.
انسان گرگ انسان است
به همین صراحت و تلخی
این جمله ای توماس هابز است که اساس اندیشه سیاسی او را نیز به ما شرح میدهد

از کارهای غریب و وجدآور فلاسفه یکی این است که بدیهیات را واژگون میکنند و تفکر آغاز می شود
هابز میگفت انسان ذاتی اجتماعی ندارد
از قضا بسیار هم فردی است و تنها برای حل مشکلات و نقصان هایش به زندگی اجتماعی مراجعه میکند

برای همین انسان برای انسان عین گرگ است
اما تحت سایه تربیت و قرارداد اجتماعی میتواند از این شرایط هولناک خارج شود
شرایطی که هابز اسم آن را وضع طبیعی میگذاشت

به همین دلیل هابز از کسانی است که در تاسیس نظری ایده دولت مدرن نقش مهمی دارد
دولت یا همان موجودی که او اسم افسانه ای لویاتان برایش میگذارد کارش مهار طبیعت بشر است

آنارشیست ها البته با این ایده مخالفند و معتقد هستند انسان بدون دولت هم توان زندگی اجتماعی دارد

فروید در کتاب تمدن و ملالت های آن متکی بر همین نگاه، فرهنگ را توضیح میدهد
فرهنگ یعنی قرارداد اجتماعی میان افرادی که از وضع طبیعی و لجام گسیخته خود فاصله گرفته اند و بدین ترتیب از جنگ بی پایان بر سر منافع شان نجات یافته اند
اگرچه این نجات به بهای دور شدن از غرایز و حیات طبیعی شان باشد

انگار فرهنگ دولت درون است

امروز سالروز تولد هابز است

#هابز

@archresearchmethod

نکته اول

نظریه پردازان برای توجیه تز های فکری که با ما در میان میگذارند دلایلی می آورند و به این کار میگوییم استدلال.
به مثال دقت کنید

دانشجوی ترم اول معماری هم میتواند با نتیجه یا تز فکری گوینده ابراز موافقت یا مخالفت کند
مثلا بگوید "خیر من می گویم معماری علم است"

این موافقت یا مخالفت فاقد ارزش "نظری" است

بعضا هم مستعد آن است که به جای کار فکری، به خط کشی ذوقی و شبه فوتبالی مبدل شود: بشود تقابل علمیون و هنریون.


شما نمی توانید به لحاظ فکری با گوینده مثال فوق، موافق یا مخالف باشید در حالی که فقط تز نهایی یا نتیجه حرف او را میدانید. هرچند این راه میانبر و ساده باشد.

مخالفت با نتیجه امکان پذیر است اما پس از بررسی موشکافانه دلایل...چرا؟ چون وظیفه ما نفی و اثبات ذائقه مان نیست: تلاش برای پیدا کردن سخن درست یا لااقل درست تر است.

گاهی برای دانستن اینکه چرا آقای ایکس معتقد است معماری هنر است، باید یک یا چند کتاب از او مطالعه کرد
و سپس از طریق موافقت یا مخالفت به گفتگوی فکری با او پرداخت و از این طریق کار فکری را در آن موضوع منبسط کرد

متاسفانه آدمهای زیادی در ایران با آیزنمن، با الکساندر، با زومتور و یا رم کولهاس مخالف هستند و با بعضی های دیگر موافق اند، بی آنکه برای فهمیدن منظومه فکری آنها تلاشی کرده باشند.

#محمدیاسر_موسی_پور

@archresearchmethod

فهرست مقالات کتاب از این قرار است:
۱. شکوهمندی (۱۹۴۴)
۲. نگاهی به آموزش معماری (۱۹۵۶)
۳. سخنرانی در اختتامیۀ کنگرۀ اُترلو (۱۹۵۹)
۴. فرم و طرح (۱۹۶۰)
۵. هنر جدید طراحی شهری: آیا ما مهیا هستیم؟ (۱۹۶۰)
۶. گفتگو در دفتر کان (۱۹۶۱)
۷. سرشت طبیعت (۱۹۶۱)
۸. قاعده و قانون در معماری (۱۹۶۱، ۱۹۶۲)
۹. سخنرانی در همایش بین‌المللی طراحی، اَسپِن، کُلُرادو (۱۹۶۲)
۱۰. سخنرانی در دانشگاه یِیل (۱۹۶۳)
۱۱. سخنرانی در همایش «پزشکی در سال ۲۰۰۰» (۱۹۶۴)
۱۲. گفتگو با کارل لین (۱۹۵۶)
۱۳. سخنرانی در انجمن معماران بوستون (۱۹۶۶)
۱۴. فضا و الهام‌ها (۱۹۶۷)
۱۵. سکوت و نور (۱۹۶۸، ۱۹۶۹)
16. اتاق، خیابان، و توافق بشری (۱۹۷۱)
17. خطاب به شهروندانِ تابعیت‌یافته (۱۹۷۱)
۱۸. سخنرانی در مؤسسۀ پرَت (۱۹۷۳)
۱۹. این است نظم (۱۹۶۰)

@archresearchmethod

لویی کان تحت تاثیر افلاطون بود
جهان را متشکل از «انواع» و انواع را دارای ذات های مشترکی می دید
مثلا همه مدرسه ها یک ذات دارند
همگی مصادیقی از یک ایده غیر مادی هستند
متکی بر همین نگاه، میگفت معمار اول باید ذات چیزی که باید طراحی کند را شناسایی کند
و برای این کار میتواند از خودش بپرسد:
مدرسه چه میخواهد باشد؟

بحث مفصل است...اگر علاقمندی دارید به مطالعه بیشتر دعوت میکنم شما را

@archresearchmethod

نکته دوم:
مغالطه پهلوان پنبه نکنیم
از کسی که با او مخالفیم یک پهلوان پنبه نسازیم که راحت تر بتوان به او حمله کرد
گاهی به راحتی می گوییم:

فلانی معتقد است معماری یعنی بازی بازی های فرمی!

و بعد در حالی که کسی نمی پرسد چطور امکان دارد آدم عاقل چنین حرفی بزند، به راحتی او را نقد و نفی میکنیم...
سخن فرد غایب را در قوی ترین حالتش بیان و با قوی ترین حالتش وارد نقد شویم

@archresearchmethod

متاسفانه گاهی خروجی گفتگوی ما میشود اینکه:
آیزنمن معماری را با حرافی اشتباه گرفته
کولهاس دنبال بازار سرمایه داری است
زومتور معماری را گل و بلبل میبیند
حدید دنبال فرم بازی است
و....
ایران هم که خبری نیست و ....

دست آخر خودمان میمانیم که باید معماری را از آب و گل بیرون بکشیم

این در حالی است که اگر سخن و رویه همه این افراد را منصفانه طرح کنیم
رد کردن آن و عبور کردن از آن دشوار و فرساینده می شود
و این خاصیت جست و جوی حقیقت است.

@archresearchmethod

.

اجازه بدهید روز معمار را با رم کولهاس ادامه بدهیم
با کسی که هشدارهای طعنه آمیز بسیاری درباره اضمحلال معماری در مختصات سابقش داده است...

میتوانیم در روز معمار به این فکر کنیم که اگر در بر همین پاشنه بچرخد و روزی...

همه شهرها ژنریک شود و تقاضایی برای هویت باقی نماند(شهر ژنریک)

اگر مقیاس آثار معماری چنان غول آسا شود که مجالی برای پرداختن به جزییات نمانده باشد و فاصله عمیق هسته و پوسته، سازمان درون و بیرون معماری را از هم قیچی کند(بیگنس)

اگر مفیدترین کار برای فضای داخلی هیچ کاری نکردن و به جا گذاشتن یک پلان تیپیکال، شامل فضایی آزاد و عناصر سیرکولاسیون عمودی باشد (تیپیکال پلان)

اگر آسانسورها همه کیفیات معمارانه برای پله را تحقیر کنند(بیگنس)

اگر شهرها پر از فضاهای بنجل و آشغالی شود که با زرق و برق سطحی و بی مایگی مبرهن خود کار سرمایه را برای مطامع اش راه بیندازد (جانک اسپیس)

و اگر همه این تحولات،
تمام آموزه های گذشته معماری را ناکارآمد کند...

آن گاه آیا معماری ناپدید خواهد شد؟

معماری چه امکان ها و ظرفیت هایی برای ادامه حیات خود باقی خواهد داشت؟

تامل روی همین پروژه تازه و کمتر دیده شده برای فهم پیشنهاد تلویحی کولهاس برای صورت بندی معاصر از معماری کافی است

#محمدیاسر_موسی_پور
@archresearchmethod

دوستان و همراهان اگر به هر دلیل دسترسی به تلگرام ممکن نشد، می توانید از طریق این صفحه مطالب را دنبال کنید
@archresearchmethod

علیرغم معرفی کتابهایی که در این مدت انجام شد همچنان عده ای از دوستان اصرار دارند که یک لیست خیلی محدود از کتابهایی که مستقیما به معماری ربط دارند برای نمایشگاه کتاب معرفی شود. اطلاعت امر:

نشر کتابکده کسری:
تئوری معماری معاصر
ابر انتقادی
تئوری معماری پست مدرن


نشر فکر نو:
نظریه ها و مانیفست های معماری معاصر
اتمسفر معمارانه
گفتگو با میس وندرروهه

نشر حرفه هنرمند:
معماری اندیشی

نشر پرهام:
زندگی میان ساختمان ها

@archresearchmethod

.
این ظاهرا به شکلی بدیهی تصویر یک سنگ است

اما این شی به طور بالقوه می تواند در قامت گفتمان های مختلف در بیاید و تحت دال های متفاوتی نمادین شود:

در یک گفتمان می تواند با واژه «مصالح ساختمانی» فهمیده شود
در گفتمان دیگر«شی زینتی»
در گفتمان دیگر «میراث فرهنگی»
در گفتمان دیگر «ابزار جنگی»
و .... حرف فوکو به زبان ساده این است که اگر به واقعیتی بیرون از زبان هم قایل باشید، این واقعیت تنها به میانجی زبان قابل دسترس می شود
و زبان هم یک ساختار معصوم و بازتاب دهنده نیست
بلکه با آرایش های محتلف که نام آنها را «گفتمان» می گذاریم،
شکل خاصی از معرفت به واقعیت را ممکن میکند
و در زمانه مدرن، سلطه نه با داغ و درفش،
که به میانجی همین آرایش های زبانی تزریق و درونی می شود
این گفتمان ها هستند که کاربرد زبان را معین میکنند
و ما را مجاب می کنند که این شی را باید با کدام دال نامید و فهمید
کار رسانه هم چیزی جز بازتاب میلیون باره دلالت های گفتمان مشخص و بدیهی کردن آن نیست
پنهان کردن گفتمان بودن گفتمان
#محمدیاسر_موسی_پور

@archresearchmethod