آرش شفاعی

Audio from آرش شفاعی

161 views16:02

هایکو، لیلا اوتادی و باقی قضایا

آرش شفاعی

اخیراً بخشی از فیلم حضور لیلا اوتادی بازیگر سینما و تلویزیون در برنامه خندوانه در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و دست به دست می‌شود.
در این ویدئو که البته متعلق به گذشته است، خانم اوتادی در برابر پرسش رامبد جوان درباره شعرهایش، توضیح می‌دهد که سبک شعری او‌هایکوست که در ایران چندان شناخته شده نیست و البته تأکید می‌کند که‌هایکو می‌تواند کوتاه و یا بلند باشد و لزوماً‌هایکو شعر کوتاه نیست.
در این یادداشت می‌خواهم کمی ‌درباره صحبت‌های این خانم بازیگر بنویسم. البته من برخلاف بسیاری از فعالان عرصه فرهنگ و ادبیات اصلاً معتقد به این نیستم که شعر و داستان، ملک طلق کسی است و بازیگران و دیگر هنرمندان رشته‌های دیگر هنری حق ندارند به این عرصه وارد شوند. اتفاقاً معتقدم ورود هرکس استعداد و ذوقی دارد به این عرصه، باعث می‌شود ادبیات بیشتر از گذشته رشد کند. منتها این ورود، باید با آگاهی و اطلاعات کامل همراه باشد و بخصوص یک چهره نام آشنا که مورد توجه گروه‌های زیادی از مردم بخصوص است، نباید اطلاعات نادرست به مخاطبان داد.
برخلاف نظر سرکار خانم اوتادی، قالب شعری‌ هایکو در ایران بسیار شناخته شده است. ما بیش از نیم قرن است که این قالب شعری را می‌شناسیم. کتاب «هایکو: شعر ژاپنی از آغاز تا امروز» که عسکری پاشایی و احمد شاملو قبل از انقلاب آن را منتشر کرده‌اند، تحقیقی جامع درباره این قالب شعری است و جامعه ادبی ایران نه تنها‌هایکو را می‌شناسد بلکه تحت تأثیر آن برخی قالب‌های ابداعی نیز به مجموعه پیشنهادهای ادبی در کشور ما اضافه شده است و شاعران نام‌های مختلفی چون طرح، شعرک یا پریسکه به این قالب‌ها داده اند. البته این قالب‌ها شکل ایرانی شده‌هایکوی ژاپنی هستند چرا که‌هایکو تک عکس‌هایی از طبیعت است و برمبنای تصویرهای عینی ساخته شده است اما تقلیدهای ایرانی این قالب، تصویرهای ذهنی و بازی‌های زبانی را نیز به‌هایکو وارد و اضافه کرده است.
بازهم برخلاف نظر خانم اوتادی، اصلاً ممکن نیست کسی‌ هایکوی بلند بگوید.‌هایکو برمبنای امکانات زبان ژاپنی و به صورت هجایی سروده می‌شود و شامل 17 هجا می‌شود به همین دلیل ممکن نیست کسی بتواند‌ هایکوی بلند بگوید همانطور که ممکن نیست کسی دوبیتی بلند بسراید چون اصولاً دوبیتی دو بیت دارد!
به هرحال لازم دیدیم این توضیحات را برای کسانی که ویدئوی صحبتهای این بازیگر محترم را دیده‌اند و مانند ایشان اطلاعات کافی درباره قالب‌های ادبی و شعر امروز ندارند، ارائه دهیم و البته امیدواریم که مجموعه‌های تازه شعری خانم اوتادی را که قبل از انتشار توسط ویراستارانی حرفه‌ای و مسلط بر ادبیات، ویرایش شده‌اند، خیلی زود بخوانیم و به خوانندگانمان معرفی کنیم.

این یادداشت در روزنامه جم جم منتشر شده است

335 views14:22