“Ноширлик фаолияти тўғрисидаги” қонунга ўзгартиришлар киритилиши ҳақида хабардан сўнг турли хил хавотирлар пайдо бўлди. Бу мани ҳам хавотирга солди. Лекин, аниқ ўзгаришлар айтилмаганлиги учун, нималар ўзгаргани қизиқ эди. Шу учун ҳам масалани ўрганиб чиқаман деб бу борада ҳали ёзмасликка қарор қилгандим.
Қонун муҳокамасида қатнашган бир нечта инсон билан гаплашдим. Вазият аслида унақа ёмон эмаслиги, гап китобларга цензура ҳақида кетмаётганлиги маълум бўлди.
Ўзи биринчи қонундан бошлайлик. “Ноширлик фаолияти тўғрисида”га Ўзбекистон Республикаси қонуни 2021 йил 26 ноябрда қабул қилинган. Унга кўра нашриётлар фаолиятини айнан шу қонунга биноан ташкиллаштириши зарур. Унгача 2020 йилда нашриётларга нисбатан лицензия бекор қилингач, фаолият бўйича аниқ тартиб йўқ эди.
Сиз қонун билан қуйида танишиб чиқишингиз мумкин: https://lex.uz/docs/-5743059
Ҳозирда ушбу қонунга қўшимчалар киритиш ҳақида гап кетмоқда экан. Қанақа қўшимчалар эканлиги муҳим.
Биринчиси, “китобхонликни рағбатлантириш” ҳақида бўлим қўшилар экан. Унда тўғри тушунган бўлсам, қамоқхоналарда маҳбусларга китоб ўқиганда берадиган қисқартиришлар ёки ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламга китоб олганда ҚҚС қайтарилиши расмийлаштирилса, шунингдек, турли китобхонлик танловларини ўтказиш рағбатлантирилса керак.
Ундан ташқари алоҳида моддада бош муҳаррир фаолияти белгиланиши айтилмоқда. Бу нима учун муҳим? Нашриёт аввало бизнес, уни асосчиси кўпинча тадбиркор бўлади. Лекин, нормал нашриётларда китобни тайёрлаш билан, айнан контент қисми бош муҳаррир шуғулланади. Бухгалтер ёки директор иши кўпинча ташкилотчилик (менежмент) ва иқтисодий масалалар бўлади. Худди, хусусий клиника эгаси хоҳлаган тадбиркор бўлиши мумкинлиги, лекин бош врач албатта мутахассис бўлиши зарур бўлганидек.
Бу ерда ҳам нашриётларга бош муҳаррир ёллаш мажбурияти юкланар экан. Бош муҳаррирни бизнес эгалари ёки директор тайинлайди. Бош муҳаррирга талаб олий маълумотли бўлиш ва соҳада 3 йил меҳнат тажрибасига эга бўлиш деб тушунтиришди. 3 йил қисмига бироз эътирозим бор. Бунга аниқлик киритиб, нашриётларда 3 йил ва ундан ортиқ тажрибага эга бўлган деган пункт киритса бўлади. Балки бордир ҳам. Шунда кимдир олий маълумотли ва бирор нашриётда 3 йил хоҳлаган ишда (таржимон, корректор, муҳаррир, дизайнер) бўлиб ишлаган бўлса, бош муҳаррирликка даво қилиши мумкин.
Кейинчалик, китобларга нисбатан талабларни тўғри ташкиллаштириш бош муҳаррирдан сўраб олинади. Бош муҳаррир нашриётнинг ижоди учун қонунчиликка мувофиқ жавобгар бўлади.
Қонун муҳокамасида қатнашган бир тажрибали мутахассис айтишича, ҳозирда нашриётлар сони 600тадан ошибди. Лекин, уларнинг деярли 300дан ортиғида бош муҳаррир йўқ эмиш. Ундан ҳам ёмони аксарият нашриётларда ҳатто таҳририят йўқлиги айтилмоқда. На муҳаррирга ва на ижодий жамоага эга бўлмаган нашриётлар қандай китоб чиқаради деган саволнинг жавоби манга ҳам қизиқ. Кейин, ўзи нашриёт борки, унда бош муҳаррир бўлади.
Хуллас, мани тушунишимча асосий масала бош муҳаррирнинг қонуний эътирофи ва унинг контентга нисбатан қонуний жавобгарлиги ҳақида кетмоқда.
Муҳими, амалдаги қонуннинг 5-моддасида айтилган “ Нашрга тайёрланган қўлёзмаларни ва материалларни цензурадан ўтказишга йўл қўйилмайди” деган қисмида ўзгариш йўқ.
Қонун чиқса, янада деталларини аниқроқ билиб оламиз.
#kitob #qonun
Қонун муҳокамасида қатнашган бир нечта инсон билан гаплашдим. Вазият аслида унақа ёмон эмаслиги, гап китобларга цензура ҳақида кетмаётганлиги маълум бўлди.
Ўзи биринчи қонундан бошлайлик. “Ноширлик фаолияти тўғрисида”га Ўзбекистон Республикаси қонуни 2021 йил 26 ноябрда қабул қилинган. Унга кўра нашриётлар фаолиятини айнан шу қонунга биноан ташкиллаштириши зарур. Унгача 2020 йилда нашриётларга нисбатан лицензия бекор қилингач, фаолият бўйича аниқ тартиб йўқ эди.
Сиз қонун билан қуйида танишиб чиқишингиз мумкин: https://lex.uz/docs/-5743059
Ҳозирда ушбу қонунга қўшимчалар киритиш ҳақида гап кетмоқда экан. Қанақа қўшимчалар эканлиги муҳим.
Биринчиси, “китобхонликни рағбатлантириш” ҳақида бўлим қўшилар экан. Унда тўғри тушунган бўлсам, қамоқхоналарда маҳбусларга китоб ўқиганда берадиган қисқартиришлар ёки ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламга китоб олганда ҚҚС қайтарилиши расмийлаштирилса, шунингдек, турли китобхонлик танловларини ўтказиш рағбатлантирилса керак.
Ундан ташқари алоҳида моддада бош муҳаррир фаолияти белгиланиши айтилмоқда. Бу нима учун муҳим? Нашриёт аввало бизнес, уни асосчиси кўпинча тадбиркор бўлади. Лекин, нормал нашриётларда китобни тайёрлаш билан, айнан контент қисми бош муҳаррир шуғулланади. Бухгалтер ёки директор иши кўпинча ташкилотчилик (менежмент) ва иқтисодий масалалар бўлади. Худди, хусусий клиника эгаси хоҳлаган тадбиркор бўлиши мумкинлиги, лекин бош врач албатта мутахассис бўлиши зарур бўлганидек.
Бу ерда ҳам нашриётларга бош муҳаррир ёллаш мажбурияти юкланар экан. Бош муҳаррирни бизнес эгалари ёки директор тайинлайди. Бош муҳаррирга талаб олий маълумотли бўлиш ва соҳада 3 йил меҳнат тажрибасига эга бўлиш деб тушунтиришди. 3 йил қисмига бироз эътирозим бор. Бунга аниқлик киритиб, нашриётларда 3 йил ва ундан ортиқ тажрибага эга бўлган деган пункт киритса бўлади. Балки бордир ҳам. Шунда кимдир олий маълумотли ва бирор нашриётда 3 йил хоҳлаган ишда (таржимон, корректор, муҳаррир, дизайнер) бўлиб ишлаган бўлса, бош муҳаррирликка даво қилиши мумкин.
Кейинчалик, китобларга нисбатан талабларни тўғри ташкиллаштириш бош муҳаррирдан сўраб олинади. Бош муҳаррир нашриётнинг ижоди учун қонунчиликка мувофиқ жавобгар бўлади.
Қонун муҳокамасида қатнашган бир тажрибали мутахассис айтишича, ҳозирда нашриётлар сони 600тадан ошибди. Лекин, уларнинг деярли 300дан ортиғида бош муҳаррир йўқ эмиш. Ундан ҳам ёмони аксарият нашриётларда ҳатто таҳририят йўқлиги айтилмоқда. На муҳаррирга ва на ижодий жамоага эга бўлмаган нашриётлар қандай китоб чиқаради деган саволнинг жавоби манга ҳам қизиқ. Кейин, ўзи нашриёт борки, унда бош муҳаррир бўлади.
Хуллас, мани тушунишимча асосий масала бош муҳаррирнинг қонуний эътирофи ва унинг контентга нисбатан қонуний жавобгарлиги ҳақида кетмоқда.
Муҳими, амалдаги қонуннинг 5-моддасида айтилган “ Нашрга тайёрланган қўлёзмаларни ва материалларни цензурадан ўтказишга йўл қўйилмайди” деган қисмида ўзгариш йўқ.
Қонун чиқса, янада деталларини аниқроқ билиб оламиз.
#kitob #qonun
1👍15❤7👎1
BBC Украина президенти Владимир Зеленский ва у уруш даврида давлатни қандан бошқаргани ҳақида ҳужжатли фильм олибди.
https://youtu.be/C840fJk_0nc?si=5orthF6Z-R2uUGXu
#film
https://youtu.be/C840fJk_0nc?si=5orthF6Z-R2uUGXu
#film
YouTube
Зеленский. Портрет президента на войне | Документальный фильм Би-би-си
История человека, которому из актера и телепродюсера суждено было стать президентом и лидером, сплотившим свою страну в борьбе со второй армией мира.
Начиная с детства в индустриальном Кривом Роге, где он начинает играть в КВН, до большой популярности в…
Начиная с детства в индустриальном Кривом Роге, где он начинает играть в КВН, до большой популярности в…
👍22👎5😁3❤1
Навбат Илон Маскка!
Францияда Маск устидан жиноий иш очилди
Энди Маск Францияга боришга журъат эта олмаса керак. Париж прокуратураси унга нисбатан жиноий иш очганини расман эълон қилди.
Айблов жуда жиддий: алгоритмларни хорижий сиёсатга аралашув мақсадида манипуляция қилишда гумон қилинмоқда. Бу дегани – ижтимоий тармоқлар ёки ахборот платформалари орқали жамоатчилик фикрига таъсир қилиш, сиёсий жараёнларга нозик усулда аралашиш.
Аввал Павел Дуров – Telegram асосчисига қарши шунга ўхшаш тергов бошланган ва Парижга қўниши билан Дуров қўлга олинган эди. Энди эса навбатда Муск.
Европада технологик гигантлар устидан назорат кучаймоқда. Суверенитет, ахборот хавфсизлиги, ва фуқароларнинг онгини ҳимоя қилиш устувор вазифага айланмоқда. Айниқса, сунъий интеллект ва алгоритмларнинг ортидаги яширин кучлар тобора сиёсий майдонга чиқмоқда.
Аммо бу ҳолат бошқа саволларни ҳам туғдиради. Ким алгоритмни манипуляция қиляпти, ким эса шунчаки технологияни ривожлантиряпти? Технологик тадбиркорлар ва давлатлар ўртасидаги чизиқ тобора хира бўлиб бормоқда.
Франциянинг бу ҳаракати кўплаб миллиардерлар учун хавотирли. Ундан ташқари сўз эркинлиги назорати чегараси қаерда деган савол ҳам янада актуал бўлиб қолмоқда.
#siyosat
Францияда Маск устидан жиноий иш очилди
Энди Маск Францияга боришга журъат эта олмаса керак. Париж прокуратураси унга нисбатан жиноий иш очганини расман эълон қилди.
Айблов жуда жиддий: алгоритмларни хорижий сиёсатга аралашув мақсадида манипуляция қилишда гумон қилинмоқда. Бу дегани – ижтимоий тармоқлар ёки ахборот платформалари орқали жамоатчилик фикрига таъсир қилиш, сиёсий жараёнларга нозик усулда аралашиш.
Аввал Павел Дуров – Telegram асосчисига қарши шунга ўхшаш тергов бошланган ва Парижга қўниши билан Дуров қўлга олинган эди. Энди эса навбатда Муск.
Европада технологик гигантлар устидан назорат кучаймоқда. Суверенитет, ахборот хавфсизлиги, ва фуқароларнинг онгини ҳимоя қилиш устувор вазифага айланмоқда. Айниқса, сунъий интеллект ва алгоритмларнинг ортидаги яширин кучлар тобора сиёсий майдонга чиқмоқда.
Аммо бу ҳолат бошқа саволларни ҳам туғдиради. Ким алгоритмни манипуляция қиляпти, ким эса шунчаки технологияни ривожлантиряпти? Технологик тадбиркорлар ва давлатлар ўртасидаги чизиқ тобора хира бўлиб бормоқда.
Франциянинг бу ҳаракати кўплаб миллиардерлар учун хавотирли. Ундан ташқари сўз эркинлиги назорати чегараси қаерда деган савол ҳам янада актуал бўлиб қолмоқда.
#siyosat
1👍21❤7👎2
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
📖 Авлоний – ахлоқни дарсликка айлантирган инсон.
1913 йилда ёзилган “Туркий гулистон ёхуд ахлоқ” ва 1918 йилдаги “Муаллим ул-авлод” ўзбек тилида ёзилган илк фуқаролик ва ахлоқ дарсликларидир.
Бу жамият онгини шакллантириш бўйича дастлабки уринишлар эди.
Авлоний ўз замонасида мактаблар учун дарслик ёзган кам сонли мутахассислардан бири бўлган.
Бугун ҳам бу асарлар маънавий тарбиянинг пойдеворидир.
🎙 Қурултойда бу ҳақида сўз боради.
Томоша қилинг: https://youtu.be/cISifa5w36s
#podcast
1913 йилда ёзилган “Туркий гулистон ёхуд ахлоқ” ва 1918 йилдаги “Муаллим ул-авлод” ўзбек тилида ёзилган илк фуқаролик ва ахлоқ дарсликларидир.
Бу жамият онгини шакллантириш бўйича дастлабки уринишлар эди.
Авлоний ўз замонасида мактаблар учун дарслик ёзган кам сонли мутахассислардан бири бўлган.
Бугун ҳам бу асарлар маънавий тарбиянинг пойдеворидир.
🎙 Қурултойда бу ҳақида сўз боради.
Томоша қилинг: https://youtu.be/cISifa5w36s
#podcast
❤8👍6