اچ‌پی‌وی و سلامت زنان ؛ ابعاد روانی و مراقبت‌های اجتماعی

✍🏽زهره رجبی

📍در همایش مجازی دیده‌بان آزار در روز جهانی زنان در اسفند ماه گذشته (۱۴۰۳) ، در مقاله‌ای به تأثیرات روانی و اجتماعی ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بر زنان ایرانی با تمرکز بر انگ اجتماعی، خودسرزنش‌گری، اضطراب، افسردگی و نیاز به مداخلات روان‌شناختی پرداخته شد.

داده‌ها از مصاحبه‌های کیفی با چهار زن مبتلا به HPV و تحلیل مطالعات علمی، از جمله مقایسه ایران و انگلیس در مقاله British Journal of Health Psychology (BJHP, 2023)، گردآوری شده است.

نتایج نشان می‌دهد که انگ اجتماعی، ناآگاهی و فشارهای جنسیتی اثرات روانی HPV را تشدید می‌کنند و راهکارهایی مانند استیگمازدایی، آموزش آنلاین، گروه‌درمانی، حمایت گروه‌های همتا و پیشگیری چندسطحی برای بهبود سلامت روانی و جسمی زنان ضروری است.

مقدمه
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، شایع‌ترین عفونت منتقله جنسی، در ایران به دلیل تابوهای جنسی، انگ اجتماعی و نابرابری‌های جنسیتی، چالش‌های روانی و اجتماعی عمیقی برای زنان ایجاد می‌کند. بر اساس گزارش Mental Health Foundation (2023)، زنان به دلیل فشارهای اجتماعی و جنسیتی بیشتر در معرض مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی هستند.

این مطالعه با هدف پاسخ به سه سوال انجام شد:
۱) تأثیر تشخیص HPV بر سلامت روانی و اجتماعی زنان ایرانی چیست؟

۲) انگ اجتماعی و خودسرزنش‌گری چه نقشی دارند؟

۳) چه مداخلاتی برای حمایت روان‌شناختی ضروری است؟

پیشینه
مطالعات نشان می‌دهند که تشخیص HPV با شوک، ترس از سرطان، اضطراب و افسردگی همراه است (قادری و همکاران، ۲۰۲۱). مقاله BJHP (۲۰۳۳) تفاوت‌های ایران و انگلیس را بررسی کرده و نشان می‌دهد که در ایران، اضطراب و افسردگی پس از تشخیص به ترتیب ۳۰٪ و ۲۵٪ افزایش می‌یابد، در حالی که در انگلیس این ارقام ۱۵٪ و ۱۰٪ است.

این تفاوت به دلیل انگ اجتماعیِ شدیدتر، کمبود آگاهی و دسترسی محدود به خدمات روان‌شناختی در ایران است.

در ایران، ۶۵ درصد زنان گزارش کرده‌اند که انگ اجتماعی مانع پیگیری درمان شده، در حالی که این رقم در انگلیس تنها ۲۰ درصد است.

روش
این پژوهش کیفی با مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با چهار زن ایرانی مبتلا به HPV انجام شد. مصاحبه‌ها بر تجربه تشخیص، واکنش‌های عاطفی، انگ اجتماعی، خودسرزنش‌گری و نیازهای حمایتی متمرکز بودند.
داده‌ها با روش تحلیل تماتیک بررسی و با یافته‌های قادری و همکاران (۲۰۲۱) و BJHP (۲۰۲۳) مقایسه شدند.

یافته‌ها
۱. واکنش‌های روانی: تشخیص HPV با پریشانی عاطفی شدید، اضطراب (۳۰٪ افزایش) و افسردگی (۲۵٪ افزایش) همراه بود.
همچنین زنان ترس‌هایی مانند ابتلا به سرطان، انزوا و حتی افکار خودکشی گزارش دادند.

۲.انگ اجتماعی و خودسرزنش‌گری: ۶۵٪ زنان ایرانی به دلیل انگ اجتماعی از پیگیری درمان منصرف شدند، در حالی که این رقم در انگلیس ۲۰٪ است (BJHP, 2023). همچنین خودسرزنش‌گری در زنان به انزوا و کاهش اعتمادبه‌نفس منجر شد.

۳. تأثیر بر سلامت جسمی و
روانی: استرس مزمن ناشی از HPV علائم جسمی مانند خستگی و بی‌خوابی را تشدید کرد.

نتیجه‌گیری
در ایران اچ‌پی‌وی نه‌تنها یک بیماری
جسمی، بلکه یک چالش روانی و اجتماعی است.
مداخلات فرهنگی-روانی مانند استیگمازدایی، آموزش و حمایت گروهی می‌تواند بار روانی را کاهش دهد و سلامت زنان را بهبود بخشد.

محدودیت‌های این مطالعه: نمونه مورد فقط چهار نفر و کوچک بود و تحقیقات گسترده‌تر پیشنهاد می‌شود.

منابع
- قادری، ک. و همکاران (2021).

-BMC Women's Health.
- BJHP (2023). British Journal of Health Psychology.

- Mental Health Foundation (2023).

- World Health Organization (2022).

- American Psychological Association (2022).

- مصاحبه‌های انجام‌شده، 2025.

@Shahr_Zanan

📍 سارون مِسله /فعال حوزه دیجیتال از اتیوپی: «دسترسی به فرصت، انضباط شخصی و سیستم پشتیبانی قوی،
این‌ها مرا به موفقیت رساندند.»

سارون مِسله، در سن 23 سالگی، در حال کاهش شکاف جنسیتی دیجیتال در #اتیوپی است و به #دختران مهارت‌های فناوری، اعتماد به نفس و پشتیبانی ارائه می‌دهد.

او می‌داند که تنها دسترسی کافی نیست؛ برای ساختن آینده‌ برابر در حوزه دیجیتال، باید به دختران ابزارها، راهنمایی و فرصت‌های رهبری ارائه شود.

برنامه اقدام #پکن۳۰، خواستار فضاهای #فناوری_فراگیر و تحت رهبری #زنان است، زیرا یک انقلاب دیجیتال عادلانه به این امر وابسته است.

بیایید گام‌های جسورانه‌ای #برای_همه_زنان_و_دختران برداریم.

منبع: اینستاگرام UNWomen

@Shahr_Zanan

اکانت ChatDD:

گزارش تکان‌دهنده «الهه
محمدی» در هم‌میهن درباره #فقر_پریود، بیش از آن که صرفاً یک نگاه پزشکی یا اجتماعی باشد، به مطالبه‌ای #فمینیستی برای #عدالت_جنسیتی و رفع تبعیض‌های ساختاری تبدیل می‌شود؛ مطالبه‌ای برای برابری در دسترسی به نیازهای پایه‌ای و پشتیبانی اجتماعی از زنانی که
طور سیستمی نادیده گرفته شده‌اند.

این گزارش با بهره‌گیری از چارچوب #فمینیسم_تقاطع‌گرا، فقر قاعدگی را فراتر از یک مسئله صرفاً بهداشتی یا جنسیتی بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که #نابرابری‌های_جنسیتی در پیوند با عوامل دیگری چون طبقه اجتماعی و قومیت، شرایط زنان فرودست را به‌ویژه
در حوزه سلامت و آموزش پیچیده‌تر و دشوارتر می‌سازد.

@Shahr_Zanan

Så hjälper Talita kvinnor att ta sig ur ‏prostitution

«چگونه تالیتا به زنان کمک می‌کند تا از تن‌فروشی خارج شوند»

📍این مقاله که توسط تامی یوهانسون نوشته و در مجله‌ی Socionomen در تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵ منتشر شده، به فعالیت‌های سازمان غیرانتفاعی Talita در حمایت از #زنانی که درگیر #تن‌فروشی در سوئد بوده‌اند و تلاش برای خروج آنها از این وضعیت می‌پردازد.

این مقاله بر داستان زندگی ایزابلا، زنی که خود از دیگر درگیر تن‌فروشی نیست و اکنون در این سازمان نقش کلیدی دارد، تمرکز دارد و جزئیات برنامه‌ی توان‌بخشی Talita را تشریح می‌کند.

سازمان Talita طی دو دهه به زنانی که در تن‌فروشی مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند، کمک کرده است. ایزابلا، که در سال ۲۰۱۵ پس از گزارش یک متجاوز به پلیس با این سازمان آشنا شد، نمونه‌ای برجسته از تاثیر فعالیت‌های Talita است. او پس از تکمیل برنامه‌ی توان‌بخشی این سازمان، اکنون در فعالیت‌های میدانی و مدیریت اقامتگاه امن Lilla Talita مشارکت دارد، جایی که زنان به‌صورت اضطراری توسط پلیس یا خدمات اجتماعی ارجاع داده می‌شوند.

برنامه‌ی یک‌ساله‌ی Talita، که بر پایه‌ی Talita-metoden طراحی شده، شامل #اقامت در مکان #امن، #حمایت_مالی، #درمان تروما، جلسات #مشاوره‌ی هفتگی، برنامه‌ریزی برای آینده، و #آموزش در موضوعاتی مانند رشد کودکان، روابط، و مدیریت تروما است.

این روش، که توسط دانشگاه مالمو ارزیابی شده و نتایج مثبتی به همراه داشته، علاوه بر کمک به خروج از تن‌فروشی، به بازسازی زندگی اجتماعی و شخصی زنان تمرکز دارد. برنامه همچنین فعالیت‌های تفریحی مانند رفتن به سینما را در بر می‌گیرد و در مواردی، آپارتمان‌های انتقالی برای حمایت طولانی‌تر (تا یک سال اضافی) ارائه می‌دهد.

ایزابلا توضیح می‌دهد که بسیاری از زنان درگیر #تروماهای_کودکی، از جمله سوءاستفاده‌ی جنسی یا بی‌توجهی، بوده‌اند که آنها را به سمت تن‌فروشی سوق داده است.

گزارش Jämställdhetsmyndigheten (۲۰۲۱) نیز عواملی مانند محرومیت اجتماعی، انگ‌زدگی، و قرار گرفتن در معرض خشونت را به‌عنوان عوامل خطر تأیید می‌کند. فرآیند توان‌بخشی نیازمند زمان و محیطی امن برای پردازش این تروماها است.

آنا اسکارهد، بازپرس سابق و محقق در حوزه‌ی تن‌فروشی، در بخش نظرات مقاله تأکید می‌کند که سازمان‌های مدنی مانند Talita مسئولیت بیش از حدی را بر عهده دارند. او معتقد است که دولت و شهرداری‌ها باید نقش فعال‌تری ایفا کنند.

اسکارهد نبود هماهنگی و ساختار مشخص بین نهادهایی مانند خدمات اجتماعی، سیستم بهداشتی، و پلیس را مشکل اصلی می‌داند. او همچنین اشاره می‌کند که بحث‌های مداوم درباره‌ی قانون خرید خدمات جنسی (sexköpslagen) از سال ۱۹۹۰ به تلاش‌ها برای حمایت از این گروه آسیب‌پذیر لطمه زده است. اسکارهد با استناد به ارزیابی قانون در سال ۲۰۰۹، تأکید می‌کند که این قانون به زنان کمک کرده تا بدون ترس از جرم‌انگاری، به دنبال کمک باشند.

این مقاله بر اهمیت برنامه‌های ساختاریافته‌ای مانند Talita-metoden تأکید دارد که با ارائه‌ی حمایت‌های جامع، از جمله مشاوره، آموزش، و اسکان امن، به زنان کمک می‌کند تا از تن‌فروشی خارج شوند و زندگی جدیدی بسازند. داستان ایزابلا نشان‌دهنده‌ی تاثیر عمیق این برنامه و نیاز به حمایت‌های مداوم برای توان‌بخشی موفق است.

این مقاله همچنین بر ضرورت همکاری بیشتر نهادهای دولتی برای کاهش بار مسئولیت سازمان‌های مدنی تأکید دارد.

@Shahr_Zanan

🔹بدن زنان به‌مثابه فضا/بدن زنان در فضای شهری

نویسنده: زهره رجبی

این مقاله به دنبال درک و  دریافت این موضوع است که چطور زنان در تهران بعد از قتل حکومتی مهسا و اعتراض‌های گسترده علیه حجاب اجباری در سراسر ایران، بر ترس خود غلبه می‌کنند و در احاطه سرودهای شورانگیز، عکس‌ها و فیگورهای سایر زنان مبارز (برگرفته از مقاله انقلاب فیگوراتیو زنان، سایت دیدبان آزار، ۱۴۰۱) در قلب فضاهای شهری قرار می‌گیرند. این تجربه لحظاتِ «آنجا»بودن، در خیابان بودن بدون حجاب چگونه است؟

بنجامین شپارد در مقاله‌ای اشاره می‌کند: «در ارتباط با جنبش‌های اجتماعی، شوخ‌طبعی و لذت خرابکارانه، سیستم‌های قدرت را مختل می کند، رهایی می‌بخشد و خلع سلاح می‌کند» (کریچلی، هولت، مورال، سندرز). دقیقا کاری که بازیگران اجتماعی به‌ویژه دختران جوان ایرانی انجام می‌دهند و از طریق طنز و بازی، قواعد بازی زندگی مدرن را به چالش می‌کشند و راه‌های بدیل‌تری را برای تصویر‌کردن واقعیت اجتماعی برجسته می‌کنند. این حضور خیابانی و رویداد را می‌توان یک تجربه تعاملی زنده از کلمه، صدا و حرکت توصیف کرد.

در این مقاله گفت‌و‌گوهایی با چند زن جوان در تهران درباره این عصیان و غلبه بر ترس  و حضور بی‌حجاب در فضاهای شهری و اعتراضات گسترده علیه حجاب اجباری صورت گرفته است. برای تحلیل این ترس به نظریات جغرافی‌دانان فمینیست مراجعه و به تحلیل تقاطعی تجربه ترس در فضاهای عمومی پرداخته شده است. 

بواسطه مصاحبه با زنانی که پس از قتل مهسا، شیوه‌ای متفاوت از حضور در فضاهای شهری تهران را تجربه می‌کنند و با تکیه بر مفهوم تلاقی و ابعاد چندگانه قدرت، می‌توان تحلیل و درک بهتری از تجربه زنان از ترس در فضای عمومی بدست آورد. تهران در ماه‌های بهمن و اسفند ۱۴۰۱ برای این مطالعه موردی انتخاب و با زنان ۱۸ سال به بالا در فضاهای عمومی شهر تهران مصاحبه شده است.

متن کامل:
https://harasswatch.com/news/2206/
@harasswatch

اکانت آدورنو:

و‌ پژواک صدای گلوله شد
‏بر تن آن‌هایی که برخاستند به مقاومت

‏نه
‏نه
‏نه

‏عدد و رقم نیست
‏آن‌ها عدد و رقم نیستند

‏آن‌ها اسم دارند

‏- اِما سه‌پُل ودا

‏و نام‌شان تا ادوار تاریخ، افکنده است طنین بر این سرزمین!

‏⁧ #مهسا_امینی
#زن_زندگی_آزادی

⁩ @Shahr_Zanan

نیلوفر حامدی:

همین دقایق بود وقتی خبر رسید؛ که جان عزیزت تاب نیاورد و رفتی و ما را وارد تاریخ جدیدی کردی ژینا جان.
همه بدنم می‌لرزید. شرم، لحظه‌ای رهایم نمی‌کرد. هیچ کاری از دستم برایت برنیامده بود.
عکسی که روزِ آمدن به بیمارستان کسری برای نوشتن گزارش گرفته بودم را در صفحه شخصی‌ام منتشر کردم تا برایت عزاداری کنم.

حالا، سه سال بعد از آن روزها، میلیون‌ها بار بوده که دلم خواسته از این دنیا وارد همان عکس شوم و در راهروی همان بیمارستان، کنار پدرت و نوای کُردی مادربزرگت حبس شوم. ژینا جان تو عجین خواب‌های شبانه منی. هزار بار بیشتر شده که قاب دور و کوچک صورتت را در میان حلقه پرستاران و پزشکان دیده‌ام.

گاهی تو را دیده‌ام که روی تخت نیستی؛ بیداری و همچون نامت زندگی می‌کنی. گاهی دیدمت، پنداری که دوست منی. یک‌بار هم در کردستان دیدمت؛ جایی شبیه به اورامانات. می‌دویدی و من با لبخند نگاهت می‌کردم. همیشه اما یک نیمه‌شبی یا سحرگاهی از خواب می‌پرم و می‌فهمم که همه این‌ها خواب بوده. بعد از خودم می‌پرسم یعنی خانواده نازنینت چقدر از این خواب‌ها می‌بینند و با سیلی بیداری روبرو می‌شوند؟ پدرت دیروز نوشت که تو «شیون نمی‌خواهی». باید به خواسته او احترام بگذاریم. اما این‌ها را نوشتم که بگویم عزیزکم، دخترک نازنین همه ما مردم ایران، رسانه‌ها گاهی می‌برند و گاهی هم می‌بازند. امروز ما باختیم ژینا جان. امروز تصویر تو باید جلد تمام روزنامه‌ها می‌شد اما چرندیاتی دیگر جای تو را گرفت.

جای صورت قشنگ تو را و جای یک دنیا واژه فروخورده «اشکان» برادرت که هنوز طنین صدایش در گوشم مانده، وقتی روز حادثه به من گفت: «خواهر من خیلی جوونه». اینکه به چه کسانی باختیم، بماند، داستانش طولانی است. اما تو فکرش را هم نکن.

مردم به یادت هستند. همه از تو می‌گویند و می‌نویسند. تو در قلب و جان ما، در ریشه‌های ما، در حافظه جمعی ما، در پوست و گوشت و استخوان ما، در بهار و تابستان و پاییز و زمستان ما، در طلوع و غروب ما، در شادی و در ضجه‌های ما، در بردها و باخت‌های ما، در اکنون و آینده ما، در روح زمانه ما و در تمام این تاریخ، جاری و سرشاری ژینا جان. »

تا همیشه به نام تو و به نام زن، زندگی، آزادی🌱


@Shahr_Zanan

#ژینا_امینی #مهسا_امینی #امجد_امینی #مژگان_افتخاری #بیمارستان_کسری

‍ «حجاب اجباری و مقاومت زنان: بازخوانی یک چالش اجتماعی مداوم از ۱۳۵۷ تاکنون»

🖋️مریم رحمانی| فعال زنان| شهریور ۱۴۰۴
یکی از مفاهیم کلیدی در مطالعات مقاومت و قدرت، نظریه‌ی «مقاومت روزمره» جیمز اسکات است. اسکات تأکید می‌کند که مقاومت همواره در قالب شورش‌های بزرگ یا انقلاب‌ها ظاهر نمی‌شود؛ بلکه در کنش‌های خرد، تدریجی و غیرعلنی نیز جریان دارد. این اشکال روزمره از مقاومت – نظیر بی‌اعتنایی، تغییرات کوچک در رفتار یا استفاده‌ی خلاقانه از محدودیت‌ها – در بلندمدت می‌تواند نظم مسلط را به چالش بکشد. بررسی تجربه‌ی زنان ایرانی در مواجهه با سیاست حجاب اجباری طی چهار دهه‌ی اخیر را می‌توان نمونه‌ی بارزی از تحقق این الگو دانست.

از انقلاب تا دهه‌ی ۱۳۶۰: مقاومت در سکوت

پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ و اجباری‌شدن حجاب در اوایل دهه‌ی ۶۰، حاکمیت کوشید بدن و پوشش زنان را به نماد ایدئولوژی اسلامی-انقلابی تبدیل کند. با این حال، حتی در فضای سخت‌گیرانه‌ی پس از انقلاب و سال‌های جنگ ایران و عراق، زنان کوشیدند با تغییر در جنس پارچه، استفاده از رنگ‌های کمتر رسمی یا شل‌تر بستن روسری‌ها نوعی فاصله‌گذاری با هنجار رسمی ایجاد کنند. این کنش‌ها اگرچه آشکارا سیاسی به نظر نمی‌رسیدند، اما به تعبیر اسکلت شکلی از«مقاومت پنهان» بودند؛ مقاومتی که بر سر مالکیت بدن و حق انتخاب در عرصه‌ زندگی روزمره جریان داشت.

دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰: چانه‌زنی فرهنگی و زیبایی‌شناسانه

با پایان جنگ و آغاز دوران بازسازی و اصلاحات، فضای اجتماعی اندکی بازتر شد. در این دوره، مقاومت زنان بیش از پیش در عرصه‌ی «زیباشناسی پوشش» نمود یافت. مانتوهای کوتاه‌تر، شال‌های رنگی، آرایش و استفاده از مد جهانی همگی نوعی چانه‌زنی فرهنگی با قدرت محسوب می‌شد. این تغییرات نه به‌طور کامل قوانین را نقض می‌کرد و نه کاملاً در چارچوب آن‌ها می‌گنجید؛ بلکه فضای میانه‌ای ایجاد می‌کرد که در آن زنان به‌طور مستمر مرزهای تحمیل‌شده را جابه‌جا می‌کردند.

دهه‌ ۱۳۹۰: از مقاومت خرد به مقاومت نیمه‌آشکار

دهه‌ ۱۳۹۰ دوره‌ای است که مقاومت‌های روزمره‌ی زنان به تدریج رنگ و بوی سیاسی‌تری گرفت. کمپین‌هایی چون «آزادی‌های یواشکی» و «چهارشنبه‌های سفید» تلاش کردند این اشکال فردی از مقاومت را به کنش جمعی نزدیک کنند. اگرچه حاکمیت با سرکوب سخت واکنش نشان داد، اما همین تجربه‌ها سبب شد نسل جدید زنان و مردان جوان، مقاومت در برابر حجاب اجباری را به‌مثابه‌ی بخشی از زندگی عادی خود درک کنند.

قیام ژینا: نقطه‌ عطف مقاومت زنانه

در شهریور ۱۴۰۱، مرگ ژینا (مهسا) امینی در بازداشت گشت ارشاد به انفجار خشم عمومی انجامید و اعتراضاتی سراسری را رقم زد. این رخداد در واقع لحظه‌ای بود که مقاومت‌های پنهان و روزمره‌ی زنان طی چهار دهه به سطح آشکار و جمعی انتقال یافت. در قیام ژینا، زنان نه تنها روسری از سر برداشتند، بلکه به‌طور عمومی نوع پوشش و سبک زندگی دلخواه خود را به نمایش گذاشتند. تفاوت این مرحله با دوره‌های پیشین در حضور گسترده‌ی نوجوانان و جوانان بود که با جسارت بیشتر، هنجارهای رسمی را به چالش کشیدند و به بازتعریف مفهوم آزادی بدن و سبک زندگی پرداختند. به بیان دیگر، قیام ژینا نقطه‌ی گذار از مقاومت روزمره‌ی تدریجی به مقاومت آشکار و سیاسی بود.

پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل: مماشات و تداوم مقاومت

پس از جنگ ۱۲ روزه‌ی اسرائیل و ایران در سال ۱۴۰۳، نشانه‌هایی از تغییر تاکتیک حاکمیت در برخورد با مسئله‌ی حجاب مشاهده شد. حکومت که درگیر چالش‌های منطقه‌ای و فشارهای داخلی است، برای جلوگیری از شکاف عمیق‌تر اجتماعی و حفظ انسجام، به‌نوعی مماشات بیشتر با زنان روی آورده است. این مماشات البته ناشی از تغییر بنیادین ایدئولوژیک نیست؛ بلکه نتیجه‌ مستقیم چهار دهه مقاومت روزمره‌ی زنان و نقطه‌ی عطف قیام ژینا است. به عبارت دیگر، قدرت ناگزیر شده است سطحی از انتخاب‌پذیری در پوشش را تحمل کند، چراکه حذف کامل آن دیگر نه ممکن است و نه هزینه‌اش قابل پرداخت.

تجربه‌ی تاریخی زنان ایرانی در برابر حجاب اجباری را می‌توان مصداق روشن نظریه مقاومت روزمره دانست. از تغییرات کوچک در رنگ و فرم پوشش تا برداشتن روسری در خیابان‌ها، زنان همواره نشان داده‌اند که بدنشان عرصه‌ای برای مقاومت است. این مقاومت‌های خرد، طی زمان انباشته شده و در قیام ژینا به یک خیزش اجتماعی فراگیر تبدیل شد. اکنون نیز نشانه‌های مماشات حاکمیت بیش از هر چیز بازتاب این مقاومت زنانه است که توانسته نظم مسلط را به چالش بکشد. در نتیجه، تحولات حجاب در ایران نه صرفاً مسئله‌ای فرهنگی یا فردی، بلکه بخشی از روند گسترده‌تر بازتعریف نسبت قدرت، بدن و آزادی در جامعه‌ی ایرانی است.

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg

ویژه‌نامهٔ آنلاین مجله زنان امروز برای سومین سالگرد خیزش «زن، زندگی،‌آزادی»
قابل دسترس در : فایل

@Shahr_Zanan

#عوامل_اجتماعی_تعیین‌کننده_سلامت (SDOH) عوامل یا شرایط غیر پزشکی هستند که بر سلامت و رفاه فرد تأثیر می‌گذارند.

Social Determinants of Health (SDOH)


سلامت یک فرد عمیقاً تحت تأثیر شرایط و محیطی است که در آن متولد می‌شود، رشد می‌کند، زندگی و کار می‌‌کند. این شرایط به عنوان «عوامل تعیین‌کننده اجتماعی» شناخته می‌شوند.

امید به زندگی، کیفیت زندگی، و نابرابری در آنچا در نهایت خروجیِ سلامت افراد است تا حد زیادی به وضعیت اجتماعی-اقتصادی، نژاد/قومیت، یا موقعیت جغرافیایی آنها بستگی دارد.

سیاست‌های اجتماعی، هنجارهای اجتماعی، شیوه‌های فرهنگی و نظام‌های اقتصادی همگی SDOH را شکل می‌دهند.

طبق گزارش وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (2022):
«عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت (SDOH) در واقع همان شرایطی موجود در محیط‌هایی هستند که افراد در آن متولد می‌شوند، زندگی می‌کنند، یاد می‌گیرند، کار می‌کنند، بازی می‌کنند، عبادت می‌کنند و همین طور سن افراد است که بر طیف وسیعی از سلامت، عملکرد و پیامدهای کیفیت زندگی و ریسک‌های آن تأثیر می‌گذارد.»

عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت به‌طور قابل توجهی بیش از ساختار ژنتیکی یا عادات شخصی بر آنچه در نهایت خروجیِ سلامت فرد است تأثیر می‌گذارد.

یکی از مثال‌ها از عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت «بی‌خانمانی» است.

افراد #بی_خانمان یا کارتون‌خواب‌ها در معرض خطر بیشتری برای چاقی (به دلیل دسترسی نداشتن به مواد غذایی سالم)، سوء مصرف مواد، بیماری‌های عفونی مانند سل یا هپاتیت B و C و همچنین سایر بیماری‌های واگیر به دلیل قرار گرفتن در شرایط ناایمن در پناهگاه‌ها هستند.
علاوه بر این، فقدان امنیت مسکن باعث #استرس مزمن ناشی از شرایط زندگی ناپایدار می‌شود که در طول زمان بر وضعیت سلامت روان تأثیر می‌گذارد (لازار و داونپورت، 2018).

@Shahr_Zanan

https://helpfulprofessor.com/social-determinants-of-health-examples/

📍تجربه‌های زیسته زنان مهاجر افغانستانی بدون مدارک شناسایی در ایران: بررسی روایی رنج اجتماعی در دوران همه‌گیری کرونا-۱۹

این مطالعه تجربه‌های زنان مهاجر افغانستانی بدون مدارک قانونی در ایران را در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ بررسی می‌کنه، با تمرکز بر رنج اجتماعی ناشی از عوامل اجتماعی-سیاسی، اقتصادی و فرهنگی.

از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند و روش بررسی روایی، زنان از تأثیرات منفی همه‌گیری بر سلامت روانشون صحبت کردند. همه‌گیری خاطرات جنگ و آوارگی رو زنده کرد و نگرانی‌های مربوط به وضعیت قانونی و شرایط زندگی ناپایدار را تشدید کرد.

#خشونت_جنسیتی، #محرومیت_اقتصادی و #پریشانی_عاطفی افزایش یافت. با این حال، روایت‌ها نشون‌دهنده تاب‌آوری و استراتژی‌های مقاومت این زنان هم بود.

#تاب‌آوری: زنان از استراتژی‌های مقاومتی مانند حمایت‌های خانوادگی و شبکه‌های اجتماعی غیررسمی استفاده کردند، اما این استراتژی‌ها به دلیل محدودیت‌های ساختاری اغلب ناکافی بود.

پیشنهادات: مطالعه بر نیاز به مداخله سیستماتیک تأکید دارد، از جمله:
- دسترسی به خدمات #سلامت_روان با رویکردهای #فرهنگی_محور.

- تقویت حمایت‌های مددکاری اجتماعی برای کاهش خشونت و محرومیت.

- سیاست‌گذاری تقاطعی که جنسیت، قومیت و وضعیت مهاجرت را در نظر بگیرد.

مددکاری اجتماعی و خدمات سلامت روان هدفمند برای حمایت از این گروه ضروری است.

@Shahr_Zanan

📞 اورژانس اجتماعی: ۱۲۳

🔗 منبع:
ریسرچ‌گیت

#زنان_مهاجر #سلامت_روان #مددکاری_اجتماعی

اولویت‌های #سلامت_روان در زنان ایرانی: مروری بر #عوامل_اجتماعی_تعیین‌کننده_سلامت_روان
نویسندگان: منیر برادران افتخاری، آمنه ستاره فروزان، آرش میراب‌زاده، حمیرا سجادی، معصومه دژمان، حسن رفیعی، محمد مهدی گلمکان
سال انتشار: ۲۰۱۵

هدف مطالعه:
سلامت روان یک مؤلفه اساسی برای سازگاری مثبت است که افراد را قادر می‌سازد با چالش‌ها و ناملایمات مقابله کنند و به حداکثر ظرفیت و انسانیت خود دست یابند.

این مطالعه با هدف استخراج عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت روان در #زنان_ایرانی و اولویت‌بندی برنامه‌های مداخله‌ای با استفاده از رویکرد مشارکتی جامعه‌محور (Community-Based Participatory Research, CBPR) و چارچوب تحلیلی سازمان بهداشت جهانی (WHO) انجام شد.

روش:
این پژوهش در منطقه ۲۲ تهران به‌صورت یک مطالعه مشارکتی جامعه‌محور انجام گرفت و گروه هدف آن زنان متأهل در بازه سنی ۱۸ تا ۶۵ سال بود. برای استخراج اولویت‌های سلامت روان، از روش‌های کیفی بر اساس مدل تحقیقات ملی ضروری سلامت (Essential National Health Research, ENHR) و چارچوب تحلیلی پنج‌سطحی WHO برای شرایط اولویت‌دار سلامت عمومی استفاده شد.

داده‌های کیفی از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند جمع‌آوری و با روش تحلیل محتوای کیفی و نرم‌افزار Open Code نسخه ۳.۶ تحلیل شدند. در بخش کمی، داده‌های ثانویه از ۱۱۴۴ نفر (۵۶۰ زن و ۵۸۴ مرد) بررسی شد تا وضعیت سلامت روان با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) ارزیابی شود.

نتایج:
در فاز کمی، تحلیل داده‌های ثانویه نشان داد که ۴۱% از #زنان متاهل منطقه ۲۲ تهران دچار #اختلالات_سلامت_روان (مانند اضطراب و افسردگی) بودند.

در فاز کیفی، اولویت‌های سلامت روان در پنج سطح چارچوب WHO شناسایی شدند:

- سطح زمینه و جایگاه اجتماعی-اقتصادی: نبود پوشش بیمه‌ای برای خانواده‌های بدون سرپرست، به‌عنوان مانعی کلیدی برای دسترسی به خدمات سلامت روان.

- سطح مواجهه متفاوت: بیکاری، به‌عنوان عاملی که مواجهه با استرس‌های زندگی را افزایش می‌دهد.

- سطح آسیب‌پذیری متفاوت: کمبود دانش و مهارت‌های مقابله با استرس، که زنان را در برابر فشارهای روانی آسیب‌پذیرتر می‌کند.

- سطح پیامدهای سلامت: نبود مراکز مشاوره رایگان در منطقه مورد مطالعه، که مانع دسترسی به خدمات روانی می‌شود.

-سطح نتایج و پیامدهای اجتماعی: کمبود امکانات بازتوانی سلامت روان، که فرآیند بهبود و بازگشت به جامعه را مختل می‌کند.

نتیجه‌گیری:
یافته‌ها نشان می‌دهند که آموزش #مهارت‌های #مقابله با #استرس (مانند تکنیک‌های مدیریت اضطراب و ذهن‌آگاهی) یکی از مهم‌ترین مداخلات برای ارتقای سلامت روان زنان در منطقه مورد مطالعه است.

برنامه‌های مددکاری اجتماعی، مانند ایجاد مراکز مشاوره رایگان و تقویت حمایت‌های جامعه‌محور، برای کاهش نابرابری‌های اجتماعی و بهبود سلامت روان ضروری هستند.

@Shahr_Zanan

منبع:
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4361828/

این پوستر بخشی از کمپین آگاهی‌رسانی در مورد سرطان پستان (Breast cancer) در فرانسه ا‌ست.

این پوستر برای آگاهی‌رسانی درباره سرطان پستان (TousConcernés# و TimeToEndBreastCancer#) توسط شرکت Estée Lauder طراحی و منتشر شده است.

این کمپین با هدف حمایت از تحقیقات، آموزش و خدمات پزشکی در ماه اکتبر (اکتبر صورتی) اجرا می‌شود.

زن داخل تصویر، شارلوت روک، با هدف ترویج خودآزمایی و غربالگری زودهنگام با دست‌ها، پستان‌هایش را پوشانده. این یک روش هنری برای ترویج خودآزمایی و غربالگری زودهنگام سرطان پستان بدون تابو کردن موضوع است.

در فرانسه، این کمپین با هدف افزایش نرخ ماموگرافی (۵۰-۷۴ ساله‌ها) از ۴۶-۵۲٪ به ۷۰٪ ، برای کاهش مرگ‌ومیر دنبال می‌شود.

@Shahr_Zanan

#اکتبر_صورتی
#سرطان_پستان
#غربالگری

چرا روز جهانی دختر را جشن می‌گیریم؟

نویسنده: جولیا رزل جکسون، متخصص ارشد حقوق دختران؛ ActionAid UK

📍در روز جهانی #دختر (۱۱ اکتبر)،
ما دختران نوجوانی را که رهبری تغییر را بر عهده دارند، مورد توجه قرار می‌دهیم. از بنگلادش تا سیرالئون، آنها #موانع پیش‌روی خود و راه‌حل‌های مورد نیازشان را به اشتراک می‌گذارند و الهام‌بخش اقداماتی برای آینده‌ای عادلانه‌تر هستند.

اکشن‌اید می‌گوید: هر سال در این روز، ما لحظه‌ای را برای تجلیل از صدای دختران، مقابله با موانعی که همچنان آنها را عقب نگه می‌دارد، و حمایت از قدرت و انعطاف‌پذیری آنها اختصاص می‌دهیم.

واقعیت‌ها و مسائلی که دختران نوجوان با آن مواجه هستند اغلب نادیده گرفته می‌شوند: دختران نوجوان اغلب فراموش می‌شوند و تمرکز معمولاً روی دختران (کودکان) یا زنان بزرگسال است. به همین دلیل در این روز، صدای آنها را تقویت می‌کنیم، داستان‌هایشان را به اشتراک می‌گذاریم و خواستار تغییراتی هستیم که دختران خواهان آنها هستند.

با تمرکز بر تحقیقات پیشگامانه‌ای که توسط دختران نوجوانی که ActionAid با آنها کار می‌کند انجام شده، به چالش‌هایی که دختران هر روز با آن روبرو هستند و راه‌حل‌هایی که درخواست کرده‌اند، می‌پردازیم.

دختران هر مرحله از پروژه تحقیقاتی را رهبری کردند، مسائلی را که بر آنها تأثیر می‌گذاشت شناسایی کردند و از یافته‌های خود برای حمایت از تغییر استفاده کردند.
از انگ قاعدگی گرفته تا تأثیر ازدواج کودکان…

مسائل مطرح شده :

• سلامت روان: استرس ناشی از فقر، خشونت، ازدواج زودهنگام، و نقش‌های جنسیتی سخت‌گیرانه، همراه با عدم حمایت و بی‌اعتمادی جامعه.

• فقر قاعدگی: هزینه‌های سنگین محصولات مربوط به پریود، نبود آب تمیز، و مالیات‌های غیرعادلانه که آن را «لوکس» می‌دانند، دختران را به استفاده از جایگزین‌های ناامن وادار می‌کند.

• ازدواج زودهنگام: از دست دادن کودکی، ترک تحصیل، انزوای اجتماعی، و عوارض خطرناک سلامتی، به‌ویژه فشار روانی و تنهایی.

#انزوای_اجتماعی یکی از پیامدهای جدی ازدواج در کودکی است. دختران متاهل ارتباط خود با دوستان و شبکه‌های حمایتی را از دست می‌دهند و اغلب با خانواده‌های همسرشان زندگی می‌کنند که ممکن است با آن‌ها بد رفتار کنند. بسیاری از آن‌ها احساس تنهایی، افسردگی، و گیر افتادن در موقعیت‌هایی که نمی‌توانند از آن خارج شوند را گزارش می‌دهند.

• انکار مسائل: جامعه اغلب مشکلاتشان را جدی نمی‌گیرد، آن‌ها را تنها می‌گذارد.

چرا باید به دختران گوش دهیم؟
دختران با هدایت تحقیقات، ریشه مشکلات را نشان داده و برای تغییر به دنبال جلب حمایت‌ هستند. شنیدن صدای آن‌ها کلید رفع این موانع و ساخت #جهانی_عادلانه‌تر است.

چرا این سوالا‌ت مهم‌اند؟
در روز جهانی دختر، صرفا به رسمیت شناختن چالش‌ها کافی نیست؛ باید به راه‌حل‌ها متعهد شویم. هر دختری این حق را دارد که در امنیت بزرگ شود، بدون ترس یاد بگیرد، بدون برچسب صحبت کند، و در محیطی بدون خشونت و تبعیض زندگی کند.

@Shahr_Zanan

منبع:
https://www.actionaid.org.uk/blog/2025/09/30/why-do-we-celebrate-international-day-girl

#روز_جهانی_دختر #رهبری_دختران
#برابری_جنسیتی