Сегодня делали видео для проекта «100 татар шигыре, 1924-2024» в Jadidfest.
Внезапно Гузель Закирова выбрала там стихотворение Хасана Туфана о его посещении театра оперы. Джалиль был казнен в 1944-м, жена Туфана Луиза - в 1955-м. Его историю мы тоже включим в сборник комиксов о татарских семьях.

БЕЗ ҖӘЛИЛГӘ БАРДЫК
Исемең кебек гүзәл бинаңда мин
Беренче кат әле, беренче...
«Алтын чәч»не карыйм бүген, Җәлил,
Сагына-сагына синең үзеңне.

Дәшкән идең безне яңа өйгә.
Баралмадым, туры килмәде.
Бүген менә, бүген килдем сиңа,
Бу өең дә яңа бит әле.

Син карыйсың минем йөрәгемнең
Нишләгәнен үтә күргән күк:
— «Ә син ничек үзең генә бүген,
Ә Луиза кайда?»—дигән күк.

Шундый озак, озын юллардан соң
Гүя менә тагын бергә без.
Бу йортыңның мәрмәр баскычыннан
Гүя менә төшеп киләбез.

Бүген синең ишегең ачылган көн,
Истә калсын күпкә — озакка.
Урамга көз килгән. Шактый салкын,
Чыкма, Муса, озатма.

Танышларым кайта Операдан,
Җитәкләшеп, парлап, гөрләшеп.
Ә мин кайтам — аның үлми калган
Истәлеге белән серләшеп.

Дус-ишләрем кайта парлы-парлы,
Минем дә бар иде — юк менә.
Җитәкләшкән, култыклашкан барысы.
Ә минем кул, Муса, буш менә.

Подстрочник в комментах.

Выставка о Марселе Салимжанове в Национальном музее.
Реформатор театра беседует с великим писателем Аязом Гилязовым. На заднем плане - Сеннобазарная мечеть без минарета. На переднем - огромная мемориальная доска Тукая на ныне не существующей гостинице «Болгар».

Ходил аж на три спектакля.
Умырзая,
Тесла,
Тапшырылмаган хатлар.

Что добавить, от первого ждешь подробного разбора, второй занятный, но как будто не про электричество, но хороший.
"Письма" - доказательство. что инсценировки - самый неблагодарный жанр. Особенно если это касается текста, жестко привязанного к эпохе. А это 1936 год. Можно представить. что на дворе 1979-й. Но за пределами остается множество, казалось бы, социалистических текстов, без которых, однако, тяжело добиться нового контекста.
Хочется про Аделя Кутуя самого. Футурист, полгода сидел под следствием, вернулся, написал сначала лирическую повесть о свободной женщине, а потом - детскую агитку, которая в этом году получила две "Золотые маски". Плюс дружба с Такташем, Туфаном... Говорят, у Рустема Кутуя был свой вариант "Писем", где кое-что про отца пояснялось.

Айдар Ниязов җитәкчелегендәге Милли музыка оркестры солистлары заманында музыкасы, иҗаты тыелган, репрессия чорына игътибарын юнәлткән шәхесләр әсәрләреннән торган концерт әзерли.

24 ноябрь, 18:00дә Милли китапханә конференц-залына килегез.

🎼 Узган елгы концертның язмасы

Найдено новое длинное татарское слово, потеснись, «канәгатьләндерелмәгәнлегегездәндер»

Забавное фото, как будто это Җәүдәт абый и есть.
Материал с ХII Международной конференции по компьютерной обработке тюркских языков TurkLang 2024.
Что извлек из девятичасовой сессии - объяснительный искусственный интеллект лучше всего учить тюркским языкам.

Вообще, пару дней назад объяснял литературоведам, что когда у них появится способ быстро расшифровывать арабскую графику, процесс возврата дореволюционной литературы существенно ускорится. Они отвечали, что такие проги достаточно криво, мол, работают и переводят. Ну, всему свое время. Когда-то и картофели изображали в кино астероиды.

Җанлы күргәзмәгә опен-колл.
"JadidFest"ка килеп, "җанлы" күргәзмәдә катнаш!

Һәр гаиләдә диярлек әти-әнидән һәм әби-бабайлардан калган күңелгә якын нәрсәләр бар. Китап, беләзек, дисбе, сүз - алар буыннан-буынга күчеп, җылы хатирәләрне саклап торалар.

Күргәзмәдә һәр теләгән кеше гаиләсе яки үзе өчен кадерле булган әйбер турында сөйли алачак. Күргәзмә - шартлы, ягъни бер вакыт аралыгында - бер кешенең тарихын тыңлыйбыз.

Катнашыр өчен:
1. Яндекс - форманы тутыр: https://forms.yandex.ru/u/6721f48d5d2a064a35b9d81a/
2. Мирасыңа бәйле булган әйберне JadidFest"ка алып кил.
3. Тарихы турында сөйлә.

Опенколл на «живую» выставку.

Приходите на JadidFest и участвуйте в «живой» выставке!
Почти в каждой семье есть семейные реликвии от родителей, бабушек и дедушек. Книга, браслет, диск, слово – они передаются из поколения в поколение, храня теплые воспоминания.
На выставке каждый сможет рассказать о своей семье или о том, что ему дорого. Выставка условная, то есть мы слушаем историю одного человека за определенный период времени.

Для участия:
1. Заполните форму: https://forms.yandex.ru/u/6721f48d5d2a064a35b9d81a/
2. Принесите на JadidFest предмет, связанный с вашим наследием.
3. Расскажите историю.

Готовим спектакль к Jadidfest, заметки на полях.

Выпускник ВГИКа Ильдар Урманче, старший сын Баки Урманче, известен, как аниматор. К примеру, он нарисовал мультфильм по повести Валерия Медведева «Баранкин, будь человеком».

Бронзовая модель XV Фестиваля фильмов для детей и юношества в Венеции 1963 года.

Предзаказ комикса.
Мы собрали больше 80 тысяч, Регина посмотрела "Казанга Тукай кайткан", так что хочется довести это дело до конца.

Готовим спектакль к Jadidfest, он будет вечером 23 ноября, заметки на полях.

Мужа Зайнап Хасани, с которым они делали издательство "Гасыр", Ахметгарая, репрессировали. Дети умерли - на фронте, от тифа, от головной и сердечной боли.

Зайнап ханым жила в Голубой мечети - в советское время там проживали в одной большой квартире 9 семей. У Хасани было две комнаты.

Jadidfest. Буыннар
23-24 ноябрь, Милли китапханә

Иҗади экспериментлар мәйданы, ачышлар һәм шәһәрчеләр фестивале үз эшен башлый. Быел Jadidfest буыннар темасына багышланган. Заманча татар мәдәнияте никадәр дәрәҗәдә элеккеге буыннар тәҗрибәсенә нигезләнгән? Үткән буыннарны без инкарь итә алабызмы? Мирасны заманчалаштыру яисә музейда калдыру дөресрәкме? Бу сорауларга җавапларны театр, музыка, сәнгать, күргәзмә, китаплар ярдәмендә табарга тырышырбыз.

23 ноябрь
12:00-20:00. Фойе. Нәшриятлар һәм рәссамнар ярминкәсе.
12:00 Кофе-пойнт, икенче кат. Буыннар күргәзмәсе.
13:30 Татар халык уеннары. Хөррият тирәсендә.
15:00 Күргәзмә залы: акрын уку һәм фикер алышу. Ризаэддин Фәхреддинның «Тәрбияле бала»сы турында Айгуль Тимер, Лилия Галиәхмәтова, Рәмзия Галимова,  Чулпан Галиәхмәтова, Динара Әхмәт, Фагилә Шакирова сөйләшә.
16:30 Күргәзмә залы. Нәсел микрофоны: стендап — буыннар буйлап сәяхәт. Ерак бабалар һәм үсмер балалар безнең турыда шаярта.
18:00 Конференц-зал. «Бөтен туганнарга бездән сәламнәрне тапшыр». Хат алышу турында спектакль. Регистрация буенча.

24 ноябрь
12:00-20:00. Фойе. Нәшриятлар һәм рәссамнар ярминкәсе.
12:00 Кофе-пойнт, икенче кат. Буыннар күргәзмәсе.
12:00 Конференц-зал. Видео-проект. 100 татар шигыре, 1924-2024.
13:00. Күргәзмә залы. Лекторий.
13:00 «Ясалма фәһем (интеллект) һәм гаилә: ChatGPT кебек технологияләр өй тормышын ничек үзгәртә?». Райнур Хәсәнов, Бөтендөнья татар яшьләре форумы рәисе.
14:00 «Акъәби безгә нәрсәне васыять итә?» (Әмирхан Еникинең «Әйтелмәгән васыять» әсәре буенча). Ландыш Әбүдәрова, язучы, журналист, «Казан утлары» журналының җаваплы сәркатибе.
15:00 «Төркиядә табылган татар эзләре:  дин әһелләренең мөһаҗирлектәге дәвамчылары». Айзирәк Гәрәева-Акчура, язучы, журналист.
16:00 Ачык сөйләшү: «Югалган көндәлек гадәтләр».  Гыйләҗевлар, Лероннар.
17:00 Кофе-пойнт, икенче кат. Комикслар җыентыгын тәкъдим итү һәм тарату.
18:00 Конференц-зал. Концерт. Милли музыка оркестры солистлары. Композиторлар: Солтан Габәши, Салих Сәйдәшев, Шамил Шәрифуллин, Бату Мөлеков, Миләүшә Хәйруллина, Айдар Ниязов.

Фестиваль Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы ярдәмендә уза.

52сагыш - Төн Җил Яңгыр

Рәдиф Кашапов - җыр, тавыш
Ания Фәйзрахманова - тавыш

Исследовав слоукор, техно и индитронику, наш казанский дуэт погружается в татарский шугейз на тему ночей, ветров и дождей.

https://band.link/52ton

Есть пара мест на завтрашнюю экскурсию по Старо-Татарской слободе. Туристов уже поменьше, деревья не заслоняют панорамы, экскурсовод заполнен информацией о творческих династиях. Пишите в личку @rrradif