حوکمی خەوتن لەسەر سک چییە؟

وەڵام:سەبارەت بە خەوتن لەسەر سک حەرامە چونکە پێغەمبەر ️ ﷺ قەدەغەی کردووە ،دەقەکەش هۆکاری خستۆتە ڕوو کە ئەم هەڵوێستە خوا ڕقی لێیەتی.بەڵام ئەگەر بە لایەکدا بخەوێت پاشان بەبێ ئەوەی هەستی پێ بکات بکەوێتە سەر سک وە کە هەستا لەخەو (خەبەری بوەوە)خۆی بەو شێوەیە بینی ئەوا هیج تاوانێکی لەسەر نییە.



پێغەمبەری خوا️  ﷺ  پیاوێکی بینی لە مزگەوت پاڵ کەوتبوو لەسەر سک پێی فەرموو:بێگومان ئەم شێوازە ڕاکشانە خوا پێی ناخۆشە. [رواه البهوتي]



دەفەرموێت : پێغمبەڕ ﷺ هاتە لام لە کاتێکدا لەسەر سک خەوتبووم  جا بە قاچی جوڵاندامی و وتی هەستە؛ئەم شێوازە ڕاکشانە خوا پێی ناخۆشە سەرم بەرز کردەوە پێغەمبەر️  ﷺ لەسەر سەرم وەستابوو

اسەرچاوە:صحیح الأدب المفرد


پێغەمبەری خوا ️  ﷺ  مامۆستا و پەروەردەکاری ئوممەتەکەی بوو،وە هەموو شتێکی باشی فێر کردووین،هەتا شێوازەکانی خەوی خراپ و ڕەتکراوەی بۆ ڕوون کردوینەتەوە؛بۆ پاراستنی تەندروستی مرۆڤ لە دونیادا،وە پاداشتی لە ڕۆژی دوایی بەدەست بهێنێت بە هاوشێوەی پابەند بوون بە پێغەمبەری خوا️  ﷺ .وە بۆ ئەمەش طخفة کوڕی قیس الغفاري خوا لێی ڕازی بێت ئەفەرمووێت:هات بۆ لام وە من خەوتبووم  لەسەر سک〞، کە ئەمە دابونەریتی عەرەب بوو،کە پیاو ئەخەوت لە مزگەوتی پێغەمبەر️  ﷺ ،〝جا جوڵاندمی بە پێی〞،لێی دام بە قاچی،فەرمووی:هەستە〞

وە مەبەست:ئاگادار کردنەوەیە بۆ شێوازی خەوتن،〝ئەم شێوازە (خەوتنە)〞خەوتن لەسەر سک،〝خوا پێی ناخۆشە〞


وە لە ڕیوایەتی ابن ماجە لە فەرموودەی أبی ذر  الغفاري خوا لێی ڕازی بێت :〝بێگومان ئەم شێوازە خەوتنە ئەهلی ئاگرن〞

واتە:شێوازی خەوتنیان،وە ئەوەش هەڵدەگرێت کە مەبەست پێی کە ئەمە عادەتی بێ باوەڕانە،یان خراپەکاران لە دوونیادا،یان ئەم شێوازی خەوتنە بارودۆخیان بێ لە ناو ئاگر،وە ئەمە لە قەدەغە کراوەکانە کە خەوتنە بەم شێوازە،طخفة خوا لێی ڕازی بێ فەرمووی:سەرم بەرز کردەوە؛کاتێک پێغەمبەر️  ﷺ  ،لەسەر سەرم وەستابوو〞،

بێگومان  پێغەمبەری خوا️  ﷺ ئامۆژگاری کەر بووە بۆ ئەو

ڕیوایەتەکان دەریان خستووە کە سووننەتە مرۆڤ لەسەر لای ڕاست بخەوێت ،وە یادی خوا بکات.


وەوتراوە:کەعیلەتی(هۆکاری)قەدەغەکردنی ئەم شێوازە لەکاتی خەودا ئەوەیە بێگومان کە سنگ و دەموچاو ئەوانەن کە بەڕێزترین شوێنە کە لەسەر زەوییە زەلیل کراوە بۆ جگە لەخودای گەورە،یان لەبەر ئەوەیە کە خۆ چواندنە بە اهلی دۆزەخ .

وە وتراوە:بێگومان ئەمە شێوازی ئەهلی ئاگرن.

بەڵام هیچی تێدا نییە ئەگەر مرۆڤ نەخۆش بوو یان نەحۆشیەکی هەبێ وا بخوازێ لەسەر سک بخەوێت،وەک ئەوەی کە غازاتی هەبێت و بناڵێنێت بە دەستیەوە وە نەیەتە دەرەوە تەنها بەم شێوازە خەوتنە نەبێت.


وە لەم فەرموودەیەدا:قەدەغەکراوە بە پاڵکەوتن لەسەر سک.

وە تێیدایە:هاندانی(خەڵک)لەسەر ئەوەی دوور بکەونەوە لەوەی کە خوا ڕقی لێیەتی  و بەوەی پێغەمبەر️  ﷺ ڕوونی کردۆتەوە.


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

حوکمی خۆ ناونان لە سۆشیاڵ میدیا بە 〞 سبحان الله 〞 یان 〝الحمدلله〞 یان 〞 الله أكبر 〝 یان 〞 لا إله إلا الله 〝 یان هاوشێوەی ئەم زکرو دوعایانە چیە ؟


وەڵام :

پێویستە کە ئەم ناوە بگۆڕدرێت؛چونکە کەسەکە سبحان اللە نییە،بەڵکو (سبحان اللە ) زیکرێکە لە زیکرە شەرعیەکان.


سەرچاوە : لیژنەی فەتواو لێکۆڵیەوە شەرعیەکان ((الفتاوى)) (٤٧٧/١١)

زۆر لەکەسە مولتزم بەدینەکان دەبینیت لەم ناوانەیان خستۆتە سەر ئەکاونتەکانیان پێیستە بیگۆڕن وە ئەگەر بیانەوێت ناوەکانیان دیار نەبێت و نەناسرێن دەتوانن شتێکی تر دابنێن کە زکرو و ئایەت نەبێت والله أعلم


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

هەندێك بۆچونی نادروست کە پێویستە ڕاست بکرێنەوە...

هزر و بیرکردنەوە وێرانکەرو کاولکاریەکان لەناو بەناوی مافی ئافرەتان و یەکسانی نێوانیان و جیوازی نەکردن لەنێوان ئافرەتانەوە....



- ئەگەر ئافرەت لە خواردنگەیەک خواردن دروست بکات پێ دەڵێن ئەو ئافرەتە طەباخێکی سەرکەوتووە لێهاتوە ، بەڵام گەر  خواردن بۆ ماڵ و منداڵی و خێزانی دروست کات پێی دەڵێن  ئەو ئافرەتە بێ ئیشە .


-ئەگەر ئافرەت منداڵی خەڵك بەخێو  بکات لەدایەنگاو ماڵان بەپارە پێ دەڵێن مورەبی و پەروەردەکارو مامۆستاو دادەیەکی چاک و لێهاتوە  ...

بەڵام کە منداڵی  خۆی بە خێو بکات پێ دەڵێن بێ ئیش و بێکارە لەماڵ کەوتوە  .


- ئەگەر ئافرەت لە دامودەزگایەك ئیشی پاککردنەوە بکات پێ دەڵێن خاوەن کارە بەڵام کە ماڵی خۆی پاک کاتەوە پێ دەڵێن بێ کارە.


- ئەگەر ئافرەت منداڵی تر فێر بکات پێ دەڵێن مامۆستا ، بەڵام کە منداڵی خۆی فێر  بکات ئەوا پێ دەڵێن بێ کارە .


کەلەدەرەوە بێت موسەقەف و پێش کەوتوە ، کەلەماڵ بێت پێی دەڵێن دواکەوتوو سجن کراوە لە نێوان چوار دیوار ..

کە لەگەڵ پیاواندا وەک ئەوان هەڵسو کەوت کات دەڵێن ڕۆشنبیرە کە دورە پەرێز بێت و خۆ پارێز بێت پێی دەڵێن توندڕەو پیاوەکەی دڵ پیسە ....


ئەگەر ئافرەتان منداڵ نەخەنەوەو پەروەردەیان نەکەن  یەک دوانێکیان پێ زۆرە ئەوەش دەنێرنە دایەنگەکان بەڵام منداڵی زۆری ببێت دەڵێن بۆ کێ خۆت پیردەکەیت بۆچیتە...


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

پەنجا ساڵ بس بانگی دا هەرچەند نابینا بوو بەڵام دڵی ڕون و نورانی بوو هەرکەس ڕۆژێک بینیبێتی شایەتی خێری بۆ داوە یارەبی خوا لێت خۆش بێت جێگات بەهەشت بێت ...



#چوارقوڕنە ماڵئاوا. نیوەی تەمەنی لە بانگدان و ماڵی پەروەردگار بەڕێکرد،”فەقێ مستەفا“بە چاوە نابیناکانی و گۆچانەکەی دەستی هەموو ڕۆژێ هەنگاوەکانی بەرەو ماڵی پەروەردگاربوو.

"فەقێ مستەفا" نزیکەی نیو سەدە بانگبێژی مزگەوتی گەورەی چوارقوڕنەبوو ،دوای ساڵانێک دوورکەوتنەوە بەهۆی نەخۆشییەوە لە مزگەوت و بانگدان دوورکەوتەوە فەقێ مستەفا پیاوە چاکە خوازەکەی چوارقوڕنە و ڕاپەڕین ماڵئاوایی
لێکردین.


دوێنێ کاک فەقێ مستفی وەفاتی کردو چوە بۆ ڕەحمی پەروەردگاری



https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

کوڕو کچ دەبێت وریا بن بۆچی ژن دێنن وە کچانیش بۆچی شودەکەن ؟ مەبەستیان چیه ؟




عبدالله کوڕی مبارك - رحمە الله- دەفەرموێت:

"ئەهلی جەهالەتو نەفامی ژنیان لەبەر حەسەب و نەسەب دەخواست ، جولەکەکانیش لەبەر ماڵ و سامان ، نەصڕانیەکانیش لەبەر جوانی ، بەڵام ئەم ئومەتە لەبەر دین و ئەخلاق ژن دەخوازێت."

شذرات الذهب لابن العماد(٢٩٦/١).


کەواتە هەرکەسێک لەبەر حەسەب و نەسەب ژن بهێنێت و شوبکات بەبێ گوێدانە دین و ڕەوشت ئەوا لە ئەهلی جەهالەت دەچێت ، وەئەگەر لەبەر ماڵ و موڵک بێت بەبێ دین و ڕەوشت لە جولەکە دەچێت ، وەئەگەر لە بەر جوانی بێت بێ دین و ئەخلاق ئەوا لە نەصڕانیەکان دەچێت ئەگەر لەبەر دین و ڕەوشتیش بێت ئەوە ئوممەتە ئسلامە ڕاستەکەیە کەداوای لێکراوە....


خۆ ئەگەر کچێک یان کوڕێک دین و ڕەوشتی جوان بوو خاوەن حسب و نەسەبیش بوو وە جوان و سالار بوو ماڵ و موڵکشی هەبوو ئەوا هیچ ئشکالی تێدانیە بەڵام ئشکال لەوە دایە دینی نەبێت تۆ لەبەر شتەکانی تر هەر بڵێیت دەمەوێت یان شوی پێ دەکەم ، یاخود کچێک یان کوڕێک یەکێک ڕەت کەنەوە چونکە دیندارو خواناسە .



https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

دوای 100 ساڵی تر چی ڕودەدات..؟؟

بابەتێکی زۆر  کاریگەر کەوات لێدەکات جگەلەوەی بترسیت لەوکاتەی تاوان دەکەیت بمریت لەهەمان کاتیشا وات لێدەکات لەوکارانەی کەخێرن و صەدەقەی نەبڕاوەن بەردەوام بیت

📌پاداشتی ڕۆژووی عاشوڕا بۆ ئەو ئافرەتانەی نیەتی ڕۆژوویان هەبووە تێیدا و عوزرێڪی شەرعیان هاتۆتە پێش

❀پـرسیار❀

📥 ئەگەر ئافرەتێڪ ڪەوتبێتە سوڕی مانگانە و نیەتی بەڕۆژوو بوونی ڕۆژی عاشوڕای هەبێت ئایا پاداشتی ئەو ڕۆژەی بۆ حیسابە❓

❀وەڵــام❀

📤 بێگومان ئەگەر ئافرەت نیەتی بەڕۆژوو بونی ڕۆژی عەڕەفەی هەبوبێت بەڵام پێش هاتنی ئەم ڕۆژە یاخود لەو ڕۆژەدا بڪەوێتە سوڕی مانگانەوە ئەوا خێری ئەو ڕۆژەی بۆ حیسابە چونڪە نیەتی بەڕۆژوو بونی هەبووە بەڵام عوزرێڪ و هۆڪارێڪ هاتۆتە پێش بۆیە ڕێگر بوە لەبەڕۆژوو بوونی پێغەمبەری خودا صلی الله علیه وسلم فەرمویەتی : [إنما الأعمال بالنيات ] متفق علیه .



▪️ڪەواتە  ئەوانەی ڪەوا بەخشراون لە ڕۆژووگرتن بریتین لە : ئافرەتی بێنوێژ، ئافرەتێڪ لە چلەی منداڵبوون بێت ، نەخۆش و گەشتیار [ مسافر ]،

🔹ئـەگـەر ئەو ڪەسە سروشتی وابوو ئەو ڕۆژووانە بگرێت یاخود نیەتی هەبوو بێت ئەوا بە پێی نیەتەڪەی پاداشت وەردەگرێت.

عن أَبِي مُوسَى رضي الله عنه قال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : ( إِذَا مَرِضَ الْعَبْدُ أَوْ سَافَرَ كُتِبَ لَهُ مِثْلُ مَا كَانَ يَعْمَلُ مُقِيمًا صَحِيحًا) رواە البخاري ٢٩٩٦


▪️واتـه‌ : له‌ ئه‌بو موسای ئه‌شعه‌ریه‌وه‌ - ره‌زای خوای لێبێت – فه‌رمووی : پێغه‌مبه‌ری خوا ﷺ فه‌رمووی : ڪاتێڪ به‌نده‌یه‌ڪ نه‌خۆش ده‌بێت یان سه‌فه‌ر ده‌ڪات هه‌مان پاداشتی ئه‌و ڪرده‌وه‌ چاڪانه‌ی بۆ ده‌نوسرێت ڪه‌ له‌ڪاتی نیشته‌جێی و له‌شساغیدا ئه‌نجامی ده‌دا .

ئیمامی ابن حجر رحمه الله دەفەرموێت  دەربارەی ئەم فەرمودەیە  : ( كُتِبَ لَهُ مِثْل مَا كَانَ يَعْمَل مُقِيمًا صَحِيحًا )

وَهُوَ فِي حَقّ مَنْ كَانَ يَعْمَل طَاعَة فمُنِع مِنْهَا ، وَكَانَتْ نِيَّته ـ لَوْلَا الْمَانِع ـ أَنْ يَدُوم عَلَيْهَا " . انتهى .

🔹واتـە : ئەوە دەربارەی ڪەسێڪە ڪە عبادەت و خواپەرستیەڪ دەڪات بەڵام ڕێگری لێ ڪراوە لەڪردنی ئەگەر ڕێگریەڪە نەبوبا لەسەر ڪردنی بەردەوام دەبوو 

▪️هەربۆیە هەر ڪەسێڪ ڪاتێڪ بیەوێت خێرێڪ بڪات یان ڪارێڪی شەرعی ئەنجام بدات بەڵام ڕێگریەڪ بۆی بێتە پێش لە نەخۆشی یان عوزرێڪی شەرعی یاخود سەفەر ئەوا ئەم ڪەسە پاداشتی ئەو ڪارەی بۆ دەنوسرێت ڪە نیەتی ڪردنی هەبووە .


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

ئافرەتی چاک نعمەتێکی گەورەیە...


لە عبداللە ی کوڕی عەمرەوە،پێغەمبەری خوا️  ﷺ فەرموویەتی:دونیا نعمەتە ،باشترین نعمەت لە دونیادا ئافرەتی چاکە.
أخرجە مسلم (١٤٦٧).

لە عبدالرحمن ی کوڕی أبزی،فەرمووی:نمونەی ئافرەتی چاک لای پیاو وەک تاجێک وایە کە بەزێڕ لەسەر سەری پاشا ڕازاوەتەوە،وە نمونەی ئافرەتی خراپ لای پیاوی چاک وەک هەڵگرتنی بارێکی قورسە لەسەر شانی پیاوێکی پیر. ابن أبی شیبە(١٧١٤٣).

إمامي قرطبی رحمە اللە فەرموویەتی:ئافرەتی چاک ،بریتیە لەو ئافرەتەی کە چاکەکارە بۆ خودی خۆی،وە بۆ دینەکەی،وە لە بەرژەوەندی مێردەکەیدایە.

إمام ابن جوزی رحمە اللە فەرموویەتی:باش و چاکی ئافرەت دینەکەیەتی،وە خاوەنی دین خۆی بە دوور ئەگرێت لە چڵکی و پیسی،وە ڕەوشتی باش و چاکە،وە ئارام دەگرێت لەسەر دڵ ڕەقی مێردەکەی و کەمی نەفەقە کێشانی،وە خیانەت و فێڵ لە ماڵی مێردەکەی ناکات،بۆیە بۆ ئەوە باشە کە بژی.
کشف المشکل

قاضی فەرموویەتی:ئافرەتی چاک لە زێڕ بەسوودترە،چونکە زێڕ تەنها دوای ڕۆشتنت بەسودە،بەڵام ئەو(ئافرەتی چاک)تا ئەو کاتەی لەگەڵت دەبێت هاوڕێت دەبێت تۆسەیری دەکەیت دڵت خۆش دەکات،تۆ پێویستیەکانی بەدی دەهێنیت کاتێک پێویستی بوو،وە ڕاوێژیان پێ دەکەیت لەوەی کە پەیوەندی بەتۆوەیە،وە نهێنیت دەپارێزێت،وە لە پێویستیەکاندا سوودی لێ وەردەگریت،گوێڕایەڵی فەرمانت دەبێت،وە لە کاتی نەبونت لای ماڵەکەت دەپارێزێت،وە ئاگاداری مناڵەکانت دەبێت وە جگە لەوەی کە تۆوەکەت دەپارێزێت بەرهەمەکانت بەخێو دەکات،ئەوە بەسە بۆ بەخشینێک.

شێخ ابن عثیمین رحمە اللە:ئەگەر مرۆڤ ئافرەتێکی دۆزیەوە کە چاک بوو بۆ دین و ئەقڵی خۆی ئەوە باشترین چێژ و خۆشی دونیایە،چونکە نهێنیەکانی و ماڵ و سەروەت و مناڵەکانی دەپارێزێت،وە ئەگەر چاک بوو بۆ ئەقڵی بەهەمان شێوە،چونکە بەڕێوەی دەبات بە بەڕێوبردنێکی باش ماڵەکەی و پەروەردەی منداڵەکانی،ئەگەر سەیری بکەیت دڵت خۆش دەکات،وە ئەگەر لای نەبوویت ئەتپارێزێت،وە ئەگەر شتێکی پێ بسپێریت ئەوا خیانەتی لێ ناکات،ئەم ئافرەتە بریتیە لە باشترین چێژ و خۆشی دونیا
شرح ریاض الصالحین


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

حوکمی بەڕۆژوو بوونی ڕۆژی شەممە بە تەنها ئەگەر هەڵکەوتەی لەگەڵ ڕۆژی عاشوڕادا بوو وە کەوتە ڕۆژی شەممەوە !

پرسیار ❔ئایا دەکرێت تەنها ڕۆژی شەممە بە ڕۆژوو بین بەمەبەستی بەڕۆژوبونی  ڕۆژی عاشوڕا ؟


وەڵام

❕ئاساییەو دروستە  ئەگەر ئەو ڕۆژەی کە ڕۆژی عاشوڕایە بە تەنها بە ڕۆژوو ببن ئەگەر بکەوێتە هەر ڕۆژێک لە ڕۆژەکانی هەفتە چ شەممە بێت یاخود ڕۆژەکانی تر، چونکە ڕۆژووی عاشوڕا ڕۆژێکی جێگیرە وە ڕۆژوو گرتنی ڕۆژانی شەممەش فەرموودەکەی لاوازە و زۆر لەگەڵ فەرموودە صحیحەکان یەک ناگرێتەوە تەنها کاتێک دروست نیە کەسێک ڕۆژوی ڕەهای تێدا بگرێت یان ڕۆژی شەممە بەبێ هیچ مناسەبەیەک بەڕۆژوو ببێت کەنەهی لێکراوە ئەگەر نا کەسێک لەڕۆی شەمەدا ڕۆژوی قەزادەگرێتەوە یان عەڕەفە یان عاشوڕا کەوتۆتە ئەم ڕۆژەوەو بەڕۆژوو دەبێت ئاساییەو دروسته بەڵام باشتر وایە ڕۆژی نۆیەمیش بەڕوژوو بیت لەگەڵ عاشوڕا کە ڕۆژێک پێش عاشوڕایە گەر هەر نەشتوانرا با عاشوڕا لەدەست خۆی نەدات


تاسوعا ڕۆژی نۆیەمی مانگی موحەڕەمە عاشوڕاش ڕۆژی دەیەمی مانگی موحەڕەمە بۆئەوەی پێچەوانەی جولەکە کەین سوننەت وایە تاسوعا بەڕۆژوو بین کەڕۆژێک پێش عاشوڕا دەکات

١- بونی زیاتر لە11 بەڵگە ‌لەسەر دروستیێتی بەڕوژوبون گەرچی بکەوێتە ڕوژی شەممەش .

٢- کردەوەی زۆرینەی صەحابە لەسەر ئەم کاریە کە دروستەو بەڕۆژو بون تیایدا  .

٣-ڕای جمهورو زۆرینەی  زانایان ئەوەیە  کە دەفەرمون  دروستە بەڕۆژوو بون تیایدا .


تکایە لەسەر ڕایەکی فقهی جیاواز کە خلاف هەیە لەنێوان زانایان توندی مەکە و خەڵکی مولزەم مەکە بە قەولی زانایەک یان دوان گەر خۆت قەناعەتت بەوەهەیە لەسەر ئەوە بڕۆ بەڵام خەڵک مەتەکێنەوە لە عبادەتێک کە ساڵی یەک جار دوبارە دەبێتەوە پاشان هەر بابەتێک کە خلافی بوو مەجالی ڕاجیاوازی بۆ بهێڵەوە کە ڕای بەرامبەر ڕەت مەکەوە بەتایبەتیش ئەم بابەتە کە ڕای ڕاجح و پەسەند ئەوەیە کەدروستەو کێشە تێدا نیە الحمدلله

https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

سبەی هەینیە، صلاوات لەبیر مەکەن

ئبن قەیم بەڕەحمەت بێت دەفەرموێت : یەکێک لەسودەکانی صەڵاوات لەسەر پێغمبەر ﷺ⁩ لەدونیادا ئەوەیە ، خوای گەورە کەفالەتی ئەوەی دەکات کە هەم و غەمیەتی بۆی ببێت ، وە صەڵاوات هۆکاری نەمانی فەقیریە ، وە هۆکاری پڕکردنەوەی پێویستیەکانە .


• ‏قال الإمام ‌ابن القيِّم⁩ رحمه الله : -

[ مِنْ فَوَائِدِ الصَّلَاة على الرَّسُول ‌ﷺ⁩ فِي الدُّنْيَا؛ كِفَايَة اللهُ الْعَبْدَ ما أَهَمَّه، أَنَّهَا سَبَبٌ لِنَفْي الْفَقْر، أَنَّهَا سَبَبٌ لِقَضَاءِ الحَوَائِجِ.]

- جلاء الْأَفْهَام - (ص٤٤٦).📚


‏اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلٰی مُحَمَّدٍ وَعَلٰی آل مُحَمَّدٍ کَمَا صَلَّيْتَ  عَلَی إبرَاهِيْمَ وَعَلَی آلِ إِبرَاهِيْمَ إنَّكَ حَمِيدٌ مَّجِيدٌ

اللّٰهُمَّ بَارِك عَلٰی مُحَمَّدٍ وَعَلٰی آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا بَارَکتَ  عَلَی إِبرَاهِيْمَ وَعَلَی آلِ إِبرَاهِيْمَ إنَّكَ حَمِيْدٌ مَّجِید

‏🔴 با گەرماو ناڕەحەتی ڕۆژی عاشوڕا نەبێتە هۆی نەگرتنی ئەم ڕۆژە...

صەحابی بەڕێزو هاوەڵی پێغەمبەری خودا صلی الله علیه وسلم دەفەرموێت : بەڕۆژوو بن لەو ڕۆژەی کەوا گەرمایەکەی زۆر گەرمە ، بۆ خۆپارێزی لە گەرمای ڕۆژی زیندوبونەوەو حەشرو حساب ، وە دوو ڕکات بکەن لەتاریکایی شەودا بۆ خۆپارێزی لە تاریکایی ناوگۆڕ .




👈قال أبو الدرداء  -رضي الله عنه-: 
"صوموا يوماً شديداً حره لحر يوم النشور وصلوا ركعتين في ظلمة الليل لظلمة القبور".
📚 {حلية الأولياء ( ١٦٦)}

مژدەیەڪی خۆش بۆ ئەوانەی ڪە لە ڕۆژی عاشوڕادا بەڕۆژوون ...


ڕۆژی عاشوڕا نەڪ تەنها تاوانی بچووڪی ساڵێڪت دەسڕێتەوە ، تەنانەت بەڕۆژوو بوونی عاشوڕا وەڪ ئەوە وایە ساڵێڪ تۆ بەڕۆژوو بیت ..

هەر وەڪ لەم فەرمودەیەی خوارەوەدا هاتوە ڪەوا پیاوێڪ پرسیاری لەپێغەمبەر صلی الله علیه وسلم ڪرد ئایا گەر ڪەسێڪ ڕۆژی عاشوڕا بەڕۆژوو بێت پێت چۆنەو چی بۆ هەیە ؟

ئەویش فەرموی : ئەمە بەڕۆژوو بونی ساڵێڪە .


*فقد ورد في سنن أبي داود، عن أبي قتادة أن رجلاً سأل النبيَّ ﷺ فقال: يا
رسول الله أرأيت رجلاً يصوم يوم عاشوراء؟ قال: «ذاك صوم سنة».*رواه ابو داود ، ورواه ابن حبان في صحيحه 8/394  وقال شعيب الأرناؤط: صحيح على شرط مسلم
وصححه الألباني.*

تێبینی/ هەر ڪەسێڪ نەخۆشە نەیتوانیوە یاخود ئافرەتە ڪەوتۆتە سوڕی مانگانەوە ، ئەوا هەمان پاداشتی بۆ هەیە والله أعلم


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

ئایە هیچ پەیوەندیەک هەیە لەنێوان عاشوڕاو ئەوەی کە ئێستا شیعەکان دەی کەن بەناوی کوشتنی ئیمامی حوسێنەوە ....


هیچ پەیوەندیەک نیە  لەنێوان ڕۆژوو گرتنی دەی موحەڕەم و شەهید بوونی حسێنی کوڕی علی کوڕی أبی طالب نییە(رضی اللە عنهما)-
شەهیدکردنیدا  ڕەزای خوای لێبێت نیە وەک  لای زانایان و مێژوونوسانەوە باس کراوە :


لە ڕۆژی دەیەمدا کەعاشوڕایە لە مانگی محرم ساڵی ٦١ی هجریە.
(١٠\محرم\٦١ھ).


بەڵام  سەبارەت بە بەڕۆژوو بونی عاشوراء:
پێش ئەوەی کە پێغەمبەر️  ﷺ بنێردرێت بۆ ئوممەتی ئیسلام
کەلە بوخاریدا  هاتوە دایکی بڕواداران عائشة (ر️ ضی اللە عنها)فەرموویەتی:لە ڕۆژی عاشوراء(دەی محرم)قوڕەیشیەکان بەڕۆژوو دەبوون لە سەردەمی نەزانی و جەهالەتدا ،وە پێغەمبەری خواش️  ﷺ بەڕۆژوو دەبوو کاتێک چووە مەدینە بەڕۆژووبوو،وە فەرمانی دا بەڕۆژوو بن.


ئیمامی ابن تیمیە رحمە اللە  فەرموویەتی :حسین رضی اللە عنە خوای گەورە ڕێزی لێناوە بە شەهید بوونی لەم ڕۆژەدا،  کەسانەی سەرشۆڕو ڕسوا  کردووە کە کوشتیان  وە ئەوانەش کە هاوکاری کوشتنەکەیان کرد ، وە ئەوەش کە ڕازی بووە بە کوشتنی . [مجموع الفتاوی ]


وە بوو بە پێشەنگێکی باش بۆ ئەو شەهیدانەی پێش خۆی،وە بێگومان ئەو و براکەی(حسن)گەورەی گەنجانی ئەهلی بەهەشتن.ئەوان لە شکۆمەندی ئیسلامدا پەروەردە کرابوون ،بەو ئاستەی کۆچ کردن و جیهاد و ئارامگرتن لەسەر ئازار و ناخۆشی لە بەرخوا لەوەی کە کە خوا ڕێزی لێنان لە ئال و بەیت بن
بۆیە خودای گەورە بەشەهید بوون ڕێزی لێ گرتن کەتەواو کەری ڕێز لێگرتنیان بوو لەلایەن خوداوە ،پلەیان بەرز کرایەوە ،وە شەهید بوونیشیان بەڵاو موصیبەتێکی گەورەبوو .


حوکمی پرسە گێڕان و شین و ڕۆڕۆ لەڕۆژی عاشوڕادا ...

ئیمامی ابن رجب سەبارەت بە ڕۆژی عاشوراء دەفەرموێت:(سەبارەت بە پرسە گێڕان (لەم ڕۆژەدا)هەروەک چۆن رافیضەکان دەیکەن،بەهۆی شەهید بوونی حسێنی کوری علی رضی اللە عنهما تێیدا،ئەوە کردەوەی کەسێکە کە هەوڵی گومڕا بوون دەدات لە ژیانی دوونیادا و وا حساب دەکات کە کارێکی باشی کردووە،نە خودا و نە پێغەمبەرەکەی️  ﷺ  فەرمانیان بەوە نەکردووە ڕۆژی مردنی پێغەمبەران بکرێت بە ڕۆژی بەڵا و پرسە گێڕان تێیدا،جا چۆن بۆ جگە لەوان دەکرێت؟ [ لطائف المعارف : ۱۱۳]

وە ئیمامی  ابن تیمیە ئاماژە بۆ گێڕانەوەی ئەو حدیثانەی کە باسی گەورەیی عاشوراء دەکات دەفەرمووێت(وە هەموو ئەوانە درۆن و فەرمودەکانی زەعیف و لاوازن  بۆ سەر پێغەمبەری خوا️  ﷺ ،ڕاست نین عاشوراء تەنها گەورەیی ڕۆژووگرتنی هەیە)[منهاج السنة النبویە و مواهب الجليل ]



حوکمی بەخشینی شیرنی و نوقڵ و تایبەت کردنی ئەم ڕۆژە بەعبادەتی تر جگە لە ڕۆژوو ؟

ئەمە کارێکی بیدعەو داهندراوە ئەوەی کە فەرمودەی صەحیحی لەسەرە تەنها ڕۆژوو گرتنی ئەم ڕۆژە نەک کارێکی کە کە بڕێک لەخەڵکی دەیکەن .

https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

پرسیار :

حوکمی کەسێک چیە کە لەکاتی سووڕی مانگانە و زەیسانیدا سەرجێی لەگەڵ خێزانی دەکات ؟



وەڵام:

دروست نییە بۆ پیاو سەرجێی لەگەڵ(خێزانی)بکات کاتێک لەسووڕی مانگانە و زەیسانیدا بێت حەرامە و نابێت ؛لەبەر ئەوەی خوای گەورە فەرموویەتی:(وَيَسْـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَٱعْتَزِلُوا۟ ٱلنِّسَآءَ فِى ٱلْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ ٱللَّهُ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلتَّوَّٰبِينَ وَيُحِبُّ ٱلْمُتَطَهِّرِينَ)[البقرة:222]

واتە: پرسیارت لێ ده‌که‌ن ده‌رباره‌ی سوڕی مانگانە بڵێ: سوڕی مانگانە ئازارو ناڕەحەتیە ؟  که‌واته‌ دووربکه‌ونه‌وه‌ له‌ هاوسه‌ره‌کانتان له‌کاتی سوڕی مانگانەدا وه‌ نزیکیان مەکەونەوە ، سەرجێیان له‌گه‌ڵدا مه‌که‌ن تا پاک ده‌بنه‌وه‌ که‌ خۆیان شت(دوای پاک بوونه‌وه‌) ئینجا بچنه‌ لایان له‌و شوێنه‌وه‌ که‌ خوا فه‌رمانی پێداوون به‌ڕاستی خوا تۆبه‌ کارانی خۆش ده‌وێت و پاکەکانی خۆش ده‌وێت.

پوختەی تەفسیری قورئان
دروست نییە بۆ پیاو بچێتە لای خێزانی لە حاڵەتی سووڕی مانگانە تاکو خۆی دەشوات،پاک دەبێتەوە لە سووڕی مانگانە و خۆی دەشوات،پاشان بۆی هەیە سەرجێی لەگەڵدا بکات،وە هەروەها لەکاتی زەیسانی کەخوێنی منداڵ بونە  بۆی نییە بچێتە لای خێزانی لە حاڵەتی زەیسانی تاکو خوێنی هەبێت هەر کاتێک پاک بووەوە و خۆی شۆرد دروستە بۆی سەرجێی لەگەڵدا بکات ئەگەر لە پێش چل  ڕۆژیشدا بوو ، وە ئەگەر دوای مانگێک پاک بوەوە و خۆی شۆرد ئەوا دروستە سەرجێی لەگەڵ بکات لەو دە ڕۆژەی کە ماوەو نەگەیشتۆتە چل ڕۆژ ،چونکە نوێژ و ڕۆژوی لەسەرە وە بۆ هاوسەری دروستە لەو ڕۆژانەی ماوە لە چل ڕۆژەکە،چونکە کەمترین ماوەی زەیسانی هیچ سنورێکی بۆ نییە،ئەگەر لە چل ڕۆژی پاک بووەوە،وە ئەگەر لە سی ڕۆژی پاک بووەوە،وە ئەگەر لە کەمتر یان زیاتر پاک بووەوە،هەر کات پاک بووەوە و خۆی شۆرد لەسەریەتی نوێژ بکات و ڕۆژوو بگرێت و بۆ هاوسەری هەیە بچێتە لای لەکاتی پاک بوونەوە،بەڵام لەکاتی خوێندا نا.

وە ئەگەر چل ڕۆژەکەی تەواو کرد و هەر پاک نەبۆوە ئەوا  پێویستە لەسەری کە خۆی بشوات ئەگەر خوێنیش هەر هەبێت،ئەگەر خوێنەکە لەگەڵیدا بەردەوام بوو هەتا چل ڕۆژەکەشی تەواو کرد ئەوا کاتەکەی کۆتایی دێت،ئەوە لەسەریەتی کە خۆی بشوات ئەگەر خوێنیشی هەر هەبێت و بەردەوام بێت وە نوێژ دەکات و ڕۆژوو دەگرێت ،ئەم خوێنە بە خوێنی لەبەرڕۆشتوو(إستحاضە)دادەنرێت ڕێگری لێ ناکات لە ڕۆژوو گرتن و نوێژ کردن وە ڕێگری لەوە ناکات مێردەکەی لێی نزیک بێتەوە(سەرجێی لەگەڵ بکات)چونکە ئەم خوێنە بەردەوامە بە خوێنی خوێن بەربون  دادەنرێت لە دوای تەواو بوونی چل ڕۆژ ؛لەبەر ئەوەی کۆتایی زەیسانی و تەواوبوونی چل ڕۆژە،کاتێک چل ڕۆژەکە تەواو بوو ئەوا زەیسانیش تەواو دەبێت لەسەر ئافرەتە کە خۆی بشوات وە لەسەریەتی نوێژ بکات و ڕۆژوو بگرێت ئەگەر لە ڕەمەزاندا بوو ،وە حەڵاڵە بۆ هاوسەری حەڵاڵە ئەگەر خوێنیش بەردەوام بوو،چونکە ئەم حاڵەتە وەک باس کرا دەبێت بە خوێنی استحاضە حسابی بۆ ناکرێت.


کەفاڕەتی چونە لای خێزان لەحاڵەتی سوڕی مانگانەدا چیە؟




وە ئەگەر پیاو سەرجێی لەگەڵ خێزانی کرد لە کاتی سووڕی مانگانە و زەیسانی ،ئەوە گوناهە و تاوانێکی کردووە لە تاوانە گەورەکان،پێویستە لەسەری لەخوا بترسێت و بگەڕێتەوە بۆ لای خوا پاکو بێگەردی بۆ خوا لەسەر ئەو کارە کە کردوویەتی،وە پێویستی بە تەوبەیە لە پێشدا،وەپاشان  لەسەریەتی لەگەڵ ئەمەشدا کە کەفاڕەت بدات،کە بریتیە  لە  بەخشینی نیو مسقاڵ یان مسقاڵێک ئاڵتون ،ئەگەر چووە لای خێزانی لەکاتی سووڕی مانگانە،وە بەهەمان شێوە لەکاتی زەیسانی،کەفارەتی لەسەرە لەگەڵ تەوبەکەیدا بۆ لای خوا،پەشیمانی و واز هێنان و ئیرادەیەکی ڕاست کە نەگەڕێتەوە سەری،وە لەسەریەتی کەفارەتەکەی بدات  کە بریتیە لە دینارێک یان نیو دینار لە ئاڵتون یان بەهاکەی بە زیو...



ئایە ئەگەر کەسێک لەکاتی سوڕی مانگانەدا بچێته لای خێزانی طەڵاقی دەکەوێت ؟


نەخێر طەڵاقی ناکەوێت بەڵام تاوانێکی گەورەیان کردوە پێویستە تۆبە بکەن و کەفارەتی تاوانەکە بدەن و نەگەڕێنەوە سەر ئەم کارە قێزەونە ، وەنا بێت ژن بەهیچ جۆرێک بهێڵێت پیاوەکەی ئەم کارە بکات لەم کاتەدا ، پێویستە ڕێگری لێبکات و ڕازی نەبێت تەنانەت گەر کار بگاتە دڵ عاجزی و لێک توڕەبونیش وە نابێت بەهیچ جۆرێک بهێلێت لە دواوە لەگەڵێدا جوت ببێت



تێبینی/ پیاو دەتوانێت لەکاتی سوڕی مانگانەدا چێژ لەخێزانی وەربگرێت بەهەرچی پێی خۆشە تەنها سەرجێیی لەگەڵدا ناکات لەگەڵی جوت نابێت وە لەدواوەش ناچێتە لای ئەگەر نا چێژ بینین بە جەستەی هیچ حەڕامیەکی تێدا نیە .

https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

حوکمی بچوک کردنەوەو گەورە کردنی سنگ ....


پرسیار کرا لە زانای بەڕێز ابن عثیمین رحمە اللە دەربارەی بچوک کردن و گەورەکردنی سنگ [ مەمک ]:


ماوەتەوە ئەوە لەبەرچاو بگیرێت کە ئایا نەشتەرگەری بچوک کردن یان گەورەکردنی مەمک دروستە یان دروست نییە؟

ئایە ئەمە چاککردنی عەیبێکە یان جوانکاریە ، کاتێک ئافرەتێک مەمکی بچوک بێت بیەوێت گەورەی بکات بۆ ئەوەی فراوان بێت بۆ شیر (واتە شیر لەخۆ بگرێت)

واتە:بەجۆرێک مەمکی بچوک بێت کە منداڵەکەی پێی تێر نەبێت،لەبەر ئەمە لەوانەیە بڵێین:ئەمە هیچی تێدا نییە،بەڵام ئەگەر بۆ جوانکاری بێت ئەوە دروست نییە،ئەمە پێوەرە بۆ بابەتی جوانکاری و نەشتەرگەری دوو جۆرە:

یەکەم:بۆ لابردنی عەیب و کەم وکورتی بۆ ئەمە هیچی تێدا نییە(دروستە)

دووەم:زیادکردنی جوانی بێ هیچ پێویستیەک وەک جوانکاری ئەمە دروست نییە،
〞انتهی من اللقاء الشهری〝(8\50)


کەواتە نەشتەرگەری لەلای خەڵکدا یان بۆ ڕازاندنەوەو جوان کردنە یان بۆ نەهێشتنی عەیبێکە یەکەمیان دروست نیەو حەڕامە دوەمیان ئەگەر لایەکی سنگ گەورەتر بوو لەلایەک یان زۆر بچوک بوو کەوا ببوە هۆکاری کەمو کوڕتی لەم کەسەدا ئەوا دروستە بەو مەرجە بەڵام گەورە کردنی تەنها بۆ جوانی یان بچوک کردنی حەڕامەو تاوانێکی گەورەیە .


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

کەداوای ژنت کرد ئەم دوعایە بکە...


تابیعی  محمدی کوڕی حسێن- رحمه الله- دەیفەرموو: ' ' *اللَّهمَّ اُرْزُقني اِمْرأَةً، تَسرنِي إِذَا نظرْت، وتطيعني إِذَا أَمرَت، وتحْفظني إِذَا غِبْت*. . . ' '


واتا :

خوایە ئافرەتێكم بە نسیب کە دڵم خۆشبکات وە چاوم پێ بگەشێتەوە کاتێك کەوا سەیری ئەکەم،وە گوێرایەڵیم بکات کە فەرمانم پێ کرد، وە ماڵ و منداڵم بپارێزێت کاتێك کە لێ دور کەوتمەوە.[بهجة المجالس١٨٣].

وە بەڵگە لەسەر ئەم دوعایە فەرمودەی پێغەمبەر- صل الله علیە وسلم- کەفەرمویەتی  : ألا أخبرك بخير ما يَكنِزُ المرءُ؟ المرأةُ الصالحةُ: إذا نظرَ إليها سرَّته، وإذا أمرها أطاعته، وإذا غابَ عنها حفِظتْه في نفسِها ومالِه"*


واتا " ئایە پێتان نەڵێم خێرترین و باشترین گەنجینە بۆ مروڤ   چییە؟
ئافرەتێکی چاکە: کاتێك سەیری دەکات دڵی خۆش دەبێت ، وە کە فەرمانی پێدەکات گوێرایەڵی دەکات، وە کە لێی دورکەوتەوە ئەوا خۆی و ماڵ و منداڵی دەپارێزێت".

رواە ابو داود و الحاکم و قال صحیح الإسناد.



هەر بۆخۆشی :: هاوڕێیەکم دەی وت خوایە ئافرەتێکم بەنسیب کەیت کەسەیرم کرد سڕم کات 😁

https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

بۆ هەموو ئافرەتێکی خۆ داپۆشەر لەترسی خواو جێ بەجێ کردنی فەرمانەکەی ...

لە گەرما و بڵێسەی خۆردا،لە سەردەمێکدا کە هەموو کچێک حەزی لە دەرخستنی جوانی خۆیانە،وە فێنک کردنەوەی گەرمی جەستەیانن..

بەڵام ئەو باڵا پۆشی و جلباب و عابایەی کە لەبەر دەکات و خۆی لە حەرام دەپارێزێت،وە بەدوای ڕەزامەندی خوادا دەگەڕێت.
من پێت دەڵێم بەهەموو متمانەیەکەوە:جێگیر بە لەسەر ئەوەی لەسەریت.

گوێی پێ مەدە،بەڵکو گوێ لەهەموو ئەو ئافرەتە سفورانە مەگرە،دەڵێن:تۆ خۆت لەم گەرمایەدا دەنێژیت.!

هەروەک چۆن تۆ بەرگەی عەبا دەگریت بەم گەرمایە،ئەویش بەرگەی ئازارەکانی (پێڵاوی)پاژنە بەرز دەگرێت .

وە هەر وەک چۆن تۆ بەرگەی داپۆشینی چاوت دەگریت،ئەویش بەرگەی برژانگە ساختەکان و صناعیەکانی دەگرێت.

وە هەر وەک چۆن تۆ بەرگەی ئەو شتە ئەگریت کە جەستەتی داپۆشیوە،ئەویش بەرگەی ئەو جوانکاریانە وەک مکیاژ و سپیاو سوراو ئارایش دەگرێت کە دەموچاوی داپۆشیوە.

هەروەک چۆن تۆ بەرگەی دڵۆپە ئارەقەکان ئەگریت لە ژێر پۆشاکەکەتەوە کە لەسەر ڕوخسارتە،ئەویش ناتوانێت ئەوە بسڕێت کە بە دەموچاویەوەیەتی لەبەر ئەوەی نەکا جوانکاریەکەی تێک بچێت بەناچاری بەهێمنی و لەسەر خۆ کلێنسی لێدەدات .

هەروەک چۆن فراوانی جلەکانت دڵخۆشت دەکات ،ئەویش تەسکی جلەکانی خەریکە دەیخنکێنێت لەکاتێکدا وادەزانێت دڵخۆشە .

بەڵام جیاوازی هەیە... تۆ لەکامیانی ..
جیاوازی لەنێوان بەرگەگرتن لە پێناوی دوونیایەکدا کە تێپەردەبێت و نامێنێت،وە لە بەرگەگرتنێکدا لە پێناو بەهەشت لە نزیکەوە دروێنە دەکرێت و چاوەرێی پاداشت دەکەیت لە الله .!


بەرگەگرتنی تۆ لەبەر خوایە یان قسەو لۆمەو ستایشی خەڵکیە ...؟؟؟!!!
https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan

ئارامی دەرون....

حەقی ئافرەتان بەسەر پیاوەکانیانەوە....


واجبە لەسەر پیاو خو ڕەوشت و هەڵس و کەوتی جوان بکات لەگەڵ خێزانی وەنەرم نیان و مهرەبان بێت لە گەڵی وە ئەوی لەتواناتا هەیە پێی بدەی وە هەرچییەک دەتوانیت پێشکەشی بکەیت پێشکەشی بکە دڵی بەدەست بهێنێت.
لەبەر وتەی خوای گەورە
( وعاشروهن بالمعروف) النساء / 19

واتا : بەباشی ڕەفتاریان لەگەڵدا بکەن


وەدەفەرموێت: ( ولهن مثل الذي عليهن بالمعروف )البقرة/228.

واتا : چۆن پیاو مافیان لەسەر ئافرەتان هەیە بەهەمان شێوەش ئافرەتانیش مافیان لەسەر پیاوان هەیە


وە لەحەدیسدا هاتووە کە أبو هريرة ڕەزای خوای لێ بێت دەڵێ ️ پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمویەتی
«اسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ خَيْرًا».رواه البخاري ومسلم

واتە: مامەڵەی باشيان لەگەڵدا بکەن، نەرم و نيان و لێبوردە بن لەگەڵياندا).



ئەمانە نموونەی مامەڵەی باشی پێغەمبەری خوایە ️ ﷺ لەگەڵ ژنەکانی، ئەو ️پێغەمبەرەی ﷺ کەڕابەرو پێشەوایە


یەکەم :

عَنْ أَبِي سَلَمَةَ ، عَنْ زَيْنَبَ بْنَةِ أَبِي سَلَمَةَ حَدَّثَتْهُ أَنَّ أُمَّ سَلَمَةَ قَالَتْ : حِضْتُ وَأَنَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي الْخَمِيلَةِ ، فَانْسَلَلْتُ فَخَرَجْتُ مِنْهَا، فَأَخَذْتُ ثِيَابَ حِيضَتِي فَلَبِسْتُهَا، فَقَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : " أَنُفِسْتِ ؟ " قُلْتُ : نَعَمْ، فَدَعَانِي فَأَدْخَلَنِي مَعَهُ فِي الْخَمِيلَةِ.

واتا : لە زەینەبی کچی ابو سلمةوە دەگێڕێتەوە کە أم سلمة فەرمووی توشی حەیض سوڕی مانگانە بووم من لەگەڵ پێغەمبەری خودا ️ ﷺ لە ناو خێمە لەسەر خۆو بەهێمنی هەڵسام شوێنەکەم بەجێ هێشت بۆشاکی حەیزەکەم هەڵگرت و لەبەرم کرد پێغەمبەری خوا ️ ﷺ پێمی وت ئەوە کەوتیتە حەیزەوە وتم بەڵێ بانگی کردم و لەگەڵ خۆی بردمیەوە ناو خێمەکە .



دووەم :

عنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ : كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُقَبِّلُنِي وَهُوَ صَائِمٌ

واتا : لە عایشەوە ڕەزای خوای لێبێت، فەرمووی : نێردراوی خوا سەلامی خوای لێبێت نزیک دەبووە لێم و ماچی دەڪردم لەکا تێکدا بەڕۆژوو بوو



سێیەم :

كُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَالنَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ كِلاَنَا جُنُبٌ.رواه البخاري ومسلم


واتا : له‌ عائیشه‌وه‌ - ڕه‌زای خوای لێ بێ – فه‌رمووی : من و پێغه‌مبه‌ری خوا صلی الله علیه وسلم خۆمان ده‌شۆرد له‌یه‌ك ته‌شتدا ؛ وه‌ هه‌ردووكمان له‌شگران بووین


چوارەم :

أَنَّ عَائِشَةَ ، قَالَتْ : وَاللَّهِ، لَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُومُ عَلَى بَابِ حُجْرَتِي وَالْحَبَشَةُ يَلْعَبُونَ فِي الْمَسْجِدِ، وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَسْتُرُنِي بِرِدَائِهِ ؛ لِكَيْ أَنْظُرَ إِلَى لَعِبِهِمْ، ثُمَّ يَقُومُ مِنْ أَجْلِي حَتَّى أَكُونَ أَنَا الَّتِي أَنْصَرِفُ، فَاقْدُرُوا قَدْرَ الْجَارِيَةِ الْحَدِيثَةِ السِّنِّ الْحَرِيصَةِ عَلَى اللَّهْوِ.


واتا : عائیشە دەڵێت: واللە ️ پێغەمبەری خوام ﷺ بینی وەستابوو لەبەردەم دەرگای ژوورەکەم وە حەبەشەییەکان یاریان دەکرد بە ڕمەکانیان لە ناو مزگەوت ️پێغەمبەری خوا ﷺ
بە پۆشاکەکەی دایپۆشیم تا سەیری یاریکردنیان بکەم پاشان وەستا لەبەر من هەتا خۆم ڕۆیشتم وەستام به ئه ندازه ی وه ستانی کچیکی تازه پیگه یشتوو که حه زی له یاری کردن هەیە


پێنجەم :

عَنْ عَائِشَةَ - أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يُصَلِّي جَالِسًا فَيَقْرَأُ وَهُوَ جَالِسٌ، فَإِذَا بَقِيَ مِنْ قِرَاءَتِهِ نَحْوٌ مِنْ ثَلَاثِينَ أَوْ أَرْبَعِينَ آيَةً قَامَ فَقَرَأَهَا وَهُوَ قَائِمٌ، ثُمَّ يَرْكَعُ، ثُمَّ سَجَدَ، يَفْعَلُ فِي الرَّكْعَةِ الثَّانِيَةِ مِثْلَ ذَلِكَ، فَإِذَا قَضَى صَلَاتَهُ نَظَرَ، فَإِنْ كُنْتُ يَقْظَى تَحَدَّثَ مَعِي، وَإِنْ كُنْتُ نَائِمَةً اضْطَجَعَ.

واتا : عائیشە رضي الله عنها دەفەرموێت: ️ پێغەمبەری خوا ﷺ نوێژی دەکرد بەدانشتنانەوە جا قورئانی دەخوێند لەکاتێکدا دانیشتبوو جاکاتێک نزیکەی 30 یان 40 ئایەت لە خوێندنەوەی بمایایەوە هەڵدەستا ئنجا قورئانی دەخوێند لەکاتێکدا بەپێوەبوو پاشان دەجووە ڕکوع پاشان هەڵدەسایەوەو دەجوە سوجدە لەڕکاتی دووەمیشدا هەمان شتی دەکرد جا کاتێک نوێژەکەی تەواو دەکرد، سەیری دەکردم. ئەگەر بەئاگا بوومایە قسەی لەگەڵ دەکردم و ئەگەر خەوتبام ئەویش پاڵ دەکەوت.

پێغمبەری خوا صلی الله علیه وسلم زەرەری نەدەگەیاند بە ژن ئەمە یەکێکە لە بنەماکانی ئسلام ئەگەر زیانگەیاندن بەبێگانە حەڕام بێت، ئەوا...ژن ئەولاترە کە لەسەر ژن حەرام بێت .

شەشەم :


عن عبادة بن الصامت أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قضى " أن لا ضرر ولا ضرار "

واتە: نەزیان بەخۆت بگەیەنە نە زیان بەخەڵڪیش بگەیەنە .

لە نێو ئەو شتانەی کە شەریعەت لەم بابەتەدا هۆشداریی داوە، ڕێگەنەدان بە لێدانی توند و بەهێز کە شوێنەوار جێ بێڵێ لەسەر جەستە

جابری کوڕی عبداللە دەفەرموێت پێغەمبەری خوا ﷺ فەرمویەتی لەخوا بترسن دەربارەی ئافرەتان چونكە ئێوە ئەوانتان وەرگرتوە وەک ئەمانەتى خوا، وە داوێنيانتان بۆ خۆتان حەڵاڵ كردوە بە وشەى خوا کە بریتیە لە نکاح زواج .

مافی ئێوەش بەسەر ئافرەتەكانتانەوە ئەوەیە هیچ كەسێك كە ئێوە پێتان ناخۆشە بێتە ماڵەكانتان هاوسەرەكانتان نەیانهێننە ماڵەكانتان، ئیتر ئەو كەسە هەركێ بێت با مەحرەمی ژنەكەش بێت.

(فإن فعلن ذلك ) واتە: ئەگەر هاوسەرەكانتان ئەو كارەیان كرد و كەسانێكیان هیناوە ناوماڵەكانتان بەبێ ئیزنی ئێوە كە حەزیان پێ ناكەن و ئەمەش نشوزی پێ دەوترێت لەو حاڵەتەدا: (فاضربوهن ضربًا غير مُبَرِّحٍ) لەو حاڵەتەدا دەتوانن لێیان بدەن بەڵام لێدانێك كە سەخت نەبێت و هیچ شوێنەوارێك بە جێنەهێڵێت وەک لێدان بەسیواک بەنەرمی بەسەر پێست و ئەندامەكانەوە، نە شكان و نە برینی لێ نەكەویتەو (ولهن عليكم رزقُهن وكسوتُهن بالمعروف)

پێویستە و اجبە لەسەر ئیوەی پیاوانیش كە خواردن و پۆشاكیان بەباشترین شێوە بۆ دابین بكەن و بەو شێوەی كە باوەو عادەتە لەلای خەڵكی لە چوار چێوەی شەرعدا و بەپێی توانای مێردەكان.


https://www.tg-me.com/ahkamani_afratan