Sahitya Premi via @like
શીળો સારો હોય તો, બાવળનેય બેસાય;
(પણ) શૂળું નો સંઘરાય, કોઠી ભરીને કાગડા !
પોતાને ઉપયોગી થાય એવું કોઈ ઝાડ પાસે ન હોય અને ફક્ત બાવળ જ હોય, વળી તેનો છાંયો ઘાટો હોય તો તે બાવળને છાંયે સુખેથી બેસાય છે, પણ તેથી તેના કાંટાનો કોઠી ભરીને ઘરમાં સંગ્રહ ન થાય. અર્થાત્ કોઈ વસ્તુનો ગુણ હોય તેનો ઉપયોગ કરવો, પણ તેની જ સાથે રહેલી અવગુણકારક અથવા નકામી વસ્તુ પર મોહ ન રાખવો.
- કાગ બાપુ
Join @gujrati_sahitya_premi
(પણ) શૂળું નો સંઘરાય, કોઠી ભરીને કાગડા !
પોતાને ઉપયોગી થાય એવું કોઈ ઝાડ પાસે ન હોય અને ફક્ત બાવળ જ હોય, વળી તેનો છાંયો ઘાટો હોય તો તે બાવળને છાંયે સુખેથી બેસાય છે, પણ તેથી તેના કાંટાનો કોઠી ભરીને ઘરમાં સંગ્રહ ન થાય. અર્થાત્ કોઈ વસ્તુનો ગુણ હોય તેનો ઉપયોગ કરવો, પણ તેની જ સાથે રહેલી અવગુણકારક અથવા નકામી વસ્તુ પર મોહ ન રાખવો.
- કાગ બાપુ
Join @gujrati_sahitya_premi
Sahitya Premi via @like
સ્વારથ જગ સારો, પધારો ભણશે પ્રથી;
(પણ) તારો તુંકારો, ક્યાંયે ન મળે કાગડા !
હે મા ! આખું જગત એ તો અમારાં સ્વાર્થનાં સગાં છે. ભાઈ, બહેન, દીકરા, સ્ત્રી, કુટુંબ એ તો બધાં કંઈ ને કંઈ સ્વાર્થથી અમારી આરતી ભલે ઉતારે. એમાં હૈયાનાં હીર નથી, એમાં આત્માની ઓળખ નથી. એ બધાંની સેવાચાકરીમાં અમુક સ્વાર્થ કારણભૂત હોય છે. આખા જગતમાં, હે જનની ! તારો તુંકારો એ તો જીવન આપનાર છે અને એ તુંકારાના શબ્દો, હે મા ! તારા મોઢા સિવાય ક્યાંય મળે તેમ નથી.
(પણ) તારો તુંકારો, ક્યાંયે ન મળે કાગડા !
હે મા ! આખું જગત એ તો અમારાં સ્વાર્થનાં સગાં છે. ભાઈ, બહેન, દીકરા, સ્ત્રી, કુટુંબ એ તો બધાં કંઈ ને કંઈ સ્વાર્થથી અમારી આરતી ભલે ઉતારે. એમાં હૈયાનાં હીર નથી, એમાં આત્માની ઓળખ નથી. એ બધાંની સેવાચાકરીમાં અમુક સ્વાર્થ કારણભૂત હોય છે. આખા જગતમાં, હે જનની ! તારો તુંકારો એ તો જીવન આપનાર છે અને એ તુંકારાના શબ્દો, હે મા ! તારા મોઢા સિવાય ક્યાંય મળે તેમ નથી.
Sahitya Premi via @like
કાઢી મેલ્યા કોઈ, રામ ભજનને રૂસણે;
(તેથી) જાતા દનડા જોઈ, કાળ નોતરવા, કાગડા !
હે કાગ ! આયુષ્યના જેટલા દિવસ ગયા – એટલે ઈશ્વરભજન વિનાના જેટલા દિવસને કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, ઈર્ષ્યા, દંભ, આળસમાં વિતાવીને કોરાધાકોર કાઢી મેલ્યા – એ બધા દિવસો તારા પર વૈરવૃત્તિથી કાળ મહારાજને નોતરવા ગયા છે અને બાકી રહેલા પણ ત્યાં જ જશે; માટે હજુ બાકી રહેલ દિવસોને મનાવી લે, ઈશ્વરસ્મરણ કરી લે !
Join @gujrati_sahitya_premi
(તેથી) જાતા દનડા જોઈ, કાળ નોતરવા, કાગડા !
હે કાગ ! આયુષ્યના જેટલા દિવસ ગયા – એટલે ઈશ્વરભજન વિનાના જેટલા દિવસને કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, ઈર્ષ્યા, દંભ, આળસમાં વિતાવીને કોરાધાકોર કાઢી મેલ્યા – એ બધા દિવસો તારા પર વૈરવૃત્તિથી કાળ મહારાજને નોતરવા ગયા છે અને બાકી રહેલા પણ ત્યાં જ જશે; માટે હજુ બાકી રહેલ દિવસોને મનાવી લે, ઈશ્વરસ્મરણ કરી લે !
Join @gujrati_sahitya_premi
Sahitya Premi via @like
👑 કોઈનો લાડકવાયો 👑
રક્ત ટપકતી સો સો ઝોળી સમરાંગણથી આવે
કેસરવરણી સમરસેવિકા કોમલ સેજ બિછાવે
ઘાયલ મરતાં મરતાં રે
માતની આઝાદી ગાવે
કોની વનિતા કોની માતા ભગિની ટોળે વળતી
શોણિતભીના પતિ-સુત-વીરની રણશૈયા પર લળતી
મુખથી ખમ્મા ખમ્મા કરતી
માથે કર મીઠો ધરતી
થોકે થોકે લોક ઊમટતા રણજોધ્ધા જોવાને
શાબાશીના શબ્દ બોલતા પ્રત્યેકની પિછાને
નિજ ગૌરવ કેરે ગાને
જખમી જન જાગે અભિમાને
સહુ સૈનિકનાં વહાલાં જનનો મળિયો જ્યાં સુખમેળો
છેવાડો ને એકલવાયો અબોલ એક સૂતેલો
અણપૂછયો અણપ્રીછેલો
કોઇનો અજાણ લાડીલો
એનું શિર ખોળામાં લેવા કોઇ જનેતા ના’વી
એને સીંચણ તેલ-કચોળા નવ કોઇ બહેની લાવી
કોઇના લાડકવાયાની
ન કોઇએ ખબર પૂછાવી
ભાલે એને બચીઓ ભરતી લટો સુંવાળી સૂતી
સન્મુખ ઝીલ્યાં ઘાવો મહીંથી ટપટપ છાતી ચૂતી
કોઇના લાડકવાયાની
આંખડી અમૃત નીતરતી
કોઇના એ લાડકવાયાનાં લોચન લોલ બિડાયાં
આખરની સ્મૃતિનાં બે આંસુ કપોલ પર ઠેરાયાં
આતમ-દીપક ઓલાયા
ઓષ્ટનાં ગુલાબ કરમાયાં
કોઇના એ લાડકડા પાસે હળવે પગ સંચરજો
હળવે એનાં હૈયા ઉપર કર-જોડામણ કરજો
પાસે ધૂપસળી ધરજો
કાનમાં પ્રભુપદ ઉચ્ચરજો
વિખરેલી એ લાડકડાની સમારજો લટ ધીરે
એને ઓષ્ટ-કપોલે-ભાલે ધરજો ચુંબન ધીરે
સહુ માતા ને ભગિની રે
ગોદ લેજો ધીરે ધીરે
વાંકડિયા એ ઝુલ્ફાંની મગરૂબ હશે કો માતા
એ ગાલોની સુધા પીનારા હોઠ હશે બે રાતા
રે! તમ ચુંબન ચોડાતાં
પામશે લાડકડો શાતા
એ લાડકડાની પ્રતિમાનાં છાનાં પૂજન કરતી
એની રક્ષા કાજે અહરનિશ પ્રભુને પાયે પડતી
ઉરની એકાંતે રડતી
વિજોગણ હશે દિનો ગણતી
કંકાવટીએ આંસુ ધોળી છેલ્લું તિલક કરતાં
એને કંઠ વીંટાયાં હોશે કર બે કંકણવંતા
વસમાં વળામણાં દેતાં
બાથ ભીડી બે પળ લેતાં
એની કૂચકદમ જોતી અભિમાન ભરી મલકાતી
જોતી એની રૂધિર છલક્તી ગજગજ પ્હોળી છાતી
અધબીડ્યાં બારણિયાંમાંથી
રડી હશે કો આંખ બે રાતી
એવી કોઇ પ્રિયાનો પ્રીતમ આજ ચિતા પર પોઢે
એકલડો ને અણબૂઝેલો અગન પિછોડી ઓઢે
કોઇના લાડકવાયાને
ચૂમે પાવકજ્વાલા મોઢે
એની ભસ્માંકિત ભૂમિ પર ચણજો આરસ-ખાંભી
એ પથ્થર પર કોતરશો નવ કોઇ કવિતા લાંબી
9 march : મેઘાણીની પુણ્યતિથી
રક્ત ટપકતી સો સો ઝોળી સમરાંગણથી આવે
કેસરવરણી સમરસેવિકા કોમલ સેજ બિછાવે
ઘાયલ મરતાં મરતાં રે
માતની આઝાદી ગાવે
કોની વનિતા કોની માતા ભગિની ટોળે વળતી
શોણિતભીના પતિ-સુત-વીરની રણશૈયા પર લળતી
મુખથી ખમ્મા ખમ્મા કરતી
માથે કર મીઠો ધરતી
થોકે થોકે લોક ઊમટતા રણજોધ્ધા જોવાને
શાબાશીના શબ્દ બોલતા પ્રત્યેકની પિછાને
નિજ ગૌરવ કેરે ગાને
જખમી જન જાગે અભિમાને
સહુ સૈનિકનાં વહાલાં જનનો મળિયો જ્યાં સુખમેળો
છેવાડો ને એકલવાયો અબોલ એક સૂતેલો
અણપૂછયો અણપ્રીછેલો
કોઇનો અજાણ લાડીલો
એનું શિર ખોળામાં લેવા કોઇ જનેતા ના’વી
એને સીંચણ તેલ-કચોળા નવ કોઇ બહેની લાવી
કોઇના લાડકવાયાની
ન કોઇએ ખબર પૂછાવી
ભાલે એને બચીઓ ભરતી લટો સુંવાળી સૂતી
સન્મુખ ઝીલ્યાં ઘાવો મહીંથી ટપટપ છાતી ચૂતી
કોઇના લાડકવાયાની
આંખડી અમૃત નીતરતી
કોઇના એ લાડકવાયાનાં લોચન લોલ બિડાયાં
આખરની સ્મૃતિનાં બે આંસુ કપોલ પર ઠેરાયાં
આતમ-દીપક ઓલાયા
ઓષ્ટનાં ગુલાબ કરમાયાં
કોઇના એ લાડકડા પાસે હળવે પગ સંચરજો
હળવે એનાં હૈયા ઉપર કર-જોડામણ કરજો
પાસે ધૂપસળી ધરજો
કાનમાં પ્રભુપદ ઉચ્ચરજો
વિખરેલી એ લાડકડાની સમારજો લટ ધીરે
એને ઓષ્ટ-કપોલે-ભાલે ધરજો ચુંબન ધીરે
સહુ માતા ને ભગિની રે
ગોદ લેજો ધીરે ધીરે
વાંકડિયા એ ઝુલ્ફાંની મગરૂબ હશે કો માતા
એ ગાલોની સુધા પીનારા હોઠ હશે બે રાતા
રે! તમ ચુંબન ચોડાતાં
પામશે લાડકડો શાતા
એ લાડકડાની પ્રતિમાનાં છાનાં પૂજન કરતી
એની રક્ષા કાજે અહરનિશ પ્રભુને પાયે પડતી
ઉરની એકાંતે રડતી
વિજોગણ હશે દિનો ગણતી
કંકાવટીએ આંસુ ધોળી છેલ્લું તિલક કરતાં
એને કંઠ વીંટાયાં હોશે કર બે કંકણવંતા
વસમાં વળામણાં દેતાં
બાથ ભીડી બે પળ લેતાં
એની કૂચકદમ જોતી અભિમાન ભરી મલકાતી
જોતી એની રૂધિર છલક્તી ગજગજ પ્હોળી છાતી
અધબીડ્યાં બારણિયાંમાંથી
રડી હશે કો આંખ બે રાતી
એવી કોઇ પ્રિયાનો પ્રીતમ આજ ચિતા પર પોઢે
એકલડો ને અણબૂઝેલો અગન પિછોડી ઓઢે
કોઇના લાડકવાયાને
ચૂમે પાવકજ્વાલા મોઢે
એની ભસ્માંકિત ભૂમિ પર ચણજો આરસ-ખાંભી
એ પથ્થર પર કોતરશો નવ કોઇ કવિતા લાંબી
9 march : મેઘાણીની પુણ્યતિથી
Sahitya Premi via @like
સૂરજ ઘર સંઘરેલ, ચોરી જળ સાયર તણાં;
અષાઢે ઓકેલ, કોઠે ન રયાં કાગડા !
ચોરી એવી વસ્તુ છે કે કોઈના ઘરમાં જરતી નથી, હજમ થતી નથી, તેનો દાખલો કે સૂર્ય પોતાનાં કિરણો વડે સમુદ્રનુ જળ, આઠ મહિના ચોર્યા કરે છે. પણ ચોમાસામાં અષાઢ મહિનામાં તે પાણી સૂર્યને ઓકી કાઢવું પડે છે. બીજાનું હરીને લઈ લીધેલું કાયમ કોઈ ભોગવી શકતું નથી.
Join @gujrati_sahitya_premi
અષાઢે ઓકેલ, કોઠે ન રયાં કાગડા !
ચોરી એવી વસ્તુ છે કે કોઈના ઘરમાં જરતી નથી, હજમ થતી નથી, તેનો દાખલો કે સૂર્ય પોતાનાં કિરણો વડે સમુદ્રનુ જળ, આઠ મહિના ચોર્યા કરે છે. પણ ચોમાસામાં અષાઢ મહિનામાં તે પાણી સૂર્યને ઓકી કાઢવું પડે છે. બીજાનું હરીને લઈ લીધેલું કાયમ કોઈ ભોગવી શકતું નથી.
Join @gujrati_sahitya_premi
Sahitya Premi via @like
જોયાં મુખ જળે, મીઠાંને જૂઠાં માનવી;
મીતર કોક મળે, કાચ સરીખા, કાગડા !
પાણીમાં મોઢું જોવાથી જેવું છે એવું કદી દેખાતું નથી, કારણ કે કૂવામાં, નદીમાં કે તળાવમાં મોઢું જોઈએ ત્યારે પવનથી પાણી હાલ્યા કરતું હોવાથી લાંબું, પહોળું, બેરંગું દેખાય છે. એમ જ સ્વાર્થી સ્નેહીઓ આપણે જેવા હોઈએ એવા કહેતા જ નથી. પણ કાચ જેવા સાચા મિત્રો કોઈક જવલ્લે જ મળે છે કે જે આપણા પરમ હિતેચ્છુ હોય છે અને જેનાથી આપણે જેવા હોઈએ તેવા જ દેખાઈએ છીએ, મતલબ કે આપણને આપણા ગુણ-અવગુણની ખરી ખાતરી કાચ જેવા મિત્રોથી જ થાય છે.
Join @gujrati_sahitya_premi
મીતર કોક મળે, કાચ સરીખા, કાગડા !
પાણીમાં મોઢું જોવાથી જેવું છે એવું કદી દેખાતું નથી, કારણ કે કૂવામાં, નદીમાં કે તળાવમાં મોઢું જોઈએ ત્યારે પવનથી પાણી હાલ્યા કરતું હોવાથી લાંબું, પહોળું, બેરંગું દેખાય છે. એમ જ સ્વાર્થી સ્નેહીઓ આપણે જેવા હોઈએ એવા કહેતા જ નથી. પણ કાચ જેવા સાચા મિત્રો કોઈક જવલ્લે જ મળે છે કે જે આપણા પરમ હિતેચ્છુ હોય છે અને જેનાથી આપણે જેવા હોઈએ તેવા જ દેખાઈએ છીએ, મતલબ કે આપણને આપણા ગુણ-અવગુણની ખરી ખાતરી કાચ જેવા મિત્રોથી જ થાય છે.
Join @gujrati_sahitya_premi
Sahitya Premi via @like
સુખ સમયમાં છકી ન જવું,
દુઃખમાં ન હિંમત હારવી,
સુખ-દુઃખ સદા ટકતાં નથી,
એ નીતિ ઉર ઉતારવી.
@gujrati_sahitya_premi
દુઃખમાં ન હિંમત હારવી,
સુખ-દુઃખ સદા ટકતાં નથી,
એ નીતિ ઉર ઉતારવી.
@gujrati_sahitya_premi
Sahitya Premi via @like
પ્રેમનાં પ્રાગવડ હેઠ, કીંક પ્રિતાળુ પોઢી ગયાં ;
ઓલા રાંકા રડતાં રિયાં, ભૂંડે મોઢે ભૂધરા :
ઓલા રાંકા રડતાં રિયાં, ભૂંડે મોઢે ભૂધરા :
Sahitya Premi via @like
છે શક્તિ કેરો સાથ જટા પર ગંગ બહે દિન-રાત,
ડાક-ડમરું ના ડમડમાટ શંખ ના નાદ કરે છે વાત.
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
કાર્તિક-ગણેશ શિવ ના બાળ ઉમૈયા અર્ધાંગીની નાર,
દશાનન ભજે શિવ ના નામ તેઓ પણ કરે છે એક જ વાત,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
શિવજી શોભે છે કૈલાશ ત્યાં વસે દેવો-ઋષિ-રાજ,
ચારણો નંદી ચરાવે ત્યાંજ કરે છે ચાર વેદ ની વાત,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
કરે છે શિવજી તાંડવ નાચ દિગપાળો ના જુકતા હાથ,
જોઇને દેવો ફફડે આજ ભોળા ને વિનવે બેઉ હાથ,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
હરિ ઓમ હર હર ના જ્યાં નાદ ત્યાં શશી-ભાણ ઉગે દિન-રાત,
તુજ વિણ દીપ "પ્રદીપ" ના વાત શિવ છો કણ કણ માં હયાત ,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત....
🚩 🚩 🚩 🚩 🚩 🚩 🚩 🚩
ડાક-ડમરું ના ડમડમાટ શંખ ના નાદ કરે છે વાત.
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
કાર્તિક-ગણેશ શિવ ના બાળ ઉમૈયા અર્ધાંગીની નાર,
દશાનન ભજે શિવ ના નામ તેઓ પણ કરે છે એક જ વાત,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
શિવજી શોભે છે કૈલાશ ત્યાં વસે દેવો-ઋષિ-રાજ,
ચારણો નંદી ચરાવે ત્યાંજ કરે છે ચાર વેદ ની વાત,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
કરે છે શિવજી તાંડવ નાચ દિગપાળો ના જુકતા હાથ,
જોઇને દેવો ફફડે આજ ભોળા ને વિનવે બેઉ હાથ,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત...
હરિ ઓમ હર હર ના જ્યાં નાદ ત્યાં શશી-ભાણ ઉગે દિન-રાત,
તુજ વિણ દીપ "પ્રદીપ" ના વાત શિવ છો કણ કણ માં હયાત ,
શિવ ને ભજો જીવ દિન રાત....
🚩 🚩 🚩 🚩 🚩 🚩 🚩 🚩