ هَجَرِيٌّ وَ رَحَاءُ اَلْيَدِ وَ سِقَاءٌ مِنْ أَدَمٍ وَ مِخْضَبٌ مِنْ نُحَاسٍ وَ قَعْبُ لِلَّبَنِ وَ شَنٌّ لِلْمَاءِ وَ مَطْهَرَةٌ مُزَفَّتَةٌ وَ جَرَّةٌ خَضْرَاءُ وَ كِيزَانُ خَزَفٍ.
⚡ و از جمله چیزهایی که خریدند، پیراهنی به هفت درهم، روسری (مقنعه) به چهار درهم و یک قطیفه (روانداز) سیاه خیبری بود. و یک تخت که با نوار (بافته شده از لیف خرما) پوشانده شده بود، دو تشک از جنس کتان مصری که داخل یکی از آنها از لیف خرما و داخل دیگری از پشم گوسفند پر شده بود، و چهار بالش از پوست دباغی شده طائف که درون آنها از گیاه خوشبوی «اِذخِر» پر شده بود. و یک پرده پشمین، یک حصیر هَجَری (ساخت منطقه هَجَر)، یک آسیاب دستی، یک مشک آب از پوست، یک طشت مسی، یک کاسه چوبی برای شیر، یک مشک کهنه برای آب، یک آفتابه قیراندود، یک سبوی سبز، و چند کوزه سفالی.

🔻 وَ فِي رِوَايَةٍ: وَ نَطْعٌ مِنْ أَدَمٍ وَ عَبَاءٌ قَطَوَانِيٌّ وَ قِرْبَةُ مَاءٍ.
⚡ و در روایتی دیگر آمده است: و یک سفره چرمین، یک عبای قطوانی (سفید رنگ و کرک‌دار)، و یک مشک آب.
🔸
🔸مهمترین نکات احادیث:

🔻 مهریه آسمانی و زمینی؛ تجلی جایگاه حضرت زهرا (علیها السلام): روایات نشان می‌دهند که ازدواج صدیقه طاهره (علیها السلام) دارای دو جنبه مهریه بوده است. مهریه آسمانی و باطنی ایشان که به امر خدا تعیین شد، شامل «یک پنجم دنیا»، «دو سوم بهشت» و چهار رود بزرگ جهان بود که نشان‌دهنده جایگاه تکوینی و عظمت معنوی ایشان است. اما در کنار آن، مهریه زمینی و مادی نیز تعیین شد تا «سُنَّةً لِأُمَّتِكَ» (سنتی برای امت) باشد و الگویی عملی برای ازدواج فراهم آورد.

🔻 «مهر السنة»؛ سنت نبوی در ازدواج: گرچه در روایات مقادیر مختلفی چون ۴۰۰ مثقال نقره یا ۴۸۰ درهم ذکر شده، اما مشهورترین و مستندترین مقدار، «پانصد درهم» نقره است که به «مهر السنة» یا «مهر نبوی» معروف شد. این مقدار که معادل دوازده و نیم اوقیه بوده، مهریه تمام همسران و دختران پیامبر (صلی الله علیه و آله) بوده است و ائمه اطهار (علیهم السلام) نیز بر آن تأکید داشته و آن را در ازدواج‌های خود (مانند ازدواج امام جواد علیه السلام) سنت قرار دادند.

🔻 فلسفه معنوی پانصد درهم: امام کاظم (علیه السلام) راز تعیین این مقدار را به یک حقیقت معنوی پیوند می‌زنند. همان‌طور که مهریه حورالعین در بهشت، اذکار تسبیحات اربعه و صلوات است، خداوند به پیامبرش وحی فرمود که مهریه زنان مؤمنه در دنیا را نیز پانصد درهم قرار دهد تا پیوندی نمادین بین ازدواج دنیوی و پاداش اخروی برقرار شود. این نگاه، به مهریه ارزشی معنوی می‌بخشد.

🔻 سادگی و برکت در ازدواج: خطبه‌های عقد که توسط پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و امیرالمؤمنین (علیه السلام) در مسجد و در حضور مردم خوانده شد، و همچنین استفاده فوری از مبلغ مهریه برای تهیه جهیزیه‌ای بسیار ساده و ضروری، همگی بر فرهنگ ازدواج آسان، پرهیز از تجملات، و قراردادن برکت در سادگی تأکید دارند.

🔻 معادل‌سازی «مهر السنة» به نرخ امروز:
بنا بر اکثر روایات، مهریه حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) ۵۰۰ درهم (سکه نقره) است. هر ۱۰ درهم نیز برابر با یک دینار (سکه طلا در آن زمان) است و یک دینار هم برابر با یک مثقال شرعی طلا (در آن زمان) است.
⚡با این حساب مهریه آن حضرت با مثقال آن زمان، ۵۰ مثقال طلا بوده است.
⚡با مراجعه به کتب فقهی متوجه می شویم که یک مثقال طلای آن زمان، برابر با دو سوم مثقال این زمان است.
⚡در نتیجه مهریه حضرت زهرا (سلام الله علیها) برابر با ۳۳ مثقال و ۳۳ سوت طلای امروز است.

⚡وزن یک مثقال، معادل با ۴/۶۰۸۳ گرم است.
۳۳ مثقال * ۴.۶۰۸۳ گرم = ۱۵۲.۰۷۴ گرم
۷۴ سوت + ۳۳ سوت = ۱۰۷ سوت

⚡پس مهریه ایشان معادل ۱۵۲ گرم و ۱۰۷ سوت طلای امروز است.
از طرفی هر سکه تمام بهار آزادی ۸ گرم و ۱۳۳ سوت است.
بنابراین:
۱۵۲.۱۰۷ گرم / ۸.۱۳۳ گرم = ۱۸.۷۰۲ سکه تمام

🔻 یعنی مهریه حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) امروزه معادل حدود ۱۸.۷ سکه بهار آزادی است (١۸ سکه تمام، و ۱ نیم‌سکه و ۱ ربع‌سکه).

✅ اگر به بالا رندش کنیم، معادل ۱۹ سکه طلای بهار آزادی می‌شود.
🔸
@SalehiBooks
@Salehi786