محمدآقازاده

این مطلب در روزنامه نوآوران به چاپ آمد
بیهودگی زدایی از تحلیل
محمد آقازاده
بحران سیاسی حاکم بر مناسبات سپهر سیاسی کشور می طلبد تا “تحلیل” های ارائه شده از توصیف صرف به ارائه تجویزهای “راهگشا” و “چاره ساز” نایل شوند؛ اما متأسفانه به عینه شاهدیم اگر نه همه، بلکه قریب به اتفاق تحلیل های ارائه شده خود دچار بحران شده اند و نه تنها این گذار را میسور نمی سازند، بلکه راه را هم بر عمل پویا، زنده و تأثیر گذار می بندند.‌
گفتارهای کلیشه ای و جملات تکراری در شبه تحلیل ها، خود مانع روشنگری ست، چه برسد به مرحله تجویز کردن، ارائه درمان و دشوارتر از همه، مداوا کردن.
سؤال؛ تحلیل چه باید بکند تا بتواند نوری بر تاریکی ها بتاباند و از مناسبات واقعی وهم زدایی کند. چگونه می توان به این یاوه سرایی ها خط پایان کشید؟
پاسخ؛ تحلیلگر باید بین خود و رخدادها فاصله انتقادی لحاظ کند. سپس با کشف فرایندها و درک انضمامی شان با روان شناسی فردی و جمعی، به تبیین نسبت کنش به کنشگری پرداخته و با ادراک متغیرها، آن ها را در گزاره های مفهومی جا بیاندازد .
ولی مدت هاست در تحلیل های دم دستی، از مفاهیم تازه که از دل رخدادها برخیزد خبری نیست و در این بی خبری، هر کلام و نوشتار مردان و زنان عرصه سیاست، مانند آونگ از منتهی الیه یک سو به منتهی الیه سوی دیگر راه کشیده و در دم و باز دمی بی حاصل و شبح سا، به جای روشنگری و حیات، تاریکی و موت را حاکم می سازد.
در مذاکره اخیر عمان، از سر حد خوشبینی به سر حد نومیدی کوچ می کنیم، بدون آن که دمی مکث کنیم و نشانه هایی را در میانه رخدادها دریابیم که به تحلیل مان قوام و پایداری بخشند. به عنوان مثال؛ آن چه مشخص است، حتی آمریکا نمی خواهد با حذف ایران؛ کشورهایی چون اسرائیل، ترکیه و یا هر سرزمین و دولتی دیگر؛ هژمونی وافی و غالب بیابند و به همین دلیل تا آن جا که می تواند آن قدر طرفین را تعضیف یا قوی می کند که قدرت بازدارندگی شان نسبت به هم حفظ و تراز شود. فهم این نکته به تحلیلگر آرامش و به تحلیل قوام و باورمندی می دهد.
از سوی دیگر ایران نمی خواهد بر سر رخدادهایی که هم چرایی هستی، و هم فرایند و نیز پیامدشان ناشناخته اند، با موجودیت خود دست به قماری از پیش بازنده بزند و چنین نگرش و فهمی، به تحلیلگر آرامش و سکون مطلوب تری می دهد. تحلیل های زرد و جنجالی درست بر خلاف این رویکرد عمل می کنند، یا پر دهشت و هراسناک بیم می پراکندند یا با گشاده دستی ای شگرف، امید واهی بشارت می دهند.
@NoavaranOnline
@aghazadehmohammad

670 views07:55