Telegram Web Link
📙 دیپلمات نمایشنامه‌نویس!

🔺 انگلستان از آغاز تا پایان سلطنت قاجار، ۲۶ نماینده سیاسی در بوشهر استخدام کرد؛‌ سفیرانی که هیچکدام مسایل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی منطقه را فراموش نکرده و جملگی در کنار فعالیت‌های دیپلماتیک، در گزارش‌ها و خاطرات خود به شکل مفصل به این مسائل پرداخته‌اند.

🔺 یکی از این نمایندگان «سر لوئیس پلی» بود که در سال‌های۱۸۶۳ تا ۱۸۷۲ میلادی در بند بوشهر مشغول فعالیت بود. نام او بیش از یکصد سال است که در پژوهش‌های حوزه نمایش همواره دیده می‌شود.

🔺 یکی از آثار او نمایشنامه مذهبی «حسن و حسین» است که در دو جلد منتشر شده و به روایتی ۳۷ مجلس تعزیه‌ای می‌پردازد. از نگاه او، «اگر موفقیت یک نمایش به میزان تاثیراتی باشد که بر خوانندگان یا تماشاگران خود می گذارد، هیچ نمایشی تاکنون موفق تر از تراژدی جهان اسلام یعنی تراژدی حسین(ع)  نبوده است.»

منبع: جهانشیر یار احمدی،  نقش هنرمندان سیاسی و سیاسیون اهل هنر در تئاتر ایران در دروه قاجاریه، مجله هنر و معماری، تابستان ۱۳۹۰، شماره ۴۵

www.cafetarikh.com/news/36324

🆔 @cafetarikhcom
📙  غارتگر یانکی به روایت روسی

🔺 پشت انبار،‌ مرکز پسماندهای بندری است. نجاست و کثافت و عرق فروشی ها و فاحشه خانه ها و میوه های گندیده و پشت این لایه های نجاست بندری، یکی از تمیزترین و غنی ترین شهرهای جهان. یک سوی شهر شیک و خوش آب و رنگ است و سوی دیگر شرکتهای بین المللی سیگار و شکر، با ده ها هزار کارگر سیاه و اسپانیایی و روس. در میان این ثروتها، باشگاه های آمریکایی قرار دارند و ساختمان فورد و کلی اند بوک.

🔺 اما بلیت فروش ها بیشترند. هزاران نفر از آنان می گردند و میلیون ها بلیت بخت آزمایی را که بر کاغذ سیگار و در کوچکترین قطع ممکن چاپ شده به سوی عابران دراز می کنند. صبح اول وقت برنده ها اعلام شده اند. جایزه های بی شمار نیم کوپلی به جیب زده اند. این دیگر بخت آزمایی نیست بلکه نوعی اعتیاد نیمه قمارگونه با ویژگی های خاص خودش است.

منبع: آمریکایی که من کشف کردم، ولادیمیر مایاکوفسکی

متن کامل را اینجا بخوانید

🆔 @cafetarikhcom
📙 رضاخان چطور زمینه سقوط قوام را مهیا کرد؟

🔺در اواخر دوره قاجار و مقارن با روی کار آمدن رضاخان به دلیل برخی از اشتباهات و اسراف‌کاری‌ها، کشور با کمبود بودجه روبرو شد. در این شرایط دولت به اخذ وام از کشورهای خارجی روی آورد؛ اما به دلایلی نتوانست موفق به اخذ وام شود.

🔺 «با توجه به اوضاع اقتصادی ناامید کننده ایران و سرباز زدن بریتانیا از اعطای کمک، دولت برای نجات خود نیاز مبرمی به حمایت اقتصادی آمریکا داشت. از آنجا که بریتانیا مصمم بود از هر گونه کمک به ایران ممانعت کند، یکی از وام‌های آمریکا به ایران را بلوکه کرد و به بانک شاهنشاهی ایران دستور داد اعتبار دولت قوام السلطنه را تمدید نکند.

🔺اسراف کاری‌های بی‌فایده و گسترده رضاخان وزیر جنگ، دولت را به شدت با کسری بودجه مواجه ساخت و از سویی فقدان بودجه کافی نیز بر مشکلات مالی دولت افزود که در نهایت قوام السلطنه مجبور به استعفا شد و کابینه او در ۲۰ ژانویه ۱۹۲۲ سقوط کرد.

www.cafetarikh.com/news/48432

🆔 @cafetarikhcom
📙 محمدرضا شاه؛ از تولد تا مرگ

🔺 محمدرضا چهارم آبان ۱۲۹۸ در تهران به دنيا آمد. پدر او «رضاخان ميرپنج سوادكوهي» (رضاشاه پهلوي) و مادرش تاج‌الملوك آيرملو (ملكه مادر) بود.

🔺 محمدرضا، دو خواهر و یک برادر تنی به نام های شمس(۱۲۹۸-۱۳۷۴)، اشرف (دوقلو با محمدرضا) و علیرضا  (۱۳۰۱-۱۳۳۳) داشت.

🔺 محمدرضا در ۱۳۰۶ در ۸ سالگي به وليعهدي برگزيده شد. سال اول ابتدايي را در تهران گذراند.

www.cafetarikh.com/news/48175

🆔 @cafetarikhcom
📙 رمزگشایی از ثروت هیتلر

🔺 تعیین رقم دقیق ثروت هیتلر کار آسانی نیست. تحقیقات، مستندها و گزارش‌های مختلفی تلاش کرده‌اند این مبلغ را برآورد کنند، اما به دلیل تفاوت در نحوه محاسبه (شامل یا حذف کردن درآمدهایی مانند حق‌التالیف تصویرش روی تمبرهای پستی، یا کمک‌های مالی بازرگانان و شرکت‌ها) نتایج متفاوتی به دست آمده است.

🔺 کریس وتون که برای نگارش کتابش “ثروت هیتلر” در سال ۲۰۰۵ اطلاعات گسترده‌ای جمع‌آوری کرد، به چالش تبدیل واحد پول (رایش‌مارک به یورو یا دلار) و ارزش‌گذاری دارایی‌ها اشاره می‌کند.

🔺 او با استفاده از “روش سبد کالای پایه” (مقایسه هزینه‌های زندگی در دو دوره تاریخی)، به این نتیجه رسید: “در ۲۴ آوریل ۱۹۴۵ (شش روز پیش از خودکشی)، آدولف هیتلر احتمالا ثروتمندترین مرد اروپا بود، با ثروتی بین ۱.۳۵ تا ۴۳.۵ میلیارد یورو به ارزش سال ۲۰۰۳.”

www.cafetarikh.com/news/50157

🆔 @cafetarikhcom
📙 سوءظن شدید شاه به نخست وزیر اصلاح‌طلب!

🔺 شاه عمیقاً به علی امینی سوءظن داشت و او را عامل آمریکا برای محدود کردن قدرت مطلقه خود می‌دانست. از دیدگاه شاه، امینی و اصلاحاتش تهدیدی مستقیم برای جایگاه او به عنوان تصمیم‌گیرنده نهایی در کشور بودند و او این وضعیت را برنمی‌تافت.

🔺 این سوءظن عمیق، ریشه تمام کارشکنی‌های دربار علیه دولت امینی بود. شاه که به تازگی طعم قدرت مطلق را چشیده بود، حاضر نبود آن را با هیچ نخست‌وزیر قدرتمندی تقسیم کند، حتی اگر آن نخست‌وزیر مورد حمایت قوی‌ترین متحد خارجی‌اش یعنی آمریکا باشد.

🔺 «شاه در این دوره به ویژه بعد از کودتای ۲۸ مرداد به این نتیجه رسیده بود که تنها فردی که میتواند کشور را اداره کند و در برابر بحرانهای سیاسی و اقتصادی مقاوم سازد، خود اوست. در چنین صورتی دیگر نیازی به نخست وزیر مقتدر وجود نداشت. از دید وی نخست وزیر خوب کسی بود که مجری اوامر او باشد...»

ادامه در:

www.cafetarikh.com/news/50158

🆔 @cafetarikhcom
📙 پاداش خوش‌خدمتی یک نماینده مجلس شورا

🔺 یکی از اسناد دهه چهل، گزارش جالبی است از میزان نفوذ «منوچهر اقبال» و برادران «رشیدیان» در مجلس شورای ملی در سال 1344.

🔺 بر اساس این سند یکی از نمایندگان مجلس به نام اکباتانی «وظیفه دارد کلیه اخبار محرمانه و خصوصی جلسات مجلس شورای ملی را به اطلاع اقبال و رشیدیان‌ها برساند و در پخش شایعات دلسرد کننده بین نمایندگان حزبی مجلس فعالیت کند و تمام اطلاعات لازمه رادر اختیار رامبد و حزب مردم بگذارد. آقای اکباتانی هفته‌ای دو بار صبح‌ها اول وقت با دکتر اقبال ملاقات دارد.»

🔺 نتیجه‌ی این خوش خدمتی در همین سند آمده است: «دکتر اقبال به خاطر بعضی از همکاری‌ های غیر مستقیم آقای اکباتانی به آنها دستور داده است [همکارانش] .... جواز یک شعبه پمپ بنزین در تهران به نام اکباتانی صادر کنند.»

www.cafetarikh.com/news/49264

🆔 @cafetarikhcom
📙 طرفداران مصدق چه کسانی بودند؟

🔺 مصدق در ابتدا تمام تحصیلکرده‌ها را دور خود جمع کرد. تمام رجال پاک مملکت هم رفتند طرف مصدق.  حزب توده نخست‌وزیری مصدق را پذیرفت و توده‌ای‌ها از مخالفت با مصدق دست برداشتند.

🔺 روحانیت هم رفت پشت مصدق. آیت‌الله کاشانی هم که در عراق با انگلیس‌ها جنگ کرده بود و پدرش در جنگ با انگلیسی‌ها کشته شده بود هم پشتیبان مصدق شد.

🔺 بعد تمام بازار هم به مصدق پیوستند. به این ترتیب تمام مملکت افتاد در دست مصدق و او توانست نفت را ملی کند و انگلیسی‌ها را اخراج کند.

ادامه در:

www.cafetarikh.com/news/49815

🆔 @cafetarikhcom
📙 کمک‌های مالی آمریکا به رژیم پساکودتا

🔺 آلن دالس، رییس سازمان سیا در زمان کودتا صراحتاً در برابر کنگره آمریکا اظهار داشت که «من کودتای ۲۸ مرداد را اجرا کردم، شاه را به ایران برگرداندم و علی امینی را بر مسند ‌نخست‌وزیری نشاندم.»

🔺 پس از کودتا ۴۵میلیون دلار کمک از سوی آمریکا به رژیم شاه داده شد و کمک‌های بلاعوض نیز از ۳۲ تا ۳۶ نسبت به سال‌های ۲۸ تا ۳۱  رشدی چشمگیر یافت و از مبلغ ۳۳ میلیون دلار به ۵۰۰ میلیون دلار رسید.

🔺از این کمک‌ها ۱۲۵ میلیون دلار به نیرو‌های مسلح اختصاص یافت. مجموع کمک‌های نظامی بلاعوض آمریکا به شاه نیز از ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۸ برابر با نصف کمک‌های آمریکا به دیگر کشور‌های متحد بود.

www.cafetarikh.com/news/49882

🆔 @cafetarikhcom
📙 چه شد که مشروطه شد؟

🔺 ناصر الدين شاه قاجار در ۱۷ ذيقعده ۱۳۱۳ مطابق با ۱۱ ارديبهشت ۱۲۵۷ درست يك روز قبل از برپايى جشن آغاز پنجاهمين سال پادشاهى خود به هنگام زيارت حضرت عبدالعظيم (علیه السلام) توسط ميرزا رضا كرمانى كه از شاگردان و مريدان سيد جمال الدين اسد آبادى انديشمند بزرگ اسلامى بود، به قتل رسيد و پس از وى فرزندش مظفر الدين شاه بر اريكه قدرت تكيه زد و عين الدوله را كه مردى مستبد بود به صدارت اعظم برگزيد.

🔺 ريشه انقلاب مشروطيت را بايد در رفتار ظالمانه پادشاهان قاجار و تعدى و تجاوز شاهزادگان و وابستگان دربار و حكومت مستبدانه حاكمان ولايات و مداخله بى حد و حصر دولتهاى روس و انگليس در امور ايران و مخالفت مردم با آنها دانست . 

www.cafetarikh.com/vanakike149n6.5k4.html

🆔 @cafetarikhcom
📙 تاثیر بازار و تحولات خارجی در روند انقلاب مشروطه

🔺 به سلطنت رسيدن مظفرالدين شاه، فساد در دربار و فقر و بی‌عدالتی در جامعه بيداد مي‌كرد.

🔺 در ابتدا كليد حركت انقلاب مشروطه از اهانت به روحانيان شروع شد. از آن طرف، به دليل اهانت كارگران بانک روس به قبرستان مسلمانان و اجساد مردگان، مردم به ساختمان در حال احداث بانک روس حمله كردند و آن را ويران ساختند.

🔺 از سويی جنگ روس و ژاپن باعث شد قيمت قند بالا رود و به اين بهانه دولت، دو تن از تجار و از مهم‌ترين بازاريان تهران را به چوب بست.

🔺 بازار تعطيل شد و مردم و روحانيون جمع شدند و به مسجد آمدند و مساجد به عنوان مهم‌ترين پايگاه‌های انقلابی وارد عمل شدند.

www.cafetarikh.com/vanjfiftzuqev.sfu.html

🆔 @cafetarikhcom
📙 جاسوسی سران حزب برای شوروی و قربانی شدن منافع ملی

🔺 گزارشی از درون حزب توده، پرده از اختلافات شدید بین سران این حزب بر سر هدایت عملیات جاسوسی برای مسکو برمی‌دارد؛ عملیاتی که به نظر می‌رسد پایه‌های اعتماد به این حزب را سست کرده است.

🔺 حزب توده از احزاب وابسته به شوروی بود که در طول چند دهه فعالیت خود همواره منافع ملی را فدای منافع کمونیست‌ها می‌کرد. این حزب در جریان کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 1332 نقش مهمی در پیروزی کودتاچیان داشت.

🔺 سندی از آن دوران نشان می‌دهد که سران این حزب برای شوروی جاسوسی می‌‌کرده‌اند. « روس‌ها سعی می‌نمایند که از مسکو کسی را برای جاسوسی به ایران نفرستند به همین جهت کسانی که به این منظور اعزام می‌شوند اکثراً از آلمان شرقی و یا از دار و دسته‌ی عناصر یحیی می‌باشند (غلام یحیی برای این کار بودجه کافی در اختیار دارد و کسانی را برای جاسوسی از نوار مرزی به ایران می‌فرستند) رادمنش شخصاً این کارها را هدایت می‌نماید و کسی از اسامی این افراد اطلاعی ندارد و به همین دلیل نیز بین رادمنش و اعضاء دیگر کمیته مرکزی اختلافاتی وجود دارد»

www.cafetarikh.com/news/50164

🆔 @cafetarikhcom
📙 «هیباکوشا»؛ بازماندگان بزرگترین جنایت تاریخ

🔺 حمله اتمی به هیروشیما، واقعه‌ای بی‌سابقه و دهشتناک در تاریخ بشریت، در ششم اوت سال ۱۹۴۵ میلادی، در واپسین روزهای جنگ جهانی دوم رخ داد. ایالات متحده آمریکا در این روز، اولین بمب اتمی با نام رمز «پسر کوچک» را بر فراز شهر هیروشیما در ژاپن فرو ریخت و فاجعه‌ای انسانی و زیست‌محیطی عظیم را رقم زد که آثار آن تا دهه‌ها بعد نیز بر پیکر این شهر و مردمانش باقی ماند.

🔺 انگیزه اصلی آمریکا از این اقدام بی‌سابقه، وادار کردن ژاپن به تسلیم بی‌قید و شرط و پایان دادن هرچه سریع‌تر به جنگ جهانی دوم بود. ژاپن، با وجود خسارات فراوان و شکست‌های پی در پی، همچنان در برابر متفقین مقاومت می‌کرد و فرماندهان آمریکایی بیم آن داشتند که حمله زمینی به خاک ژاپن، با تلفات بسیار سنگینی برای نیروهای متفقین همراه باشد.

🔺 از سوی دیگر، برخی تحلیلگران معتقدند که هدف دیگری نیز در پس این حمله نهفته بود: نمایش قدرت نظامی بی‌بدیل آمریکا به جهان و به ویژه به اتحاد جماهیر شوروی، در آستانه آغاز دوران جنگ سرد و رقابت‌های ژئوپلیتیکی پس از جنگ.

www.cafetarikh.com/news/50159/

🆔 @cafetarikhcom
📙 ماجرای انیس نقاش

🔺 انیس نقاش، مبارز لبنانی و از نزدیکان عماد مغنیه، در گفتگویی اختصاصی به تشریح جزئیات اولین ماموریت ترور شاپور بختیار، آخرین نخست‌وزیر رژیم پهلوی، پرداخته است.

🔺 او که حکم اعدام بختیار را به دلیل فعالیت‌های ضدجمهوری اسلامی و تلاش برای کودتا تأیید شده از سوی امام خمینی (ره) می‌داند، شرح می‌دهد که چگونه مسئولیت این عملیات را بر عهده گرفت، مراحل شناسایی و طرح‌ریزی را دنبال کرد و در نهایت، به دلیل برخی اشتباهات و موانع، عملیات در پاریس با ناکامی مواجه شد.

www.cafetarikh.com/news/50160

🆔 @cafetarikhcom
📙 پیامد قتل کندی برای ایران

🔺 قتل کندی، تأثیر عمیقی بر سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران داشت. با روی کار آمدن لیندون جانسون، فشار بر شاه برای رعایت حقوق بشر و دموکراسی کاهش یافت و اولویت اصلی واشنگتن، حمایت از شاه به عنوان یک متحد باثبات و ضد کمونیست در منطقه شد.

🔺 این تغییر سیاست، به شاه فرصت داد تا قدرت مطلقه خود را بدون نگرانی از فشارهای خارجی تحکیم کند. پس از قتل کندی، شاه با اطمینان بیشتری به سرکوب مخالفان داخلی پرداخت و راه برای یک دوره طولانی حکومت استبدادی، که با نخست وزیری منصور و سپس هویدا همراه بود، هموارتر شد.

🔺 قتل کندی، در واقع پایانی بر یک دوره کوتاه از اصلاحات سیاسی و اقتصادی در ایران بود. پس از قتل کندی، شاه با اطمینان بیشتری به سرکوب مخالفان پرداخت و راه برای یک دوره طولانی حکومت استبدادی، که با نخست وزیری منصور و سپس هویدا همراه بود، هموارتر شد.

www.cafetarikh.com/news/50161

🆔 @cafetarikhcom
📙 آیین‌های عاشورا در تبریز به روایت یک سیاح خارجی

🔺 هر سال در دهم ماه محرم، مراسمی ویژه در میدان چوگان تبریز برگزار می‌شد. در این مراسم، اعیان و مردم عادی با برپایی خیمه‌ها و پختن صدها هزار دیگ خیرات، به یادبود شهیدان کربلا می‌پرداختند:

🔺 «هر سال در عاشورا یعنی دهم ماه محرم در همین میدان چوگان مراسم دیگری برگزار می شود که در آن هم اعیان و اشراف و هم مردم عادی با خیمه ها و اسباب خود جمع می شوند و صحبت ها و مراسم خاصی برای یادبود شهیدان دشت کربلا برگزار می کنند.

🔺 آنها به همین مناسبت صدها هزار دیگ خیرات عاشورا می پزند و به خاطر روح شهدا بین دولتمند و گدا توزیع می کنند. همچنین حتی اعیان و اشراف بی توجه به مقام و منزلت خود از مشک هایی که به گردن آویخته اند آب و یا شربت به پیاله های بلور و عقیق ریخته، بین مردم تقسیم می کنند

🔺 خان شهر نیز که در این مراسم شرکت می کند، سراپرده مخصوصی در این معرکه برپا می کند که همه اعیان شهر در آنجا جمع می آیند. سپس مقتل الحسین است و ...»

www.cafetarikh.com/news/50163

🆔 @cafetarikhcom
📙 اوضاع رشوه‌خواری؛ از دربار تا ادارات

🔺 دریافت رشوه از جمله مفاسد رایج در عصر پهلوی بود. به گفته‌ی اسناد موجود بسیاری از رجال سرشناس و حتی اعضای خانواده‌ی پهلوی در قبال برخی اعمال نفوذها، رشوه دریافت می‌کردند. در سطح جامعه نیز متأسفانه بسیاری از مسئولین اداری از مراجعه‌ کنندگان خود رشوه می‌گرفتند.

🔺 یکی از اسناد آن دوره پ به دریافت رشوه از سوی مدیر کل اوقاف و زیردستان وی اشاره دارد. در بخشی از این سند آمده است: «در شیراز باغی است به نام باغ کُرّه از موقوفات صاحب دیوانی که سیصد هزار تومان درآمد سالیانه دارد و اخیراً آن را به سالی پنجاه هزار تومان اجاره داده‌اند و مدیر کل اوقاف 50 هزار تومان و نماینده اوقاف فارس ده هزار تومان رشوه دریافت نموده‌اند...»

سند را اینجا ببینید

🆔 @cafetarikhcom
📙 زمینه‌های تشکیل ساواک

🔺 در شکل گیری ساواک به عنوان یک سازمان اطلاعاتی و امنیتی، علل و عوامل مختلف داخلی و خارجی موثر بود.

🔺 کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به عنوان نمونه‌ی بارز و علنی دخالت قدرت های بیگانه خود تبعاتی داشت که از جمله‌ی آن ارائه تعریف جدیدی از مقوله ی امنیت بود و گسترش کمونیسم یکی از جدی ترین تهدیدها برای منافع آمریکا در شرایط تاریخی پس از کودتا به شمار می رفت.

🔺 بنابراین برای حفظ امنیت ملی ایران که در حقیقت به معنی حفاظت از منافع آمریکا در خاورمیانه بود.

🔺 دولت آمریکا ضرورت تشکیل سازمانی واحد و منسجم و در عین حال جوابگو را تشخیص داده بود. سازمانی که بتواند وظایف و کارکرد نهادهای اطلاعاتی و امنیتی پیشین یعنی شهربانی رکن دوم ارتش و فرمانداری نظامی را به انجام رساند.

www.cafetarikh.com/news/50167

🆔 @cafetarikhcom
📙خزانه‌دار کودتای سیاه

🔺 محمود جم ملقب به مديرالملك در سال ۱۲۵۸ ش در تبريز به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات، در ۲۲ سالگي به دربار محمدعلي ميرزا وليعهد وارد شد و پس از استبداد صغير، منشي ايران در سفارت فرانسه گرديد.

🔺 محمود جم در جريان كودتاي سوم اسفند ۱۲۹۹، آمادگي خود را براي همكاري با كودتاچيان و به ويژه رضاخان ميرپنج اعلام نمود و با توجه به در اختيار داشتن مقام خزانه داري كل كشور، تهيه پول براي كودتا كوشيد.

🔺 وي پس از كودتا، چندين بار در پست‏هاي گوناگون مشغول به كار شد تا اينكه در آذرماه ۱۳۱۴ و پس از بركناري ذكاءالملك فروغي، مامور تشكيل هيئت وزيران گرديد.

🔺 محمود جم از آن پس به مدت چهار سال نخست‏وزير و دو سال وزير دربار بود و به هنگام تبعيد رضا پهلوي، در خدمت رضاخان آخرين تلاش خود را به عمل آورد.

ادامه در:

https://www.cafetarikh.com/vanht6txd23n-.ft2.html

🆔 @cafetarikhcom
📙 اوضاع جمعیتی ایران در قرن نوزدهم

🔺 جمعیت اسکان یافته کشور - اعم از شهری و روستایی - از ۲/۵ میلیون نفر در سال ۱۸۰۰/۱۱۸۰ به ۶/۵ میلیون نفر در ۱۹۰۰/۱۲۸۰ افزایش یافت یعنی میانگین میزان رشد سالانه ای برابر ۱/۶ لکن باور کردنی نیست که در چنان اوضاع اقتصادی - اجتماعی، میانگین میزان افزایش سالانه هر یک از بخشهای جمعیت به چنین حدی رسیده باشد زیرا میانگین میزان افزایش مزبور مستلزم وجود میزان افزایش واقعی بسیار بالاتر در دورانی است که و با و قحطی پایان یافته و مردم میتوانستند به جبران از دست رفته های خود بپردازند.

متن کامل در:

www.cafetarikh.com/news/50166

🆔 @cafetarikhcom
2025/10/27 14:52:16
Back to Top
HTML Embed Code: