🔶نامت غریب و قبرت ز نامت غریب‌تر/یادی از مزار شهیدان بمباران شیمیایی حلبچه در تهران

✍ اسماعیل شمس

🔻من هرگاه از جنگ و مرگ در کردستان می‌نویسم، قبل از هر چیز نفرین ابدی را نثار انگلیس و فرانسه و دیگر استعمارگران غربی می‌کنم که با تدوین معاهده سیاه سایکس‌پیکو و قرار دادن مردم کرد، درست در میانه خط مرزی چهار کشور با هویت فرهنگی و زبانی متفاوت و رقابتهای دیرینه تاریخی و ژئوپولتیک، بانی و باعث اصلی و اولیه همه جنایاتی بودند و هستند که در این یکصد سال در حق این مردم روا داشته شده است. فاجعه حلبچه هم یکی از تراژدیهای تکان‌دهنده‌ای است که بر سر این مردم آمد و افزون بر هزاران نوع مردن و مرگی که پیش از آن دیده بودند، نوعی جدید از مرگ را بر آنان تحمیل نمود که تا پیش از این تجربه نکرده بودند. راستی چند قوم و ملت در تاریخ جهان شاهد مرگی از این جنس بوده اند که در هنگامه بهار و آغاز سال نو، سم و سیاه‌نور با نسیم سحری و عطرگل ترکیب شود و جانشان را بگیرد و شهر شادشان را به گورستان خاموشان تبدیل نماید؟ این با کدام معیار آسمانی عدالت و کدام بند قوانین زمینی عدالت از جمله منشور حقوق بشر منطبق است که در گوشه‌ای از این جهان ملت و مردمی به خاطر صحبت کردن به زبان خود و تلاش برای حفظ فرهنگ و هویتی که خدا آنان را با آن خلق کرده است، توسط صدام، دیکتاتورِ فاشیست عرب و هم‌پیالگانش به جوخه مرگ سپرده شوند؟ باز مردم حلبچه این شانس را داشتند که این فاجعه به گوش جهانیان رسید، اما پیش و پس از این فاجعه، بمبهای شیمیایی صدام بر سر مردمان کرد در نواحی بادینان، بالیسان، قره‌داغ، دشت جاف و دهها نقطه دیگر در اقلیم کردستان عراق؛ و نیز شهرهای سردشت، نودشه و چند ناحیه دیگر در کردستان ایران فرود آمده بود که در هیاهوی زمانه چندان دیده نشد.

🔻یکی از ویژگیهای تلخ فاجعه حلبچه این است که قبر قربانیان آن در محل وقوع فاجعه متمرکز نیست، بلکه چون مصدومان حادثه به مناطق مختلف پناه آوردند و برای درمان به بیمارستانهای شهرهای مختلف ایران اعزام شدند، برخی از آنان در بیمارستانهای همانجا فوت کردند و  قبرهایشان هم پراکنده شد. بر اساس آمار موجود بیش از هزار نفر از شهیدان حلبچه در شهرهای پاوه، کرمانشاه، کنگاور، هرسین، صحنه، کرمان و چند شهر دیگر مدفون هستند. در قبرستان بهشت زهرای تهران هم بیش از ۷۵ نفر در قطعه‌های ۲۴ و ۲۵ دفن هستند. برخی از آنان پس از گذشت ۳۷ سال از این فاجعه هنوز تابلوی شهید گمنام را دارند و شناسایی نشده‌اند.برخی قبرها به سبب گذر زمان، بارش برف و باران و عدم مراقبت از آنها در آستانه تخریب هستند. در تهران رسم است که مردم در آخرین پنجشنبه سال به مزار قبر عزیزان خود می‌روند و همه درهای بهشت زهرا به خاطر ازدحام بالای جمعیت باز می‌شوند، اما خفتگان در این گوشه از بهشت زهرا منتظر هیچ کس نیستند و هیچ کسی هم نه در پنجشنبه آخر سال و نه در هیچ پنجشنبه دیگری منتظر تجدید دیدار با آنان نیست. این شهدا به تمام معنا در این شهر و در این گورستان غریبند و غریبانه و بی‌نام  و نشان مانده‌اند. شاید هیچ مردمی در تاریخ جهان به اندازه مردم کرد در گورستانهای غریب و بی‌نام و نشان در گوشه‌گوشه این جهان دفن نشده باشند و در میان آنان هم مردمان کمتر شهری در کردستان مانند حلبچه هستند که قبر قربانیان تنها یک فاجعه آن این همه در نقاط گوناگون پراکنده باشند و غریبانه گرمای تابستان و سرمای زمستان و آغاز نوبهاران را در خلال سالیان دراز سپری کنند.

🔻امیدوارم مسئولان حکومت اقلیم کردستان عراق بیش از گذشته به فکر شناسنامه‌دار کردن قربانیان فاجعه حلبچه و دیگر فجایع جنگ در خارج اقلیم  باشند. دانشگاهها و نهادهای مختلف اقلیم هم که هرسال با برگزاری نشست و کنفرانس یاد این روز را گرامی می‌دارند، بخشی از کار خود را هم به این مزارهای غریبانه اختصاص دهند. ای کاش تا دیر نشده است تاریخ شفاهی این تراژدی قرن نوشته شود و بسیاری از رازهای مگوی آن که در سینه‌ها نهفته است ثبت و ضبط و منتشر گردد. باور کنید فردا خیلی دیر است، چون دیگر کسی از شاهدان آن فاجعه زنده نیست که حرف بزند و رازش را با خود به گور نبرده باشد.

🔻مقاله حلبچه و بمباران شیمیایی آن را در لینک زیر به قلم نگارنده مطالعه فرمایید:

https://B2n.ir/y95998

https://www.tg-me.com/kurdistanname

👆🏼بیش از ۵ هزار صفحه متن باکیفیت و راهبردیِ محرمانه یا قابل انتشار عمومی؛ حاصل عملکرد معاونت راهبردی در شش‌ماههٔ مهر تا اسفند ۱۴۰۳، که امروز گزارش شد. عمدتا حاصل هم‌فکری و مشارکت داوطلبانه و بی‌مزد و منت حدود ۲۵۰ نفر از بهترین صاحبان نظر و تجربه که «برای ایران» با هدایت دکتر ظریف و راهبری تیمی جوان و چابک هم‌یاری کردند. بعضی صفحات این متون حاصل جلسات متعدد صاحب‌نظرانی است که چند دهه با مسأله مورد بحث درگیر نظری/تجربی بوده‌اند. حاصل هم‌یاری‌ این طیف متکثر نیروها برای اولین بار در ایران ما را به یک نقشهٔ راه کلان‌راهبردی، زمان‌بندی‌شده، غیرآرزواندیشانه و‌ مبتنی بر مسأله‌شناسی روشمندِ نسل چهار مطالعات راهبردی و «نظریهٔ بستر» و «نظریهٔ تغییرِ» متناسب با مسیر و ظرفیت‌های نهادی در ایران نزدیک کرده است. سپاس از همهٔ همکاران و صاحب‌نظران کاردرست و درست‌کار و‌ دغدغه‌مندِ ایران که در بازهٔ زمانی کوتاه و علی‌رغم نوپا بودن این معاونت و همهٔ دشواری‌ها، به حصول این نتیجه با کمترین هزینهٔ ممکن کمک کردند؛ و امید که این نهالِ تازه‌ثمرداده همچنان ببالد و منشأ خیر همگانیِ بیشتری شود.
@css_govir

کامل ببینید👇
https://www.instagram.com/reel/DHWNdP1OHIr/?igsh=MWE2bXJhODFlcXRzMQ==

___
@sopskf

#وتاری_هەینی_ڤیدیۆیی

🗓 وتاری ڤیدیۆیی هه‌ینی ۱۴۰۳/۱۲/۲۴(هه تاوی)

📍بابه‌تی وتار: هه‌ڵه‌بجه‌ زامێكی له‌ یاد نه‌كراو

🌺 ‌ڕۆژانی ڕه‌ش به‌شێكن له‌ مێژووی هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌كی
🌺 له‌ ئێواره‌ی ڕۆژی ٢٥ ی ڕه‌شه‌مه‌ی ساڵی ٦٦ چ قه‌وما؟
🌺 خه‌سار ناسی ئه‌نفال‌‌
🌺 له دڵی ئه‌و ڕووداوه‌ تاڵه‌دا چه‌ند ده‌رسو چه‌ند خاڵێكی سرنج ڕاكێش هه‌ن
🌺 ئایا ده‌كرێ ئه‌نفال له‌سه‌ر دین ببێته‌ ماڵ؟
🌺 بێده‌نگی جاڕده‌رانی مافی مرۆڤ چیمان بیرده‌خاته‌وه‌؟
🌺 كابرای به‌رگ دروو چۆن مافی خاوه‌ن قه‌رزه‌كه‌ی ستاند؟
🌺 چه‌ند هۆنه‌یه‌كی به‌ تاموو چێژ

🔻هاوبەش بە لە بڵاوکردنه‌وه‌ی کەناڵەکەمان و ناوەڕۆکەکەی لەگەڵ هاوڕێکانت بڵاو بکەرەوە.

(کاناڵی مامۆستا سيد عبدالسلام محموديان)
https://www.tg-me.com/mamosta_mahmoudian

بە بۆنەی ساڵوەگەری کارەساتی هەڵەبجە،
ستافی
#ڕۆژی_نوێ ی تەلەفزیونی #کوردسات،
لە سەر مونۆمێنتی هەڵەبجە، ستەیجیان سازدا
و میوانداری #ڕەئوف_ئازەری،
سەرۆکی پێشووی زانکۆی ئازادی سەردەشت و چالاکی ئاشتی و ژینگه بوون و تەوەرێکیان خستە بەر شڕۆڤە...

👇لێرە گرتە بفەرموون و پوختەکەی ببینن🙏🌹

https://youtu.be/UgIz0v0ULZI?si=K9rJlBI2GMongVaf

🌹❤️🌹

@sopskf

و فاجعە ای که کمتر صدای آن شنیده شده است...

#نودشه...
سپاس از مهربانو فریبا قهرمانی که این تلخ یاد را جهت عبرت ما مدعیان کنشگری صلح، همرسانی کردند.

نودشه،
می تواند و ظرفیت آن را دارد که در کنار سردشت و حلبچه و سایر گزینه های روی میز این قلم،
یکی از مقاصد گردشگری صلح باشد و به همین جهت اهالی علم و عمل و ویژه انجمن ویر و نیز فعالان محیط زیست آن سامان را می طلبم، همت کنند و روی شناسایی عناصر صلح آفرین نودشه و حومه، تحقیق نموده و ماحصل تلاش خود را با این آی دی👇
@Raouf_Azari

به اشتراک بگذارند بلکه بتوان از حجم کاستی های گذشته مان بکاهیم و بر فحوای نسخه ای که باید برای تیمار زخم نودشه و نودشه ای ها، بپیچیم، درنگی داشته باشیم...

*اضافه می شود که سال گذشته در میزگرد حق بر صلح سردشت، ذکریادی از نودشه شد و جالب اینکه یکی از شهروندان دوست آن دیار-کاک علی امینی-، کامنتی قوی بر فحوای ارایه ها،تقدیم داشت و چندی قبل نیز استاد و فرهیخته شاخص هه ورامان، دکتر اسماعیل شمس هم طی یادداشت اخیرشان با محوریت حلبچه، تلنگری به ذهن زدند و برخی نقاط مغفول و مظلوم حادثه دیده را یادآور شدند...
👏🌹


@sopskf

فایل صوتی

نوروز بمانید
نویسنده و گوینده: نعمت الله فاضلی

بار دیگر امروز برای چند هزارمین بار نوروز کهن آمد تا بگوید نوروز بمانید که نوروز شمایید. تا نشان دهد تکرار می تواند ملال آور و کهنه نباشد. تا بگوید هر روز می تواند "روز نو" باشد و من، تو، ما و شما هم می توانیم نو بودن و شدن را انتخاب کنیم و از دل زمستان سرد گل برویانیم و شکوفه دهیم و شکوفا شویم. این پیام نوروز است که نوروز بمانید…

نوروزتان پیروز و نوروز بمانید که نوروز شمایید.

https://www.tg-me.com/ipsan

دسته گُُلی برای كارگردانی كه مستندهایش، اشک را بر چشمان مخاطبان جاری می کند...

@sopskf

دسته گُل اهدایی #دکتر_محمدخانی،

به سردشت و کارگردان سردشتی دو فیلم مستند #دوایین_کەزی
#DWAIEN_KAZI
و
#گێڵاوە
#GELAVA

رسید.

https://www.tg-me.com/Sopskf/7359

#رئوف_آذری که به نمایندگی از سردشت در جریان سمینار ویژه سالگرد بمباران شیمیایی حلبچه  #ڕێگای_ژیان
#REGAY_jian
-هنر مواجهه با رنج وغم-،
دسته گُل اهدایی دکتر محمدخانی به سردشت را تحویل گرفته بود، در اولین فرصت پسارجعت از سفر و در حاشیه نشست تحلیلی سفر هیٲت اعزامی به حلبچه، امانت دریافتی را به پاس تلاش مؤثر #محمد_همزه_پور،
ایده پرداز و مدیر پروژه انیمشن ولاتی مه و کارگردان دو مستند اثربخش، تقدیم کرد و تٲکید کرد که این هدیه اررشمند باید به کسی می رسید که نقشی ارزنده در انعکاس رنج و غم مردمان سردشت و حلبچه داشته است.

شایان ذکر است که موضوع فیلم دوایین کەزی، سردشت و رنج جانبازان سردشت است و فحوای فیلم گێڵاوە، کودکان مفقودی حلبچه و زخم گمگشتی در چرخه عُمر می باشد که هر دو نمایش محدودی در حلبچه و سردشت داشته و اشک مخاطبان را جاری ساخته اند..

سابقه را اینجا ببینید👇

https://www.tg-me.com/Sopskf/7351

----
@sopskf

برای تفکر و عمل
♦️آیا می‌توانی به مردی‌ فکر کنی که درآمدش کفاف زندگی‌اش را نمی‌دهد و پای رفتن به‌خانه را ندارد و از زن و بچه‌هایش خجالت می‌کشد؟!

♦️آیا می‌توانی به‌کسی فکر کنی که لباس چروکیده‌ی دست دوم را به‌نام جنس خارجی تن بچه‌اش کرد، به‌رویش خندید و در تنهایی‌اش اشک ریخت؟!

♦️آیا می‌توانی به زنی فکر کنی که با شرافت تمام، غرورش را زیر پا گذاشت و خانه تکانی دیگران را انجام داد، ولی تسلیم هیچ نامردی نشد؟!

♦️آیا می‌توانی به تبسم مصنوعی بر لب زنی فکر کنی که چرخ کرده‌ی سنگدانی مرغ را به‌جای گوشت چرخ کرده به‌خورد بچه‌اش داد که مدت‌هاست آرزوی خوردن کباب را دارد؟!

♦️آیا می‌توانی‌به مستأجری فکر کنی که سرْدرد را بهانه کرد و دستمال برسر بست و پتو برسر کشید و گریه کرد که صاحبخانه در قبال اجاره‌های عقب افتاده جوابش کرده بود؟!

♦️آیا می‌توانی به بچه‌ای فکر کنی که خجالت کشید و به‌کوچه نیامد و باحسرت از لای در، به همبازی‌هایش نگاه کرد که لباس نو برتن کرده‌بودند ولی او نداشت و زد زیر گریه؟!

🔴 در این روزهای سخت و طاقت‌فرسا، با استفاده‌ از فضای رمضان، برای پیش‌گیری از مرگ انسانیت باید روح‌مان را از قید و‌ بند ترس و طمع‌ورزی آزاد و درد محرومین را با پوست و گوشت و استخوان لمس کنیم، با ذهن و فکر تأمل کنیم و از تهِ قلب بگرییم.
اما هنوز هم واقعاً کافی نیست. باید تا حد امکان از مال و ‌دارایی خود ببخشیم و فقیران فراموش شده را برای لحظاتی هرچند کم، در آرامش و شادی خود شریک گردانیم.
جلال معروفیان

https://www.tg-me.com/zhiyaneve