۲. سطح درک (Comprehension)
چی هست؟
یادگیرنده مفاهیم را می‌فهمد و می‌تونه به زبان خودش توضیح بده یا مثال بزنه.
افعال مهمش: توضیح دهد، خلاصه کند، مثال بزند، مقایسه کند، بازنویسی کند
مثال‌های عینی:
دانش‌آموز می‌تواند تفاوت بین جمع و ضرب را با مثال توضیح دهد.
بتواند دلیل استفاده از علائم نگارشی را بیان کند.
یک داستان ساده را خلاصه‌نویسی کند.
بتواند تفاوت بین جمله خبری و پرسشی را بیان کند.
✅ در این سطح، فهمیدن واقعی اتفاق می‌افته، نه فقط حفظ کردن.

۳. سطح کاربرد (Application)
چی هست؟
یادگیرنده آنچه یاد گرفته را در شرایط تازه به کار می‌گیرد.
افعال مهمش: حل کند، استفاده کند، اجرا کند، اعمال کند، رسم کند
مثال‌های عینی:
دانش‌آموز می‌تواند در یک مسئله روزمره، از ضرب برای محاسبه تعداد کل سیب‌ها استفاده کند.
در محیط واقعی مثل بازار، جمع قیمت‌ها را انجام دهد.
از «قاعده جمع دو عدد» برای حل تمرین‌های جدید استفاده کند.
با قواعد نگارشی، یک نامه ساده بنویسد.
✅ این سطح یعنی «آموخته‌هام رو به کار می‌برم

۴. سطح تحلیل (Analysis)
چی هست؟
یادگیرنده مطلب را می‌شکند، روابط را می‌فهمد، تفاوت‌ها و شباهت‌ها را بررسی می‌کند.
افعال مهمش: تحلیل کند، مقایسه کند، طبقه‌بندی کند، تشخیص دهد، تفکیک کند
مثال‌های عینی:
دانش‌آموز اشتباهات یک راه‌حل ضرب را بررسی می‌کند و علت اشتباه را می‌گوید.
دلایل قانع‌کننده برای انتخاب جواب درست از بین چند گزینه را تحلیل می‌کند.
شباهت و تفاوت بین دو شعر کودکانه را بررسی می‌کند.
بخش‌های یک نامه رسمی را تحلیل می‌کند (سلام، بدنه، خداحافظی).
✅ در این سطح، یادگیرنده نقد و تحلیل ساختاری انجام می‌دهد.

۵. سطح ترکیب (Synthesis)
(در نسخه جدید: "ایجاد / Creation")
چی هست؟
یادگیرنده چیز جدیدی می‌سازد، طرح نو ارائه می‌دهد، یا از اطلاعات برای ساختار تازه استفاده می‌کند.
افعال مهمش: طراحی کند، خلق کند، فرض کند، پیشنهاد دهد، بسازد
مثال‌های عینی:
دانش‌آموز یک داستان تازه می‌نویسد با استفاده از کلماتی که آموخته.
مسئله ریاضی جدیدی طراحی می‌کند که هم ضرب دارد هم جمع.
یک انشا درباره‌ی مدرسه‌ی آینده‌ی خودش می‌نویسد.
برای کمک به محیط زیست، ایده‌ای جدید پیشنهاد می‌دهد.
✅ اینجا خلاقیت به اوج خودش می‌رسه.

۶. سطح ارزشیابی (Evaluation)
چی هست؟
یادگیرنده براساس شواهد، قضاوت می‌کند یا چیزی را نقد می‌کند.
افعال مهمش: ارزیابی کند، قضاوت کند، نقد کند، پیشنهاد دهد، اولویت‌بندی کند
مثال‌های عینی:
دانش‌آموز می‌گوید کدام روش ضرب بهتر است و چرا؟
به یک داستان نمره می‌دهد و دلیل انتخابش را توضیح می‌دهد.
کار دوستش را نقد می‌کند و پیشنهاد اصلاح می‌دهد.
بین دو روش حل مسئله، بهترین را انتخاب می‌کند و دلیل می‌آورد.
✅ این بالاترین سطح یادگیریه؛ یعنی تفکر انتقادی و تصمیم‌گیری

📌 جمع‌بندی سریع:
دانش → فقط یادم هست
درک → می‌فهمم و توضیح می‌دم
کاربرد → استفاده می‌کنم
تحلیل → تجزیه می‌کنم
ترکیب → خلق می‌کنم
ارزشیابی → قضاوت می‌کنم

۱. وقتی "تشخیص دادن" فقط یادآوری اطلاعات باشه → سطح دانش (Knowledge)
مثال:

«دانش‌آموز بتواند تشخیص دهد کدام‌یک فعل است.»

🔸 اینجا فقط اطلاعات قبلاً آموخته‌شده رو به‌یاد می‌آره و شناسایی می‌کنه. یعنی یادگرفتم فعل چیه، حالا فقط از بین چند کلمه تشخیص می‌دم.
🔹 پس اینجا سطح دانشه، چون بازشناسی ساده انجام می‌شه.
✅ ۲. وقتی "تشخیص دادن" نیاز به مقایسه و فهم داشته باشه → سطح درک (Comprehension)
مثال:

«دانش‌آموز بتواند تشخیص دهد کدام جمله مفهومی مشابه با جمله‌ی داده‌شده دارد.»

🔸 اینجا باید روابط معنایی رو بفهمه، تحلیل ساده کنه، و تشخیص بده.
🔹 پس این نزدیک به سطح درک یا حتی در مواردی تحلیل هست، چون فراتر از حفظ کردن می‌ره.
✅ ۳. وقتی "تشخیص دادن" به بررسی ساختار یا اشتباهات برسه → سطح تحلیل (Analysis)

🔸 اینجا باید جمله رو تجزیه کنه، مشکلش رو پیدا کنه و تصمیم بگیره.
🔹 این سطح تحلیل است، چون ساختار رو می‌شکنه و روابط اجزاء رو بررسی می‌کنه.
🎯 جمع‌بندی نهایی:
کاربرد فعل «تشخیص دهد»سطح شناختی بلومشناسایی ساده / بازشناسی✅ دانشفهم رابطه یا معنی✅ درکبررسی ساختار / علت‌یابی✅ تحلیل
پس همیشه باید جمله هدف آموزشی یا سوال رو کامل بخونی تا بدونی «تشخیص دادن» در اونجا تو چه سطحیه.

در دوره تکاوری سوالات پرتکرار رو کار می کنیم

✅ ۸ سؤال پرتکرار از فصل سنجش مشاهده‌ای (فصل ۱۴ کتاب سیف)
❓ سؤال 1
در کدام‌یک از انواع سنجش، رفتار واقعی یادگیرنده بدون واسطه ابزارهای کتبی، مشاهده می‌شود؟
الف) آزمون عملکردی
ب) ارزشیابی تکوینی
ج) سنجش مشاهده‌ای
د) آزمون پیشرفت تحصیلی
✅ پاسخ: ج) سنجش مشاهده‌ای
📌 تکرار: آزمون دبیری علوم اجتماعی ۱۴۰۳
❓ سؤال 2
در سنجش مشاهده‌ای، چه چیزی بیشتر از همه تهدیدکننده‌ی روایی است؟
الف) عدم ثبات دانش‌آموز
ب) اشتباه محاسباتی
ج) سوگیری مشاهده‌گر
د) عدم هم‌زمانی ارزشیابی
✅ پاسخ: ج) سوگیری مشاهده‌گر
📌 تکرار: آزمون آموزگار ابتدایی ۱۴۰۳
❓ سؤال 3
مهم‌ترین ابزار در سنجش مشاهده‌ای کدام است؟
الف) چک‌لیست و مقیاس درجه‌بندی
ب) آزمون کتبی
ج) برگه پاسخ
د) جدول مشخصات
✅ پاسخ: الف) چک‌لیست و مقیاس درجه‌بندی
📌 تکرار: آزمون کیفیت‌بخشی مشاوره ۱۴۰۲
❓ سؤال 4
مقیاس درجه‌بندی چه تفاوتی با چک‌لیست دارد؟
الف) چک‌لیست کیفی است و مقیاس کمی
ب) چک‌لیست وجود/عدم وجود رفتار را نشان می‌دهد، مقیاس شدت آن را
ج) مقیاس درجه‌بندی فقط در آزمون‌های تشریحی به کار می‌رود
د) تفاوتی ندارند
✅ پاسخ: ب
📌 تکرار: آزمون دبیری روانشناسی ۱۴۰۱
❓ سؤال 5
سنجش مشاهده‌ای بیشتر در ارزیابی کدام حوزه مناسب‌تر است؟
الف) شناختی
ب) عاطفی
ج) روانی-حرکتی
د) همه موارد
✅ پاسخ: ج) روانی-حرکتی
📌 تکرار: آزمون مربی تربیتی ۱۴۰۳
❓ سؤال 6
در کدام موقعیت، مشاهده آزاد مناسب‌تر است؟
الف) موقعیت تکرارپذیر استاندارد
ب) مشاهده رفتار خودانگیخته کودک
ج) آزمون کتبی علمی
د) آزمون پیشرفت درسی
✅ پاسخ: ب) مشاهده رفتار خودانگیخته کودک
📌 تکرار: آزمون پیش‌دبستانی ۱۴۰۲
❓ سؤال 7
ویژگی مهم سنجش مشاهده‌ای چیست؟
الف) دقت عددی
ب) ثبت آنی رفتار
ج) استفاده از آزمون چندگزینه‌ای
د) زمان زیاد برای اجرا
✅ پاسخ: ب) ثبت آنی رفتار
📌 تکرار: آزمون دبیری تربیت‌بدنی ۱۴۰۳
❓ سؤال 8
سنجش مشاهده‌ای در چه حالتی بیشترین اعتبار را دارد؟
الف) وقتی چند مشاهده‌گر از رفتار نمره دهند
ب) فقط توسط یک معلم اجرا شود
ج) در کلاس درس نهایی اجرا شود
د) با آزمون کتبی ترکیب شود
✅ پاسخ: الف) چند مشاهده‌گر
📌 تکرار: آزمون دبیری مشاوره ۱۴۰۳

در دوره تکاوری هم مباحث رو می خونیم
هم تست پرتکرار کار میشه

فصل سنجش مشاهده ای و رفتاری خیلی مهمه

📘 ۱۰ اصل بسیار مهم قانون اساسی برای آزمون‌های استخدامی (به ترتیب اهمیت)
1️⃣ اصل ۹۹ – نظارت بر انتخابات
شورای نگهبان نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان، ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی و همه‌پرسی را بر عهده دارد.
2️⃣ اصل ۵۶ – حاکمیت خداوند و اراده مردم
حاکمیت مطلق بر جهان از آنِ خداست، و انسان‌ها بر سرنوشت اجتماعی خود حاکمند. هیچ‌کس نمی‌تواند این حق الهی را از انسان سلب کند.
3️⃣ اصل ۲۷ – آزادی راه‌پیمایی
تشکیل اجتماعات و راه‌پیمایی‌ها، بدون حمل سلاح و به‌شرط مخل نبودن به مبانی اسلام، آزاد است.
4️⃣ اصل ۲۲ – مصونیت حقوق اساسی
حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است، مگر به حکم قانون.
5️⃣ اصل ۳ – وظایف دولت اسلامی
دولت موظف است برای نیل به عدالت اجتماعی، استقلال، آموزش رایگان، رفع فقر، و توسعه علمی و اخلاقی تلاش کند. (مجموعه‌ای از ۱۶ بند مهم)
6️⃣ اصل ۶ – رأی مردم در اداره کشور
در جمهوری اسلامی ایران، امور کشور با اتکا به آرای عمومی از طریق انتخابات اداره می‌شود.
7️⃣ اصل ۱۱۰ – وظایف و اختیارات رهبر
رهبر وظایف متعددی دارد از جمله تعیین سیاست‌های کلی نظام، فرماندهی کل نیروهای مسلح، نصب و عزل فقهای شورای نگهبان و… (یکی از طولانی‌ترین اصول)
8️⃣ اصل ۱۵ – زبان رسمی کشور
زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران، فارسی است. استفاده از زبان‌های محلی در رسانه و آموزش بومی آزاد است.
9️⃣ اصل ۵۱ – دریافت مالیات
هیچ مالیاتی جز به موجب قانون وضع نمی‌شود. موارد معافیت و تخفیف نیز فقط باید قانونی باشد.
🔟 اصل ۱ – نوع حکومت
جمهوری اسلامی ایران نوع حکومت است که با رأی اکثریت مردم در همه‌پرسی سال ۱۳۵۸ تثبیت شد.

🟡 اصول مهم دیگر (درجه دوم اولویت ولی هنوز پرسابقه):
اصل ۴: برتری احکام اسلام بر تمام قوانین
اصل ۱۹: مساوات قومی و نژادی
اصل ۲۰: برابری در حمایت قانون
اصل ۵۷: تفکیک قوا
اصل ۱۷۵: صداوسیما و نظارت سه‌گانه
اصل ۹: ممنوعیت سلب آزادی‌های مشروع
اصل ۷۵: ممنوعیت طرح‌هایی که بار مالی دارند
اصل ۸۵: واگذاری قانون‌گذاری در شرایط خاص

تحلیل تشریحی:
در دلبستگی ایمن، کودک هنگام جدایی ناراحت می‌شود و هنگام بازگشت، به مادر نزدیک می‌شود (گزینه الف مردود).
در ناایمن اجتنابی، کودک هنگام جدایی واکنش زیادی نشان نمی‌دهد و هنگام بازگشت هم بی‌تفاوت است (گزینه ب مردود).
در ناایمن دوسوگرا، کودک هنگام جدایی شدیداً ناراحت می‌شود، اما هنگام بازگشت هم تمایل به نزدیکی دارد و هم خشم یا مقاومت نشان می‌دهد (همانند صورت سؤال).
در دلبستگی آشفته، رفتار کودک سردرگم، متناقض، یا بدون الگوست (مثلاً هم‌زمان می‌خندد و عقب می‌کشد – این گزینه برای وضعیت‌های شدیدتر مثل کودک‌آزاری رایج است).