کولبری در غرب ایران پدیده‌ای قدیمی است اما در سال‌های اخیر با افزایش بیکاری و فقر در مناطق مرزی، تبدیل به تنها راه زنده ماندن برای هزاران نفر شده است. آمار رسمی روشنی از شمار کولبران وجود ندارد اما نهادهای حقوق بشری تخمین می‌زنند بیش از ۷۰ هزار نفر در استان‌های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی به نوعی درگیر این شغل هستند.

بر اساس داده‌های سازمان حقوق بشری کردپا، از سال ۲۰۱۲ تا اکتبر ۲۰۲۵، دست‌کم ۲۵۷۴ کولبر در مناطق مرزی کردستان ایران کشته یا زخمی شده‌اند که از این میان ۶۵۶ نفر جان باخته و ۱۹۱۸ نفر زخمی شده‌اند. این آمار نشان می‌دهد از ابتدای دهه ۲۰۱۰ روند شمار کولبران قربانی و زخمی به‌طور کلی صعودی بوده و در سال‌های پایانی این دوره، به‌ویژه میان سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴، به بالاترین سطح خود رسیده است.

.
افزوده شدن ۹۶۱ هکتار به محدوده شهری #مرودشت، حریم تاریخی تخت جمشید را با تهدیدی جدی روبه‌رو کرده است. بر اساس بررسی‌های باستان‌شناسی، حدود ۴۶۰ هکتار از اراضی جدید در حریم درجه دو این اثر ثبت‌شده جهانی قرار دارند. این اراضی شامل بخش‌هایی از منطقه باستانی فیروزی و بقایای شهر #پارسه هخامنشی است که تاکنون کاوش نشده‌اند.

این طرح توسعه شهری پس از سال‌ها توقف به دلیل حساسیت حریم تخت جمشید، حالا اجرایی شده و نگرانی کارشناسان میراث فرهنگی و باستان‌شناسان را برانگیخته است. سازمان یونسکو از ایران خواسته تا تهدیدات موجود را مدیریت کند. در صورت آسیب به منظر فرهنگی و تاریخی این محوطه، یونسکو می‌تواند تخت جمشید را وارد فهرست میراث در خطر کرده یا آن را از فهرست جهانی حذف کند.

#تخت_جمشید که از سال ۱۳۵۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، برای نخستین بار با چنین تهدید مستقیمی مواجه شده است.