Telegram Web Link
Forwarded from Science PreCall Batch
येत्या Combine मुख्य परीक्षेसाठी महत्त्वपूर्ण 🔼🔼
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
1
Forwarded from Combine Main 2024
कोणत्या Sensor ला ‘Day-Night, All-weather Imaging’ साठी योग्य मानले जाते?💡
Anonymous Quiz
10%
A) Optical
35%
B) Thermal
34%
C) Radar
21%
D) Panchromatic
3👍3
से_नि_कर्मचाऱ्यांना_मानधनावर_घेण्याबाबत_10_6_.pdf
170.9 KB
से.नि. कर्मचाऱ्यांना मानधनावर घेण्याबाबत 10.6..pdf
😡😡😡😡😡😡
💔24🤨10👌2🔥1
Forwarded from Combine Main 2024
🌍 Remote Sensing (दूरसंवेदन) – संपूर्ण माहिती 🚀

1. Remote Sensing म्हणजे काय? 🛰️


Remote Sensing म्हणजे पृथ्वीवरील किंवा इतर कोणत्याही वस्तूंची त्यांच्याशी थेट संपर्क न साधता माहिती गोळा करण्याची प्रक्रिया. हे मुख्यतः उपग्रह (satellites), विमाने (aircrafts), ड्रोन (UAVs) आणि इतर सेन्सर उपकरणांवर आधारित असते.

2. Remote Sensing चे प्रकार


🟢 (A) सक्रिय (Active) Remote Sensing
स्वतःचा ऊर्जा स्रोत असतो.
ऊर्जा किरण (microwave, radar waves) सोडून त्याचा परावर्तित सिग्नल मोजला जातो.
🔹 उदाहरणे: RADAR (📡), LiDAR (🔦).

🔵 (B) निष्क्रिय (Passive) Remote Sensing
सूर्यप्रकाश किंवा नैसर्गिक ऊर्जा स्रोतावर अवलंबून असतो.
उष्णता, प्रकाश किंवा इतर इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक किरणांचे निरीक्षण केले जाते.
🔹 उदाहरणे: Optical sensors, Thermal sensors, Infrared imaging.

3. Remote Sensing मधील प्रमुख घटक


🛰️ सेंसर (Sensors): डेटा गोळा करणारी उपकरणे (Active/Passive).
🚀 प्लॅटफॉर्म्स (Platforms): जिथे हे सेंसर बसवले जातात (Satellite, Drone, Aircraft).
💻 डेटा प्रक्रिया (Data Processing): संकलित माहितीचे विश्लेषण करण्यासाठी सॉफ्टवेअर.
📊 डेटा इंटरप्रिटेशन (Data Interpretation): प्रतिमा व माहितीचे विश्लेषण व उपयोग.

4. Remote Sensing चा स्पेक्ट्रम (Spectrum) आणि बँड्स (Bands)


🌈 Visible (दृश्य प्रकाश): लाल, निळा, हिरवा रंग (RGB).
🔴 Infrared (IR): वनस्पती आरोग्य मापन, उष्णता निरीक्षण.
📡 Microwave: ढगांच्या पलीकडील निरीक्षण (Radar Imagery).
🔥 Thermal Imaging: उष्णता मापन (उदा. जंगलातील आगी, भूपृष्ठाचे तापमान).

5. Remote Sensing चे उपयोग (Applications)


🌱 (A) पर्यावरण व हवामानशास्त्र (Environment & Meteorology)
🌍 हवामान बदल निरीक्षण
🌊 समुद्रपातळी वाढ व ग्लेशियर वितळणे निरीक्षण
⛈️ दुष्काळ, पूर, चक्रीवादळ यांचा अंदाज

🌾 (B) शेती व अन्नसुरक्षा (Agriculture & Food Security)
🌱 पीक निरीक्षण
🌍 मृदा आर्द्रता व सुपीकता परीक्षण
📉 अन्नधान्य उत्पादनाचा अंदाज

🏙️ (C) शहरे व नागरी विकास (Urban Planning & Infrastructure)
🚦 वाहतूक व्यवस्थापन व नियोजन
🏭 प्रदूषण निरीक्षण व नियंत्रण
📐 बांधकामे आणि भूमापन

⚠️ (D) आपत्ती व्यवस्थापन (Disaster Management)
🌋 ज्वालामुखी स्फोट निरीक्षण
🌊 पूर, भूकंप व्यवस्थापन
🔥 वने व जंगल आगी नियंत्रण

🛡️ (E) संरक्षण व गुप्तचर माहिती (Defense & Intelligence)
🛰️ सीमावर्ती हालचाली निरीक्षण
🔍 शत्रूच्या हालचालींवर नजर ठेवणे
📡 सॅटेलाइट आधारित संचार यंत्रणा


6. Remote Sensing मध्ये वापरले जाणारे प्रमुख उपग्रह


🇮🇳 भारतीय उपग्रह (ISRO)
🛰 Cartosat Series: उच्च रिझोल्यूशन इमेजिंग.
📡 RISAT (Radar Imaging Satellite): रडार आधारित इमेजिंग.
🌊 Oceansat: समुद्र निरीक्षण.
🌾 Resourcesat: नैसर्गिक संसाधने व पर्यावरण निरीक्षण.
🌦️ INSAT: हवामान अंदाज आणि दळणवळण.

🌍 जागतिक उपग्रह (International)

🛰 Landsat (NASA/USGS, USA): पृथ्वी निरीक्षणाचा सर्वात जुना उपग्रह.
🌍 Sentinel (ESA, Europe): वातावरण व पर्यावरण निरीक्षण.
📷 SPOT (France): उच्च रिझोल्यूशन इमेजिंग.
🔥 Terra & Aqua (NASA): हवामानशास्त्र व पर्यावरण मॉनिटरिंग.

7. Remote Sensing आणि GIS (Geographic Information System)


📍 GIS म्हणजे भौगोलिक माहिती प्रणाली, जी Remote Sensing मधून मिळालेल्या डेटाचे साठवण व विश्लेषण करते.
उपयोग:
🗺️ नकाशे तयार करणे
🏞️ जमिनीचा वापर विश्लेषण
🚗 वाहतूक मार्ग नियोजन

8. भविष्यातील ट्रेंड आणि संशोधन


🤖 AI आणि मशीन लर्निंग: डेटा प्रोसेसिंग आणि विश्लेषण सुधारण्यासाठी.
📡 हायपरस्पेक्ट्रल इमेजिंग: अधिक अचूक डेटा मिळवण्यासाठी विस्तृत स्पेक्ट्रममध्ये निरीक्षण.
🛰 CubeSats: लहान उपग्रह तंत्रज्ञान स्वस्त व कार्यक्षम बनत आहे.
☁️ Cloud Computing: डेटा प्रक्रिया व संग्रहण जलद व व्यापक होणार.



To be continued......
https://www.tg-me.com/scienceprecall
20👌1
Forwarded from Combine Main 2024
🔴Part 2

🌍 Remote Sensing चे प्रकार (Types of Remote Sensing) 🛰️

1️⃣ सक्रिय (Active) Remote Sensing 🚀


🔹 Active Remote Sensing म्हणजे काय?
स्वतःचा ऊर्जा स्रोत (Light, Microwave, Laser) वापरतो.
ऊर्जा टार्गेटवर सोडली जाते आणि परावर्तित किंवा पसरलेला सिग्नल सेन्सरद्वारे टिपला जातो.
रात्री आणि ढगाळ हवामानात देखील कार्यक्षम असतो.


🔍 प्रमुख उदाहरणे:


📡 1. RADAR (Radio Detection and Ranging)
➡️ रेडिओ तरंगलहरींचा वापर करून पृथ्वीचे निरीक्षण केले जाते.
वापर: हवामान अंदाज ⛈️, सैन्य 🪖, भूगर्भीय सर्वेक्षण 🌎.

🔦 2. LiDAR (Light Detection and Ranging)
➡️ लेसर बीम वापरून पृथ्वीच्या पृष्ठभागाची माहिती गोळा करतो.
वापर: जंगलांचे घनत्व मोजणे 🌳, भू-संपत्ती मापन 📏, 3D नकाशे तयार करणे 🗺️.

🌊 3. SONAR (Sound Navigation and Ranging)
➡️ ध्वनी लहरी वापरून समुद्राच्या तळाचा अभ्यास केला जातो.
वापर: पाण्याखालील वस्तू 🔍, समुद्र तळ मापन 🌊, पाण्याखालील भूभाग निरीक्षण 🐠.

2️⃣ निष्क्रिय (Passive) Remote Sensing 🌞


🔹 Passive Remote Sensing म्हणजे काय?
स्वतःचा ऊर्जा स्रोत नसतो, परंतु सूर्यप्रकाश किंवा नैसर्गिक ऊर्जा वापरतो.
परावर्तित किंवा उत्सर्जित झालेल्या किरणांचे निरीक्षण केले जाते.

🔍 प्रमुख उदाहरणे:


📸 1. Optical Remote Sensing (दृश्य प्रकाश आधारित)
➡️ सूर्यप्रकाशातून परावर्तित झालेली दृश्य किरणे वापरून निरीक्षण केले जाते.
वापर: शेती निरीक्षण 🌾, पर्यावरण अभ्यास 🌍, जमिनीचा प्रकार मापन 🏜️.


🔥 2. Thermal Remote Sensing (उष्णता आधारित निरीक्षण)
➡️ वस्तू किंवा पृष्ठभागाकडून उत्सर्जित उष्णतेच्या किरणांचे निरीक्षण.
वापर: ज्वालामुखी निरीक्षण 🌋, जंगलातील आगी शोधणे 🔥, पाणी तापमान निरीक्षण 🌡️.

🌿 3. Infrared Remote Sensing (इन्फ्रारेड किरणे आधारित)
➡️ अवरक्त (Infrared) किरणांचे निरीक्षण करून वनस्पती आरोग्य आणि ओलावा मोजला जातो.
वापर: कृषी संशोधन 🌾, पर्यावरण मॉनिटरिंग 🌍, हवामान अंदाज .

📶 4. Microwave Remote Sensing (सूक्ष्मतरंगलहरी आधारित निरीक्षण)
➡️ पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरून परावर्तित झालेल्या Microwave लहरी सेन्सरद्वारे टिपल्या जातात.
वापर: वातावरण निरीक्षण 🌪️, समुद्र पातळी निरीक्षण 🌊, वादळे शोधणे 🌀.


3️⃣ इतर Remote Sensing प्रकार (Secondary Classifications) 🛰️


A. Spatial Remote Sensing (अंतरिक्ष आधारित निरीक्षण) 🚀


🛰️ 1. Satellite Remote Sensing (उपग्रह आधारित)
➡️ पृथ्वीच्या निरीक्षणासाठी उपग्रह वापरले जातात.
उदाहरणे:
ISRO चे Cartosat 🌏
NASA चे Landsat 🛰️
ESA चे Sentinel 🌍

✈️ 2. Aerial Remote Sensing (विमान आधारित)
➡️ विमानांवरील कॅमेरे आणि सेन्सर वापरून निरीक्षण केले जाते.

🚁 3. Drone Remote Sensing (UAV-based)
➡️ ड्रोनच्या मदतीने प्रत्यक्ष निरीक्षण.
वापर: जमिनीचा सर्वेक्षण 📏, शेती निरीक्षण 🌾, नागरी नियोजन 🏙️.

B. Multi-Spectral & Hyper-Spectral Remote Sensing 🎨


🌈 1. Multispectral Imaging (बहुवर्णीय प्रतिमा)
➡️ 3-10 बँडमध्ये डेटा संकलन.
वापर: वनस्पती आरोग्य निरीक्षण 🌿, भूगर्भीय संशोधन ⛏️.


🎭 2. Hyperspectral Imaging (अत्याधुनिक वर्णीय प्रतिमा)
➡️ 100+ बँडमध्ये डेटा संकलन.
वापर: खनिज शोध ⛏️, प्रदूषण निरीक्षण 🌫️, हवामान अभ्यास .

C. Geophysical Remote Sensing (भू-भौतिकीय निरीक्षण)


⚖️ 1. Gravimetric Remote Sensing
➡️ गुरुत्वाकर्षण बदल मोजणे.
वापर: भूगर्भीय संशोधन 🌍.

🧭 2. Magnetic Remote Sensing
➡️ भूचुंबकीय क्षेत्र निरीक्षण.
वापर: खनिज संशोधन ⛏️, पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राचा अभ्यास 🌎.

To be continued......
https://www.tg-me.com/scienceprecall
6
Forwarded from Combine Main 2024
🔴Part 3

🌍 Remote Sensing मधील प्रमुख घटक (Key Components of Remote Sensing) 🛰️


1️⃣ सेंसर (Sensors) 📡


🔹 सेंसर म्हणजे काय?
सेंसर म्हणजे ती उपकरणे जी पृथ्वीवरील विविध घटकांबद्दल माहिती गोळा करतात.
सेंसर Active किंवा Passive प्रकारचे असू शकतात.
त्यांचा उपयोग भिन्न प्रकारच्या ऊर्जा लहरी टिपण्यासाठी केला जातो.

🔍 सेंसरचे प्रकार:


📷 1. Optical Sensors

➡️ दृश्य प्रकाश (Visible light) व इन्फ्रारेड (Infrared) वापरून माहिती गोळा करतात.
वापर: भूगोल मापन 🏔️, पर्यावरण निरीक्षण 🌿, शेती अभ्यास 🌾.

📡 2. Radar Sensors

➡️ सूक्ष्मतरंग (Microwave) वापरून माहिती गोळा करतात.
वापर: ढगाळ हवामानात निरीक्षण ☁️, वनीकरण नियंत्रण 🌳, भूगर्भीय सर्वेक्षण 🌎.

🔦 3. LiDAR Sensors

➡️ लेसर किरणांचा वापर करून माहिती संकलन करतात.
वापर: 3D मॅपिंग 🗺️, जंगल घनता निरीक्षण 🌲, शहरे नियोजन 🏙️.


2️⃣ प्लेटफॉर्म्स (Platforms) 🚀


🔹 प्लेटफॉर्म म्हणजे काय?
सेन्सरला पृथ्वीवरून माहिती गोळा करण्यासाठी स्थानांतरित करणारी यंत्रणा.
वेगवेगळ्या उंचीवर आणि माध्यमांवर अवलंबून विविध प्रकारचे प्लॅटफॉर्म वापरले जातात.

🔍 प्लेटफॉर्म्सचे प्रकार:

🛰 1. उपग्रह (Satellites)

➡️ पृथ्वीच्या कक्षेत फिरणारे उपग्रह.
उदाहरणे: NASA चे Landsat 🌏, ISRO चे Cartosat 🛰️.

✈️ 2. विमान (Aircrafts) आणि ड्रोन (UAVs)

➡️ लो-एल्टीट्यूड निरीक्षणासाठी वापरले जातात.
उदाहरणे: Aerial Surveying, Drone Mapping.


3️⃣ डेटा संकलन (Data Acquisition) 🎥


🔹 डेटा संकलन म्हणजे काय?
पृथ्वीवरील विशिष्ट क्षेत्राची किंवा वातावरणाची माहिती गोळा करण्याची प्रक्रिया.
डेटा भिन्न प्रकारच्या प्रतिमांमध्ये मिळतो.

🔍 डेटा संकलनाचे प्रकार:

1. पॅनक्रोमॅटिक (Panchromatic)

➡️ फक्त काळ्या-पांढऱ्या (Black & White) प्रतिमा, पण अधिक तपशीलयुक्त.

🌈 2. Multispectral Imaging

➡️ विविध रंगांमध्ये (Red, Green, Blue, Infrared) डेटा गोळा करतो.

🎭 3. Hyperspectral Imaging

➡️ 100+ बँड्समध्ये विस्तृत डेटा संकलन.
वापर: खनिज शोध ⛏️, प्रदूषण निरीक्षण 🌫️, कृषी संशोधन 🌾.

4️⃣ डेटा प्रक्रिया (Data Processing) 💻


🔹 डेटा प्रक्रिया म्हणजे काय?
संकलित डेटा विश्लेषणासाठी योग्य बनवण्यासाठी केलेली प्रक्रिया.
यात त्रुटी दुरुस्ती, प्रतिमा सुधारणे, आणि डेटा फिल्टर करणे समाविष्ट आहे.

🔍 प्रमुख सॉफ्टवेअर:

🖥 1. ENVI, ERDAS Imagine

➡️ Remote Sensing प्रतिमा आणि डेटा प्रोसेसिंगसाठी वापरले जाते.

🗺 2. ArcGIS

➡️ Remote Sensing डेटा मॅपिंगसाठी वापरले जाणारे प्रमुख GIS सॉफ्टवेअर.

5️⃣ डेटा इंटरप्रिटेशन (Data Interpretation) 🔍


🔹 डेटा इंटरप्रिटेशन म्हणजे काय?
संकलित प्रतिमा आणि डेटाचे विश्लेषण करून त्याचा उपयोग करण्याची प्रक्रिया.
विविध विश्लेषण पद्धती वापरून माहिती वर्गीकृत केली जाते.

🔍 उदाहरणे:

🌿 1. पिकांची आरोग्यता (Crop Health Analysis)

➡️ Multispectral आणि Infrared प्रतिमांमधून वनस्पतींच्या स्थितीचे मूल्यांकन.

🏔 2. भूगर्भीय मॅपिंग (Geological Mapping)

➡️ उपग्रह प्रतिमांद्वारे जमिनीची रचना आणि खनिज शोध ⛏️.

6️⃣ स्पेक्ट्रल सिग्नेचर्स (Spectral Signatures) 🎨


🔹 स्पेक्ट्रल सिग्नेचर म्हणजे काय?
प्रत्येक वस्तू किंवा पृष्ठभाग विशिष्ट प्रकारच्या Electromagnetic Radiation ला परावर्तित किंवा शोषून घेते.
या सिग्नेचरच्या आधारे वेगवेगळ्या वस्तूंचे वर्गीकरण केले जाते.

🔍 उदाहरणे:

📘 पाणी (Water) – उच्च निळ्या रंगातील स्पेक्ट्रम.
🌳 वनस्पती (Vegetation) – गडद हिरव्या रंगातील स्पेक्ट्रम.
🏜 माती आणि वाळू (Soil & Sand) – ब्राउन आणि रेड स्पेक्ट्रम.

7️⃣ नकाशे व चित्रे (Maps and Images) 🗺️


🔹 नकाशे आणि चित्रे म्हणजे काय?
Remote Sensing च्या अंतिम उत्पादनांपैकी एक म्हणजे विविध स्वरूपातील नकाशे.
हे नकाशे GIS वापरून तयार केले जातात.

🔍 उदाहरणे:

🏙 1. शहरी नियोजन (Urban Planning Maps)

➡️ शहरे विस्तार, वाहतूक मार्ग आणि बांधकामे नियोजन.

🌲 2. पर्यावरण नकाशे (Environmental Monitoring Maps)

➡️ प्रदूषण निरीक्षण, जंगलक्षेत्र आढावा.

To be continued......
https://www.tg-me.com/scienceprecall
8
Forwarded from Combine Main 2024
🔥 मुख्य मुद्दे थोडक्यात: 🔥

📡 Remote Sensing प्रणालीमध्ये 7 प्रमुख घटक असतात:
1. सेंसर – डेटा संकलनासाठी.
2. प्लेटफॉर्म्स – उपग्रह, ड्रोन, विमान.
3. डेटा संकलन – Multispectral, Hyperspectral.
4. डेटा प्रक्रिया – सॉफ्टवेअरद्वारे डेटाचे विश्लेषण.
5. डेटा इंटरप्रिटेशन – प्रतिमांचे विश्लेषण.
6. स्पेक्ट्रल सिग्नेचर्स – वस्तूंचे वर्गीकरण.
7. नकाशे व चित्रे – अंतिम परिणाम.

🌍 या घटकांच्या मदतीने पृथ्वीवरील विविध घटकांचे निरीक्षण, विश्लेषण आणि व्यवस्थापन करता येते. 🚀

To be continued......
https://www.tg-me.com/scienceprecall
17
Forwarded from Combine Main 2024
Remote Sensing च्या तुलनेत GIS मध्ये काय जास्त आहे?💡
Anonymous Quiz
6%
A) Data Collection Only
13%
B) Image Compression
76%
C) Spatial Data Analysis & Overlay
5%
D) Radar-based Imaging
8
Forwarded from Combine Main 2024
GIS मध्ये Raster डेटा म्हणजे काय?💡
Anonymous Quiz
59%
A) Continuous grid-based image data
22%
B) Points आणि Lines
10%
C) Coordinate Table
10%
D) Data encryption system
3
Forwarded from Combine Main 2024
5
Forwarded from Science PreCall Batch
जेव्हा मुलं मनापासून गोष्टी follow करतात, तेव्हा ती खुशी गगनात मावत नाही!

✍️ Smart Study चं खरं उदाहरण म्हणजे हेच!
🔍 Concept clear → Short Notes → Formula → Example solving
🎯 अशा पद्धतीनं अभ्यास केल्यास यश नक्कीच जवळ येतं!

🔥 आता तुमचाही अभ्यास असा smart बनवा –
Science PreCall बॅचसह तुमच्या तयारीला नवे पंख द्या!
19
Forwarded from Science PreCall Batch
Plumbism हा आजार कोणत्या धातूच्या विषामुळे होतो?
Anonymous Quiz
15%
(1) Mercury
34%
(2) Lead
43%
(3) Arsenic
9%
(4) Zinc
6
Forwarded from Science PreCall Batch
6
Forwarded from Science PreCall Batch
Formalin रसायन कोणत्या हेतूसाठी वापरले जाते?💡
Anonymous Quiz
16%
(1) पदार्थ गोड बनवणे
29%
(2) सुगंध देणे
48%
(3) शव संरक्षण
7%
(4) खत बनवणे
7🙏1
Must watch video ✔️
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔥236🤨3
Forwarded from Combine Main 2024
📱 Sanchar Saathi — आर्थिक फसवणुकीसाठी आधुनिक उपाय:

लाँच/तारीख: 17 जानेवारी 2025 रोजीडिपार्टमेंट ऑफ टेलिकम्युनिकेशन्स (DoT) ने हे अ‍ॅप उपलब्ध करून दिले  .

मुख्य वैशिष्ट्य – Chakshu: हे फीचर वापरकर्त्यांना त्यांच्या फोन कॉल आणि SMS लॉगमधून संशयास्पद कॉल/एसएमएस थेट रिपोर्ट करण्याची सुविधा देते – ज्यात आर्थिक फसवणूकीचा संदर्भ असू शकतो  .
3
Forwarded from Combine Main 2024
NVS 02 ( GSLV F-15 द्वारे उड्डाण)
NAVIC constellation चा भाग

29 jan 2025

श्रीहरिकोटा येथून 100 वे प्रक्षेपण
👍92
2025/07/09 01:44:41
Back to Top
HTML Embed Code: