✅✅✅✅✅✅✅✅



اخترشناسان شواهد جدیدی از سیاهچاله‌های میان‌جرم کشف کردند

🌌 چپ: توزیع پسین جرم دوتایی در چارچوب منبع به عنوان تابعی از پارامتر اسپین مؤثر. راست: توزیع پسین جرم و اسپین بدون بعد سیاهچاله باقیمانده بر اساس مدل NRSur7dq4. نواحی خاکستری و سیاه به ترتیب نشان‌دهنده توزیع‌های پسین برای GW170502 و GW190521 هستند. اعتبار: The Astrophysical Journal Letters* (2025). DOI: 10.3847/2041-8213/adc5f8

¹★ در جهان سیاهچاله‌ها، معمولاً سه دسته اندازه وجود دارد:
- سیاهچاله‌های ستاره‌وار (۵ تا ۵۰ برابر جرم خورشید)
- سیاهچاله‌های کلان‌جرم (میلیون‌ها تا میلیاردها برابر جرم خورشید)
- سیاهچاله‌های میان‌جرم با جرمی بین این دو

²★ اگرچه می‌دانیم سیاهچاله‌های میان‌جرم باید وجود داشته باشند، اطلاعات کمی درباره منشأ یا ویژگی‌های آن‌ها داریم. این اجرام به عنوان «حلقه‌های گم‌شده» نادر در تکامل سیاهچاله‌ها شناخته می‌شوند.

³★ اما چهار مطالعه جدید پرده از این راز برداشته‌اند. این پژوهش‌ها به رهبری تیم پروفسور کاران جانی از دانشگاه وندربیلت انجام شده است.

⁴★ مقاله اصلی با عنوان «ویژگی‌های نامزدهای سیاهچاله میان‌جرم سبک‌وزن در داده‌های رصدی سوم LIGO-Virgo» در *Astrophysical Journal Letters* منتشر شده است. این تیم داده‌های رصدخانه‌های LIGO (برنده جایزه نوبل) و Virgo را بازتحلیل کردند.

⁵★ پژوهشگران دریافتند امواج گرانشی ثبت‌شده مربوط به ادغام سیاهچاله‌هایی با جرم ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابر خورشید هستند. این سنگین‌ترین رویدادهای امواج گرانشی ثبت‌شده در اخترشناسی محسوب می‌شوند.

⁶★ پروفسور جانی توضیح می‌دهد:
«سیاهچاله‌ها فسیل‌های نهایی کیهان هستند. جرم‌های گزارش شده در این تحلیل جدید همیشه در اخترشناسی به صورت حدسی مطرح بودند. این جمعیت جدید از سیاهچاله‌ها پنجره‌ای بی‌سابقه به سوی اولین ستاره‌های جهان باز می‌کند.»

⁷★ رصدخانه‌های زمینی مانند LIGO فقط کسری از ثانیه از برخورد نهایی این سیاهچاله‌های میان‌جرم را ثبت می‌کنند. برای حل این مشکل، تیم جانی به مأموریت LISA (آژانس فضایی اروپا و ناسا) که در دهه ۲۰۳۰ پرتاب می‌شود، چشم دوخته‌اند.

🌌 سیستم دوتایی مشابه GW190521 با پیکربندی‌های مختلف ضربه برگشتی (منحنی قرمز و سبز). اعتبار: The Astrophysical Journal (2025). DOI: 10.3847/1538-4357/adba4e

⁸★ در دو مطالعه دیگر در The Astrophysical Journal، تیم نشان داد که LISA می‌تواند این سیاهچاله‌ها را سال‌ها قبل از ادغام ردیابی کند و به درک بهتری از منشأ و تکامل آن‌ها منجر شود.

⁹★ تشخیص امواج گرانشی از برخورد سیاهچاله‌ها به دقت فوق‌العاده‌ای نیاز دارد – مانند تشخیص صدای افتادن سوزن در میان طوفان! در مطالعه چهارم، تیم نشان داد چگونه مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند سیگنال‌های این سیاهچاله‌ها را از نویزهای محیطی و ابزاری جدا کنند.

¹⁰★ شناسایی امواج گرانشی ناشی از برخورد سیاهچاله‌ها به دقتی فوق‌العاده نیاز دارد - مانند تشخیص صدای افتادن سوزن در میان توفان. در چهارمین مطالعه که در مجله Astrophysical Journal با عنوان "بدون خطا در ماتریکس: بازسازی قوی سیگنال‌های موج گرانشی در حضور نویزهای مصنوعی" منتشر شد، تیم نشان داد چگونه مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند سیگنال‌های این سیاهچاله‌ها را از نویزهای محیطی و ابزاری حفظ کنند. این مقاله به سرپرستی چایان چاترجی، پژوهشگر پسادکترا و در ادامه برنامه "هوش مصنوعی برای پیام‌آوران جدید" جانی انجام شده که با همکاری مؤسسه علوم داده اجرا می‌شود.

¹¹★★ روئیز-روچا گفت: "امیدواریم این پژوهش، سیاهچاله‌های میان‌جرم را به عنوان هیجان‌انگیزترین منبع برای شبکه ردیاب‌های امواج گرانشی از زمین تا فضا معرفی کند. هر کشف جدید ما را به درک منشأ این سیاهچاله‌ها و دلیل قرار گرفتن آنها در این محدوده جرمی مرموز نزدیک‌تر می‌کند."

¹²★ یلیکار اعلام کرد تیم در آینده بررسی خواهد کرد چگونه می‌توان این سیاهچاله‌ها را با استفاده از ردیاب‌های مستقر در ماه رصد کرد.

¹³★★ او افزود: "دسترسی به فرکانس‌های پایین‌تر امواج گرانشی از سطح ماه می‌تواند به ما کمک کند محیط‌های میزبان این سیاهچاله‌ها را شناسایی کنیم - کاری که ردیاب‌های زمینی قادر به انجام آن نیستند."

¹⁴★★ علاوه بر ادامه این تحقیقات، جانی با آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی در مطالعه‌ای تحت حمایت ناسا همکاری خواهد کرد تا مقاصد باارزش ماه برای اکتشافات انسانی با اهداف علمی دهه آینده را شناسایی کند.

¹⁵★★ جانی در پانل فیزیک خورشیدی، فیزیک و علوم فیزیکی مشارکت خواهد کرد تا اهداف علمی مرتبط با فیزیک خورشیدی، هواشناسی فضایی، نجوم و فیزیک بنیادی که با حضور انسان در ماه محقق می‌شوند را مشخص کند.

🔭

¹⁶★ جانی گفت: "این لحظه‌ای هیجان‌انگیز در تاریخ است - نه فقط برای مطالعه سیاهچاله‌ها، بلکه برای پیوند مرزهای علمی با عصر جدید اکتشافات فضایی و ماه. ما فرصتی استثنایی داریم تا نسل بعدی دانشجویان را آموزش دهیم که کشفیاتشان هم از ماه الهام خواهد گرفت و هم در آنجا محقق خواهد شد."

منبعphys.org

https://phys.org/news/2025-05-astronomers-evidence-intermediate-mass-black.html


♻️🎧: اخترشناسان شواهد جدیدی از سیاهچاله‌های میان‌جرم کشف کردند

₁★ دانشمندان با تحلیل داده‌های LIGO و Virgo، امواج گرانشی از ادغام سیاهچاله‌های میان‌جرم با جرم ۱۰۰ تا ۳۰۰ برابر خورشید کشف کردند.

₂★ این سیاهچاله‌ها، که به‌عنوان حلقه‌های گم‌شده در تکامل سیاهچاله‌ها شناخته می‌شوند، درک ما از اولین ستاره‌های کیهان را بهبود می‌بخشند.

₃★ رصدخانه آینده LISA می‌تواند این سیاهچاله‌ها را سال‌ها پیش از ادغام ردیابی کند و منشأ آن‌ها را روشن سازد.

₄★ مدل‌های هوش مصنوعی به جداسازی سیگنال‌های امواج گرانشی از نویزهای محیطی کمک کردند.

₅★ این یافته‌ها سنگین‌ترین رویدادهای امواج گرانشی ثبت‌شده را نشان می‌دهند و پنجره‌ای به تاریخ کیهان باز می‌کنند.

₆★ تحقیقات آینده با ردیاب‌های روی ماه می‌تواند محیط‌های میزبان این سیاهچاله‌ها را بهتر شناسایی کند.

🔭



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👾



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

⚙️⚙️⚙️⚙️⚙️⚙️⚙️⚙️


کهن‌ترین اثر انگشت انسانی پیدا شد؛ نشانه‌ای از درک نمادین نئاندرتال‌ها

در دل صخره‌های سنگی نزدیک شهر سگوبیا در مرکز اسپانیا، باستان‌شناسان با کشفی غیرمنتظره روبه‌رو شدند: نقطه‌ای قرمز روی یک تکه سنگ گرانیتی که در نگاه اول شاید چیزی جز یک لکه رنگ به نظر نرسد، اما زیر ذره‌بین علمی، حقیقتی شگفت‌انگیز آشکار شد_یک اثر انگشت انسانی با قدمتی حدود ۴۳ هزار سال.

بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد این اثر احتمالاً توسط یک مرد نئاندرتال بزرگسال برجای گذاشته شده. اگر این نتیجه تأیید شود، با یکی از قدیمی‌ترین اثرانگشت‌های انسانی ثبت‌شده در جهان طرف خواهیم بود.

آن‌چه این یافته را خاص‌تر می‌کند، نه فقط حضور یک اثر انگشت، بلکه زمینه‌ی قرارگیری آن است. رد انگشت با رنگدانه‌ی طبیعی سرخ اُخرا روی سنگی نقش بسته که خودش به طرز عجیبی به چهره‌ی ابتدایی یک انسان شباهت دارد. دانشمندان معتقدند این نقطه‌ی قرمز دقیقاً در محلی قرار دارد که می‌تواند نقش بینی را در میان دو فرورفتگی شبیه ابرو ایفا کند. چنین ترکیبی از نگاه آن‌ها، نشانه‌ای است از درک نمادین و نگاه خلاقانه‌ی نئاندرتال‌ها به محیط اطرافشان.

جالب این‌جاست که این یافته در سال ۲۰۲۲ صورت گرفت، اما جزئیات آن به‌تازگی در مجله‌ی Archaeological and Anthropological Sciences منتشر شده است.

محل کشف اثر در پناهگاه سنگی سن لازارو قرار دارد؛ مکانی که نشانه‌هایی از حضور نئاندرتال‌ها در بازه‌ی ۴۴ تا ۴۱ هزار سال پیش در آن ثبت شده، اما هیچ اثری از حضور انسان‌های مدرن در آن دیده نمی‌شود.

پژوهشگران معتقدند که این سنگ به‌طور عمدی از بستر یک رودخانه‌ی نزدیک برداشته و به پناهگاه آورده شده است. انتخاب آگاهانه‌ی سنگی با ظاهر چهره‌گون، و افزودن رنگ برای برجسته‌کردن بخش خاصی از آن، می‌تواند نشانه‌ای از توانایی تصویرسازی ذهنی و تفکر نمادین نئاندرتال‌ها باشد_توانایی‌هایی که تا همین چند دهه پیش تصور می‌شد تنها در انسان‌های امروزی وجود دارد.

البته همه کارشناسان با این تفسیر موافق نیستند. برخی مانند بروس هاردی، انسان‌شناس دانشگاه کنیون، با وجود پذیرش عمدی بودن استفاده از رنگ، درباره‌ی جنبه‌ی نمادین آن تردید دارند. به‌گفته‌ی او، ممکن است آن‌چه امروز به‌نظر ما نمادین می‌آید، در اصل ناشی از تفسیری مدرن بر یک عمل ساده‌ی باستانی باشد.

با این حال، این کشف یک قطعه‌ی دیگر به پازل درک ما از نئاندرتال‌ها اضافه می‌کند_موجوداتی که تا همین چند دهه پیش، صرفاً به‌عنوان شکارچیانی زمخت شناخته می‌شدند، اما حالا نشانه‌هایی از ذهنی پیچیده، خلاق و حتی هنرمند در آنان دیده می‌شود. کشف چنین رد انگشتی، شاید صدایی باشد از دل گذشته، که می‌گوید: ما نیز می‌فهمیدیم،

Livescience

https://www.livescience.com/archaeology/43-000-year-old-human-fingerprint-is-worlds-oldest-and-made-by-a-neanderthal



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👽



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm3️⃣3️⃣2️⃣2️⃣

👽👽👽👽




پدیده پیش رونده شرجی ( رطوبت سنگین ) از سمت دریا به ساحل در روزهای گرم سال یکی از پدیده های جالب، عجیب و در عین حال ترسناکی است که به یکباره حجم عظیمی از توده های رطوبت و شرجی از سمت دریا به سوی ساحل روانه می شود که در تصویر مشاهده می کنید.
این ویدیو از بلندی های شهرستان کنگان از صنایع پارس جنوبی ضبط شده است




کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👽



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🔘🔘🔘🔘🔘🔘🔘🔘🔘



روش جدید تولید میون‌ها با لیزرهای فوق‌کوتاه و پرتوان

🌌 دو روش تولید میون با استفاده از پرتوهای الکترون پرانرژی. دو مسیر ممکن برای تولید میون با استفاده از پرتوهای الکترون پرانرژی شتاب‌دار شده توسط میدان بیدار لیزر وجود دارد: یکی از طریق فرآیند بت-هیتلر (BH) و دیگری از طریق واپاشی مزون‌های پیون. میون‌های تولید شده از طریق فرآیند BH انرژی بالاتری دارند و تمایل به انتشار در جهت پرتو الکترون ورودی دارند، در حالی که میون‌های حاصل از واپاشی مزون پیون انرژی کمتری دارند و به صورت یکنواخت در زاویه جامد ۴π توزیع می‌شوند. اعتبار: Zhang و همکاران.

¹★ میون‌ها ذرات بنیادی شبیه به الکترون‌ها هستند، اما سنگین‌ترند و بسیار سریع (در عرض چند میکروثانیه) واپاشی می‌کنند. مطالعه میون‌ها می‌تواند به آزمون و اصلاح مدل استاندارد فیزیک ذرات کمک کند و همچنین ممکن است پدیده‌ها یا اثرات جدیدی را آشکار سازد.

²★ تاکنون، تولید میون‌ها در محیط‌های آزمایشگاهی عمدتاً با استفاده از شتاب‌دهنده‌های پروتون انجام شده است که ابزارهای بزرگ و پرهزینه‌ای هستند. میون‌ها همچنین می‌توانند از پرتوهای کیهانی ناشی شوند که ذرات پرانرژی منشأ گرفته از فضای خارجی هستند و می‌توانند با اتم‌های جو زمین برخورد کنند و میون‌ها و سایر ذرات ثانویه را تولید کنند.

³★ پژوهشگران آکادمی مهندسی فیزیک چین (CAEP)، آزمایشگاه گوانگدونگ، آکادمی علوم چین (CAS) و سایر مؤسسات اخیراً روش جدیدی برای تولید میون‌ها در محیط آزمایشگاهی با استفاده از لیزر فوق‌کوتاه و پرتوان معرفی کرده‌اند.

⁴★ این روش که در مقاله‌ای در Nature Physics منتشر شده است، به بازدهی بالایی تا ۰٫۰۱ میون به ازای هر الکترون ورودی دست یافته است.

⁵★ یوکیو گو، نویسنده مشترک مقاله، به Phys.org گفت: «میون‌ها هم در تحقیقات فیزیک پایه و هم در تحقیقات فیزیک کاربردی نقش مهمی ایفا می‌کنند.»

⁶★ «به طور کلی، میون‌ها از پرتوهای کیهانی یا شتاب‌دهنده‌های پروتون به دست می‌آیند. اولی به دلیل شار بسیار کم (کمتر از ۱ بر سانتیمتر مربع در دقیقه) محدود است و دومی به دلیل امکانات محدود و هزینه‌های عملیاتی بالا محدودیت دارد. با بهره‌گیری از توسعه سریع فناوری تقویت پالس چیرپ (CPA)، در حال حاضر بر اساس فناوری شتاب میدان بیدار لیزر (LWFA)، الکترون‌ها می‌توانند در عرض چند سانتیمتر تا سطح GeV شتاب بگیرند.»

⁷★ گو و همکارانش با استفاده از تکنیک‌های تقویت لیزر توسعه یافته اخیر، به تولید میون‌ها از طریق برهمکنش الکترون‌های پرانرژی با یک هدف تبدیل پرداختند. مقاله اخیر آنها اولین گزارش از تولید موفقیت‌آمیز میون‌ها در یک آزمایشگاه لیزر است.

⁸★ گو توضیح داد: «برهمکنش بین الکترون‌های پرانرژی و هدف تبدیل یک فرآیند بسیار پیچیده است که شامل بسیاری از فرآیندهای تابش ثانویه مانند پرتوهای گاما، نوترون‌ها، الکترون‌ها و غیره می‌شود.»

⁹★ «از آنجا که سطح مقطع تولید میون‌ها بالا نیست، تأیید تولید میون‌ها با استفاده از طیف‌سنج مغناطیسی و سایر روش‌ها دشوار است و آشکارساز به راحتی توسط آن تابش‌های ثانویه اشباع می‌شود.»

🌌 شماتیک دستگاه آزمایشی. اعتبار: Nature Physics (2025). DOI: 10.1038/s41567-025-02872-2

¹⁰★ بنابراین، برای تأیید اینکه ذرات تولید شده توسط لیزر فوق‌کوتاه و پرتوان آنها واقعاً میون هستند، پژوهشگران مجبور شدند روش جایگزینی را ابداع کنند که به طیف‌سنج مغناطیسی متکی نباشد. در نهایت، آنها توانستند میون‌ها را با اندازه‌گیری طول عمر واپاشی سکون آنها (یعنی مدت زمانی که قبل از واپاشی در حالت سکون زندگی می‌کنند) شناسایی کنند.

¹¹★ گو گفت: «از یک طرف، چون میون‌ها طول عمری در محدوده میکروثانیه دارند، می‌توانند از تداخل تابش‌های ثانویه فوری اجتناب کنند. از طرف دیگر، طول عمر میون‌ها (۲٫۲ میکروثانیه) یک سیگنال فیزیکی منحصر به فرد است که به راحتی می‌تواند از سایر زمینه‌های تصادفی همزمان متمایز شود.»

¹²★ آزمایش اثبات مفهومی انجام شده توسط گو و همکارانش به نتایج بسیار امیدوارکننده‌ای دست یافت.

🪐 نتایج و پیامدهای تحقیق

¹³★ با استفاده از روش‌های پیشنهادی، محققان توانستند طیف عمر ذرات تولید شده را به وضوح تشخیص دهند. طیف مشاهده شده با طول عمر شناخته شده میون‌ها مطابقت داشت که تأیید می‌کند آنها واقعاً موفق به تولید میون شده‌اند.

¹⁴★ گو اظهار داشت: «برای اولین بار توانستیم یک منبع میون را در پلتفرم جدیدی در آزمایشگاه لیزر تولید کنیم.»

¹⁵★ «به بازدهی ۰٫۰۱ میون به ازای هر الکترون (μ/e) دست یافتیم. به عنوان مثال در این آزمایش، بازده تولید میون می‌تواند به ۱۰⁷ میون در هر پالس برسد. در اطلاعات تکمیلی مقاله، بازده میون‌های سطحی و میون‌های واپاشی شده را در شرایط آزمایشی فعلی برآورد کرده‌ایم که انتظار می‌رود به ۱۰³ میون بر ثانیه برسد.»

🔭


¹⁶★ «این منبع جدید میون، امکان انجام تحقیقات مرتبط با میون (مانند رادیوگرافی میون پرانرژی، μSR، MIXE و غیره) را در آزمایشگاه‌های لیزری کوچک فراهم می‌کند و بدین ترتیب مانع ورود به تحقیقات کاربردی میون را به شدت کاهش می‌دهد.»

🪐 چشم‌انداز آینده

¹⁷★ روش جدیدی که توسط این تیم تحقیقاتی ابداع شده است، به زودی می‌تواند تولید کارآمد میون‌ها را در آزمایشگاه‌های کوچکتر با تکیه بر فناوری لیزر ممکن سازد. این دستاورد می‌تواند افق‌های جدیدی را برای تحقیقات مرتبط با میون بگشاید و به نتایج و دستاوردهای تازه‌ای منجر شود.

¹⁸★ گو در ادامه افزود: «در مرحله بعد، ابتدا تحقیقات عمیق‌تری روی توزیع طیف انرژی و توزیع زاویه‌ای این منبع میون انجام خواهیم داد.»

¹⁹★ «سپس برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا از این منبع میون برای انجام مطالعاتی مانند رادیوگرافی نقطه‌ای میون، شتاب‌دهی تمام-نوری میون و برانگیختگی هسته‌ای با میون استفاده کنیم.»

منبعphys.org

🔭

🎧: روش جدید تولید میون‌ها با لیزرهای فوق‌کوتاه و پرتوان

₁★ دانشمندان روشی نوین برای تولید میون‌ها در آزمایشگاه با لیزرهای فوق‌کوتاه و پرتوان ابداع کردند.

₂★ این روش از شتاب‌دهی الکترون‌ها با لیزر و برهمکنش آن‌ها با هدف تبدیل برای تولید میون استفاده می‌کند.

₃★ میون‌ها با دو فرآیند تولید می‌شوند: یکی با انرژی بالا و دیگری از واپاشی مزون‌های پیون.

₄★ محققان با اندازه‌گیری طول عمر ۲٫۲ میکروثانیه‌ای میون‌ها، تولید آن‌ها را تأیید کردند.

₅★ این تکنیک بازدهی بالایی دارد و تا ۰٫۰۱ میون به ازای هر الکترون تولید می‌کند.

₆★ این روش می‌تواند تحقیقات میون را در آزمایشگاه‌های کوچک‌تر ممکن کرده و کاربردهایی مثل رادیوگرافی را گسترش دهد.

🔭

کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها❤️❤️



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🌙🌙🌙🌙


تصویر جالبی از ماه در نیویورک😀




کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👾👾



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🪐🪐🪐🪐🪐🪐



به گفته ناسا احتمالا در آینده حلقه های زحل از بین خواهد رفت

هر چیز زیبایی ناپایداره .. حیف اون همه قشنگی😢



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها🛸



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🪐🪐🪐


صحنه ای نادر از برخورد رعد و برق با رنگین کمان که توسط دوربین در بریتانیا ضبط شده است😍



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها🐈



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

جنین سه روزه با ۸ سلول که شبیه یک گل زیباست🌸

💬Dr.ParisaTaherzadeh



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها🐱



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🟡🔵🟢🩷🔴🟤



سنگ‌ریزه‌های کوچک، یکی از عجیب‌ترین جهان‌های کهکشان را خلق کردند

🌌 تصویر هنری از شکل‌گیری تیلوس (اعتبار: T. Müller/MPIA/HdA/CC BY-SA)

¹★ سنگ‌ریزه‌های باقیمانده از تشکیل یک ستاره، رشد یکی از عجیب‌ترین و خشن‌ترین جهان‌هایی که بشر تاکنون شناخته را تغذیه کرده‌اند.

²★ این جهان معروف، تیلوس یا WASP-121b نام دارد - یک غول گازی فراخورشیدی در فاصله حدود ۸۸۰ سال نوری که آنقدر به ستاره میزبانش نزدیک است که جو آن پر از ابرهای فلز تبخیرشده است.

³★ اکنون مشاهدات جدید نشان می‌دهد این جهان - یکی از پر مطالعه‌شده‌ترین‌ها در راه شیری - از غبار و سنگ‌هایی ساخته شده که زمانی به دور ستاره می‌چرخیدند، زمانی که سیستم هنوز در سال‌های اولیه شکل‌گیری خود بود.

⁴★ شاهدی قطعی؟ مونوکسید سیلیکون - ابرهای سنگ تبخیرشده. با استفاده از تلسکوپ جیمز وب، تیمی از اخترشناسان این مولکول را در جو این سیاره فراخورشیدی شناسایی کردند، همراه با آب، مونوکسید کربن و متان.

🌌 تصویر هنری از تیلوس (اعتبار: Engine House VFX)


⁵★ توماس اونز-سوما، اخترشناس دانشگاه نیوکاسل استرالیا که این تحقیق را رهبری کرده، توضیح می‌دهد: "نسبت فراوانی کربن، اکسیژن و سیلیکون بینشی درباره چگونگی شکل‌گیری این سیاره و مواد تشکیل‌دهنده آن ارائه می‌کند."

⁶★ تیلوس حدود ۱.۷۵ برابر شعاع اما تنها ۱.۱۶ برابر جرم مشتری است و به دور ستاره‌ای زرد-سفید به نام دیلمون می‌چرخد که ۱.۵ برابر خورشید ما شعاع دارد. این سیاره با مداری سریع تنها در ۳۰ ساعت به دور ستاره می‌چرخد. آنقدر به ستاره نزدیک است که در حال تبخیر شدن است و جو آن بر اثر گرمای شدید متورم شده است.

⁷★ هنگام چرخش به دور دیلمون، تیلوس از بین ما و ستاره عبور می‌کند که آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای مطالعه تبدیل کرده است. بخشی از نور ستاره از جو متورم سیاره عبور می‌کند و توسط مولکول‌های موجود در آن تغییر می‌کند. اخترشناسان می‌توانند با دقت این سیگنال‌های کوچک را بررسی کنند تا بفهمند کدام مولکول‌ها مسئول این تغییرات هستند.

🌌 تصویری از مدار تیلوس به دور دیلمون (اعتبار: Patricia Klein)

⁸★ تیلوس نمونه‌ای از "مشتری‌های داغ" است - غول‌های گازی که در فاصله‌ای به طرز حیرت‌آوری نزدیک به ستاره‌های میزبان خود قرار دارند. این سیارات هنوز یک معما هستند: آنها نمی‌توانند در چنین مدارهای نزدیکی شکل بگیرند، زیرا تابش و بادهای ستاره از تجمع گاز جلوگیری می‌کنند. توضیح پیشرو این است که آنها در فاصله دورتری شکل گرفته و سپس به سمت داخل مهاجرت کرده‌اند.

⁹★ اولین تشخیص مونوکسید سیلیکون در جو یک سیاره فراخورشیدی در مقاله‌ای در سال ۲۰۲۲ توصیف شد. تشخیص این مولکول بسیار دشوار و نادر است. اما ترکیب مولکول‌ها در جو تیلوس بود که به اونز-سوما و تیمش کمک کرد محل تولد این سیاره فراخورشیدی را کشف کنند.

¹⁰★ ستاره‌ها از ابرهای متراکم گاز مولکولی متولد می‌شوند. با چرخش آنها، مواد در یک دیسک مرتب می‌شوند که به تغذیه ستاره در حال رشد کمک می‌کند. وقتی ستاره به اندازه کافی قدرتمند شود که مواد را با بادهای خود پراکنده کند، رشد آن متوقف می‌شود و مواد باقیمانده در دیسک به صورت سنگ‌ریزه‌های کوچک غبار و یخ به هم می‌چسبند و سیارات را تشکیل می‌دهند.

¹¹★ در فواصل نزدیک‌تر به ستاره میزبان، یخ به گاز تصعید می‌شود. این منطقه به نام "خط یخ" یا "خط برف" شناخته می‌شود و یخ‌های مختلف نقاط تصعید متفاوتی دارند.

¹²★ با مطالعه نسبت‌های مولکولی در جو تیلوس، محققان نتیجه گرفتند که این سیاره فراخورشیدی در فاصله‌ای از ستاره خود شکل گرفته که متان به شکل گاز بوده، اما یخ آب هنوز منجمد باقی مانده بود.

¹³★ در منظومه شمسی، این فاصله بین مدارهای مشتری و اورانوس قرار دارد. دیلمون از خورشید ما داغ‌تر است، بنابراین این فاصله برای تیلوس باید حتی بیشتر باشد - که نشان می‌دهد این سیاره مسیر طولانی‌ای را برای رسیدن به موقعیت فعلی خود مهاجرت کرده است. این همچنین از بهترین شواهد موجود درباره چگونگی شکل‌گیری و تکامل مشتری‌های داغ است.

¹⁴★ اما یک راز دیگر هم وجود دارد. متان در سمت شب سیاره که همیشه از دیلمون دور است، شناسایی شد. متان در دمای بالا ناپایدار است و در سمت روز داغ سیاره قابل تشخیص نیست. با حرکت به سمت شب، انتظار می‌رود در همان ارتفاع غیرقابل تشخیص باقی بماند.

¹⁵★ بنابراین، فراوانی متان در لایه‌های بالایی جو شبانه‌ی تیلوس نشان‌دهنده فرآیندهای جوی جالبی است. محققان معتقدند این پدیده ناشی از «اختلاط عمودی» است - جریان‌های قوی صعودی که متان را از اعماق جو به لایه‌های بالایی منتقل می‌کنند، جایی که توسط تلسکوپ جیمز وب قابل تشخیص است.

🔭

¹⁶★ اونز-سوما می‌گوید: «این یافته، مدل‌های دینامیکی سیارات فراخورشیدی را به چالش می‌کشد. به احتمال زیاد باید این مدل‌ها را اصلاح کنیم تا بتوانند اختلاط عمودی شدیدی که در سمت شب کشف کرده‌ایم را بازتولید کنند.»

¹⁷★ اگرچه تیلوس یکی از پر مطالعه‌ترین سیارات فراخورشیدی از میان نزدیک به ۶۰۰۰ سیاره تأیید شده تا امروز است، اما این جهان عجیب و در حال ذوب هنوز اطلاعات زیادی درباره سیارات راه شیری به دست می‌آوریم

منبع:sciencealert


https://www.sciencealert.com/tiny-pebbles-created-one-of-the-most-extreme-worlds-in-the-galaxy

📋 این تحقیق در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.

🔭


₁★ تیلوس، سیاره‌ای غول‌پیکر در فاصله ۸۸۰ سال نوری، از سنگ‌ریزه‌های دیسک اولیه ستاره‌اش شکل گرفته است.

₂★ تلسکوپ جیمز وب مونوکسید سیلیکون و مولکول‌هایی مثل آب و متان را در جو این سیاره شناسایی کرد.

₃★ این سیاره که به ستاره‌اش بسیار نزدیک است، جوی پر از فلزات تبخیرشده و متورم دارد.

₄★ تیلوس در فاصله دوری از ستاره شکل گرفته و سپس به مدار نزدیک کنونی‌اش مهاجرت کرده است.

₅★ فراوانی متان در سمت شب سیاره نشان‌دهنده جریان‌های جوی قوی و اختلاط عمودی است.


🔭

کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👽



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha🛸
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️


ثبت تصاویری زیبا از چهره حشرات از فاصله نزدیک!👽



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👽



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید👆


@farzaminiha😍
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

🪐🪐🪐🪐🪐


کشف بلوک سازنده کلیدی حیات در دیسک سیاره‌ ساز

🌌 تصویر هنری از دیسک گاز و غبار حول یک ستاره جوان با حفره‌ای بزرگ که توسط یک سیاره غول‌پیکر در حال شکل‌گیری ایجاد شده است. گاز متانول گرم که دیواره حفره غباری را دنبال می‌کند، برجسته شده است. این مولکول‌ها از یخ‌های غنی از مواد آلی نشأت می‌گیرند که توسط تابش ستاره گرم شده و به گاز تبدیل می‌شوند. کشف متانول و ایزوتوپ‌های آن، این ایده را تأیید می‌کند که یخ‌های
میان‌ستاره‌ای می‌توانند فرآیند تشکیل دیسک‌های سیاره‌ساز را تحمل کنند. اعتبار: CfA/M. Weiss


¹★ اخترشناسان نوع نادری از متانول (یک نوع الکل) را در یک دیسک سیاره‌ساز کشف کرده‌اند که گامی حیاتی در درک چگونگی شکل‌گیری حیات فراتر از زمین محسوب می‌شود. این یافته جزئیات مهمی درباره ترکیب شیمیایی یخ در دیسک‌های سیاره‌ساز و مولکول‌های آلی که توسط دنباله‌دارها به سیارات (از جمله در منظومه شمسی ما) منتقل می‌شوند، ارائه می‌دهد.

²★ اگرچه اخترشناسان قبلاً شواهدی از مولکول‌های پیچیده‌تر در دیسک‌های سیاره‌ساز حول ستارگان دیگر یافته بودند، اما این کشف جدید اولین بار است که ایزوتوپ‌های نادر متانول در چنین دیسک‌هایی شناسایی می‌شوند. ایزوتوپ‌ها نسخه‌های مختلفی از یک عنصر یا ترکیب شیمیایی هستند که تعداد پروتون‌های یکسان اما تعداد نوترون‌های متفاوتی دارند.

³★ "الیس بوث" از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین (CfA) که این مطالعه را رهبری کرده، می‌گوید: «یافتن این ایزوتوپ‌های متانول بینش اساسی درباره تاریخچه مواد لازم برای ساخت حیات در زمین ارائه می‌دهد.»

⁴★ این تحقیق که در The Astrophysical Journal Letters منتشر شده، ایزوتوپ‌های متانول را حول ستاره HD 100453 کشف کرده است - ستاره‌ای با ۱.۶ برابر جرم خورشید که حدود ۳۳۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. محققان از داده‌های آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما (ALMA) در شیلی استفاده کردند.

⁵★ دانشمندان این دیسک‌های سیاره‌ساز را به عنوان آزمایشگاه‌هایی می‌بینند که مقادیر مولکول‌های آلی پیچیده موجود هنگام تشکیل سیارات و دنباله‌دارها را نشان می‌دهند.

⁶★ "لیزا وولفر" از مؤسسه فناوری ماساچوست به عنوان نویسنده همکار می‌گوید: «کشف متانول در این کوکتل ستاره‌ای واقعاً دلیل شادی است. باید بگویم که سن بیش از یک میلیون سال این ستاره (HD 100453) کیفیت بسیار خوبی دارد.»

⁷★ چه چیزی این کشف را ممکن ساخت؟ جرم بیشتر HD 100453 نسبت به خورشید باعث شده دیسک سیاره‌ساز حول آن گرمتر باشد. این گرما مولکول‌هایی مانند متانول را در فاصله‌های دورتر از ستاره به حالت گازی نگه می‌دارد و ALMA می‌تواند آنها را شناسایی کند. در مقابل، ستارگان کم‌جرم‌تر مانند خورشید دیسک‌های سردتری دارند که متانول در آنها به صورت یخ قفل شده و ALMA قادر به تشخیص آن نیست.

⁸★ نسبت متانول به سایر مولکول‌های آلی ساده در HD 100453 تقریباً مشابه نسبت مشاهده‌شده در دنباله‌دارهای منظومه شمسی ماست. این شباهت امکان یادگیری درباره تاریخچه سیاره خودمان را با مطالعه این جهان‌های اولیه دورتر تقویت می‌کند.

⁹★ به طور خاص، این تحقیق نشان می‌دهد که یخ‌های درون دیسک‌های سیاره‌ساز - که ماده اولیه برای تشکیل دنباله‌دارها هستند - غنی از مولکول‌های آلی پیچیده می‌باشند.

¹⁰★ "میلو تموک" از رصدخانه لیدن هلند به عنوان نویسنده همکار می‌گوید: «این تحقیق از این ایده حمایت می‌کند که دنباله‌دارها ممکن است نقش مهمی در انتقال مواد آلی ضروری به زمین در میلیاردها سال پیش داشته باشند. شاید آنها دلیل اصلی شکل‌گیری حیات - از جمله ما - در اینجا بوده‌اند.»

¹¹★ اگرچه متانول قبلاً در چندین دیسک ستاره‌ساز شناسایی شده بود، اما کشف ایزوتوپ‌های متانول (که ۱۰ تا ۱۰۰ برابر کم‌یاب‌تر هستند) گامی مهم محسوب می‌شود، زیرا تأیید می‌کند که این دیسک‌ها احتمالاً غنی از مولکول‌های آلی دیگری هستند که هنوز در HD 100453 شناسایی نشده‌اند، از جمله اسیدهای آمینه ساده و قندهایی مانند گلیسین و گلیکولآلدهید.

¹²★ سطوح بالای متانول در این دیسک احتمالاً از لبه داخلی حلقه غباری در فاصله حدود ۱.۵ میلیارد مایلی ستاره (معادل ۱۶ برابر فاصله خورشید تا زمین) نشأت می‌گیرد.

منبعphys.org🔭



https://phys.org/news/2025-06-key-block-life-planet-disk.html


کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها👽



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢

💫💫💫💫💫💫



سنگین‌ترین گسیلنده‌ی پروتون: نوع جدیدی از هسته‌ی اتمی کشف شد

🌌 این مطالعه بخشی از رساله‌ی دکتری هِنا کُکّونِن است. اعتبار: تُمّی ساسی

¹★ واپاشی پرتوزای هسته‌های اتمی از آغاز پژوهش‌های هسته‌ای، یکی از ارکان اصلی فیزیک هسته‌ای بوده است. اکنون سنگین‌ترین هسته‌ای که از طریق گسیل پروتون واپاشی می‌کند، در آزمایشگاه شتاب‌دهنده‌ی دانشگاه ییوِسکولِا در فنلاند اندازه‌گیری شده است. مقاله‌ی این پژوهش به‌عنوان بخشی از یک همکاری بین‌المللی با مشارکت متخصصان فیزیک هسته‌ای نظری نوشته شده و در ۲۹ مه ۲۰۲۵ در مجله‌ی نیچر کامیونیکِیشِنز منتشر شد.

²★ هِنا کُکّونِن، پژوهشگر دکتری دانشگاه ییوِسکولِا، می‌گوید: «گسیل پروتون شکل نادری از واپاشی پرتوزاست که در آن، هسته یک پروتون منتشر می‌کند تا گامی به سوی پایداری بردارد.»

🪐 مطالعه‌ی هسته‌های عجیب دشوار است، اما غیرممکن نیست

³★ این هسته‌ی جدید، سبک‌ترین ایزوتوپ شناخته‌شده از عنصر آستاتین با نام ۱۸۸At است که از ۸۵ پروتون و ۱۰۳ نوترون تشکیل شده است. مطالعه‌ی چنین هسته‌های عجیبی به دلیل نیمه‌عمر کوتاه و مقطع تولید پایین، بسیار چالش‌برانگیز است و به روش‌های دقیقی نیاز دارد.

⁴★ کالّه اورانِن، پژوهشگر آکادمی دانشگاه ییوِسکولِا، توضیح می‌دهد: «این هسته در یک واکنش گداخت-تبخیر با تابش پرتوهای یونی ۸۴Sr به یک هدف نقرۀ طبیعی تولید شد. ایزوتوپ جدید با استفاده از دستگاه‌های آشکارساز در جداساز پس‌زنی RITU شناسایی شد.»

🪐 یافته‌های جدید درباره‌ی هسته‌های سنگین

⁵★ علاوه بر نتایج آزمایشگاهی، این مطالعه یک مدل نظری را برای تفسیر داده‌های اندازه‌گیری شده گسترش داد. بر اساس این مدل، این هسته را می‌توان به‌صورت بسیار کشیده، یعنی «به شکل هندوانه»، تفسیر کرد.

⁶★ کُکّونِن می‌گوید: «ویژگی‌های این هسته نشان‌دهنده‌ی تغییر روند در انرژی پیوندی پروتون ظرفیتی است. این پدیده احتمالاً با نوعی برهمکنش توجیه می‌شود که پیش‌ازاین در هسته‌های سنگین دیده نشده بود.»

🌌 داده‌های واپاشی اندازه‌گیری‌شده برای ۱۸۸At. اعتبار: نیچر کامیونیکِیشِنز (۲۰۲۵). DOI: 10.1038/s41467-025-60259-6

⁷★ این پژوهش بخشی از رساله‌ی دکتری کُکّونِن و ادامه‌ی مستقیم کار علمی او در پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشدش است، جایی که او موفق به کشف نوع جدیدی از هسته‌ی اتمی به نام ۱۹۰-آستاتین شد. مقاله‌ی مربوط به این کشف در سال ۲۰۲۳ در مجله‌ی فیزیکال ریویو C منتشر شد.

⁸★ کُکّونِن می‌افزاید: «کشف ایزوتوپ‌های جدید در جهان نادر است، و این دومین باری است که من فرصت مشارکت در ساختن تاریخ را داشته‌ام. هر آزمایشی چالش‌برانگیز است، و انجام پژوهش‌هایی که درک ما را از مرزهای ماده و ساختار هسته‌های اتمی بهبود می‌بخشد، حس فوق‌العاده‌ای دارد.»

منبعphys.org🔭

https://phys.org/news/2025-06-heaviest-proton-emitter-atomic-nucleus.html



₁★ دانِشمندان دَر آزمایِشگاه شِتاب‌دَنده‌ی دانِشگاه ییوِسْکُلِا دَر فِنلاند، سَنگین‌ترین هَسته‌ای را که با گَسیل پُروتون واپاشی می‌کُنَد، کَشف کَردَند.

₂★ این هَسته، ایزوتوپ ۱۸۸آستاتین اَست که از ۸۵ پُروتون و ۱۰۳ نُوترون تَشکیل شُده و نِیمه‌عُمر کُوتاهی دارَد.

₃★ پِژوهِشگران با تَواندَن پُرتوهای یونی به هَدَف نُقره، این هَسته را تَولید و با دَستگاه‌های آشکارسَاز شناسایی کَردَند.

₄★ مُدل نَظَری این پِژوهِش نِشان می‌دَهَد که هَسته شَکلی کِشیده مِثل هِندوانه دارَد.

₅★ کَشف این ایزوتوپ نَشان‌دَهَنده‌ی تَغییرات جَدید دَر اِنرژی پُروتون و بَرهَمکُنش‌های ناشِناخته دَر هَسته‌های سَنگین اَست.

₆★ این پِژوهِش، بخشی از رِساله‌ی دُکتُری هِنا کُکّونِن اَست که قَبلاً هَسته‌ی دیگَری را هَم کَشف کَرده بود.

₇★ این کَشف، دَرک ما را از ساخْتار هَسته‌های اَتُمی و مَرزهای ماده عَمیق‌تر می‌کُنَد.



کانال علمی نجومی ماورای فرازمینی ها🐰



https://www.tg-me.com/joinchat-SOSSquf1wQIBqWJ4

کانال ما رو به دوستان خود معرفی کنید🤔


@farzaminiha👽
#Author_sm🔢🔢🔢🔢