Bolaga shirinlik iste’mol qilishni qanday taqiqlash kerak?
Hozirgi bolalarda shirinlikka bo‘lgan qiziqishning ortib borayotgani hammamizga ma’lum. Shirinliklar zararli ekanligini bilsak-da, ulardan butunlay voz kechish qiyin. Ko‘plab ota-onalar bolalarining shirinlik iste’molini nazorat qilishga harakat qilsa-da, bayramlar yoki ta’til paytida bu cheklovlar o‘z kuchini yo‘qotadi. Buning sababi oddiy: biz, kattalar ham, shirinliklardan voz kecha olmaymiz, bolalarimiz esa bizdan o‘rnak olishadi.
Bolada odatni shakllantirish
Ota-ona sifatida vazifangiz bolangiz iste’mol qiladigan shirinlik miqdorini tartibga solishdir. Bolani to‘liq cheklash yoki shirinliklardan butunlay mahrum qilish esa teskari natija berishi mumkin. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, qat’iy taqiqlar kelajakda psixologik bog‘liqliklar va haddan tashqari istaklarga olib keladi.
Shuning uchun iloji boricha ertaroq bolaga to‘g‘ri ovqatlanish odatlarini shakllantirish kerak. Shirinliklar o‘rniga tabiiy shirin mahsulotlar (mayiz, asal) va mevalarga o‘rgating. Ularni eng mazali va foydali yeguliklar sifatida taqdim eting.
Ovqatni oddiy qabul qiling
Shirinliklarni taomning eng muhim qismi sifatida ko‘rsatmaslik lozim. Ularga bonus yoki mukofot deb qarash noto‘g‘ri yondashuvdir. Axir biz ovqatni faqat mazali ta’m olish uchun emas, balki organizmga foydali moddalarning kirishini ta’minlash uchun iste’mol qilamiz. Shirin ta’mdan tashqari boshqa taomlar ham lazzat baxsh etishini bolaga tushuntirish kerak.
Ota-onaning ovqatlanish madaniyatiga yondashuvi bolaning kelajakdagi odatlariga ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun shirinliklarga haddan tashqari qiziqishning oldini olish ota-onalarning mas’uliyati hisoblanadi.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Hozirgi bolalarda shirinlikka bo‘lgan qiziqishning ortib borayotgani hammamizga ma’lum. Shirinliklar zararli ekanligini bilsak-da, ulardan butunlay voz kechish qiyin. Ko‘plab ota-onalar bolalarining shirinlik iste’molini nazorat qilishga harakat qilsa-da, bayramlar yoki ta’til paytida bu cheklovlar o‘z kuchini yo‘qotadi. Buning sababi oddiy: biz, kattalar ham, shirinliklardan voz kecha olmaymiz, bolalarimiz esa bizdan o‘rnak olishadi.
Bolada odatni shakllantirish
Ota-ona sifatida vazifangiz bolangiz iste’mol qiladigan shirinlik miqdorini tartibga solishdir. Bolani to‘liq cheklash yoki shirinliklardan butunlay mahrum qilish esa teskari natija berishi mumkin. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, qat’iy taqiqlar kelajakda psixologik bog‘liqliklar va haddan tashqari istaklarga olib keladi.
Shuning uchun iloji boricha ertaroq bolaga to‘g‘ri ovqatlanish odatlarini shakllantirish kerak. Shirinliklar o‘rniga tabiiy shirin mahsulotlar (mayiz, asal) va mevalarga o‘rgating. Ularni eng mazali va foydali yeguliklar sifatida taqdim eting.
Ovqatni oddiy qabul qiling
Shirinliklarni taomning eng muhim qismi sifatida ko‘rsatmaslik lozim. Ularga bonus yoki mukofot deb qarash noto‘g‘ri yondashuvdir. Axir biz ovqatni faqat mazali ta’m olish uchun emas, balki organizmga foydali moddalarning kirishini ta’minlash uchun iste’mol qilamiz. Shirin ta’mdan tashqari boshqa taomlar ham lazzat baxsh etishini bolaga tushuntirish kerak.
Ota-onaning ovqatlanish madaniyatiga yondashuvi bolaning kelajakdagi odatlariga ta’sir ko‘rsatadi. Shuning uchun shirinliklarga haddan tashqari qiziqishning oldini olish ota-onalarning mas’uliyati hisoblanadi.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
🧠 Multfilm o‘rgatmasin, o‘ylashga undasin
📌 Agar multfilm nima qilish kerakligini aniq aytib o‘rgatsa, unda bolaga xulosa qilish imkoniyati qolmaydi.
Farzandingiz tomosha qilayotgan kontent buyruqlardan iborat bo‘lsa, bu uning miyasiga tayyor “shablonlar”ni joylashga xizmat qiladi. Vaholanki, bolaning miyasi to‘liq analiz qilish imkoniyatiga ega bo‘lishi, ko‘rayotgan animatsion qahramoni yoki personaji bilan birgalikda fikrlashi kerak. Aks holda, o‘sha kontent uchun sarflagan vaqti zoye ketadi…
Lola Animation loyihasi aynan shu tamoyillar asosida ishlaydi. Biz 3 yildan buyon bolalar uchun qiziqarli, o‘ylantiruvchi va xulosa chiqarishga undaydigan multfilmlar tayyorlab kelyapmiz. Lekin multfilm tayyorlash jarayoni katta mablag‘ va vaqt talab qiladi Sizning yordamingiz bilan biz yanada sifatliroq va tezroq ishlay olamiz.
Siz Lola Animation’ning yopiq Telegram kanaliga obuna bo‘lish orqali bizni moliyaviy qo‘llab-quvvatlagan bo‘lasiz, buning evaziga sizga multfilm tayyorlash jarayonlarini ichkaridan turib kuzatish imkonini beramiz.
Yopiq kanalga obuna bo‘lish uchun bot’ga murojaat qiling👇🏻
https://www.tg-me.com/lolaobunabot
📌 Agar multfilm nima qilish kerakligini aniq aytib o‘rgatsa, unda bolaga xulosa qilish imkoniyati qolmaydi.
Farzandingiz tomosha qilayotgan kontent buyruqlardan iborat bo‘lsa, bu uning miyasiga tayyor “shablonlar”ni joylashga xizmat qiladi. Vaholanki, bolaning miyasi to‘liq analiz qilish imkoniyatiga ega bo‘lishi, ko‘rayotgan animatsion qahramoni yoki personaji bilan birgalikda fikrlashi kerak. Aks holda, o‘sha kontent uchun sarflagan vaqti zoye ketadi…
Lola Animation loyihasi aynan shu tamoyillar asosida ishlaydi. Biz 3 yildan buyon bolalar uchun qiziqarli, o‘ylantiruvchi va xulosa chiqarishga undaydigan multfilmlar tayyorlab kelyapmiz. Lekin multfilm tayyorlash jarayoni katta mablag‘ va vaqt talab qiladi Sizning yordamingiz bilan biz yanada sifatliroq va tezroq ishlay olamiz.
Siz Lola Animation’ning yopiq Telegram kanaliga obuna bo‘lish orqali bizni moliyaviy qo‘llab-quvvatlagan bo‘lasiz, buning evaziga sizga multfilm tayyorlash jarayonlarini ichkaridan turib kuzatish imkonini beramiz.
Yopiq kanalga obuna bo‘lish uchun bot’ga murojaat qiling👇🏻
https://www.tg-me.com/lolaobunabot
Ayolini qadrlaydigan, unga suyanch bo'ladigan, farzand tarbiyasida ishtirok etadigan erkaklar qanday ham yaxshi! Bunday kishilar shunchaki tug'ilmaydi, ularni tarbiyalash kerak!
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Farzandim telefondan uzila olmayapti. Nima qilish kerak?
Bugungi kunda ko‘plab bolalarning hayoti deyarli to‘liq gadjetlarga bag‘ishlangan. Agar oilada smartfon (yoki planshet, noutbuk) paydo bo‘lsa, bola quyidagi odatlarni shakllantirishi mumkin: o‘yin o‘ynab ovqat yeyish, qo‘shni xonada o‘tirib, sizga ijtimoiy tarmoqlar orqali xabar yozish, telefon bilan uxlab qolish va hokazo.
Buning sababi nimada?
Bolalarga texnikani juda erta berib qo‘yish odatiy holga aylanib bormoqda. Psixologlar ikki yoshgacha bo‘lgan bolalarga umuman telefon bermaslikni, undan keyin esa juda cheklangan miqdorda va ehtiyotkorlik bilan foydalanishni tavsiya qiladi. Ammo bu qoidalarga amal qilish oson emas, ayniqsa, agar kechki ovqat tayyorlash kerak bo‘lib, bola esa o‘yinchoq talab qilayotgan bo‘lsa.
Telefonni olib qo‘yish yaxshi yechim emas
Telefonni tortib olish vaziyatni yanada og‘irlashtiradi.
1. Siz bolaning ko‘z o‘ngida “birinchi raqamli dushman”ga aylanasiz va u bilan aloqa uzilib qolishi mumkin.
2. Gadjetlar zamonaviy hayotning ajralmas qismi bo‘lib qolganini unutmang. Farzandingizni telefondan mahrum qilish uni tengdoshlari bilan muloqot qilish imkoniyatidan ham mahrum qiladi.
Bolani telefondan chalg‘itishga yordam beruvchi maslahatlar:
— “Gadjetsiz zonalar” joriy qiling. Masalan, har kim o‘z xonasida telefon ishlatishi mumkin, lekin oshxonada hech kim gadjetdan foydalanmaydi. Eng muhimi, bu qoidaga o‘zingiz ham amal qiling.
— O‘zingiz namuna bo‘ling. Agar bolaga telefondan foydalanishni cheklayotgan bo‘lsangiz, uning oldida “Quvnoq ferma”da sabzavot yig‘mang. Bolalar uchun asosiy namuna – ota-onalaridir.
— Gadjet o‘rnini bosadigan faoliyat taklif qiling. Telefon bolaga “haqiqiy dunyo”ni bera olmaydi. Unda telefon bera olmaydigan mashg‘ulotlar taklif eting: birgalikda ovqat tayyorlash, uycha yasash, sayohatga chiqish yoki sport bilan shug‘ullanish. Stol o‘yinlari yoki konstruktordan foydalanish unchalik samarali bo‘lmasligi mumkin, chunki ularni internetda ham qilish mumkin.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Bugungi kunda ko‘plab bolalarning hayoti deyarli to‘liq gadjetlarga bag‘ishlangan. Agar oilada smartfon (yoki planshet, noutbuk) paydo bo‘lsa, bola quyidagi odatlarni shakllantirishi mumkin: o‘yin o‘ynab ovqat yeyish, qo‘shni xonada o‘tirib, sizga ijtimoiy tarmoqlar orqali xabar yozish, telefon bilan uxlab qolish va hokazo.
Buning sababi nimada?
Bolalarga texnikani juda erta berib qo‘yish odatiy holga aylanib bormoqda. Psixologlar ikki yoshgacha bo‘lgan bolalarga umuman telefon bermaslikni, undan keyin esa juda cheklangan miqdorda va ehtiyotkorlik bilan foydalanishni tavsiya qiladi. Ammo bu qoidalarga amal qilish oson emas, ayniqsa, agar kechki ovqat tayyorlash kerak bo‘lib, bola esa o‘yinchoq talab qilayotgan bo‘lsa.
Telefonni olib qo‘yish yaxshi yechim emas
Telefonni tortib olish vaziyatni yanada og‘irlashtiradi.
1. Siz bolaning ko‘z o‘ngida “birinchi raqamli dushman”ga aylanasiz va u bilan aloqa uzilib qolishi mumkin.
2. Gadjetlar zamonaviy hayotning ajralmas qismi bo‘lib qolganini unutmang. Farzandingizni telefondan mahrum qilish uni tengdoshlari bilan muloqot qilish imkoniyatidan ham mahrum qiladi.
Bolani telefondan chalg‘itishga yordam beruvchi maslahatlar:
— “Gadjetsiz zonalar” joriy qiling. Masalan, har kim o‘z xonasida telefon ishlatishi mumkin, lekin oshxonada hech kim gadjetdan foydalanmaydi. Eng muhimi, bu qoidaga o‘zingiz ham amal qiling.
— O‘zingiz namuna bo‘ling. Agar bolaga telefondan foydalanishni cheklayotgan bo‘lsangiz, uning oldida “Quvnoq ferma”da sabzavot yig‘mang. Bolalar uchun asosiy namuna – ota-onalaridir.
— Gadjet o‘rnini bosadigan faoliyat taklif qiling. Telefon bolaga “haqiqiy dunyo”ni bera olmaydi. Unda telefon bera olmaydigan mashg‘ulotlar taklif eting: birgalikda ovqat tayyorlash, uycha yasash, sayohatga chiqish yoki sport bilan shug‘ullanish. Stol o‘yinlari yoki konstruktordan foydalanish unchalik samarali bo‘lmasligi mumkin, chunki ularni internetda ham qilish mumkin.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Yig’layotgan bolani tinchlantirish
Bola uchun yig’lash — bu muloqot qilish usuli, ammo uning tabiiyligiga qaramay, yig’layotgan bolani tinchlantirishga harakat qilish zarar qilmaydi.
Ota-onalarda tabiiy ravishda savol tug’iladi: “Bolani qanday tinchlantirish mumkin?” Ba’zan bu mushkul tuyulsa-da, sabablarini tushunish sizga yig’layotgan chaqaloqni tinchlantirishni o’rganishga yordam beradi. Unutmang: siz hammasini to’g’ri qilyapsiz.
Yig’lash — nimadir noto’g’ri ekanini aytishning yo’li. Bolani tinchlantirishni o’rganishda muhim jihat — uning bezovtaligiga nima sabab bo’lganini aniqlashdir. Bolangiz quyidagi holatlarda yig’lashi mumkin:
1. Och bo’lsa;
2. Qorin dam bo’lishi yoki kekirish bezovta qilsa;
3. Taglikni almashtirish kerak bo’lsa;
4. Shunchaki bir joyda zeriksa;
5. Uxlamoqchi bo’lsa.
Bolani o’rash
Sizga go’dakni o’rash uni qo’zg’almaydigan qilib qo’yishdek tuyulishi mumkin. Ammo yig’layotgan va bezovta bolaga bu ona qornidagi holatni eslatadi. Bolani qanchalik qattiq o’rash mumkin? U qo’l-oyoqlarini erkin qimirlata olmasligi uchun yetarlicha qattiq o’rash kerak.
Massaj qiling
Sizning yumshoq, mehrli teginishingiz chaqaloqni tinchlantirish yoki ichakdagi og’riqlarni yengillashtirishda mo’jiza yaratishi mumkin. Ko’pgina bolalar jismoniy aloqani yoqtirishadi. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, massaj qilingan bolalar kamroq yig’laydi va yaxshiroq uxlaydi.
Shunchaki bolani yechintiring va oyoqlari, qo’llari, orqasi, ko’kragi va yuziga sekin, mahkam, ammo muloyim harakatlar bilan massaj qiling. Agar bolada gaz yig’ilishi kuzatilsa, qorinini soat yo’nalishi bo’yicha silashingiz yoki uning oyoqlarini “velosiped” mashqidek harakatlantirishingiz mumkin. Bu qorin bo’shlig’idagi bosimni kamaytiradi.
#parvarish #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Bola uchun yig’lash — bu muloqot qilish usuli, ammo uning tabiiyligiga qaramay, yig’layotgan bolani tinchlantirishga harakat qilish zarar qilmaydi.
Ota-onalarda tabiiy ravishda savol tug’iladi: “Bolani qanday tinchlantirish mumkin?” Ba’zan bu mushkul tuyulsa-da, sabablarini tushunish sizga yig’layotgan chaqaloqni tinchlantirishni o’rganishga yordam beradi. Unutmang: siz hammasini to’g’ri qilyapsiz.
Yig’lash — nimadir noto’g’ri ekanini aytishning yo’li. Bolani tinchlantirishni o’rganishda muhim jihat — uning bezovtaligiga nima sabab bo’lganini aniqlashdir. Bolangiz quyidagi holatlarda yig’lashi mumkin:
1. Och bo’lsa;
2. Qorin dam bo’lishi yoki kekirish bezovta qilsa;
3. Taglikni almashtirish kerak bo’lsa;
4. Shunchaki bir joyda zeriksa;
5. Uxlamoqchi bo’lsa.
Bolani o’rash
Sizga go’dakni o’rash uni qo’zg’almaydigan qilib qo’yishdek tuyulishi mumkin. Ammo yig’layotgan va bezovta bolaga bu ona qornidagi holatni eslatadi. Bolani qanchalik qattiq o’rash mumkin? U qo’l-oyoqlarini erkin qimirlata olmasligi uchun yetarlicha qattiq o’rash kerak.
Massaj qiling
Sizning yumshoq, mehrli teginishingiz chaqaloqni tinchlantirish yoki ichakdagi og’riqlarni yengillashtirishda mo’jiza yaratishi mumkin. Ko’pgina bolalar jismoniy aloqani yoqtirishadi. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, massaj qilingan bolalar kamroq yig’laydi va yaxshiroq uxlaydi.
Shunchaki bolani yechintiring va oyoqlari, qo’llari, orqasi, ko’kragi va yuziga sekin, mahkam, ammo muloyim harakatlar bilan massaj qiling. Agar bolada gaz yig’ilishi kuzatilsa, qorinini soat yo’nalishi bo’yicha silashingiz yoki uning oyoqlarini “velosiped” mashqidek harakatlantirishingiz mumkin. Bu qorin bo’shlig’idagi bosimni kamaytiradi.
#parvarish #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Oxirgi kitobimni bir oyda yozib bo'ldim, alhamdulillah. Lekin shuni Muhammad Akbarga bersam, ikki oy imloviy xatolarini tekshiradi-da! 🙄
#Tabassum
@GiyosiddinYusuf
#Tabassum
@GiyosiddinYusuf
Ota-onalar e’tiborsizligining 10 oqibati
Bugungi ota-onalar o’zlarini faqat bolalarni oziq-ovqat va kiyim-kechak bilan ta’minlash, ularni doktor yoki istirohat bog'iga borish xarajatlarini qoplash uchun mas'ul deb biladi. Ularga samimiy suhbatlar, oilaviy kechki ovqatlar va his-tuyg’ularni ochiq ifodalash unut bo'lmoqda. Psixolog Jonis Vebbning fikricha, ota-onalar e’tiboridan mahrum bo’lgan bolalar qanday qarashlarni shakllantiradi?
Agar kattalar bolalarning his-tuyg’ulari va ehtiyojlariga e’tibor bermasa, ularda ba'zi salbiy tushunchalar shakllanadi. Quyida shulardan 10 tasi keltirilgan:
1. Haddan tashqari quvnoq yoki juda g’amgin bo’lish yomon. Bolalikda his-tuyg’ularimizni boshdan kechirdik, lekin kattalar bizga bu tuyg’ularni qanday tushunish va boshqarishni o’rgatish o’rniga, o’zimizni tutib turishni maslahat berishdi.
2. His-tuyg’ularni namoyish qilish – zaiflik belgisidir. Bolalikdagi beg'ubor his-tuyg'ularimizga kattalardan munosib javob ko’rmasak, ularni oshkor qilishga uyala boshlaymiz.
3. Mening ehtiyoj va xohishlarim ahamiyatsiz. Ota-onalar bolalarning istaklariga e’tibor bermaganida ular o’z istaklarini o’zlari uchun ham ahamiyatsiz deb bila boshlashadi.
4. Muammolar haqida gapirish – odamlarni bezovta qilishdir. Bolalar ota-onalaridan yordam olmasa, katta bo'lganlarida dardini ichga yutish odati paydo bo'ladi.
5. Faqat zaiflar yig’laydi. Bolalarning yig’isini e’tiborsiz qoldirish ular katta bo'lganda ko'z yoshlarini yashirishlariga sabab bo'ladi.
6. Odamlar his-tuyg’ularni qoralashadi. His-tuyg’ulari uchun jazolangan bola ularni yashiradigan bo'ladi.
7. G’azab yomon tuyg’u va undan qochish kerak. Bolalarga g’azabni boshqarishni o’rgatish o’rniga, jazolash natijasida, ular g’azabni butunlay qoralashadi. Vaholanki, o'rinli g'azab darkor.
8. Boshqalarga ishonish – hafsalani pir qiladi. Bolaligida yordam ko'rmagan bolalar katta bo'lganda boshqalardan yordam so’rashdan qo’rqishadi.
9. Mening so’zlarim hech kimga qiziq emas. Ota-onalarning e’tiborsizligi bola nutqini befoyda deb qabul qilishga olib keladi.
10. Men dunyoda yolg’izman. Doimiy e’tiborsizlik natijasida bolalar o’zlarini yolg’iz his qila boshlaydilar.
Ota-onalar uchun bu qarashlarning qanchalik zararli ekanligini anglash muhimdir. Farzandlariga vaqt ajratish va ularning his-tuyg’ularini tushunishga harakat qilish bolalarning sog’lom shaxsiyat shakllanishi uchun asosiy omil hisoblanadi.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Bugungi ota-onalar o’zlarini faqat bolalarni oziq-ovqat va kiyim-kechak bilan ta’minlash, ularni doktor yoki istirohat bog'iga borish xarajatlarini qoplash uchun mas'ul deb biladi. Ularga samimiy suhbatlar, oilaviy kechki ovqatlar va his-tuyg’ularni ochiq ifodalash unut bo'lmoqda. Psixolog Jonis Vebbning fikricha, ota-onalar e’tiboridan mahrum bo’lgan bolalar qanday qarashlarni shakllantiradi?
Agar kattalar bolalarning his-tuyg’ulari va ehtiyojlariga e’tibor bermasa, ularda ba'zi salbiy tushunchalar shakllanadi. Quyida shulardan 10 tasi keltirilgan:
1. Haddan tashqari quvnoq yoki juda g’amgin bo’lish yomon. Bolalikda his-tuyg’ularimizni boshdan kechirdik, lekin kattalar bizga bu tuyg’ularni qanday tushunish va boshqarishni o’rgatish o’rniga, o’zimizni tutib turishni maslahat berishdi.
2. His-tuyg’ularni namoyish qilish – zaiflik belgisidir. Bolalikdagi beg'ubor his-tuyg'ularimizga kattalardan munosib javob ko’rmasak, ularni oshkor qilishga uyala boshlaymiz.
3. Mening ehtiyoj va xohishlarim ahamiyatsiz. Ota-onalar bolalarning istaklariga e’tibor bermaganida ular o’z istaklarini o’zlari uchun ham ahamiyatsiz deb bila boshlashadi.
4. Muammolar haqida gapirish – odamlarni bezovta qilishdir. Bolalar ota-onalaridan yordam olmasa, katta bo'lganlarida dardini ichga yutish odati paydo bo'ladi.
5. Faqat zaiflar yig’laydi. Bolalarning yig’isini e’tiborsiz qoldirish ular katta bo'lganda ko'z yoshlarini yashirishlariga sabab bo'ladi.
6. Odamlar his-tuyg’ularni qoralashadi. His-tuyg’ulari uchun jazolangan bola ularni yashiradigan bo'ladi.
7. G’azab yomon tuyg’u va undan qochish kerak. Bolalarga g’azabni boshqarishni o’rgatish o’rniga, jazolash natijasida, ular g’azabni butunlay qoralashadi. Vaholanki, o'rinli g'azab darkor.
8. Boshqalarga ishonish – hafsalani pir qiladi. Bolaligida yordam ko'rmagan bolalar katta bo'lganda boshqalardan yordam so’rashdan qo’rqishadi.
9. Mening so’zlarim hech kimga qiziq emas. Ota-onalarning e’tiborsizligi bola nutqini befoyda deb qabul qilishga olib keladi.
10. Men dunyoda yolg’izman. Doimiy e’tiborsizlik natijasida bolalar o’zlarini yolg’iz his qila boshlaydilar.
Ota-onalar uchun bu qarashlarning qanchalik zararli ekanligini anglash muhimdir. Farzandlariga vaqt ajratish va ularning his-tuyg’ularini tushunishga harakat qilish bolalarning sog’lom shaxsiyat shakllanishi uchun asosiy omil hisoblanadi.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Bola parvarishi u bunyod bo'lgandan boshlanadi. Xususan, bu vaqtda bola salomatligi uchun ona telefon, planshet kabi turli gadjetlardan imkon qadar uzoqroq bo'lishi tavsiya qilinadi. Kompyuter qarshisida ishlaydigan ayollar o'rtacha bir soatda bir marta tanaffus qilishlari kerak.
#Parvarish
@GiyosiddinYusuf
#Parvarish
@GiyosiddinYusuf
Suhbat — mezon
Insonlar bilan, xususan, farzandlaringiz bilan orangiz qanchalar yaqin ekanini bilish uchun ular bilan yolg'iz qolib suhbatlashib ko'ring. Ob-havo, kun davomida nimalar qilgani, shu kunlarda bo'layotgan ishlar haqida gaplashishdan boshqa mavzular ham bormikan orangizda?..
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
Insonlar bilan, xususan, farzandlaringiz bilan orangiz qanchalar yaqin ekanini bilish uchun ular bilan yolg'iz qolib suhbatlashib ko'ring. Ob-havo, kun davomida nimalar qilgani, shu kunlarda bo'layotgan ishlar haqida gaplashishdan boshqa mavzular ham bormikan orangizda?..
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
Yaxshi ota-ona ekanligingizni ko’rsatuvchi 9 belgi
O’zingizni ushbu ro’yxatga ko’ra sinab ko’ring.
Psixolog Larisa Surkova — nafaqat bolalar (va boshqa yo’nalishlarda) psixologiya bo’yicha tan olingan mutaxassis hamda besh nafar farzandning onasi. Ma’ruzalaridan birida tinglovchilardan biri: “Men yaxshi ota-onamanmi, buni aniqlaydigan belgilarmi?” deb so’raganda u maxsus ro’yxat bilan o’rtoqlashdi. Quyidagi belgilar sizga mos keladimi? Surkovaning so’zlariga ko’ra, agar beshtadan ortig’i mos kelsa, bu juda yaxshi natijadir.
1. Farzandingiz sizdan hech narsani yashirmaydi va sizga hamma narsani, hatto noxush yoki hazil tariqasidagi harakatlarini ham aytishdan qo’rqmaydi.
2. Bola sizning yoningizda barcha his-tuyg’ularini erkin ifodalay oladi: yig’laydi, jahli chiqadi, ko’p kulib yuboradi.
3. Farzandingiz nimadir sodir bo’lsa, birinchi bo’lib sizning yoningizga keladi.
4. Siz farzandingizni haqorat qilmay, unga nisbatan “ahmoq, tentak, hech narsaga tushunmaydigan” kabi so’zlarni ishlatmaysiz.
5. Bola xavfsizligini ta’minlaysiz.
6. Siz bola uchun me’yor va qoidalarni belgilaysiz. Bu unga dunyoga moslashishda yordam beradi. Masalan, uyda sho’xlik qilishga ruxsat, maktabda esa qoidabuzarlikning oqibati bor.
7. O’zingiz noto’g’ri bo’lgan vaziyatda xato qilganingizni tan olasiz va bunga izoh berasiz.
8. Siz farzandingizga nisbatan jismoniy zo’ravonlik ishlatmaysiz.
9. Farzandingizni qanday bo’lsa, shunday qabul qilasiz. Uning sizning “eng yaxshi nusxangiz” emas, balki o’z shaxsiyati ekanligini unutmay qabul qilasiz.
Yaxshi ota-ona bo’lish uchun har kuni o’zingizni tahlil qilib turing.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
O’zingizni ushbu ro’yxatga ko’ra sinab ko’ring.
Psixolog Larisa Surkova — nafaqat bolalar (va boshqa yo’nalishlarda) psixologiya bo’yicha tan olingan mutaxassis hamda besh nafar farzandning onasi. Ma’ruzalaridan birida tinglovchilardan biri: “Men yaxshi ota-onamanmi, buni aniqlaydigan belgilarmi?” deb so’raganda u maxsus ro’yxat bilan o’rtoqlashdi. Quyidagi belgilar sizga mos keladimi? Surkovaning so’zlariga ko’ra, agar beshtadan ortig’i mos kelsa, bu juda yaxshi natijadir.
1. Farzandingiz sizdan hech narsani yashirmaydi va sizga hamma narsani, hatto noxush yoki hazil tariqasidagi harakatlarini ham aytishdan qo’rqmaydi.
2. Bola sizning yoningizda barcha his-tuyg’ularini erkin ifodalay oladi: yig’laydi, jahli chiqadi, ko’p kulib yuboradi.
3. Farzandingiz nimadir sodir bo’lsa, birinchi bo’lib sizning yoningizga keladi.
4. Siz farzandingizni haqorat qilmay, unga nisbatan “ahmoq, tentak, hech narsaga tushunmaydigan” kabi so’zlarni ishlatmaysiz.
5. Bola xavfsizligini ta’minlaysiz.
6. Siz bola uchun me’yor va qoidalarni belgilaysiz. Bu unga dunyoga moslashishda yordam beradi. Masalan, uyda sho’xlik qilishga ruxsat, maktabda esa qoidabuzarlikning oqibati bor.
7. O’zingiz noto’g’ri bo’lgan vaziyatda xato qilganingizni tan olasiz va bunga izoh berasiz.
8. Siz farzandingizga nisbatan jismoniy zo’ravonlik ishlatmaysiz.
9. Farzandingizni qanday bo’lsa, shunday qabul qilasiz. Uning sizning “eng yaxshi nusxangiz” emas, balki o’z shaxsiyati ekanligini unutmay qabul qilasiz.
Yaxshi ota-ona bo’lish uchun har kuni o’zingizni tahlil qilib turing.
#tarbiya #tarjima
@GiyosiddinYusuf
Boladan uzr so’rash
Kattalarning bolalardan uzr so’rashi past ketish emas, balki ulkan qalbga ega ekanlariga dalildir. Bola bilan muloqotda xato qilinsa, “Meni kechir, xato qildim” deyish uning o’zini hurmatli va qadrli his qilishiga sabab bo’ladi. Bu nafaqat bolaning sizga ishonchini oshiradi, balki unga ham o’z xatolarini tan olish va to’g’rilashni o’rgatadi. Unutmang, hurmat va samimiylik bola tarbiyasidagi eng muhim narsalardandir.
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
Kattalarning bolalardan uzr so’rashi past ketish emas, balki ulkan qalbga ega ekanlariga dalildir. Bola bilan muloqotda xato qilinsa, “Meni kechir, xato qildim” deyish uning o’zini hurmatli va qadrli his qilishiga sabab bo’ladi. Bu nafaqat bolaning sizga ishonchini oshiradi, balki unga ham o’z xatolarini tan olish va to’g’rilashni o’rgatadi. Unutmang, hurmat va samimiylik bola tarbiyasidagi eng muhim narsalardandir.
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
Tanqid
Kecha sun’iy idrokka "Men haqimda bilgan ma’lumotlaring asosida meni ayovsiz tanqid qil. Zarracha ayab o‘tirma, men chidayman" degan ma’noda buyruq bergan edim shunaqangi asabni buzdi! "Kech bo‘lganda menga shu kerakmidi?!" deyman o‘zimga! Ayollardan ham battar mayda gap bo‘lib ketdi! Pashshadan fil yasab yubordi. Qisqasi, bir tiynga qimmat odamdek ko‘rinib qoldim.
Bu holatda uxlab bo‘lmas edi. Yaxshiyam aqlimga ajoyib fikr kelib qoldi: "Men haqimda bilgan ma’lumotlaring asosida meni maqta. Zarracha ham yaxshi amalimni e’tibordan chetda qoldirma", — dedim. Avvalgi tanqidning tamoman teskarisini ko‘rdim. Avval yomonlagan ishlarimni endi maqtay ketdi...
Sun’iy idrokning tanqidi ham, maqtovi ham o‘z yo‘liga. Gap bu haqida emas. Bu ham odamlardan o‘rganibdi, shekilli. Hayotda ham shunday odamlar ko‘p uchraydi: obro‘, mol-davlating oshganda yaloqxo‘rlik qilib, kuningni zo‘rg‘a ko‘rib yurganingda salomga ham arzitmaydi, qilgan har bir ishing ayb ko‘rinadi...
#Mulohaza
@GiyosiddinYusuf
Kecha sun’iy idrokka "Men haqimda bilgan ma’lumotlaring asosida meni ayovsiz tanqid qil. Zarracha ayab o‘tirma, men chidayman" degan ma’noda buyruq bergan edim shunaqangi asabni buzdi! "Kech bo‘lganda menga shu kerakmidi?!" deyman o‘zimga! Ayollardan ham battar mayda gap bo‘lib ketdi! Pashshadan fil yasab yubordi. Qisqasi, bir tiynga qimmat odamdek ko‘rinib qoldim.
Bu holatda uxlab bo‘lmas edi. Yaxshiyam aqlimga ajoyib fikr kelib qoldi: "Men haqimda bilgan ma’lumotlaring asosida meni maqta. Zarracha ham yaxshi amalimni e’tibordan chetda qoldirma", — dedim. Avvalgi tanqidning tamoman teskarisini ko‘rdim. Avval yomonlagan ishlarimni endi maqtay ketdi...
Sun’iy idrokning tanqidi ham, maqtovi ham o‘z yo‘liga. Gap bu haqida emas. Bu ham odamlardan o‘rganibdi, shekilli. Hayotda ham shunday odamlar ko‘p uchraydi: obro‘, mol-davlating oshganda yaloqxo‘rlik qilib, kuningni zo‘rg‘a ko‘rib yurganingda salomga ham arzitmaydi, qilgan har bir ishing ayb ko‘rinadi...
#Mulohaza
@GiyosiddinYusuf
Bolalar qaysarligini yengish
Bolaga har qanday vaziyatda ikkita teng maqbul variantdan birini tanlash imkonini bering. Masalan, “Sen suv ichasanmi yoki pomidor sharbatini?”
Bolaga ma’lum darajada mustaqillik va mas’uliyatni topshirish uning o‘zini katta va muhim his qilishiga yordam beradi. Bu esa behuda qaysarlikni kamaytiradi.
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
Bolaga har qanday vaziyatda ikkita teng maqbul variantdan birini tanlash imkonini bering. Masalan, “Sen suv ichasanmi yoki pomidor sharbatini?”
Bolaga ma’lum darajada mustaqillik va mas’uliyatni topshirish uning o‘zini katta va muhim his qilishiga yordam beradi. Bu esa behuda qaysarlikni kamaytiradi.
#tarbiya
@GiyosiddinYusuf
31-dekabr men uchun kunlardan bir kun. O‘tgan umrim davomida faqat bir marta bu kun — 2022-yilda esda qolarli bo‘lib o‘tgan. Chunki u tun paqildoqlar ovozidan xoli, sakinat va muhabbat ichra — Masjidun-nabaviyning ro‘parasida o‘tgan edi...
#Sog‘inch #Xotira
@GiyosiddinYusuf
#Sog‘inch #Xotira
@GiyosiddinYusuf