Telegram Web Link
🔴بازتاب انتقادی نامه به خاتمی

🔺اعتماد ۱۷ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی به حواشی و‌نقدها پیرامون «نامه‌ای به خاتمی» پاسخ می‌دهد

🔹علت استمرارطلب دانستن اصلاح‌طلبان این نیست که مطالبات آنان کُندتر از تندروها است. علت ناتوانی در تحقق حداقل شعارها است. وظیفه یک حزب سیاسی طرح مطالبات نیست، این یکی از اشتباهات اساسی و اختلاف من و دوستان است.

🔹می‌گویند که این حرف‌های روزنه‌گشایان است. فرض کنیم که باشد. خوب آن را پاسخ باید داد و نه اینکه برچسب زد. این یکی از ایرادهایی است که باید به دوستان گرفت که بجای گفتگو از برچسب‌زنی استفاده می‌کنند. ولی چنین برچسبی هم درست نیست.

🔹به نظر من بخشی از دلایل (و نه همه دلایل آن) شکل‌گیری اراده ساختار به انجام انتخابات اخیر؛ محصول رویکرد تحریم و نه مشارکت در سه انتخابات گذشته بود.

🔹این که چرا از اسفند ۴۰۲ رسیدم به خرداد ۴۰۳ به علت تغییر خط‌مشی حکومت بود که کاملا هم منتظرش بودم و این را چند بار قید کرده بودم که سال ۴۰۳ سال ضرورت یک تغییر است و این رخ داد.

🔹آیا می‌توان وضعیت سیاسی حاکم بر جامعه خود در شهریور ۱۴۰۳ را مشابه اردیبهشت ۱۴۰۳ دانست؟ و معتقد بود که تغییری رخ نداده است؟ اگر این دو وضعیت را حاوی تغییر ندانیم به طور قطع قادر به گفتگو در قالب اصلاح‌طلبی نخواهیم شد.

🔹برخی دوستان معتقدند بر خلاف تحلیل من جبهه اصلاحات در این انتخابات نقش تعیین‌کننده‌ای داشت و هم در ۱۴۰۲ و هم در ۱۴۰۳ تصمیمات درستی را گرفته است. در باره تعیین‌کنندگی نقش آنان ضمن همه احترام به دوستان با این برداشت موافق نیستم.

🔹یکی از نقدهای جدی من که کمتر به آن پاسخ داده شد، فقدان تحلیل جامع و به‌روز از شرایط کشور است. تحلیلی که ادبیات سیاسی دوستان نیز با آن تطابق داشته و هماهنگ باشد.

🔹اکنون در مقام انتخاب ادبیات سیاسی مناسب و کارامد برای اصلاحات هستیم. این نکته را هم اضافه کنم که بخشی از این ادبیات رادیکال محصول ناکارامدی اصلاحات است که این نیروها از آن عبور کرده‌اند.

🔹سیاست با تعریف کلمات و اصطلاحات آغاز نمی‌شود بلکه با تعریف آنها به پایان می‌رسد.





https://telegra.ph/بازتاب-انتقادی-نامه-به-خاتمی-09-06
🔴ثبت ناخوش احوال

🔺 اعتماد ۱۸ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘هفته پیش مطابق معمول سری به سایت سازمان ثبت احوال زدم تا ببینم اطلاعات جدیدی از آمار تولد و فوت، ازدواج و طلاق با ذکر جزییات در آن منتشر شده است یا خیر؟ سایتی که در دولت آقای رییسی به شدت محدود شد و بسیار دیر به دیر و خیلی کلی در حد چند رقم آمار را منتشر می‌کرد. خوشبختانه اواخر سال گذشته دو باره به روال پیش از ۱۴۰۰ برگشت و اطلاعات آن به نسبت به روز شد ولی معلوم نشد که چرا دو باره به تنظیمات کارخانه برگشت و از انتشار آمار هفتگی و ماهانه اجتناب کردند.

🔘در آخرین باری که سر زدم آمار چهارگانه مزبور برای فصل بهار منتشر شده بود. مطابق آن زاد و ولد ۵٫۵- درصد نسبت به فصل بهار سال ۱۴۰۲ کاهش یافته بود. خوشبختانه مرگ و میر افزایش نیافته بود، ولی ازدواج ۱/۵ درصد کمتر و طلاق ۱۱ درصد بیش‌تر شده بود در نتیجه نسبت ازدواج به طلاق نسبت به فصل بهار گذشته از ۳٫۴۲ به ۳٫۰۵ رسیده بود.
این آمار به خودی خود چندان دور از ذهن نیست، ولی اگر بدانیم که از بهار ۱۴۰۱ تا بهار ۱۴۰۳ که دولت قبل سر کار بوده و قانون فرزندآوری اجرایی شد و باید به ثمر می‌رسید حدود ۸٪ از تعداد زاد و ولد کاسته شد در حالی که هدف ضمنی این قانون رسیدن به نرخ باروری ۲٫۵ یا حداقل ۲٫۱ که نرخ جایگزینی است، بود که به نظر می‌رسد که نرخ باروری اکنون به حدود ۱٫۵ رسیده و مهم‌تر از آن نرخ رشد جمعیت که به ۰٫۶۱٪ رسیده است.

🔘این یعنی شکست کامل سیاست‌گذار. این به معنای آن است که یا تحقق این اهداف از ابتدا غیر ممکن بوده است و این روندی طبیعی در زاد و ولد است، که در این صورت سیاست‌گذار بیهوده وقت خود و منابع مالی مردم را تلف می‌کند یا آنکه این اهداف یا حداقل بخشی از آن قابل تحقق است ولی سیاست‌گذاری برای تحقق آن‌ها نادرست و غلط بوده است. در هر دو حال این سیاست موجود غلط و پرهزینه باید متوقف شود. آن هم در کشوری که مشکلات فراوان و منابع اندک دارد.

🔘یکی از وظایف نهادهای حکومت برای اصلاح این وضع در اختیار گذاشتن حداکثر آمار و اطلاعات است. متأسفانه مدیریت محترم سازمان ثبت یعنی آقای کارگر در این زمینه برای چند ماه خوب عمل کرد ولی معلوم نیست چرا دو باره در مسیر گذشته حرکت کرده‌اند.

🔘پس از انتشار مطلب من یکی از سردبیران نشریات تماس گرفت و منبع اطلاعات منتشره را خواست که گفتم سایت ثبت احوال است ولی هنگامی که دو باره خواستم بروم و لینک را بفرستم، دیدم سایت در حال به روزرسانی است. گفتم شاید تعطیل است دارند به روزرسانی می‌کنند ولی آن دوست سردبیر چون بدبین بود پیغام زیر را برایم فرستاد. ▪️«ثبت احوال پیشتر آماری موالید بر اساس سن مادر را به صورت هفتگی منتشر می‌کرد. امار نوزان زاده شده از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله را ما چاپ کردیم. سایت سازمان این آمارها را به کلی حدف کرد. ناشناس تماس گرفتم با سایتشان. گفتند چون فلان روزنامه آمار را چاپ کرده و بحث کودک همسری رواج یافته دستور آمده دیگر آمار نگذاریم. گفتم آیا دستور نیامده جلوی این فاجعه بارداری دختران زیر ۱۴ سال گرفته شود؟ گفتند نه. فقط دستور امده آمارش منتشر نشود!! شما را به خدا ما الان آمار وقایع حیاتی نیوزلند و گابن و سریلانکا و ژاپن و فنلاند را می‌توانیم از اینترنت ببینیم. فقط از داشتن امار ایران محرومیم. سایت ثبت احوال فعلی را اگر باز کنید می‌بینید که از ۱۰ تا خبرش ....»▪️ البته روز بعد سایت راه افتاد ولی بخش آمار آن بر خلاف گذشته به راحتی در دسترس نیست. پس احتمال دارد که آن سیاست نادرست در حال تکرار باشد.

🔘واقعیت این است که با منع دسترسی به آماری که حق جامعه است هیچ تغییری در واقعیت رخ نمی‌دهد. مثل این است که آمار وجود کرونا از مردم پنهان شود. خوب اینکه به زیان وزارت بهداشت است و کرونا بیش‌تر منتقل می‌شود. آمار ثبت احوال نیز همین گونه است. عدم انتشار آنها به زیان سیاست‌گذاران است. چه چیزی را از مردم و جامعه پنهان می‌کنید؟

🔘اگر مردم از بیماری و ضعف جامعه مطلع نشوند، آیا کسی برای درمان آن اقدام می‌کند؟ این سیاست به غایت زیان‌بار از کدام اتاق فکر معیوب تراوش می‌کند که گمان می‌کند انتشار و اطلاع از داده‌های آمارهای ثبتی و پیمایشی مشکل‌آفرین است؟ متأسفانه باید گفت که جلوگیری از انتشار این اطلاعات در درجه اول غیر قانونی است. در درجه دوم موجب گمراهی سیاست‌گذاران می‌شود. این اطلاع‌نرسانی برای کشور، مردم و حتی سیاست‌گذاران زیان‌بار است.

🔘اطلاعات و آمار سرمایه‌ای است که باید در دسترس همه قرار گیرد. آگاهی و دانش را نسبت به جامعه افزایش می‌دهد و این یعنی بهبود امور. مدیریت محترم ثبت احوال آقای کارگر در این زمینه باید اقدامی متناسب با وظایف خود و به سود کشور کنند، نه اینکه خرده‌فرمایش‌های این و آن را انجام دهند. آمار هفتگی را با ریز جزییات همچون گذشته منتشر کنید.
⭕️ #برهانی ⁩ تاکید می‌کند که آشنایی آحاد جامعه با حقوق خویش و با قوانین کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است و کتاب او در مقام آن است که اندکی بر غنای حقوقی کشور و آگاهی اجتماعی بیفزاید.

🆔 @abdiabbas
⭕️ #برهانی ⁩؛ کتابش را نسـبت به سایر کتابهای اساتید واجد برتری روشنی نمی‌داند، بلکه آن را تنها به مثابه روشن کردن شمعی در تاریکی می‌بیند؛ که به درستی گفته‌اند، به جای آنکه تاریکی را لعن کنی، شمعی بیفروز. معتقد است که شاید شرح او نوآوریهایی داشته باشد که در تکمیل تلاش سایرین بکار آید.

🆔 @abdiabbas
🔴مهاجران افغانستانی؛ یک مسأله مهم

🔺اعتماد ۱۹ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘فضای عمومی در مخالفت با حضور مهاجران افغانستانی در ایران مدتی است که ملتهب و حساس شده است. این فضا زمانی نگران کننده و حاد می شود که می‌بینیم طی سالیان متمادی به ویژه در سال های اخیر در غیاب سیاستی روشن و جامع، باعث شده فضای عمومی تحت تاثیر عواطف و احساسات به موضوع مهمی مثل مهاجران افغانستانی قرار گیرد. این فضا به تمامی علیه مهاجران نیست بلکه برخی در دفاع از مهاجران افغانستانی هستند ولی غالب صداها علیه حضور آنان است. حتی شایعاتی سیاسی بویژه در دولت رییسی در موضوع افغانستانی‌ها و افزایش حضور آنان مطرح شد که به لحاظ خبری معقول نبودند ولی اجمالاً طرح و شاید پذیرفته می‌شدند.

🔘دفاع یا مخالفت مطلق با مهاجران افغانستانی نه واقع بینانه است و نه می‌تواند، گره‌ای را باز کند و چه بسا خود گره‌ای بر گره‌های موجود بیافزاید. از سوی دیگر دفاع از وضع کنونی قطعا ناصواب است. نباید حمایت از حقوق انسانی مهاجران را با رها کردن سیاستگذاری در باره مهاجرت یکسان گرفت. مدافعان این نکته را نادیده گرفته و جنبه‌های امنیتی موضوع را دست‌کم می‌گیرند و یا حتی انکار می‌کنند‌. به همین خاطر مخالفان حضور مهاجران و نیز سیاست‌گذاران احساس می‌کنند این‌ گروه مسئولانه برخورد نمی‌کنند. این جنبه از رفتار در حوزه‌های دیگر هم وجود دارد. مخالفان حضور مهاجران نیز ابعاد اقتصادی و نیز سختی اخراج و مسایل سیاست خارجی و ناممکن بودن مقابله مطلق با مهاجرت را نادیده می‌گیرند.

🔘معتقدم که مسایل و مشکلات ایران دو ویژگی مهم پیدا کرده‌اند. از یک سو ابعاد آنها بزرگ شده و به سختی می‌توان آنها را حل کرد. از سوی دیگر با مشکلات گوناگون در هم تنیده است، و شاید هیچکدام بصورت بخشی و به تنهایی قابل حل نباشند. برای مثال همین مسأله مهاجران افغانستانی، دارای ابعاد امنیتی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و نیز سیاست و روابط خارجی است.


https://telegra.ph/مهاجران-افغانستانی-یک-مسأله-مهم-09-08
🔴قابل توجه آقای رییس‌جمهور

🔺اعتماد ۲۰ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘راهبرد و شعار اصلی شما در کنار عدالت، وفاق و اجماع‌سازی است. برخی‌ها می‌گویند تعریف وفاق چیست؟ به نظر من اقدام سیاسی با تعریف جامع و مانع کلمات و اصطلاحات آغاز نمی‌شود، در طول عمل و مشارکت عمومی است که اجزا و حدود آن روشن می‌شود. سیاست یک امر سیال و رونده است. در مورد وفاق هم همین گونه فکر می‌کنم. می‌توانیم هر روز در باره آن سخن بگوییم و کنش‌های سیاسی موجود را در پرتو برداشت‌های خود از وفاق نقد و اصلاح کنیم. من نیز در اولین گام می‌خواهم هشداری جدی به آقای رییس‌جمهور دهم. در حالی که می‌توانستم همین عنوان را در تیتر برگزینم، ولی ترجیح دادم به جای کلمه «هشدار» از قابل توجه استفاده کنم.

🔘وفاق در معنای ساده آن همان چیزی است که آقای پزشکیان بارها گفته است، «دعوا نکنیم». ولی یک نکته بسیار مهم وجود دارد که ایشان باید به آن توجه کند و حتی به تأخیر نیندازد. اینکه معنای وفاق را اگر دعوا نکردن بگیریم، الزامات آن در اخلاق و حوزه فردی با حوزه عمومی و سیاست به کلی متفاوت است.

🔘هنگامی که افراد دیگر را از منظر اخلاقی توصیه می‌کنیم که دعوا نکنند، به کلی فرق می‌کند با زمانی که از منظر سیاسی چنین توصیه‌های را می‌کنیم. در الهیات مسیحی آمده است که: ▪️«در برابر شریر مقاومت نکنید، اگر کسی به گونه راست شما سیلی زد، دیگری را نیز به او بازگردانید. اگر کسی از تو شکایت کرد و لباس تو را گرفت، عبای خود را نیز به او بده...»▪️

🔘این یک رویکرد اخلاقی است. ما در روابط فردی و خانوادگی یکدیگر را به چنین نوع گذشتی توصیه می‌کنیم و فرض بنیادین ما این است که گذشت؛ گذشت می‌آورد، مهربانی و محبت؛ با مهربانی و محبت پاسخ داده می‌شود. حتی اگر چنین پاسخی هم نگیریم، در نهایت، گذشت به دعوا و مقابله به مثل ترجیح دارد.

🔘ولی آیا چنین گزاره‌های اخلاقی در سیاست نیز معنادار است؟ آیا به صرف اینکه شما دنبال وفاق و همدلی باشید، پاسخ مثبت خواهید گرفت؟ در روابط فردی و اخلاقی فرد صاحب قدرت بیش‌تر در گذشت پیش‌قدم می‌شود. ولی آیا در سیاست هم چنین است؟


https://telegra.ph/قابل-توجه-آقای-رییس%E2%80%8Cجمهور-09-09
آینده (عباس عبدی)
🔴ثبت ناخوش احوال 🔺 اعتماد ۱۸ شهریور ۱۴۰۳ ✍️عباس عبدی 🔘هفته پیش مطابق معمول سری به سایت سازمان ثبت احوال زدم تا ببینم اطلاعات جدیدی از آمار تولد و فوت، ازدواج و طلاق با ذکر جزییات در آن منتشر شده است یا خیر؟ سایتی که در دولت آقای رییسی به شدت محدود شد و…
🔴جوابیه سازمان ثبت احوال کشور به انتشار خبر "ثبت ناخوش احوال" د...
https://www.sabteahval.ir/module/News/Shownews/page-1530/index.aspx?NewsId=213873&NewsDate=14030619

پیرو انتشار یادداشت فوق در روزنامه اعتماد مدیریت محترم ثبت احوال کشور این پاسخ را منتشر کرده است. همانطور که در متن یادداشت هم آورده بودم، پس وقفه‌ای قابل توجه در دولت آقای رییسی در نهایت تا پایان سال ۱۴۰۲ این اطلاعات در دسترس قرار گرفت ولی در ۶ ماه گذشته آمار به‌روز با جزییات در دسترس نبود. بعلاوه دسترسی به لینک همین آمار هم مدتی است پیچیده‌تر و سخت‌تر شده است. در هر حال تشکر می‌کنم و امیدوارم این موارد نیز حل شود.
.
🔴هیات منصفه!!!

🔹مدیرمسئول روزنامه‌ی اعتماد: هیات منصفه‌ی مطبوعات که هر بار نام مرا اشتباه می‌کند، گوش شنوایی برای دفاعیه ما ندارد!

🔹دکتر بهروز بهزادی مدیر مسئول روزنانه در اعتماد نوشت: حرف زیادی ندارم؛ شک دارم سخنگوی هیات منصفه‌ای که بیش از ۲ سال است روند داوری پرونده‌های ما را دنبال می‌کند و هر بار پس از دادگاه بلافاصله با رسانه‌ها مصاحبه کرده و خبر محکومیت ما را قرائت می‌کند، اساسا به سخنان و دفاعیه‌های ما گوش فرا داده باشد.

🔹مشخص است رییس دادگاهی که هر بار و طی هر محاکمه ۴ الی ۵ بار مرا به نام می‌خواند، اما پس از پایان دادگاه و در جریان مصاحبه‌های خود نام مرا به اشتباه رسانه‌ای می‌کند، توجهی به اظهارات و دفاعیه‌های من ندارد. نام صحیح من، بهروز بهزادی است که طی سال‌های اخیر همواره و هر بار از سوی سخنگوی این دادگاه بهزاد بهزادی اعلام می‌شود.


🔘به نظر من(عبدی) اگر کسی در پی آن است که بداند چه ضربه هولناکی به نظام رسانه‌ای ایران وارد شده و چه کسانی مرجعیت رسانه‌ای کشور را دو دستی از کشور بیرون کرده و امنیت ملی را به خطر انداخته‌اند باید تصمیمات هیات منصفه موجود را مستند کرده و تحلیل کند. آقای اکبر نصراللهی متنفذترین فرد این هیات و سخنگوی آن است. البته اغلب آقایان هم سن بالایی دارند و ناآشنا با رسانه هستند و حوصله کافی برای شنیدن و نظر دادن ندارند. با توجه به همین ویژگی‌های موجود در هیات منصفه است که الزام‌آور بودن نظر آنان برای قاضی را منتفی کرده‌اند. این که می‌گویند همه نهادهای مدرن را گرفته‌ایم ولی بشدت سنت‌زده(نه به معنای مثبت سنت) کرده‌ایم یکی هم همین نهاد هیات منصفه است. بعدا تجربه خودم از این جلسات را خواهم نوشت.
🔴بارها گفته شده

🔘اگر یادداشتهای گوناگون مرا در نقد قانون جوانی جمعیت و فرزندآوری پیگیری کرده باشید بارها تاکید کرده‌ام که، این قانون تورم‌زا و زیان‌بار است. نه تنها موجب افزایش فرزندآوری نشده که شاهد کاهش هم هستیم ولی تورم و فساد بانکی آن را تماما تجربه می‌کنیم.

🔘قاعدتا آقای رییس کل بانک مرکزی این مسأله را از ابتدا می‌دانسته است ولی نشنیدم که در دولت رییس به این صراحت طرح مسأله کند. این قانون را تغییر دهید تا نتایج منفی آن بیش از این بر سر مردم آوار نشده است.

⭕️ رئیس بانک مرکزی: در قضیۀ وام ازدواج و فرزندآوری انتظاری که از نظام بانکی دارند بسیار بالاتر از منابع بانک‌ها است.

🔹تحقق این موضوع یا ما را از اهداف‌مان در مورد نقدینگی و تورم دور خواهد کرد یا باعث بی‌انضباطی نظام بانکی خواهد شد.

🔹امسال قرار بوده ۲۰۰ همت وام ازدواج و فرزندآوری بدهیم و تا آخر سال پرداخت می‌شود. تا الان به ۲۲۷ هزار نفر وام پرداخت شده و ۳۵۵ هزار نفر در صف هستند.

🔹اگر ثبت‌نام افزایش پیداکند برآورد ما این است که برای پرداخت وام به همۀ متقاضیان ۸۰۰ همت نیاز داریم.
🔴بخش اصلی وفاق

🔺اعتماد ۲۱ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘در یادداشت دیروز با عنوان «قابل توجه آقای رییس‌جمهور» به ضرورت وفاق درون حکومت اشاره کردم و توضیح دادم که اگر حکومت بدون وفاق با جامعه هم بتواند اهداف خود را پیش ببرد ولی بدون وفاق درونی(و نه یکدستی ویرانگر) قادر به تحقق هیچ هدفی نیست. پس تامین وفاق درون حکومت مقدمه لازم برای بهبود هر سیاستی است و این امری بدیهی و پیش‌فرض است.

🔘در حکومت‌های دموکراتیک یا استبدادی، جمهوری یا سلطنتی، فردی یا جمعی و... وجود این وفاق برای امر حکومت‌داری لازم و ضروری است. همان گونه که رانندگی با خودرو در هر لحظه فقط با یک نفر ممکن است، نمی‌توان مدیریت حرکت خودرو و رانندگی را میان دو یا چند نفر تقسیم کرد. خودرو ممکن است سرقتی و مالکیت آن نامشروع باشد، ولی رانندگی آن فقط به عهده راننده است.

🔘متأسفانه در ایران برای مدت‌های طولانی هر از گاهی دچار مشکل شکاف درون ساختار قدرت می‌شویم. مسأله‌ای که در دولت آقای خاتمی و بعدها در ابعاد بزرگ‌تری در دولت روحانی به وفور و با شدت دیده می‌شد و راهبری موثر دولت را غیر ممکن می‌کرد. البته بجای آنها هم دولت‌های یکدست می‌آمدند که زیان‌بار بودند.

🔘ولی اگر این شکاف حل شود و وفاق بر دولت و حکومت سایه افکند، مسأله دیگری اکنون وجود دارد که آن نیز باید حل شود. مساله تحقق وفاق با مردم است. نتایج انتخابات نشان داد که حدود نیمی از مردم و هر کدام به دلایلی رای نداده و از سیاست رسمی فاصله گرفته‌اند و این وظیفه حکومت و دولت است که به مرور زمان آنان را متمایل به دولت کند و این فاصله را بردارد.

🔘مهم‌ترین ضعف بسیاری از دولت‌های موجود در ایران فقدان سرمایه اجتماعی برای سیاست‌گذاری‌های مهم است. در غیاب وفاق میان دولت و ملت، این سرمایه اندک است و امکان تصمیم‌گیری‌های شجاعانه و به سود مردم را از دولت سلب می‌کند. تنها دوره‌ای که این نوع تصمیمات ممکن شد دوره اصلاحات و خاتمی بود که ارز تک نرخی گردید. سوخت و انرژی هم در مسیر آزادسازی قیمت بود که ناگاه زلزله ویرانگر دولت بعد آمد و همه‌چیز را خراب کرد. دوباره ارز چند نرخی شد و با شعار عیدی به مردم بساط برنامه چهارم برای آزادسازی قیمت انرژی را برچیدند.

🔘بنابراین در گام دوم باید تامین وفاق ملی را زیربنای اقدامات دولت قرار داد. برای این کار باید چند اقدام مهم کم‌هزینه را در دستور کار قرار داد. اقداماتی که در حال دیر شدن است.
یکی از ویژگی‌های نهادهای رسمی ما به قول سعید لیلاز بی تصمیمی، دیر تصمیمی و بد تصمیمی است. در مواجه با مسایل اغلب تصمیم نمی‌گیرند، اگر بگیرند دیر می‌گیرند آن هم بطور معمول تصمیم بدی است. قطعا این توصیف فراگیر نیست ولی واقعیت مهمی است.

🔘نمونه روشن آن ماهواره بود که چه هزینه‌های هنگفتی را به نیروی پلیس و جامعه و مردم بار کرد و در تخریب دیش‌های ماهواره نمایش‌هایی دادند، ولی همه به فراموشی سپرده شد و اکنون گویی به خاطره‌ها پیوسته است، و نه از قانون آن نشانی هست و نه از اجرای آن. تنها چیزی که از آن باقی ماند عقب‌ماندگی بیش‌تر رسانه ملی و ناکارکردی رسانه‌های داخلی و خروج مرجعیت رسانه‌ای از کشور است.

🔘اکنون دقیقاً همان اتفاق در موضوع اینترنت، و مسأله زنان در حال رخ دادن است. پرسش این است که چرا این سیاست‌های غیر موثر و پرهزینه و زیان‌آور در حال تکرار شدن است؟ باور کردنی نیست. آقای پزشکیان باید هر چه زودتر در چند مسأله زیر که موجب وفاق ملی می‌شود، اقدام قاطع کند. باید هر چند مورد را با مقامات عالی طرح و به نحو معقولانه‌ای به نتیجه برساند.

🔘قابل تصور نیست که کشوری چون ایران همچنان در حل این چند مسأله درمانده باشد. چند مسأله‌ای که گویی هیچ چشم‌اندازی برای تحقق سیاست‌های رسمی آن‌ها وجود ندارد. چرا قادر به تصمیم‌گیری نیستیم؟ یا بد تصمیم می‌گیریم؟ آیا تصمیم خوب را مصداق شکست سیاست‌های رسمی می‌دانیم؟

🔘همه می‌دانیم که شعارهایی که در موضوع جنگ و در سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۶ داده می‌شد، به وفور تکرار می‌گردید، ولی هنگامی که معلوم شد آن شعارها به هر دلیلی تحقق‌ناپذیر است، قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفتیم، و امروز هیچ کس عدول از آن شعارها را مصداق شکست نمی‌داند، سهل است که از این تغییر سیاست دفاع، و سیاست‌های پیش از آن نقد شده است.

🔘در اینجا به اهم این موضوعات اشاره می‌کنم که حل آنها نه تنها هیچ هزینه‌ای ندارد بلکه موجب کاهش هزینه‌ها هم خواهد شد. مسأله اینترنت، مسأله زنان، مسأله رسانه، مسأله روابط خارجی، مسأله گزینش‌ها. اینها شکاف‌های مهم در جامعه ماست که به سهولت قابل برطرف شدن است. البته نگاه صفر و صد هم ندارم. همین که به نحو ملموسی در مسیر حل قرار گیرد کافی است. در هفته آینده و به مرور وضعیت هر کدام از این موارد را توصیف و تحلیل می‌کنم.
🔴زندان در زندان؛ درباره نامه خانم هاشمی

🔘گرچه ۳۸ ماه زندان بودم ولی از همان موقع همیشه خوشحال بودم که علی‌رغم سختی‌های زندان انفرادی، فقط یک ماه را در بند عمومی به سر بردم. این حس ناشی از تجربیات زندانیان بند سیاسی(پیش و پس از انقلاب) بود که یا شنیده یا مطالعه کرده بودم و هیچگاه دوست نداشتم در چنین فضایی آکنده از بدبینی و اتهام زنی و بسته‌ای زندگی کنم.‌

🔘جالب است که در همان یک ماهی که در بند عادی بودم زندانیان سیاسی این بند در اقلیت بودند و تازه از بند سیاسی به آنجا آمده بودند و چقدر از فضای بند زندان سیاسی بد می‌گفتند و خوشحال بودند که به بند زندانیان عادی و مالی آمده‌اند. در این سال‌ها هم توصیف‌های زیادی از زندان عمومی بندهای سیاسی شنیده بودم که موجب تأسف بود. بخشی از بدبختی‌های دوران پس از انقلاب محصول همین تنش‌های درون زندان بود که پس از انقلاب روی مردم و جامعه آوار شد.

🔘خانم فائزه هاشمی در خصوص فضای زندان نامه‌ای را منتشر کرده است که از جهت حقیقت یابی شجاعانه بود و موجب احترام است. به نظر من این گونه نقدها از سوی کسانی که تصور می‌رود از جناح و جبهه مورد انتقاد هستند بیشتر شنیده می‌شود و موجب تلطیف فضای سیاسی و تمایز میان حق و باطل می‌شود و باید به خانم هاشمی تبریک گفت که در این راه پیشگام شده‌اند. برای بهبود شرایط عمومی کشور باید از جایی آغاز کنیم که خودمان هم در آن حضور داریم. اگر قرار است از بیان حقیقت نترسیم ابتدا باید در باره خود آزادانه حرف بزنیم.
🔴فراتر از لجاجت

🔺چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘 مدیرعامل توانیر اعلام کرد که: «عدم تغییر ساعت رسمی کشور بیش از ۷۰۰ مگاوات بر مصرف روزانه برق در اوج بار اضافه می‌کند، در حالی که متوسط رشد مصرف برق در ۱۰ سال گذشته ۴.۷ درصد بوده، این تقاضا در سال جاری ۲ برابر متوسط ۱۰ ساله رشد داشته است.»

🔘این میزان برق کمابیش به اندازه برق تولیدی نیروگاه اتمی بوشهر است. امیدوارم که مسیولیتی حکومتی متوجه شوند که چه خسارات بزرگی از سوی مجالس و دولت‌های یک‌دست‌سازی شده به کشور وارد شده است. خساراتی که هیچ مبنایی جز لجاجت و نابخردی محض سیاسی ندارد.

🔘من در این چند سال حداقل ۴ بار درباره قانون زیان‌بار «نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور» نوشتم ولی نشنیدند. شورای نگهبان مسئول اصلی شکل دادن به این نوع مجالس است.

🔘این آخرین یادداشت من در خرداد امسال درباره همین موضوع است که بی‌توجهی به آن موجب تشدید وضعیت کسری برق شد.

https://www.tg-me.com/abdiabbas/6655
🔴حکومت و امنیت؛
خطاب به ریاست محترم قوه قضائیه

🔺 پنجشنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۳

🔘امروز پنجشنبه روزنامه‌ها تعطیل بودند اینجا می‌نویسم. مهمترین وظیفه حکومت حتی مهمتر از عدالت تامین امنیت است البته بی‌عدالتی محض به معنای ناامنی کامل است ولی در کلیت ماجرا امنیت مقدم بر هر چیز است. کسی تعریف می‌کرد که در کشوری پیشرفته امتحان گواهینامه رانندگی می‌داد رسید به چهار راه و چراغ سبز بود سرعت را کم کرد و از چهارراه رد شد. امتحان کننده پرسید چرا سرعت را کم کردی؟ گفت احتیاط کردم که اگر خودروی از طرف دیگر آمد تصادف نکنم. گفت خودروهای دیگر از چراغ قرمز رد نمی‌شوند و نیاز نبود احتیاط کنی. این یعنی حاکمیت قانون و امنیت. حالا ببینیم در اینجا چه خبر است؟

🔘ریاست محترم قوه قضائیه تا کنون بارها در باره ممنوع‌الخروجی‌ها تذکر داده است از جمله همین امسال برای چندمین بار تاکید کردند که: ▪️«اگر کسی ممنوع‌الخروج شده باید به او اعلام شود نه اینکه در فرودگاه همراه خانواده‌اش متوجه شود.»▪️ خوب آیا این یک خواهش است یا دستور قانونی؟

🔘دو روز پیش خانم مریم مقدم، کارگردان سینما اعلام کرد که که پاسپورت وی و همسرش دوباره توقیف شده است. مسأله اصلی در ادامه است که می‌گوید: ▪️«در حالی که می‌خواستم بعد از مدتی طولانی بروم  و خانواده‌ام را در سوئد ببینم و شاید بتوانم در نمایش فیلممان حضور داشته باشم، در فرودگاه پاسپورتم را دوباره توقیف کردند و گفتند که مجددا من و بهتاش(همسرش) ممنوع‌الخروج شده‌ایم. بعد از تهیه بلیط و پرداخت خروجی و کلی هزینه دیگر. تازه یک هفته بود که پاسپورتمان را پس داده بودند. متوجه نمی‌شوم اگر نمی‌خواستند اجازه خروج بدهند چرا پاسپورت‌ها را پس دادند؟ که روح ما را بیازارند و به ما خسارت وارد کنند؟»▪️

🔘جدا از مساله‌ای که برای این خانم و همسرشان پیش آمده این فرآیند اعلام ممنوع‌الخروجی هنگام حضور در گیت بعد از آنکه چمدان‌ها تحویل داده شده است کار غیر مدنی خلاف حرمت شهروندی و حتی عقل سلیم است. چرا ممنوع‌الخروجی را در سامانه ثنا اعلام نمی‌کنید؟ این شهروندآزاری از کجا آمده است؟ بلیت هواپیما از بین می‌رود و پولش قابل برگشت نیست چون امکان کنسلی نیست. هزینه خروجی که گرفته شده را چه کسی تقبل می کند که پس دهد؟ وقتی خروجی صورت نگرفته است. گمان نمی‌رود که تاخیر پرواز هواپیمای خارجی به دلیل بیرون آوردن چمدان‌ها، بدون پرداخت خسارت برای فرودگاه باشد.

🔘در ضمن این همه وقت مسافرین که معطل خروج چمدان ها می‌شوند کجا می‌رود؟ همه این عوارض کلان مادی در برابر تبعات روانی و سیاسی این رفتار هیچ است؟ یعنی چی که پس از یک سال ممنوع‌الخروجی از اداره گذرنامه زنگ بزنند بیایید گذرنامه را بگیرید بعد سه روز در فرودگاه دوباره ممنوع الخروج شوند؟

🔘مسأله این است که آقای اژه‌ای با روسای قبلی قوه از دو جهت تفاوت مهمی دارد. هم با سیر تا پیاز این قوه و حقوق مربوط به مردم و دخالت‌های ضابطان آشنا هستند و هم اراده‌ای برای اصلاح این وضعیت دارند. اگر اراده نبود هیچگاه در این مورد بطور مکرر سخن نمی‌گفت همان‌گونه که قبلی‌ها هم چیزی نمی‌گفتند. پس اگر این اراده می‌خواهد محقق شود باید دستور رسیدگی در همین مورد را صادر کنند. اگر قانونی بوده صریحا اعلام کنند تا همه بدانند چه قوانینی داریم و اگر قانونی نبوده با مقصرین برخورد و خسارت مادی و روانی نیز از آنان تادیه گردد.

🔘مگر نه این به تصریح قرآن اگر یک نفر بدون حق کشته شود گویی همه را کشته‌اند پس تضییع حق هر فرد نیز به معنای تضییع حق عموم مردم است. امیدوارم این مورد رسیدگی و خسارت جبران و پایه‌ای برای رفتارهای بعدی شود.
🔴گفتگو با محمدرضا نیکفر در باره آینده سیاسی ایران

🆔 @abdiabbas
🔴مسأله اول؛ فیلترینگ

🔺اعتماد ۲۴ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘پیرو یادداشت هفته پیش(با عنوان بخش اصلی وفاق) درباره اقداماتی که برای تقویت وفاق با مردم باید انجام شود به ۵ موضوع اشاره شد که اکنون به شرح مختصر اولین مورد آن یعنی فیلترینگ پرداخته می‌شود. مساله‌ای که مطابق معیارهای پیش‌گفته حل آن کم‌هزینه و بسیار پر سود است و باید در فوریت قرار گیرد.

🔘واقعیت این است که به عنوان یک شهروند و روزنامه‌نگار هر چه گشتم که دلایلی قابل اتکا برای فیلترینگ پیدا کنم نیافتم. اگر گزارش رسمی در این باره وجود دارد آن را منتشر کنند. به هر حال اینترنت موضوعی است که با زندگی روزمره اغلب مردم مرتبط است و سیاست‌گذار باید پاسخگو باشد. شاید دلایلی دارند، پس چرا از بیان رسمی آن عاجز و شاید هم شرمنده هستند؟ سرنوشت قاضی فیلترینگ‌کننده که معلوم شد، ولی هنوز این سیاست زیان‌بار تغییر نکرده است؟ شاید ناشی از ضعف سیستم سیاسی ما است که در گرفتن تصمیمات سلبی؛ فوری و بی‌پروا عمل می‌کند در مقابل در تصمیمات ایجابی و مثبت بسیار محتاط و دیر و بد تصمیم است.

🔘به طور کلی روشن است که دسترسی آزاد به همه آنچه که در اینترنت هست، عوارض گوناگونی دارد. چه برای فرد و چه برای حکومت. ولی راه مقابله با آنها نباید به گونه‌ای باشد که هم شکست بخورد و هم عوارض را بیش‌تر کند. فیلترینگ در ایران از نوع شیوه‌های مقابله غیرموثر و زیان‌بار است.

🔘اولین مسأله‌ای که موجب تعجب می‌شود، ناکارآمدی فیلترینگ است، به عبارت دیگر هم اکنون ده‌ها میلیون نفر از فیلترشکن استفاده می‌کنند و آن را هر چند با صرف زمان و هزینه دور می‌زنند. همان گونه که حکومت ایران تحریم‌ها را دور می‌زند. البته تحریم‌کنندگان جهانی با علم به اینکه ایران تحریم‌های آنها را دور می‌زند بر تداوم تحریم اصرار می‌کنند، زیرا موجب افزایش هزینه برای ایران می‌شود. در واقع تحریم جز سخت شدن صادرات و واردات شاید ۲۵ تا ۳۰ درصد هم به زیان مردم و اقتصاد ایران است.

🔘این کار مطلوب کشور تحریم‌کننده است، چون می‌خواهد، حکومت و مردم ایران اذیت و از یکدیگر دور شوند، ولی آیا حکومت ما هم می‌خواهد مردم اذیت و از خودش دور شوند؟ حتی اگر با خرید فیلترشکن خارجی، فیلترینگ را دور بزنند؟ اگر بلی، دیگر حرفی نمی‌ماند. ظاهراً چنین چیزی را نخواهند گفت و نمی‌گویند. پس علت فیلترینگ چیست؟ از سوی دیگر همانگونه که مبارزه علیه ماهواره شکست خورد بزودی استارلینک هم فیلترینگ را بلاموضوع خواهد کرد. و بدتر این که موجب خروج سرمایه از کشور و بی‌اعتباری بیشتر اینترنت داخلی می‌شود.

https://telegra.ph/مسأله-اول-فیلترینگ-09-13
🔴مسأله دوم؛ زنان

🔺اعتماد ۲۵ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘پس از اینترنت دومین مسأله‌ای که باید به نحو ملموسی به سوی حل شدن آن حرکت کرد، موضوع زن و جایگاه اجتماعی و حقوق آن است. موضوعی که در مقایسه با رفع فیلترینگ حل آن به نسبت سخت‌تر ولی سود آن بیشتر است. خوشبختانه در دولت جدید هم وزیر زن است و هم تعداد معاونان و مدیران زن به نحو چشمگیری افزایش یافته‌اند در نتیجه یک‌ گام بجلو برداشته شده است. ولی مسأله زنان در ایران و حل آن فراتر از آن چیزی است که در تصور رسمی وجود دارد.

🔘مسأله زنان را نمی‌توان به تبلیغات ماهواره و بیگانگان یا مخالفت با اسلام و انقلاب و ترویج فساد و از این دست ادعاها تقلیل داد. مسأله زنان در اصل ناشی از سیر تحولات جامعه است. همچنان که با گذشت زمان و وارد شدن در مراحل توسعه، مردان نیز خواهان مشارکت و حضور اجتماعی می‌شوند و علیه استبداد می‌شورند، با فاصله‌ای زمانی این مطالبه برای زنان هم ایجاد می‌شود.

🔘کافی است که به وضعیت زنان در آموزش عالی نگاه کنیم که در ۵۰ سال گذشته از ۳۰ درصد اکنون به ۶۰ درصد رسیده است، تعداد زیادی از آنان هم‌پا و یا جلوتر از مردان، سطوح پیشرفته آموزش عالی را طی می‌کنند. آنان در تمام سطوح آموزشی به نحوی در حال جلوزدن از مردان هستند. این سبقت زنان بازتاب متناظری در ساختار قدرت و مدیریت کشور و‌ عرصه عمو
می ندارد. به همین علت است که سهم زنان از اشتغال کشور بسیار پایین است و حداکثر ۱۴ درصد و در برخی برآوردها تا ۱۰ درصد هم گفته شده است.

🔘علت مشارکت زنان برای شغل فقط بخش عرضه نیست که آنان نیازمند شغل باشند، بلکه بخش تقاضا نیز تشنه نیروی کار توانمند و تحصیل‌کرده است. مهم‌تر از همه اینکه هزینه زندگی بدون اشتغال زن و مرد به راحتی تأمین نمی‌شود. مجموعه این مسایل به علاوه تحولات فرهنگی موجب شده است که زنان ایرانی احساس تبعیض کنند.

https://telegra.ph/مسأله-دوم-زنان-09-14
🔴مسأله سوم؛ رسانه‌های رسمی

🔺اعتماد ۲۶ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘اگر بخواهیم فقط یک ویژگی متمایزکننده از جامعه ایران را در مقایسه با دیگر جوامع مهم امروزی معرفی کنیم، شاید وضعیت ناکارکردی رسانه‌های رسمی آن بویژه صدا و سیما در میان چند انتخاب اول ما باشد. علت روشن است. بعید می‌دانم کشور مهمی باشد که رسانه‌های رسمی و تلویزیون آن به اندازه ایران کم‌مخاطب و در برخی زمینه‌ها در حد بی‌مخاطب باشند و از نظر رسانه‌ای استقلال نداشته باشند. بهره‌وری این نهاد مهم آنچنان اندک است که بعضاً تعجب می‌کنیم، و بی‌اختیار می‌پرسیم مگر می‌شود؟ دو سال پیش برخی از شرکت‌های تبلیغات‌دهنده که قراردادهای بلندمدت تبلیغاتی داشتند، حاضر بودند، پول تبلیغات را بدهند ولی تبلیغات سفارش داده شده آنها منتشر نشود، زیرا اثرات منفی بر فروش آنها داشت. البته این رسانه از حیث تأثیرگذاری منفی بویژه در اختلافات درونی قدرت، هم‌چنان کارآمد است.

🔘چرا باید این وضع اصلاح شود؟ اول از همه به این خاطر که آنان از بودجه مردم تأمین می‌شوند و باید در خدمت مردم باشند، رسانه باید به بهبود فضای سیاسی و اجتماعی و حس خشنودی مردم و آگاهی آنان کمک کند، برای این کار نیازمند چند ویژگی است. اول درک درست و دقیق از کارکرد رسانه در دنیای جدید. دوم به کارگیری نیروهای رسانه‌ای و کاربلد، سوم ارزیابی بازخورد فعالیت‌ها و بالاخره پاسخگویی در برابر مردم است.

🔘مهم‌ترین مشکل رسانه رسمی در ایران این است که متولیان آن درک درستی از کارکرد و محدودیت‌های رسانه ندارند. نهادهای دیگر هم بعضاً دچار این مشکل هستند. اخیراً وزیر آموزش و پرورش دولت جدید جمله‌ای را گفته است که بسیار عجیب است. ▪️«مهم‌ترین وظیفه ما در آموزش و پرورش، اقامه فرهنگ نماز، قرآن و ایثار و فداکاری در فضای تعلیم و تربیت است. اگر می خواهیم جامعه سعادتمندی داشته باشیم بنا بر راهبردهای قرآنی، راهی نداریم جز اقامه نماز و اقامه فرهنگ ایثار.»▪️

https://telegra.ph/مسأله-سوم-رسانه%E2%80%8Cهای-رسمی-09-15
🔴صدا و سیما با این گونه نظرسنجی‌ها خود را به قعر جایگاه رسانه‌ای پرتاب کرده است.
آقای رییس‌جمهور؛ تا هنگامی که رسانه رسمی در دست نیروهای ضد وفاق است این اَبَر پروژه و طرح وفاق شما به نتیجه نهایی نمی‌رسد.

🆔 @abdiabbas
🔴مسأله چهارم؛ سیاست خارجی

🔺اعتماد ۲۷ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘شاید خواننده گمان کند که در این یادداشت قصد نقد سیاست خارجی به شیوه متعارف و کارشناسی را دارم. این کار نه وظیفه من است و نه صلاحیت آن را دارم. معتقدم که برخلاف حوزه‌های داخلی چون امور سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و... در حوزه سیاست خارجی پیچیدگی‌های تصمیم‌گیری سخت‌تر است و به اطلاعات و داده‌های به روز‌تری نیز نیازمند است که من ندارم. از این نظر بحث در باره سیاست خارجی تا حدودی سهل و ممتنع است. به عبارت دیگر هر کس می‌تواند با کوچک‌ترین خبر و رفتاری اظهار نظر نماید، در حالی که پشت هر موضع‌گیری حکومت‌ها انواع و اقسام منافع یا توافقات خوابیده است. بنابراین می‌کوشم که از منظر دیگری وارد موضوع شوم بدون اینکه قصد پرداختن به جزییات سیاست خارجی را داشته باشم.

🔘پیش از هر چیز باید بپذیریم که ادبیات دیپلماتیک مقامات کشورها، چیز زیادی را در ماهیت این روابط تغییر نمی‌دهد. اصل اساسی در روابط میان کشورها منافع ملی آنها است. در واقع این قول معروف را باید سرلوحه قرار داد که ما دوست و دشمن دایمی نداریم، آنچه که داریم منافع ملی دایمی است. منافعی که همیشه باید تعریف روشنی از آن حداقل در میان اغلب نخبگان کشور باشد و طبعاً شیوه تحقق آن را به عهده مسئولان سیاست خارجی گذاشت.

🔘ولی منحصر نمودن پیش‌برد سیاست خارجی به مسئولین کشور، خطای بسیار فاحشی است و این یکی از نقاط ضعف سیاست خارجی ایران است. در واقع بخشی از سیاست خارجی از طریق مراودات نهادهای خارج از دولت‌ها شکل می‌گیرد و به کمک دولت می‌آید، ولی چون سیاست‌های رسمی ما قادر به انتقال ارزش‌ها و رفتارها و‌ مواضع خود نیست، خود را از این اهرم و امکان مهم محروم کرده است.

🔘در اغلب نظرسنجی‌هایی که در چند دهه اخیر دیده‌ام اکثریت قاطعی از مردم یعنی بیش از ۵۰ یا ۶۰ درصدشان از سیاست خارجی کشور دفاع می‌کردند، ولی این نتیجه در دهه اخیر تغییر کرده و این حمایت به زیر ۵۰ یا حتی حدود ۳۵ درصد رسیده است. این گونه حمایت مردم در کمتر موضوعی در کشور است که برای چند دهه بالای ۵۰ یا ۶۰ درصد باشد، و شاید بتوان گفت منحصر بفرد بوده است.

https://telegra.ph/مسأله-چهارم-سیاست-خارجی-09-16
🔴نقض وفاق ممنوع

🔺سه شنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۳

✍️عباس عبدی

🔘یکی از مهمترین مسایلی که در جریان وفاق باید مورد توجه قرار گیرد توقف کامل اظهارات مقامات حکومتی علیه یکدیگر در فضای عمومی است. هیچکدام از مقامات حکومتی نباید در عرصه عمومی برای یکدیگر تعیین تکلیف کنند. آنها از طریق جلسه سران قوا یا سایر جلسات مکرری که با هم دارند می‌باید مسایل و اختلافات خود را حل کنند.

🔘من نمی‌دانم که رییس دیوان چه گفته است ولی در هر حال باید به این مسأله توجه کرد. اکنون دو ماه است که خوشبختانه از این گونه حرفها نشنیده بودیم. این بدترین اقدام علیه وفاق درون ساختاری است.

▪️اظهارات منتسب به رئیس دیوان عالی کشور در انتقاد از رئیس جمهور صحت ندارد

🔹ساعتی پیش خبری منتسب به رئیس دیوان عالی کشور در برخی رسانه‌ها منتشر شد که در آن، حجت‌الاسلام منتظری انتقاداتی را نسبت به رئیس جمهور مطرح کرد.
🔹این در حالی است که رسانه رسمی قوه قضاییه، خبرگزاری میزان، خبر اظهارات رئیس دیوان عالی کشور را منتشر کرده که در این خبر بخش ادعا شده با عنوان انتقادات رئیس دیوان عالی کشور از رئیس جمهور وجود ندارد.
🔸بررسی سایت رسمی دیوان عالی کشور نیز نشان می‌دهد این بخش از اظهارات در سایت دیوان عالی کشور هم وجود ندارد و واقعی نیست.

🆔 @abdiabbas
2025/07/10 22:27:48
Back to Top
HTML Embed Code: