Telegram Web Link
درسگفتار (آفلاین)
درآمدی بر فلسفه‌ی سیاسی تحلیلی؛‌ مفاهیم کلیدی
۲- عدالت و اقتدار سیاسی
به‌هدایت امید کریم‌زاده
طول دوره: ۶ جلسه‌ی ۲ ساعته

در این دوره به معرفی مهم­ترین نظریه­ ها و مفاهیم درباره‌ی عدالت و اقتدار سیاسی می‌پردازیم. بحث­های مربوط به چیستی عدالت و چگونگی تحقق آن، تنش میان آزادی و عدالت، حدود و معقولیت بازار آزاد و امکان دستیابی به عدالت در آن، و لزوم یا عدم لزوم دخالت دولت در توزیع خواسته­های اجتماعی از مهم­ترین و مناقشه­برانگیزترین مسائل فلسفه‌ی سیاسی معاصر در سنت تحلیلی بوده است.
 
 در جلساتی که درباره‌ی عدالت سخن می­گوییم موضوع بحث را به تنش­ها و تفاوت‌های نظریه­های عدالت رالز (Rawls) و نوزیک (Nozick) اختصاص خواهیم داد. ابتدا این نظریه­ها را به گونه­ای فشرده اما حتی­الامکان دقیق معرفی خواهیم کرد و سپس خواهیم کوشید شباهت­ها و تفاوت­های آن دو را با ارجاع به مبانی فکری هریک توضیح دهیم. فهم درست مواضع این دو فیلسوف سیاسی زمینه را برای پاسخ دادن به برخی از مسائلی که بالاتر مطرح کردیم، آماده می­کند.

بخش دوم دوره به معرفی مفهوم اقتدار سیاسی (Political Authority) اختصاص خواهد داشت. در این بخش پس از ایضاح مفهوم اقتدار سیاسی و تفاوت آن با سایر مفاهیم اقتدار در دوران جدید، برخی نظریه­های اصلی اقتدار سیاسی را به اجمال معرفی خواهیم کرد و سپس می­کوشیم مفهوم Public Reason را که مهم­ترین بحث­های مربوط به اقتدار سیاسی در دوران جدید حول­و­حوش آن شکل گرفته است، تا حدودی روشن کرده و برخی از مشکلات نظری آن را توضیح دهیم.

جلسه‌ی ۱: 
-   نظریه‌ی عدالت رالز: عدالت توزیعی
جلسه‌ی ۲:
-   رالز و منتقدانش: Libertarians, Communitarians, …
جلسه‌ی ۳:
-   نظریه‌ی سیاسی نوزیک: عدالت در بستر حقوق طبیعی
جلسه‌ی ۴:
-   نوزیک و منتقدانش: نقد نظریهٔ استحقاق نوزیک (Entitlement Theory)
جلسه‌ی ۵:
-   اقتدار سیاسی در فلسفه‌ی سیاسی جدید
جلسه‌ی ۶: 
-   نظریه‌ی Public Reason و نقد آن

برخی منابع:
 
-A theory of Justice-John Rawls
-State, Anarchy and Utopia-Robert Nozick
-Rawls-Samuel Freeman
-John Rawls and a Theory of Justice-Thomas pogge
-The Cambridge Companion to Nozick's 'state, Anarchy and Utopia'-Bader & Meadowcroft
-State, Anarchy and Utopia: An Advanced Guide-Lester Hunt
-The Routledge Handbook of Libertarianism-Brennan, van der Vossen and Schmidtz
-The Oxford Handbook of Political Philosophy-David Estlund
-Self-ownership, Freedom and Equality-G. A. Cohen
-Rescuing Justice and Equality-G. A. Cohen
-Justice for Hedgehogs-Ronald Dworkin
-The Feminist Critic of Liberalism-Marta Nussbaum
-What is Political Philosophy-Charles Larmore
 
امید کریم زاده فارغ التحصیل کارشناسی ارشد فلسفه در گرایش منطق از دانشگاه علامه‌ی طباطبایی و دکترای فلسفه‌ی تحلیلی از پژوهشگاه دانش‌های بنیادی است. او برای آماده‌سازی پایان‌نامه‌ی دکتری خود تحت عنوان «معرفت­شناسی اختلاف­نظر: نقد یکتایی و مصالحه­ گرایی» یک سال و نیم  را در دانشگاه­های راتگرز و ییل در ایالات متحده‌ی آمریکا گذراند و مدتی در آنجا به تحقیق و تدریس نیز مشغول شد، در بازگشت به ایران به عضویت هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی درآمد و تاکنون در این دانشگاه به تدریس مشغول بوده است. از حوزه‌های پژوهشی او علاوه بر معرفت­شناسی تحلیلی، می‌توان به فلسفه‌ی سیاسی، فلسفه‌ی اخلاق و فلسفه‌ی ذهن نیز اشاره کرد که در آنها به تدریس دانشگاهی نیز اشتغال دارد. از دیگر علائق جدّی او مارکسیسم تحلیلی است، به ویژه پژوهش­هایی که فیلسوفان تحلیلی معاصر درباره‌ی اقتصاد سیاسی و نظریه‌ی تاریخ مارکس عرضه کرده‌اند. او تا به امروز مقالات گوناگونی در مجلات علمی-پژوهشی داخلی و بین­المللی منتشر کرده است و همچنین دو کتاب ترجمه و نخستین کتاب تألیفی او با عنوان «معرفت‌شناسی اختلاف نظر» از سوی انتشارات هرمس در دست انتشار است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
درباره‌ی سیاست استتیک:
۲- حس‌پذیری رنج
به‌هدایت مهسا اسداله‌نژاد
طول دوره: ۷ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
درباره‌ی سیاست استتیک:
۲- حس‌پذیری رنج
به‌هدایت مهسا اسداله‌نژاد
طول دوره: ۷ جلسه‌ی ۲ ساعته

تئودور آدورنو در درس‌گفتارهایی درباره‌ی فلسفه‌ی اخلاق (۱۹۶۳) از ملاقاتی با افسری از ارتش آلمان می‌نویسد که در تلاش برای ترور هیتلر مشارکت داشت. از انگیزه‌ی افسر سؤال پرسیده می‌شود. افسر پاسخ می‌دهد که دیگر نمی‌توانست در آن موقعیت زندگی کند. آدورنو می‌نویسد به باور او در این کنش مقاومت، در این واقعیت که چیزها دیگر تحمل‌پذیر نیستند و تو خود را ملزم می‌دانی، فارغ از آن‌که چه نتایجی برای خودت و احتمالاً دیگرانی چون تو به همراه می‌آورد، آنها را تغییر دهی همان دقیقه‌ای هست که ناعقلانیت یا بهتر بگوییم وجهِ ناعقلانیِ کنش اخلاقی سروکله‌اش پیدا می‌شود: دقیقه‌ای که مقاومت خودش را در آن می‌یابد. از دید آدورنو ناعقلانیتِ کنشِ مقاومت در این است که تصمیمِ افسرِ ارتش در زنجیره‌ی علی حوادث خانه ندارد و صرفاً یک «تکانه‌» است. هر تکانه و ضربه‌ای «فراذهنی و معنایی‌ست. فراسویِ حوزه‌ی آگاهی می‌رود؛ حوزه‌ای که تکانه را {هم} این‌همان می‌کند». تکانه تکین و ناعقلانی باقی می‌ماند.

همانطور که در دوره‌ی پیش دیدیم، امر مطلقِ کانتی امکان‌بخش کنش اخلاقیِ خودآیین بود. قوه‌ی حکم تأملی نیز قرار بود تا در مواجهه با هنر استتیک به آشکارگیِ توان اخلاقی‌ عمل‌کردن بینجامد. امر مطلق اما برای آدورنو به‌طور پیشینی استوار نمی‌شود، بلکه مبتنی‌ست بر تجربه‌ی تاریخی رنج. هم‌چنین نه دلیل غایی‌ست و نه امری نامشروط؛ بلکه به وجود عینی رنج و واقعیتی که آن را ایجاد کرده، بستگی دارد. رنج در مقامِ امر مطلق نیرو وارد می‌کند، نیرو برای آزادانه و خودآیین عمل‌کردن.

آدورنو دربرابر نظریه‌یِ عقلانیِ خودآیین‌شدن و بیرون‌آمدن از چترِ سلطه، از نظریه‌ی استتیکیِ خودآیین‌شدن دفاع می‌کند. قلمرو استتیکی یعنی همان‌جایی که نیرویِ حس‌پذیری می‌تواند فعال شود، تکانه می‌تواند ایجاد گردد، رنج می‌تواند سخن بگوید و حقیقت زیر بارِ آگاهی این‌همان‌ کننده خاک نمی‌خورد. در زمانه‌ی غلبه‌ی صنعتِ فرهنگ که تمامیِ کدهایِ فعال‌کردنِ حس‌پذیریِ انسانی تصاحب‌ شده‌اند، آیا هنوز می‌توان قلمرویی استتیکی، فی‌المثل در ادبیات، در هنر و شاید در جاهایِ دیگر، یافت که قسمی رهایی را ممکن کند؟

در این دوره تلاش می‌کنیم مسیری از نظریه‌ی استتیکِ تئودور آدورنو ترسیم کنیم که در مصاف با نظریه‌ی کانت (و دیگر فلاسفه‌یِ پساکانتی) به شکلِ دیگری از خودآیینی می‌اندیشد. هرچند هم‌چنان خودتعین‌بخشیِ خودآیین در افق‌اش قرار دارد، اما برای خودآیینی وجهِ متافیزیکیِ مثبتِ علَی قائل نمی‌شود. این رنج است که موجب حرکت است. آیا رنج می‌تواند ما را به مقاومت دربرابر نیروهایی که خودآیین‌شدن ما را ناممکن می‌کنند، فرا بخواند؟ آیا رنج هنوز هم حس می‌شود؟‌
 
جلسه‌ی اول و دوم: دیالکتیک منفی هم‌چون قسمی از زندگی
 
جلسه‌ی سوم: صنعت فرهنگ و قاب‌بندیِ امر محسوس
 
جلسه‌ی چهارم: محتوای حقیقیِ هنر، نفی شباهت و انکار تفسیر
 
جلسه‌ی پنجم: توپوگرافی منفیت؛ امر زشت، امر زیبا، امر والا
 
جلسه‌ی ششم: خودآیینی استتیکی در مصاف با خودآیینی عقلانی
 
جلسه‌ی هفنم: وعده‌ی گذرایِ هنر: نجات استتیکی و عدالت ترمیمی

مهسا اسداله‌نژاد، متولد ۱۳۶۹، دانش‌آموخته‌ی دکتریِ جامعه‌شناسی سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس است. عنوان پایان‌نامه‌ی ارشد او «تخیل و امکان نقد واقعیت عینی؛ مطالعه‌ی موردی هانری کربن و استلزامات سیاسی و اجتماعی عالم مثال» نام داشت. او در این پایان‌نامه به دنبال آن بود تا نشان دهد که چگونه تخیل فعال در سنتِ فلسفه‌ی اسلامی (عالم مثال) به واقعیت‌گریزی اجتماعی و سیاسی منتهی می‌شود و در ازایِ این واقعیت‌گریزی چه جهان سیاسی-اجتماعیِ‌ِ باطنی‌گرایی خلق می‌کند. او در پایان‌نامه‌ی دکتری به مطالعه‌ی تاریخ شکل‌گیری دولت جمهوری اسلامی، از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸، پرداخته است. در دوره‌ی کلی‌ای که در موسسه‌ی بیدار قرار است برگزار شود، بازگشتی به بحث تخیل صورت می‌گیرد. این بار اما مسئله این است که تخیل فعالِ انتقادی چگونه می‌تواند به سیاستی انتقادی، و نه سیاستی باطنی‌گرا،  منجر شود. در واقع تخیل که نقش بسیار مهمی در ساختِ استتیکی جامعه ایفا می‌کند، چطور می‌تواند سیاستی انتقادی پیش بکشد. حوزه‌ی مطالعاتی و نوشتاری او اندیشه‌ی سیاسی، اندیشه‌ی انتقادی و تاریخ معاصر ایران است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
نگاهی به تحول فقر و سیاست‌های فقرزدایی در ایران امروز
به‌هدایت کوثر کریمی‌پور
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
نگاهی به تحول فقر و سیاست‌های فقرزدایی در ایران امروز
به‌هدایت کوثر کریمی‌پور
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

چرا فقر مطلق در سال‌های اخیر در کشور افزایش یافته‌است؟ در فضای بحران‌زده‌ی دهه‌ی سوم قرن جدید، تحریم‌، رکودهای اقتصادی پی‌در‌پی، کاهش اعتماد عمومی به دولت، افزایش ناآرامی‌ها و اعتراضات، و تغییرات اقلیمی، در کنار عدم توانایی نظام رفاهی کشور در تاب‌آور کردن اجتماعات محلی برای مقابله با این بحران‌ها، سهم بزرگی در افزایش نرخ فقر مطلق در ایران داشته‌اند. هم‌اکنون، بسته به نحوه‌ی محاسبه در ایران بین ۲۳ تا ۳۰ میلیون نفر در فقر مطلق  و بیش از ۵۰ میلیون نفر زیر خط کفاف زندگی می‌کنند. همچنین یک میلیون سالمند، ۲/۴ میلیون کودک زیر شش سال و ۴ میلیون کودک شش تا هیجده سال در کشور در سه دهک اول درآمدی هستند و تحت پوشش هیچ یک از نهادهای مساعدتی (کمیته‌ی امداد یا بهزیستی) قرار ندارند. پاسخ به سؤال مطرح شده می‌تواند در چهار ساحت، که البته تحلیل جزیره‌ایِ اثرشان بر فقر ناممکن است، بگنجد: ساحت‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی-اجتماعی و اجرایی. در این دوره ضمن تحلیل فقر به عنوان پدیده‌ای پیچیده و کلیتی به هم پیوسته، تمرکز را بر ساحت اجرا خواهیم گذاشت.

امروزه دستگاه‌های متعددی در ایران، به صورت مستقیم و غیرمستقیم به حمایت اجتماعی از افراد و گروه‌های اجتماعی فقیر و آسیب‌پذیر و مناطق محروم پرداخته و در این راستا سیاست‌گذاری می‌کنند. به طور مثال، وزارت اقتصاد در پی تک‌رقمی کردن تورم است، سازمان برنامه و بودجه برنامه‌هایی برای رشد اقتصادی ۵ درصد و بیکاری زیر ۱۰ درصد دارد، وزارت رفاه برنامه‌ی ایجاد سالانه یک میلیون شغل پایدار و اشتغال عمومی فارغ‌التحصیلان را پی گرفته است، کمیته‌ی امداد و بهزیستی در پی گسترش پوشش و افزایش کفایت خدمات ارائه شده هستند، سازمان هدف‌مندی به دنبال افزایش پرداخت‌های نقدی به خانوارهای آسیب‌پذیر است، بانک مرکزی افزایش دسترسی دو دهک پایین به تسهیلات قرض‌الحسنه را پیگیری می‌کند، وزارت‌های بهداشت و آموزش و پرورش برنامه‌های متعددی برای رفع فقر بهداشت، سلامت و آموزش را در دست اجرا دارند، وزارت کشور به سامان‌دهی اتباع فاقد هویت می‌پردازد، و همچنین در کنار وزارت راه و شهرسازی در حال اجرای طرح‌هایی برای سامان‌دهی سکونت‌گاه‌های غیررسمی است.

در این میان، نهادهای حاکمیتی نیز، همچون ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان، به طور جداگانه به اجرای طرح‌های متعددی در راستای فقرزدایی می‌پردازند. فهرست دستگاه‌های مشارکت‌کننده در برنامه‌های فقرزدایی و تاب‌آورسازی اما از این نیز فراتر می‌رود و شامل دستگاه‌هایی چون معاونت امور زنان، سازمان امور شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، بنیاد شهید و امور ایثارگران، بنیاد مسکن، و وزارت ورزش و جوانان نیز می‌شود. جدا از دستگاه‌های مرتبط، انواع یارانه‌های نقدی و کالابرگ‌ها، و از آن کلان‌تر، آن‌چه اخیراً با عنوان بحث‌برانگیز «یارانه‌ی پنهان» بر زبان‌ها افتاده، نیز به صورت بالفعل یا بالقوه، بخشی از نظام فقرزدایی کشور را تشکیل می‌دهند.
 
در این درسگفتار، در چهار جلسه افزایش فقر مطلق در ایران معاصر را بررسی می‌کنیم. ابتدا با رویکردی انتقادی نگاهی به چگونگی پایش فقر در دهه‌های بعد از انقلاب انداخته و با تکیه بر تحلیل‌های عمدتا کمی موجود نشان می‌دهیم نرخ فقر مطلق و توزیع آن در ایران چه تغییراتی کرده است. پس از آن، در جلسه‌ی دوم، نگاهی گذرا به تاریخچه‌ی نهادهای دولتی و فرادولتی مرتبط با حوزه‌ی فقر می‌افکنیم و تلاش می‌کنیم نقشه‌ای از ذی‌نفعان حوزه‌ی فقر در ایران امروز ترسیم کنیم. در این نقشه نگاهی هم به عدد و رقم‌های بودجه‌ای خواهیم انداخت تا ببینیم کدام سازمان و کدام‌یک از ابعاد فقر چندبعدی، چه مقدار از بودجه‌ی عمومی دولت را به خود اختصاص می‌دهند.

در جلسه‌ی سوم، پدیده‌ی «یارانه‌ی پنهان» و طرح‌هایی را که در راستای بازتوزیع این ثروت، به خصوص با رویکرد فقرزدایی، در سال‌های اخیر ارائه شده تحلیل می‌کنیم. در آخرین جلسه، در گفتگو و مشارکت با یکدیگر و بر اساس آن‌چه در سه جلسه‌ی اول مرور شد، به این می‌پردازیم که در جایگاه‌هایی چون سیاست‌گذار، قانون‌گذار، پژِوهش‌گر، فعال اجتماعی، فعال رسانه‌ای، یا خیّر و نیکوکار چگونه می‌توان به کاهش فقر و افزایش تاب‌آوری اجتماعات محلی اندیشید و در راستای آن قدم برداشت. 
 
👇
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school

@bidarschool
@bidarcourses

درمورد مدرس👇
کوثر کریمی‌پور فارغ‌التحصیل دکتری جامعه‌شناسی از دانشگاه مک‌مستر و پسادکتری شبکه‌های پیچیده و علمِ داده‌ی اجتماعی از دانشگاه شهید بهشتی است. او در سال‌های اخیر بر مطالعه در حوزه‌ی فقر و سیاست‌گذاری متمرکز بوده است و از سال ۱۳۹۸ تاکنون، در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه‌ی کشور مشغول به تحقیق بوده است. ترسیم نقشه‌ی فقر در ایران، راه‌اندازی پنجره‌ واحد رفاه اجتماعی، و ایجاد هماهنگی میان ذی‌نفعان این حوزه از طریق تسهیل گفتگو برای شکل‌گیری نهاد اجماع‌ساز، از جمله فعالیت‌هایی است که در همکاری با این نهادها به انجام می‌رساند.

@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
بازخوانی ستاره‌ی رستگاری
اثر فرانتس روزنتسوایگ
به‌هدایت مراد فرهادپور
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
بازخوانی ستاره‌ی رستگاری
اثر فرانتس روزنتسوایگ
به‌هدایت مراد فرهادپور
طول دوره: ۵ جلسه‌ی ۲ ساعته

در میان متفکران و فیلسوفان دهه‌های نخست قرن بیستم، فرانتس روزنتسوایگ تا به امروز چندان نام سرشناسی نیست. اما تأثیرات مستقیم و عمدتا غیر مستقیم آرأ و نظراتش بر فلسفه، الهیات و تمدن مغرب‌رمین و تحولی که در آنها ایجاد کرد، از بسیاری جهات بی‌نظیر است. اندیشه‌ی او نه تنها بر معاصران خود همچون مارتین بوبر تأثیری به‌سزا داشت بلکه نفوذ آن را به خوبی می‌توان در تحول فکری اخلاف او چون گرشوم شولِم، والتر بنیامین و تئودور آدورنو و دیگران مشاهده کرد.
 
روزنتسوایگ در چهل‌سالگی چشم از جهان فرو بست و از این رو آثار بسیاری از او به جا نمانده است. گذشته از مجموعه‌رساله‌های فلسفی‌کلامی او تحت عنوان تفکر جدید و یکی دو کتاب دیگر که از او منتشر شده است، اصلی‌ترین و مهم‌ترین اثرش ستاره‌ی رستگاری است. اگرچه این کتاب در ۱۹۲۲ و در سی و شش سالگی او به چاپ رسید، از هر جهت واجد ویژگی‌های یک شاهکار نهایی است که پس از چندین دهه مطالعه، در پایان عمری کوتاه لیکن در پختگی فکری، نوشته شده است.

ساختار مفهومی ستاره‌ی رستگاری به غایت انتزاعی است و خدا، انسان و جهان (عنوان یکی دیگر از کتاب‌های او) سه مقوله‌ی اصلی آن را تشکیل می‌دهند. این کتاب حاوی انبوهی از ایده‌های فلسفی، کلامی، هنری و انتقادی است که ردپای آنها را می‌توان در تحول کلی نظریه‌ی انتقادی مدرن مشاهده کرد. فقط با نگاهی کوتاه به فصل‌های کتاب می‌توان از حوزه‌های زیر به عنوان محورهای اصلی آن نام برد: تاریخ یونان، تراژدی‌های باستانی و مدرن، نظام‌های فلسفی از افلاطون و ارسطو گرفته تا هگل و نیچه، آثار ادبی نویسندگانی چون گوته و متون مربوط به کتاب مقدس، نقد تمدن‌ها و ادیان گوناگون از هندوئیسم و بودیسم تا یهودیت و مسیحیت.

همانطور که باربارا گالی (مترجم کتاب به زبان انگلیسی) می‌نویسد، خواندن ستاره‌ی رستگاری همان‌قدر مهم است که دشوار. خواندن این شاهکار فلسفی و کلامی غامضْ همانند گوش سپردن به یک سمفونی بزرگ برای نخستین‌بار است. تم‌ها و موتیف‌های اصلی آن- از تولد و حیات نفس گرفته تا تجربه‌ی مرگ، از فلسفه‌های خاور دور تا عرفان یهودی- هربار که خواننده با آنها درگیر می‌شود طنینی نو و ژرف‌تر می‌یابد. این تم‌ها اگر همراه با هم شنیده شوند چیزی را بازنمایی می‌کنند که او «تفکر جدید» می‌نامید.

مراد فرهادپور متولد  تهران در ۱۳۳۷ متفکر، نویسنده و مترجم است. او از دهه‌ی شصت به این‌سو متون گوناگونی را در حوزه‌ی ادبیات و فلسفه، چه در قالب مقاله در نشریاتی چون راه‌ نو، کیان، آدینه و ارغنون؛ و چه در قالب ‌کتاب‌‌ چون عقل افسرده، ۱۳۷۸،  بادهای غربی، ۱۳۸۲ و پاره‌های فکر، ۱۳۸۸ به رشته‌ی تحریر در آورده است. او همچنین از دهه‌ی هفتاد به این سو توامان به ترجمه و تدریس متونِ فلسفی جریان‌های انتقادی غرب، از آثار متفکرینِ مکتبِ فرانکفورت تا دیگر آثارِ فیلسوفانِ جریان‌ساز چون بَدیو، آگامبن و ژیژک پرداخته است. 

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (حضوری)
متن‌خوانی با آیدین کیخایی
مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی
درس‌گفتارهای آدورنو،۲-۱۹۶۱
طول دوره: ۸ جلسه‌ی ۲ ساعته
(این دوره به‌صورت آفلاین ارائه نمی‌شود.)
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (حضوری)
متن‌خوانی با آیدین کیخایی
مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی
درس‌گفتارهای آدورنو،۲-۱۹۶۱
طول دوره: ۸ جلسه‌ی ۲ ساعته
(این دوره به‌صورت آفلاین ارائه نمی‌شود.)

مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی مجموعه‌‌درس‌گفتارهایی است که آدورنو در زمستان ۱۹۶۲-۱۹۶۱ در دانشگاه فرانکفورت ارائه داده است. ماهیت آموزشی درس‌گفتارها ــ که آدورنو بر حفظ آن در هنگام چاپ نیز تأکید داشته ــ مختصات ویژه‌ای به متن بخشیده است. از یک سو، در مقایسه با نوشته‌های آدورنو، متن ساده‌فهم‌تر و ملموس‌تر است. اما از سوی دیگر، اگر به اهداف و رویکرد آموزشی آدورنو توجه نداشته باشیم و آن را به عنوان شرحی مقدماتی بر مواضع نظریِ او بخوانیم، سادگی جای‌اش را به ساده‌انگاری می‌دهد و به بیراهه می‌رویم. به عنوان مثال، چنان که آدورنو در ابتدای جلسه‌ی اول می‌گوید، در بسیاری از موارد محتوای اصلی چگونگی رسیدن به «پرسش‌های مشخص» است، و ایده‌هایی که در پاسخ به این پرسش‌ها طرح می‌شوند، نه تزهایی نهایی، که بیش‌تر بیان‌گرِ امکانات و ظرفیت‌های این شکل از پرسش‌گری‌اند.

به تعبیری می‌توان گفت که اگر نوشته‌های چاپ‌شده‌ی آدورنو را «محصولات» صیقل‌خورده‌ی اندیشه‌ی او بدانیم، درس‌گفتارها نظرگاهی فراهم می‌کند برای دیدنِ «شیوه‌ی تولید» این محصولات: فرایندی که در آن فلسفه و جامعه‌شناسی و نقد هنری در هم‌ می‌آمیزند. و شاید، با توجه به بستر تاریخی و جغرافیایی متفاوتی که دغدغه‌های امروزی ما را رقم زده‌اند، مهم‌تر از بازگو کردن مواضعِ تاریخ‌مند و معینِ آدورنو، کنکاش در ساز و کار همین شیوه‌ی تولید و تلاش برای بازیابی ظرفیت‌ها و رفعِ محدودیت‌های آن باشد.
 
مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی موسیقی شامل دوازده‌ درس‌گفتار است که ما در این دوره‌ی به طور فشرده ــ با برجسته‌ کردن مواردی و حذف بخش‌هایی ــ در هشت جلسه به آنها خواهیم پرداخت. تمرکز بر خوانش مستقیم متن خواهد بود، و مرجع اصلی‌ ترجمه‌ی فارسی تازه‌منتشر‌شده‌ی آن (ترجمه‌ی حسن خیاطی، نشر ققنوس)

آیدین کیخایی عضو هیأت علمی فلسفه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و استاد مدعو اندیشه‌ی اجتماعی و سیاسی در دانشگاه یورک است. زمینه‌ی کار و مطالعات او فلسفه‌ و نظریه‌ی انتقادی با تمرکز بر مارکس و آدورنو است و در حال حاضر مشغول به انجام پرو‌ژه‌‌ای پژوهشی در حوزه‌ی استتیک موسیقی ایرانی است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
قانون بخت
فورتونا و پادفلسفه‌ی ماکیاولی
به‌هد‌ایت نیما علوی
طول دوره: ۹ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح در پست پایین👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
قانون بخت
فورتونا و پادفلسفه‌ی ماکیاولی
به‌هد‌ایت نیما علوی
طول دوره: ۹ جلسه‌ی ۲ ساعته

تصویر ماکیاولی هم، مانند نیچه در تاریخ فلسفه، تصویر غریب و فریبنده­ای است. چهره­ای که از طرفی او را معلم شیطان معرفی می­کند، همانطور که نیچه فیلسوف فاشیست معرفی شده، و از طرف دیگر او را در قامت جمهوری­خواهی تمام­عیار می­نشاند؛ باز هم مانند نیچه که از سوی متفکران رادیکال، فیلسوفی انفلابی قلمداد می­شود. در این دوره می­کوشیم از خلال بعضی از تصاویر متعددی که برای ماکیاولی ساخته­اند، و البته از طریق دو کتاب گفتارها و شهریار او، که یکی به سنت تاریخ­نگاری تعلق دارد و دیگری در سنت به اصطلاح نصایح­الملوک یا سیاست­نامه­نویسی قرار می­گیرد، باری دیگر چهره‌ی او را ترسیم کنیم.

اما دو کتاب گفتارها و شهریار ماکیاولی، هرکدام سنت­های پیشینی که به آنها تعلق دارند را زیر و رو می­کنند. این دو کتاب در حقیقت از گذشته‌ی خود منحرف می­شوند و بدعت می­گذارند. همین، ماده‌ی اصلی ماتریالیسم تاریخی ماکیاولی را می­سازد و نسب آن با پرسش خاستگاه را مشخص می­کند. یکی از نقاط معرف این بدعت، اومانیسم است. نقطه­ای که البته یادآور رویارویی سقراط با اومانیست‌های جهان باستان است. اما ماکیاولی، در مورد تربیت سیاسی، در مقابل سقراط می­ایستد. موضع­گیری ماکیاولی را، با توجه به این که در آثارش تنها یک بار آن هم از ارسطو نام برده، باید در برابر سنت آموزشی و فلسفی پیشینیان­اش دانست.
 
چه‌بسا عده‌ای به درستی بگویند او فیلسوف نیست و بنابراین می‌توانیم اندیشه‌ی او را شکلی از پادفلسفه به حساب آوریم. اندیشه‌ای که نه تنها صاحب هیچ شکلی از هستی‌شناسی نیست، بلکه حتی پایه‌های نظام‌های فلسفی پیش از خودش را به لرزه درآورده است. همین باعث شده تا او را ضد آموزه‌های فلسفی درباره‌ی فضیلت بدانند و در نهایت معلم شیطان خطابش کنند. این (نا)هستی‌شناسی ماکیاولی چگونه تکوین پیدا می‌کند؟ از پی این تصویر از ماکیاولی، از اختلاف در مفهوم اومانیسم آغاز می‌کنیم؛ اومانیسم از جهان باستان به رنسانس.

ماکیاولی در مقام دیپلمات:
 
-          جلسه‌ی اول: رنسانس و اومانیسم
تربیت سیاسی، آموزه­های اخلاقی و تقلید از باستانیان
-          جلسه‌ی دوم: پرسش از فضیلت
سقراط در حد فاصل اومانیسم باستان و رنسانس
 
ماکیاولی در مقام تاریخ­نگار:
 
-          جلسه‌ی سوم: در جستجوی ضرورت
تاریخ لیویوس و تالار با شکوه گذشتگان
-          جلسه‌ی چهارم: مسئله‌ی جمهوری
خلق کثیر و شهریار منجی
 
ماکیاولی در مقام فیلسوف:
 
-          جلسه‌ی پنجم: پادفلسفه و سایه‌ی حقیقت
سوفسطایی افلاطون و پرسش از لاوجود
-          جلسه‌ی ششم: پیشامد همچون بنیاد
باران اتم­ها و شهریارِ آری­گو

ماتریالیسم مواجهه:
 
-          جلسه‌ی هفتم: ویرتو در برابر فضیلت
از اخلاقیات به اخلاق، تکوین به جای بازنمایی
-          جلسه‌ی هشتم: فورتونا، ضرورتِ پیشامد
بخت، قانون و عشق به تقدیر
-          جلسه‌ی نهم: بزنگاه
 
نیما علوی پژوهشگر در حوزه‌ی فلسفه و علوم اجتماعی، کارشناسی خود را در رشته جامعه­شناسی اخذ کرد و تحصیلات خود را در رشته‌ی فلسفه در مرکز تحقیقات فلسفه‌ی مدرن اروپایی در داشگاه کینگزتُن لندن ادامه داد. موضوع پایان­نامه کارشناسی ارشد او مفهوم صیرورت در فلسفه هگل با تمرکز بر آرای پارمنیدس و هراکلیتوس بوده است. او هم‌زمان با فعالیت پژوهشی خود، همکاری‌های متعددی با بخش اندیشه‌ی روزنامه‌های کارگزاران و شرق داشته است. حوزه‌ی مطالعاتی او فلسفه­های افلاطون، اسپینوزا و نیچه با تکیه بر آرإ و تفاسیر ژیل دلوز، فیلسوف معاصر فرانسوی است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
اثر هنری به مثابه نمود خودآئینی؛
درباره‌ی نسبت آدورنو و مدرنیسم هنری
به‌هد‌ایت صابر دشت‌آرا
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
اثر هنری به مثابه نمود خودآئینی؛
درباره‌ی نسبت آدورنو و مدرنیسم هنری
به‌هد‌ایت صابر دشت‌آرا
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

«شعرنوشتن پس از آشویتس یعنی بربریت»؛ نویسنده‌ی این جمله‌ی مشهور همان فیلسوفی است که در جای دیگری گفته‌است: «در فراز و فرود مسیری که عقلانیت طی می‌کند، آدمی به واسطه‌ی هنر از آن امری خبردار می‌شود که عقلانیتْ آن را از حافظه زدوده‌است». هنر در کجای آن مسیر پرپیچ‌وتابی ایستاده‌است که وعده‌ی عقلانیت، فرهیختگی و سعادت را به بربریت محض، به آشویتس، می‌رساند؟ اگر هنر در بیرون چنان مسیری – در لبه‌ی آن، یا چنانکه مصطلح است، در «حاشیه»ی آن – ایستاده و از چیز ازدست‌رفته‌ای حکایت می‌کند که «عقلانیتْ آن را از حافظه زدوده‌است»، پس سخن‌گفتن از این‌همانی شعر و بربریت چه معنایی دارد؟ و اگر هنرْ خود بخشی از چنان مسیری – یا شاید، نقطه‌ی اوج و تحقق آن – محسوب می‌شود، پس اشاره‌کردن به توان یادآورنده‌ی هنر چه وجهی دارد؟

ای‌بسا که چنین پرسش‌هایی در نگاه نخست به پرسش‌هایی عام و فلسفی شباهت داشته باشند، اما حقیقت آن است که این پرسش‌ها به‌ویژه در اثنای مواجهه‌ی آدورنو با یک جنبش هنریِ خاص مطرح می‌شوند، همان جنبش مدرنیستی‌ای که خود چنان آکنده از ابهام‌ و بی‌معنایی‌ است که تشخیص جایگاه دقیق آن در دوگانه‌ی فرهنگ/بربریت ناممکن می‌نماید.
 
در میانه‌ی آن استیلای جهانشمولی که آدورنو آن را به نام «صنعت فرهنگ» می‌شناسد، شکلی از هنر وجود دارد (یا وجود داشته‌است) که با کناره‌گیری از هر محتوای بیرونی، سرگرم تنقیح مداوم فرم خویش می‌شود. و مدعای خودآیینی‌ای که بدین‌سان در هنر مدرنیستی جلوه‌گر می‌شود، در حکم معمایی است حل‌نشدنی که چنانکه خواهیم دید، آدورنو هیچ‌گاه از ارائه‌ی صورت‌بندی‌هایی تازه برای بیان دوباره و دوباره‌ی آن خسته نمی‌شود: دعوی هنر مدرنیستی به خودآیینی، به یک معنا، نمایانگر واپسین امکان مقاومت در برابر دیگرآیینیِ فراگیری است که بر جهان بیرون حاکم شده‌است، و به معنایی دیگر (که شاید روی دیگر معنای نخست باشد) معادل توهم ساده‌لوحانه‌ای است که گریز از تقدیری ناگزیر را نقش می‌زند.

در دوره‌ی حاضر تلاش می‌کنیم تا با تمرکز بر نسبت آرای آدورنو با مدرنیسم هنری، از یک سو، درک دقیق‌تری از صفت‌هایی چون «رادیکال»، «غیرنظام‌مند» و «دیالکتیکی» به دست آوریم (صفت‌هایی که عموماً برای توصیف اندیشه‌ی آدورنو به کار گرفته می‌شوند، اما خود به‌آسانی می‌توانند در ذیل آن ژارگون فلسفی‌ای قرار گیرند که آدورنو از نقد و حتی تمسخر آن ابایی ندارد)، و از سوی دیگر در جهت فهم تنش‌هایی قدم برداریم که اثر هنری مدرنیستی از رهگذر مواجهه با آنها نهایتاً به یک «نمود خودآیینی» بدل می‌شود، نه چیزی بیشتر و نه چیزی کمتر.
 
جلسه‌ی اول: منازعه‌ی آدورنو با هواخواهان هنر متعهد یا هنر سیاسی / تمایز پروژه‌ی زیباشناختی آدورنو از قرائت‌های فرمالیستی از مدرنیسم
 
جلسه‌ی دوم: اثر هنری به مثابه‌ی هم‌نهاده‌ای غیرشناختی / میمسیس و روح به مثابه‌ی قطب‌های هم‌نهادسازی هنری
 
جلسه‌ی سوم: اثر هنری بر متن جهان کالایی / «کالای مطلقْ خود را از ایدئولوژیِ مستتر در فرمِ کالا رها می‌کند»
 
جلسه‌ی چهارم: حقیقت هنر یا حقیقت اثر هنری (نقد ولمر بر آرای آدورنو) / شاهزاده یا قورباغه (نقد آگامبن بر آدورنو)

صابر دشت‌آرا متولد ۱۳۶۵ و دانش‌آموخته‌ی دکتری در رشته‌ی فلسفه از دانشگاه علامه طباطبایی است. عنوان پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری او، به‌ترتیب، «مواجهه‌ی زیباشناختی آدورنو و بنیامین» و «"هسته‌ی منثور اثر هنری" به مثابه‌ی ایده در آثار والتر بنیامین» بوده‌است. دو ترجمه‌ی فارسی به قلم او منتشر شده‌است: گزیده‌ای از مقالات والتر بنیامین با عنوان «دهلیزهای رستگاری: مقالات معرفت‌شناختی» (۱۳۹۵)، و کتابی از جی‌. ام. برنستین با عنوان «تقدیر هنر: بیگانگی زیباشناختی از کانت تا دریدا و آدورنو» (۱۴۰۱).  

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
فرض ناظر ساده‌لوح و باورها و اوهام بی‌صاحب:
اصل لذت در قلمرو فرهنگ
به‌هدایت جواد گنجی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار ( آفلاین)
فرض ناظر ساده‌لوح و باورها و اوهام بی‌صاحب:
اصل لذت در قلمرو فرهنگ
به‌هدایت جواد گنجی
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته

در این دوره می‌کوشیم بحث‌ها را حول محور دو موضوع اصلی سامان دهیم: ۱)مشارکت و تعامل اجتماعی، ۲) باورها و اوهام جمعی.
طبق یک سنت نظری پرطرفدار، جامعه بر پایه مشارکت فعالانه و تعامل انسان‌ها با یکدیگر ساخته می‌شود و به تبع آن، مشکلات و معضلات جامعه نیز از طریق مشارکت و تعامل حل می‌شود. از این منظر، مشارکت و تعامل بی برو برگرد خوب و رهایی‌بخش است و انفعال بی‌هیچ تردیدی بد. فعالیت شرط آزادی است و انفعال علت بندگی. اما امروزه «فعالیت و کنش‌گری و تعامل» خود به اسطوره‌ای سترگ بدل شده است. همه‌جا سخن از مشارکت است. از ناظران و تماشاگران در عرصه‌ی سیاست و هنر و فرهنگ دعوت می‌شود که از جایگاه ناظر محض بیرون بیایند و در همه جا حضوری فعال داشته باشند. هرچه باشد، بهتر آن است فعال باشیم تا منفعل.

اما به راستی «سوژه‌ی فعال» یا «ناظر منفعل» یعنی چه؟ وقتی در یک مناسک دینی، آئین ملی، جشن خانوادگی، مراسم تشریفاتی، رویدادی هنری، تجمعی اعتراضی و نظایر این‌ها شرکت می‌کنیم مشارکت‌های ما از چه جنسی است و چه تفاوت‌هایی میان انواع این مشارکت‌ها وجود دارد؟ یا وقتی در جایگاه یک ناظر و تماشاگر قرار می‌گیریم و مثلا به بازدید یک موزه و گالری می‌رویم، مسابقه‌ای ورزشی تماشا می‌کنیم، به دیدن یک نمایش یا فیلم می‌رویم، برنامه‌های تلویزیونی می‌بینیم، در سایت‌های اینترنتی گشت می‌زنیم عملا در حال انجام چه کاری هستیم و آیا در مواردی از این دست صرفا ناظرانی منفعل محسوب می‌شویم یا مشارکت‌کنندگانی فعال؟ تحلیل بسیاری از باورها، مناسک، اسطوره‌ها و اوهام جمعی می‌تواند نقش انفعال‌های متقابل و رفتارهای انفعالی را در شکل‌گیری و تثبیت فرم‌های زندگی اجتماعی  نشان دهد.

در این زمینه به انواع اوهام و باورهایی برمی‌خوریم که صاحب و مالکی ندارند و به واقع هیچ‌کس آن‌ها را گردن نمی‌گیرد، اما بی‌صاحب بودن این اوهام سبب نمی‌شود که تأثیرگذاری و نفوذشان را از دست بدهند. در نگاه اول ممکن است چنین به نظر رسد که هر وهمی لزوما باید دست‌کم یک صاحب داشته باشد که واقعا به آن وهم باور داشته باشد. ولی با استناد به مصادیق و مثال‌های فراوان می‌توان نشان داد که برخی باورها و اوهام هرگز به خود سوژه تعلق ندارند و همواره متعلق به دیگرانند.

جواد گنجی متولد سال ۱۳۵۶ و فارغ‌التحصیلِ جامعه‌شناسی است. عمده‌ی فعالیت‌های او بر پژوهش و ترجمه در حوزه‌ی روانکاوی و فلسفه به ویژه بر روانکاوی فرویدی-لاکانی متمرکز است. از آثار و ترجمه‌های او می‌توان به همکاری با فصلنامه ارغنون و مجموعه کتاب‌های رخداد، کتاب «گئورگ زیمل» اثر دیوید فریزبی، کتاب «جامعه‌شناسی معرفت و آگاهی‌اش؛ نقد مکتب فرانکفورت از جامعه‌شناسی معرفت»، کتاب «کین‌توزی» اثر ماکس شلر، کتاب «بازگشت امر سیاسی» اثر شانتال موف و کتاب «فلسفه‌ی پول» اثر گئورگ زیمل اشاره کرد. او در دهه‌ی گذشته و در زمینه‌ی تدریس، درسگفتارهای بسیاری را در مؤسسه‌ی پرسش ارائه کرده است.


لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
هنر صدا؛ مفهوم‌ها و کاربست‌ها
به‌هدایت مهدی بهبودی
طول دوره: ۱۲ جلسه‌ی ۲ ساعته

توضیح بیشتر👇
@bidarschool
@bidarcourses
درسگفتار (آفلاین)
هنر صدا؛ مفهوم‌ها و کاربست‌ها ۱
به‌هدایت مهدی بهبودی
طول دوره: ۱۲ جلسه‌ی ۲ ساعته

هنرِ صدا هر کارِ هنری است که از ایده‌ صدا، تجربه یا ادراک صدا، اثر فیزیکیِ صدا، یا آثارِ باقی‌مانده از یک کنشِ صوتی به عنوانِ ماده‌ اولیه‌ خود استفاده کند؛ این هنر به‌راحتی در محدوده‌ تعریف و سنتِ ژانرهای هنریِ موجود نمی‌گنجد. اگر صد سال پیش می‌خواستید‌ تعریفی از «هنرِ صدا» ارائه دهید، به احتمالِ زیاد با تعریفِ امروزِ ما از این هنر فرقی نداشت. هرچند اصطلاح «هنرِ صدا» از دهه ۸۰ میلادی فراگیر شده است، اما رساندنِ مفهوم‌اش هم‌چنان دشوار است. در حالی که نقاشی نقاشی است، صدا صدا است، و مجسمه مجسمه است، هنرِ صدا ممکن است ترکیبی از هر یک و یا همه این‌ها به علاوه‌ رسانه‌های دیگر باشد.

هدف دوره‌ نخست «هنر صدا؛ مفهوم‌ها و کاربست‌ها» این است که در پایان، مخاطبین به شناخت نسبتا جامعی از هنر صدا برسند و آماده شوند تا در این زمینه به کار و خلاقیت بپردازند. در این دوره‌ها از یک طرف، با بازخوانی متون نظری و تاریخی، به بررسی برخی از مفهوم‌های هنر صدا خواهیم پرداخت و از طرف دیگر، با معرفی هنرمندان و بررسی آثار گوناگون از اقصا نقاط جهان، با کاربست‌های این مفهوم‌ها در بستر هنر معاصر آشنا می‌شویم. در این دو دوره علاوه بر کنکاش در مفهوم‌های اساسی صدا، به ۱۷۰ اثرِ هنریِ شنیداری که نیمی از آنها در بیست سال اخیر تولید شده‌اند، می‌پردازیم و درباره‌ رویکردهای فنی و روش‌هایی خواهیم آموخت که هنرمندان در تولید این آثار به‌کار بسته اند. در چهار جلسه‌ نخست، ضمنِ ارائه‌ تعریف‌ها و اصطلاح‌های کلیدی که در شناخت هنر صدا برایمان واجد اهمیت‌ اند، به مقدمات مطالعه‌ صدا و کارکرد آن خواهیم پرداخت.

از جلسه‌ پنجم به بعد بر موضوعاتی چون نوفه، محیط، آوا و زبان، صداهای بدن، صدای ضبط‌شده و موارد دیگر تمرکز می‌کنیم تا در افقی وسیع‌تر با روش‌های گوناگونِ هنرِ ساختن با صدا آشنا شویم. در این بخش از دوره، به هر مبحث در دو جلسه پرداخته می‌شود:

۱) مفهوم‌ها: در این جلسه تلاش داریم هر موضوع را هم از نظر تاریخی توضیح دهیم و هم به نظریات جاری مربوط به آن موضوع که بر گرایش‌های متفاوت هنرمندانِ صدا تأثیر گذاشته بپردازیم.
۲) کاربست‌ها: این جلسه شامل بررسی نمونه‌هایی است که رویکردهای عملیِ گوناگون را در بستر آثارِ هنرمندان نشان می‌دهد و آنها را به میانجی مفهوم‌های مطرح شده در جلسه قبل بازخوانی می‌کند.
 
جلسه‌های اول و دوم: مطالعات نخستین درباره‌ی هنر صدا
ارائه‌ تعاریف بنیادین و تاریخچه‌ مختصر/ بررسی رویکردها و نمونه‌های تاریخی/ ریشه‌شناسی اصطلاحات «هنر صدا»/ خواستگاه استفاده از صدا در هنر/ نسبت موسیقی با هنر صدا/ پنج سوال که می‌توان در موردِ هنرِ صدا پرسید: ۱) قصدِ هنرمند چیست؟ ۲) فضا چه تاثیری بر کارِ با صدا دارد؟ ۳) چه سازمایه‌ها و تکنیک‌هایی برای تولیدِ صدا به کار رفته اند؟ ۴) موضوع یا ایده‌ اصلیِ کار چیست؟ ۵) فرمِ کلیِ کار چگونه است؟

جلسه‌های سوم و چهارم: صدا چگونه کار می‌کند؟
معرفی ویژگی‌های اساسی صدا در مقام یک رسانه‌ هنری: صدا چگونه ساخته می‌شود؟ چگونه رفتار می‌کند، شنیده می‌شود و به ادراک در می‌آید؟/ تشریح علمی عملکرد صدا و زیرساخت‌های پدیده‌ صوتی/ بررسی موضوعاتی چون لرزش، پارامترهای سازنده‌ صدا/ آکوستیک: رفتارِ موج‌های صوتی، شکست، جذب، اتاق‌های بی‌صدا/ ادراکِ شنیداری، اندامِ کورتی، و حلزونیِ گوش/ مکان‌یابی با صدا
 
جلسه‌ پنجم: صداها و طبیعت - مفهوم‌ها
بررسی هنرهای محیطی صدا و ارتباط متقابل با محیط/ بررسی تأثیر فضا بر کار با صدا و نقش محیط
 
جلسه‌ ششم: صداها و طبیعت -کاربست‌ها
هنر صدای محیطی/ پیاده‌روی شنیداری/ صداهای طبیعت:  درونی و بیرونی
 
جلسه‌ هفتم: آوا و زبان - مفهوم‌ها
تعریف آوا به مثابه رابط میان زبان و بدن/ نگاهی به سنت‌های غنایی صدای آواز، صدای دراماتیک، اجرای شعر/ رابطه‌ آنها با هنر صدا و تمایزشان با موسیقی، تئاتر و هنرهای وابسته به آنها/  بررسی امکانات انتقال زبان در هنر صدا از جمله ضبط، فن‌آوری تلفن و هنر دیجیتال

جلسه‌ هشتم: آوا و زبان - کاربست‌ها
ترکیب متن و صدا/ آواهای ضبط‌شده‌ دست‌کاری‌شده یا نشده به روش الکترونیکی/ آواها در فرایند دگرگونی مبتنی بر زمان
 
جلسه‌ نهم: صداهای بدن - مفهوم‌ها
نگاهی به گفتگوی مغز و بدن به مثابه بستر جستجو برای هنر صدا/ بررسی تأثیر فناوری‌های پزشکی صدا بر هنر صدا/ معرفی نمونه‌های تاریخی و رویکردهای تنانه‌ هنر صدا
 
جلسه‌ دهم: صداهای بدن - کاربست‌ها
به صدا در آوردن بدن/ گوش دادن به بدن / گوش دادن با بدن
 
جلسه‌ یازدهم: صدای ضبط‌شده - مفهوم‌ها
آشنایی با فناوری‌های ضبط، دست‌کاری و پخش صدا/  ابزار و کارکردهای جدید پخش در هنر صدا
 
ادامه👇
 جلسه‌ دوازدهم: صدای ضبط‌شده - کاربست‌ها
نگاهی به ویژگی‌های صدای ضبط‌شده در هنر/ بررسی ضبط و پخش صدا و عواملی چون تقویت، تکرار، دست‌کاری/ جغرافیای فضا: حرکت صدا در فضا/ صداهای نمونه‌برداری شده

ادامه👇
مهدی بهبودی هنرمند صدا و اجراگر ساکن تهران است. او از سال ۱۳۷۸ کار روی موسیقی کامپیوتری را آغاز کرد و از سال ۱۳۸۶ بیشتر تمرکزش را روی اجراهای زنده در فضاهای مختلف باز و بسته گذاشت. در کنسرواتوار تهران در رشته‌ آهنگسازی تحصیل کرد و به صورت خودآموخته ریاضی، فیزیک و الکترونیک آموخت. او علاوه بر ساخت پرفورمنس‌ها و اینستالیشن‌ها، بر اجرای آثار آهنگسازانی چون الوین لوسیه، جیمز تنی، جان کیج، نادر مشایخی، پتر آبلینگر و گئورگ نوسباومر کار کرده است. در ده سال گذشته او در بیش از صد پروژه‌ و اجرای شنیداری در شهرهای مختلف ایران، آلمان، اتریش، ایتالیا، یونان و آمریکا به عنوان آهنگساز، هنرمند صدا و اجراگر حضور داشته است. او در سال ۱۳۹۱ مجموعه رویدادهای رادیکال تهران را پایه‌گذاری کرد و از سال ۱۳۹۸ به عنوان مِنتور برای پروژه‌ی جستجوگران شنیداری (sonic explorers) مربوط به بنیاد بتهوون در شهر بن آلمان کار می‌کند. در کارهای او صدا تنها یک کارماده‌ شنیداری با حالت‌های گوناگون فیزیکی نیست، بلکه همواره پدیده‌ای اجتماعی و اخلاقی نیز هست.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: www.tg-me.com/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses
2025/07/09 20:24:51
Back to Top
HTML Embed Code: