Forwarded from نشر چرخ
نیکوس پولانزاس، فیلسوف و جامعه‌شناس نامدار یونانی-فرانسوی، از برجسته‌ترین اندیشمندانی است که نظریه‌ی دولت را در دوران معاصر دگرگون ساخت. کتاب «فاشیسم و دیکتاتوری» او سال‌ها به مثابه‌ی مرجعی جدی برای شناخت فاشیسم شناخته می‌شد و گفت‌وگوهای پرشور او با رالف میلی‌باند درباره‌ی ماهیت دولت سرمایه‌داری از کلاسیک‌ترین مباحث این عرصه به شمار می‌آید. پولانزاس را معمولاً همراه با لویی آلتوسر در شمار پایه‌گذاران مارکسیسم ساختارگرا می‌دانند. اما مسیر اندیشه‌ی او در آثار واپسین دگرگون شد: او بیش از پیش بر نقش نیروهای اجتماعی و روابط زنده‌ی آنان در میدان سیاست تأکید کرد. در همین کتاب نیز، با نگاهی ژرف به واقعیت‌های جهان، می‌کوشد صورتی تازه از دولت سرمایه‌داری را تبیین کند.
محور پرسش او ساده اما تکان‌دهنده است: آیا «دولت نمایندگی» چهره‌ی متعارف دولت سرمایه‌داری است؟ در این شکل، سلطه‌ی آشکار مشروعیت ندارد؛ اما تجربه‌ی روزگار ما نشان می‌دهد که همین دولت‌ها در شرایط استثنایی بی‌درنگ به خشونت متوسل می‌شوند: قانون را به تعلیق درمی‌آورند، سازوکارهای ایدئولوژیک را به خدمت دستگاه سرکوبگر می‌گمارند و «جنگی بی‌پرده» به راه می‌اندازند.
محور پرسش او ساده اما تکان‌دهنده است: آیا «دولت نمایندگی» چهره‌ی متعارف دولت سرمایه‌داری است؟ در این شکل، سلطه‌ی آشکار مشروعیت ندارد؛ اما تجربه‌ی روزگار ما نشان می‌دهد که همین دولت‌ها در شرایط استثنایی بی‌درنگ به خشونت متوسل می‌شوند: قانون را به تعلیق درمی‌آورند، سازوکارهای ایدئولوژیک را به خدمت دستگاه سرکوبگر می‌گمارند و «جنگی بی‌پرده» به راه می‌اندازند.
👍9