Telegram Web Link
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Тиккелей эфирден
10.09.2025
6👍3
Rustem Sarsenbaevich
https://youtube.com/@qaraqalpaqbaqsilar?si=ml1oWu_uH4BFRxlF
Ассалаўма әлейкум YouTube каналыма ағза болып қоллап қуўатлап жибериң халқым🙏🙏🙏
👍65
ҚЫССАХАН ҚОСЫҚШЫЛАР ҲӘМ ШАЙЫРЛАР.

Қыссаханлар менен қосықшылар қарақалпақ халық
жыршыларының бир топарына киреди. Олар ел аралап
басылған китапларды оқып ҳәм шайырлардың шығар-
ған мақтаўларын, айтысларын ҳәм халық қосықларын
даўысқа салып айтып жүретуғын көпшиликке тамаша
беретуғын, саз өнериниң ийеси халық жыршыларының
бири—халықтың қыссахан ҳәм қосықшылары болады.

Қыссаханлар қарақалпақларда жыраўлар менен бақсы-
лардан кейин яғный жазыў өнеринен кейин пайда бол-
ған сөз өнериниң шеберлери. Бул арабша „қысса“ (по-
весть) парсыша кван (хан) деғен еки сөзден қуралып
„қыссахан“ болған „кван“ „оқыў“ яки „оқыўшы“ мә-
нисинде. Мысалы: газетхан-газета оқыўшы, әзейимқан,.
палкерлик қылыўшы. Мына төмендеги сөзлер де усын-
дай мәнистен қуралған. Сазенде—саз шертиўши, гөйен-
де—қосық айтыўшы, сазенде-гөйенделер яғный саз шертип, қосық айтыўды кәсип қылыўшы адамлар.

Демек,
қыссахан китап оқып кәсип қылыўшы адамлар деген
сөз.

"Әл қысса" сөзи араб тилиндеги мәниси әңгимениң,
ўақыяның сөйлеп берилген мәнисине ийе болады.
Қарақалпақ қыссаханлары қыссаны оқый баслағанда
қыссахан қара сөзи—насырын "әл қысса“ деп баслайды
демек мынаў айтатуғын сөздиң мәниси дегенди түсин-
дирмекши болады. Ал, соңғы ўақытлары қыссаханлар
қысса оқығанда „Әлқысса“ деген сөздиң орнына „алға-
рез“ деген сөз бенен алмастырылған.

Әбдиқәдир----------------------1870-1928
Аббаз шайыр---------------------1898
Ажинияз шайыр-----------------1824-1878
Абдулла қыссахан------------1885-1948
Аяпберген шайыр---------------1880-1936
Әўезмурат шайыр----------------1863-1938
Атамурат Айекешов қыссахан-1905
Әлибек—қыссахан —--------- 1896
Айзада Қыз қыссахан------- 1899
Айқыз қыссахан —------------1888
Балтабай қыссахан---------— 1898
Бийби Айша қыссахан------ 1895
Бердимурат қыссахан —------1895
Гүлмурат шайыр------------— 1832-1897
Дәлибай Хожа қыссахан
Дәўлетияр қыссахан
Дәўлетияр Қасимов шайыр---1905
Есеке Хожа қыссахан------— 1869
Ешимурат қыссахан
Ж а ңа б а й палўан {косықшы, шайыр}--1883-1925
Имаматдин қыссахан
Избасар Фазылов қосықшы---1908-1961
Исмет қыссахан
Қазақбай шайыр---------------- 1880-1946
Кәраматдин Изекеев---------— 1895-1960
Қәўендер қыссахан------------- 1895-1917
Қаримолла Абишев қыссахан 1900-1936
Қайып қыссахан
Қоразбек шайыр---------------— 1855-1910
Күнхож а шайыр —--------------- 1799-1880
Қулмурат шайыр
Қулымбет шайыр---------------- 1852-1912
Мәдирейим мокеим------------- 1885
Мәмбетнияз (молла) қыссахаи шайыр— 1868-1920
Мамыт жан қыссахан —------— 1893
Қазы Мәўлик Бекмуҳаммед улы {Маудид қазы} шайыр— 1885-1950
Минаж—шайыр қыссахан---------- 1905
Өтеш шайыр —------------------------ 1828-1902
Омар шайыр —------------------------ 1879-1922
Рам шайыр (Арзиев)--------------- 1898-1960
Рәм шайыр {Рәмберген Хожамбергенов}---------— 1915
Садық шайыр------------------------- 1890
Сәпиўра Жайылбек қызы (шайыр)---------------------- 1892-1915
Сарыбай шайыр —------------------— 1830-1898
Сейфилғәбит—шайыр--------------- 1865-1938
Сейтирза қыссахан —---------------— 1900
Сейтирза Сейдрасулев--------------- 1910
Сыдық шайыр —------------------------1857-1917
Турсын Хожа қыссахан------------- 1880-1950
Халмурат Қабасан қыссахан------—
Ҳилал мақсым —---------------------— 1900-1948
Хожанияз шайыр —------------------— 1842-1905

🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼

ҚЫССАХАН ЖОЛЫ ҲАҚҚЫНДА МАҒЛЫўМАТ.

Қыссахан жолы ямаса усы өнер қарақалпақ халқының миллий атқарыўшылығында жыраў ҳәм бақсышылық пенен түби бир үш нәрўан шақаларға мегзейди. Қайсы бир әдебий шығарманы ондағы сөзлерди тыңлаўшыларға сулыў ырғақларда жеткерип бериў бәлки, усы саз асбапларынан бурын пайда болған болса тәжжип емес.


@baqsilar
6👍2
Forwarded from “Til bilimdonlari” tanlovi 🇺🇿 Rasmiy boti
🇺🇿 “Til bilimdonlari” tanlovida pul yutuqlarini yutib oling.

💰 Tanlov sovrin jamg‘armasi 96 million so‘m!


🔹Talaba va o‘quvchilarning ijtimoiy faolligini oshirish markazi 21-oktabr “O‘zbek tili bayrami” kuni munosabati bilan respublika tanlovini e’lon qiladi!

Tanlovda ishtirok etish👇

https://www.tg-me.com/tiluzbot?start=209724051
1
2025/10/21 18:01:56
Back to Top
HTML Embed Code: