Audio
وتاری: دوکتور محەمەد یعقووبی
لێکۆڵینەوەیەک لەسەر ڕومانی سەردەمی تەنیایەکان لە نووسینی ئەسعەد زوهرابی (1978ڕوانسەر)
کۆڕی پەردەلادان و لێکۆڵینەوە لە سەر ڕۆمانی سەردەمی تەنیایەکان
جوانڕۆ 19ی خەرمانانی1403
ئەنجۆمەنی خانای قوبادی
هۆڵی ئیدارەی ئیرشادی جوانڕۆ
لێکۆڵینەوەیەک لەسەر ڕومانی سەردەمی تەنیایەکان لە نووسینی ئەسعەد زوهرابی (1978ڕوانسەر)
کۆڕی پەردەلادان و لێکۆڵینەوە لە سەر ڕۆمانی سەردەمی تەنیایەکان
جوانڕۆ 19ی خەرمانانی1403
ئەنجۆمەنی خانای قوبادی
هۆڵی ئیدارەی ئیرشادی جوانڕۆ
Audio
🔵وتاری: مامۆستا تەحسین ڕەزایی
🔵لێکۆڵینەوەیەک لەسەر تایبەتمەندیەکانی ڕۆمانی (سەردەمی تەنیایەکان) لە نوسینی ئەسعەد زوهرابی
کۆڕی پەردەلادان و لێکۆڵینەوە لە سەر ڕۆمانی سەردەمی تەنیایەکان، بەرهەمی ئەسعەد زوهرابی
🔵جوانڕۆ 19ی خەرمانانی1403
ئەنجۆمەنی خانای قوبادی
هۆڵی ئیدارەی ئیرشادی جوانڕۆ
🔵لێکۆڵینەوەیەک لەسەر تایبەتمەندیەکانی ڕۆمانی (سەردەمی تەنیایەکان) لە نوسینی ئەسعەد زوهرابی
کۆڕی پەردەلادان و لێکۆڵینەوە لە سەر ڕۆمانی سەردەمی تەنیایەکان، بەرهەمی ئەسعەد زوهرابی
🔵جوانڕۆ 19ی خەرمانانی1403
ئەنجۆمەنی خانای قوبادی
هۆڵی ئیدارەی ئیرشادی جوانڕۆ
Forwarded from دەستنووسخانەی دیجیتاڵی باقلاوا
|گەشتی کۆساڵان بۆ دیاریکردنی شوێنی مەزاری یۆسف یاسکە شاعیری گەورەی نیشتمان|
پێشتر لەتەک چەند هاوڕێیەک هەماهەنگ بووین تا دەستەیەک بڕۆینە جێی دیاریکراو. لە ماوەی پێنج ساڵی ڕابردوودا کە مەزاری شاعیرم دۆزیوەتەوە، بەردەوام هەوڵم داوە گەشتێ تایبەت بکەم بۆ ناساندنی گڵکۆی ئەو شاعیرە.
ڕۆژی ۱٦ی گەڵاڕێزانی ۱٤۰۳ پاش نوێژی بەیانی لە سنە ڕێ کەوتم بەرەو سەوڵاوا. هەوا ڕۆشنی کرد، کەوتم بەسەر تەم‌ومژی پاییزەدا. مەودای چەمی نگڵ و شوێشە تا سەوڵاوا وەک ئاسمان هەوریی بوو. کاک ساسان مونفەرد‌ـ‌نسڵی لە سەوڵاوا چاوەڕێی دەکرد. هەندێ کەلوپەلی خواردن (پەنیر، هەڵواشەکەری، کەرە، مەرەبا، سێو، پرتەقاڵ، خەیار، تەماتە، نان و کولێرە)مان کڕی. برایان همایۆن نیک‌ڕەفتارـ‌زاوەر و کاک ئیدریس شەریفی‌ـ‌هانەگەرمەڵە هەم لە مەریوان هاتن و کاک فەرهاد عەزیززادەیان لە قەڵاجێ هەڵگرت. لە ناودێ تفڵی یەکمان گرتەوە و بەڕێی زەل و پیرباڵێناندا هەڵگەڕاین. پێشتر کاک ساسان هەماهەنگی کردبوو لەگەڵ کاک ئەحمەد موحەمەدی لە تفڵی. کاک ئەحمەد بەدەم لێخوڕینی بزنەکانی لە زەل و گۆماوی بەردەم قەڵای پیرباڵێنان لەگەڵمان هات تا نزیک مەزاری ناسراو بە (قەور وێسۆ ئاسکە). چووینە بەرزایی ۲۰۰۰ مەتری چیای بانەسار. پاش سێ سەعات گەیشتینە لووتکەی قەڵای غەریوان لە زنجیرە چیای بانەسار لە نێوان هەواری هەوەشی و خوەرەتاوە گەورە.
خوارتر لە مەزارەکە بە ڕووی قەڵاجێ و تفڵی دەبێتە هەوار و کۆنەدێی هەوەشی کە ئەوێ گۆڕستانی پیرەنەواری تیایە و دیارە کاتی خۆی ئاوەدانی بووە.
بەداخەوە چەند ساڵ پێش مەزاری وێسۆ ئاسکەیان هەڵداوەتەوە. هێشتا کێل و خزن و بەردەکانی ماوە. کاتی خۆی شوانی تفڵی و قەڵاجێ و بنۆڵ کە گەیشتوونەتە بان بانەسار، زیارەتی ئەو مەزارەیان کردووە. وتوویانە کەسێ هەژار بووە کە دەستی زاڵم کوشتوویە و ڕەقیبی قسەیان بۆ هەڵبەستووە.
ساڵی ۱۳۹٨ یەکەم جار کاک هووشەنگ غەنییان لە تفڵی (تەمەن ۹۲ ساڵ) کوتوپڕ باسی دەنگ‌خۆشی سیاچەمانەی وێسۆ ئاسکەی کرد. وتی میرزا ساڵحی باوکم کاتی خۆی گێڕاویەتیەوە بۆ شێخی دووڕۆ کە سێکوچکەی تفڵی و بنۆڵ و ژیوار هەمیشە شوێنی کەسانێ بووە، خۆیان حەشار داوە لە دەست زاڵمان و حاکمان، وەکوو: پیرباڵێنان و خوشکەکەی (ئەدالە گوڵخاس)، باوەخوەشین، پیر موحەمەدی ئەڵوەنی، پیر نەواری و وێسۆ ئاسکە.
وتی زوو خەڵکی ئەم ئاواییانە بنەهەواریان لە هەوەشی بووە. خێڵی هەوەشی جۆڵا و تەونکەر و خومچی بوون. [ئەو دیوی قەڵای پیرباڵێنان بە جۆڵانسان دەناسرێ. دیارە ئەوێ شوێنی جۆڵا و پاچاڵەکانیان بووە.] دواتر شەڕێ دێتە ئاراوە لە نێوان حاکمی ناوچەکە و خێڵی هەوەشی. یەکێ لە هەوەشیەکان قسەی ئەکەوێتە شوێنی کە پێوەندی لەگەڵ ژنی حاکما بووە. ئەویش بەپاوە لە توێی دیواری دەخات و دەیکوژێ. شەوێ پیاوانی هەوەشی هەڵدەکوتنە سەر قەڵای حاکم و مردووەکەیان دەهێنن و لای هەوار و ئاوایی خۆیان دەینێژن...
دواتر چوومە ئاوایی قەڵاجێ و بنۆڵ، دیسان ئەم چیرۆکە هەبوو. بەڕێز کاک فاتح وەیسی نووسەری کتێبی مێژووی مەریوان هەم ئەم باسەی هێناوە.
دیارە کە ناوەرۆکی چیرۆکەکە تەواو لەگەڵ ژیان و بەسەرهاتی یۆسف یاسکەی شاعیر یەک دەگرێتەوە و ناوەکەیشی دیارە هەر ئەو کەسایەتیەیە.
کۆتایی هاوین کە بەشداریم لە ئێوارەیادی مامۆستا بێسارانی کرد لەسەر مەزارەکەی لە سەوڵاوا، باسێکی دیکە وەک گێڕانەوە لەسەر ئەو شاعیرە بیست کە گوایە بێسارانی ماوەی لە داوێنی کۆساڵاندا ژیاوە و لە دەشتی قەڵای مەحمواوا بووە و هاوڕێ بووە لەتەک خێڵی هەوەشی.
ئەوکاتە دانیشتووانی ئەم ناوە کوردانی هەوەشی بووە.
بۆ ئەوەی بزانین هەوەشیەکان چیان لێ هات، لە بنۆڵ دەیانگوت زوو خێڵی خومکەر و جۆڵا لە بنۆڵ بوون و بەهۆی پیشەکەیان بە دەوروبەرا بڵاو بوونەتەوە.
مامۆستا بێسارانی (۹٦۰ـ۱۰۵۰ کۆچی) هامفەردی یۆسف یاسکە (۱۰۰۲ـ۱۰٤۰ کۆچی) بووە و لە دیوانی بێسارانیدا دیارە شێعریان بۆ یەک ناردووە و پێوەندیان بووە.
هیوادارم دڵسۆزانی فەرهەنگ و زمانی کوردی، ئەوانەی گیرفانی پڕیان پێیە، هەوڵێک بخەنە گەڕ ئەو مەزاره نۆژەن بکەنەوە و بیناسێنن و تابلۆی ژیان‌نامە و ناسنامەی شاعیری بۆ دابنن. بەتایبەت وەچەی شاعیر کە لە جوانڕۆدان (ئاواییەکانی زێران و هانۆڵان). هەروەها ئیدارەی فەرهەنگ و ئیرشادی سەوڵاوا دەستپێش‌خەری بکەن کە ئەم میراتە مەعنەویەی بازنەی ئیداری خۆیان وەک مەزاری مامۆستا بێسارانی بناسێنن.
✍ ئیرەج مورادی
۱۹ی گەڵاڕێزانی ۱٤۰۳
@dastnoosxane
@kelaterzankon
پێشتر لەتەک چەند هاوڕێیەک هەماهەنگ بووین تا دەستەیەک بڕۆینە جێی دیاریکراو. لە ماوەی پێنج ساڵی ڕابردوودا کە مەزاری شاعیرم دۆزیوەتەوە، بەردەوام هەوڵم داوە گەشتێ تایبەت بکەم بۆ ناساندنی گڵکۆی ئەو شاعیرە.
ڕۆژی ۱٦ی گەڵاڕێزانی ۱٤۰۳ پاش نوێژی بەیانی لە سنە ڕێ کەوتم بەرەو سەوڵاوا. هەوا ڕۆشنی کرد، کەوتم بەسەر تەم‌ومژی پاییزەدا. مەودای چەمی نگڵ و شوێشە تا سەوڵاوا وەک ئاسمان هەوریی بوو. کاک ساسان مونفەرد‌ـ‌نسڵی لە سەوڵاوا چاوەڕێی دەکرد. هەندێ کەلوپەلی خواردن (پەنیر، هەڵواشەکەری، کەرە، مەرەبا، سێو، پرتەقاڵ، خەیار، تەماتە، نان و کولێرە)مان کڕی. برایان همایۆن نیک‌ڕەفتارـ‌زاوەر و کاک ئیدریس شەریفی‌ـ‌هانەگەرمەڵە هەم لە مەریوان هاتن و کاک فەرهاد عەزیززادەیان لە قەڵاجێ هەڵگرت. لە ناودێ تفڵی یەکمان گرتەوە و بەڕێی زەل و پیرباڵێناندا هەڵگەڕاین. پێشتر کاک ساسان هەماهەنگی کردبوو لەگەڵ کاک ئەحمەد موحەمەدی لە تفڵی. کاک ئەحمەد بەدەم لێخوڕینی بزنەکانی لە زەل و گۆماوی بەردەم قەڵای پیرباڵێنان لەگەڵمان هات تا نزیک مەزاری ناسراو بە (قەور وێسۆ ئاسکە). چووینە بەرزایی ۲۰۰۰ مەتری چیای بانەسار. پاش سێ سەعات گەیشتینە لووتکەی قەڵای غەریوان لە زنجیرە چیای بانەسار لە نێوان هەواری هەوەشی و خوەرەتاوە گەورە.
خوارتر لە مەزارەکە بە ڕووی قەڵاجێ و تفڵی دەبێتە هەوار و کۆنەدێی هەوەشی کە ئەوێ گۆڕستانی پیرەنەواری تیایە و دیارە کاتی خۆی ئاوەدانی بووە.
بەداخەوە چەند ساڵ پێش مەزاری وێسۆ ئاسکەیان هەڵداوەتەوە. هێشتا کێل و خزن و بەردەکانی ماوە. کاتی خۆی شوانی تفڵی و قەڵاجێ و بنۆڵ کە گەیشتوونەتە بان بانەسار، زیارەتی ئەو مەزارەیان کردووە. وتوویانە کەسێ هەژار بووە کە دەستی زاڵم کوشتوویە و ڕەقیبی قسەیان بۆ هەڵبەستووە.
ساڵی ۱۳۹٨ یەکەم جار کاک هووشەنگ غەنییان لە تفڵی (تەمەن ۹۲ ساڵ) کوتوپڕ باسی دەنگ‌خۆشی سیاچەمانەی وێسۆ ئاسکەی کرد. وتی میرزا ساڵحی باوکم کاتی خۆی گێڕاویەتیەوە بۆ شێخی دووڕۆ کە سێکوچکەی تفڵی و بنۆڵ و ژیوار هەمیشە شوێنی کەسانێ بووە، خۆیان حەشار داوە لە دەست زاڵمان و حاکمان، وەکوو: پیرباڵێنان و خوشکەکەی (ئەدالە گوڵخاس)، باوەخوەشین، پیر موحەمەدی ئەڵوەنی، پیر نەواری و وێسۆ ئاسکە.
وتی زوو خەڵکی ئەم ئاواییانە بنەهەواریان لە هەوەشی بووە. خێڵی هەوەشی جۆڵا و تەونکەر و خومچی بوون. [ئەو دیوی قەڵای پیرباڵێنان بە جۆڵانسان دەناسرێ. دیارە ئەوێ شوێنی جۆڵا و پاچاڵەکانیان بووە.] دواتر شەڕێ دێتە ئاراوە لە نێوان حاکمی ناوچەکە و خێڵی هەوەشی. یەکێ لە هەوەشیەکان قسەی ئەکەوێتە شوێنی کە پێوەندی لەگەڵ ژنی حاکما بووە. ئەویش بەپاوە لە توێی دیواری دەخات و دەیکوژێ. شەوێ پیاوانی هەوەشی هەڵدەکوتنە سەر قەڵای حاکم و مردووەکەیان دەهێنن و لای هەوار و ئاوایی خۆیان دەینێژن...
دواتر چوومە ئاوایی قەڵاجێ و بنۆڵ، دیسان ئەم چیرۆکە هەبوو. بەڕێز کاک فاتح وەیسی نووسەری کتێبی مێژووی مەریوان هەم ئەم باسەی هێناوە.
دیارە کە ناوەرۆکی چیرۆکەکە تەواو لەگەڵ ژیان و بەسەرهاتی یۆسف یاسکەی شاعیر یەک دەگرێتەوە و ناوەکەیشی دیارە هەر ئەو کەسایەتیەیە.
کۆتایی هاوین کە بەشداریم لە ئێوارەیادی مامۆستا بێسارانی کرد لەسەر مەزارەکەی لە سەوڵاوا، باسێکی دیکە وەک گێڕانەوە لەسەر ئەو شاعیرە بیست کە گوایە بێسارانی ماوەی لە داوێنی کۆساڵاندا ژیاوە و لە دەشتی قەڵای مەحمواوا بووە و هاوڕێ بووە لەتەک خێڵی هەوەشی.
ئەوکاتە دانیشتووانی ئەم ناوە کوردانی هەوەشی بووە.
بۆ ئەوەی بزانین هەوەشیەکان چیان لێ هات، لە بنۆڵ دەیانگوت زوو خێڵی خومکەر و جۆڵا لە بنۆڵ بوون و بەهۆی پیشەکەیان بە دەوروبەرا بڵاو بوونەتەوە.
مامۆستا بێسارانی (۹٦۰ـ۱۰۵۰ کۆچی) هامفەردی یۆسف یاسکە (۱۰۰۲ـ۱۰٤۰ کۆچی) بووە و لە دیوانی بێسارانیدا دیارە شێعریان بۆ یەک ناردووە و پێوەندیان بووە.
هیوادارم دڵسۆزانی فەرهەنگ و زمانی کوردی، ئەوانەی گیرفانی پڕیان پێیە، هەوڵێک بخەنە گەڕ ئەو مەزاره نۆژەن بکەنەوە و بیناسێنن و تابلۆی ژیان‌نامە و ناسنامەی شاعیری بۆ دابنن. بەتایبەت وەچەی شاعیر کە لە جوانڕۆدان (ئاواییەکانی زێران و هانۆڵان). هەروەها ئیدارەی فەرهەنگ و ئیرشادی سەوڵاوا دەستپێش‌خەری بکەن کە ئەم میراتە مەعنەویەی بازنەی ئیداری خۆیان وەک مەزاری مامۆستا بێسارانی بناسێنن.
✍ ئیرەج مورادی
۱۹ی گەڵاڕێزانی ۱٤۰۳
@dastnoosxane
@kelaterzankon
Forwarded from مەحسین کەرەم جوو
دۆستان و هاوڕێیانی قەڵای کەلتوور و ئەدەب
بۆ تاوتوێ کردنی بڕێ بابەت و چۆنیەتی بەڕێوەبردنی قەڵاکەمان، شەوی چوارشەمە کاتژمێر 8 ئێوارە لە ئیدارەی فەرهەنگ و ئیرشاد هڵانی کۆدەبینەوە
تکایە تکایە هەمووان بەشدار بن🙏
بۆ تاوتوێ کردنی بڕێ بابەت و چۆنیەتی بەڕێوەبردنی قەڵاکەمان، شەوی چوارشەمە کاتژمێر 8 ئێوارە لە ئیدارەی فەرهەنگ و ئیرشاد هڵانی کۆدەبینەوە
تکایە تکایە هەمووان بەشدار بن🙏
📚قەڵای کەلتوور و ئەدەب
یارمەتیدەری لایەنگرانی فەرهەنگ و ئەدەبی کوردی بین
🔻پاراستن و داکۆکی لە کەلتوور و ناسنامەی هەر نەتەوەیەک ئەرکی سەرشانی هەموو تاکەکانی نەتەوەیە، نەتەوەیەک نەتوانێت پاڵپشتی لە کەلتوور و داب‌ونەریتی خۆی بکات، دوور نییە لە ڕەوتی مێژوودا دەفەوتێت و لە ناو دەچێت، یەکێک لە رێگەکانی پاراستنی کەلتوور و ناسنامەی نەتەوەیی، پاڵپشتی چالاکانی فەرهەنگی و هونەرمەندان و ئەدیبان و بنکە و رێکخراوە فەرهەنگی و هونەرییەکانە، هەربۆیە ئێمە وەک دامەرزێنەرانی سندووقی قەڵای کەلتوور و ئەدەب (صندوق حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر) لەم ئەرکە پیرۆزەدا کە ئەرکی هەموو لایەکمانە داوا لە سەرجەم هۆگرانی کەلتوور و هونەر و ئەدەبی کوردی و تاک بە تاکی کۆمەڵگای کوردی دەکەین، یارمەتیدەرمان بن، بەو هیوایە بتوانین هەنگاوێکی هەر چەند بچووک بۆ یارمەتی و پاڵپشتی کەلتوور و چالاکانی بواری کەلتوور وهونەر و ئەدەب هەڵگرین و ببێتە بەردی بناغەی هەنگاوی گەورەتر و خزمەتی بەرفراوانتر بە گەل و وڵاتەکەمان.
🔻ئەو ئازیزانەی دەتوانن لەم رێگەیەدا یارمەتیدەر و پاڵپشتمان بن، دەتوانن لە رێی ئەو ژمارە حەسێب و ژمارە کارت و ژمارە شەبایەی خوارەوەوە یارمەتییەکانیان بنێرن بۆمان.
ژمارە کارتی بانکی تیجارەت:
5859-8370-0911-0400
ژمارە حەسێب بانکی تیجارەت:
1863110498
ژمارە شەبا بانکی تیجارەت:
IR820180000000001863110498
بە ناوی قەڵای کەلتوور و ئه‌ده‌ب
تکایە رەسیدەکانتان بنێرن بۆ ئەم ئایدیانەی خوارەوە:
@Azizi2645
@rahmatollabafra
▫️هەر لێرەوە و وەک بەرایی دەستی هەموو ئەو بەڕێزانە دەگۆشین و لە سەر سەر و چاومانی دائەنێین کە لەم ئەرکە پیرۆزەدا بە پیرمانەوە دێن و دەستی یارمەتی و پشتیوانیمان بۆ ڕادەدێرن.
▫️لەلایەن: دەستەی دامەرزێنەران و ئەندامانی قەڵای کەلتوور و ئەدەبی شاری جوانڕۆ
یارمەتیدەری لایەنگرانی فەرهەنگ و ئەدەبی کوردی بین
🔻پاراستن و داکۆکی لە کەلتوور و ناسنامەی هەر نەتەوەیەک ئەرکی سەرشانی هەموو تاکەکانی نەتەوەیە، نەتەوەیەک نەتوانێت پاڵپشتی لە کەلتوور و داب‌ونەریتی خۆی بکات، دوور نییە لە ڕەوتی مێژوودا دەفەوتێت و لە ناو دەچێت، یەکێک لە رێگەکانی پاراستنی کەلتوور و ناسنامەی نەتەوەیی، پاڵپشتی چالاکانی فەرهەنگی و هونەرمەندان و ئەدیبان و بنکە و رێکخراوە فەرهەنگی و هونەرییەکانە، هەربۆیە ئێمە وەک دامەرزێنەرانی سندووقی قەڵای کەلتوور و ئەدەب (صندوق حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر) لەم ئەرکە پیرۆزەدا کە ئەرکی هەموو لایەکمانە داوا لە سەرجەم هۆگرانی کەلتوور و هونەر و ئەدەبی کوردی و تاک بە تاکی کۆمەڵگای کوردی دەکەین، یارمەتیدەرمان بن، بەو هیوایە بتوانین هەنگاوێکی هەر چەند بچووک بۆ یارمەتی و پاڵپشتی کەلتوور و چالاکانی بواری کەلتوور وهونەر و ئەدەب هەڵگرین و ببێتە بەردی بناغەی هەنگاوی گەورەتر و خزمەتی بەرفراوانتر بە گەل و وڵاتەکەمان.
🔻ئەو ئازیزانەی دەتوانن لەم رێگەیەدا یارمەتیدەر و پاڵپشتمان بن، دەتوانن لە رێی ئەو ژمارە حەسێب و ژمارە کارت و ژمارە شەبایەی خوارەوەوە یارمەتییەکانیان بنێرن بۆمان.
ژمارە کارتی بانکی تیجارەت:
5859-8370-0911-0400
ژمارە حەسێب بانکی تیجارەت:
1863110498
ژمارە شەبا بانکی تیجارەت:
IR820180000000001863110498
بە ناوی قەڵای کەلتوور و ئه‌ده‌ب
تکایە رەسیدەکانتان بنێرن بۆ ئەم ئایدیانەی خوارەوە:
@Azizi2645
@rahmatollabafra
▫️هەر لێرەوە و وەک بەرایی دەستی هەموو ئەو بەڕێزانە دەگۆشین و لە سەر سەر و چاومانی دائەنێین کە لەم ئەرکە پیرۆزەدا بە پیرمانەوە دێن و دەستی یارمەتی و پشتیوانیمان بۆ ڕادەدێرن.
▫️لەلایەن: دەستەی دامەرزێنەران و ئەندامانی قەڵای کەلتوور و ئەدەبی شاری جوانڕۆ
Forwarded from خانای قوبادی ــ گوتاری نوێ (Rebin Noori)
دوایین ئەنجامی لێکۆڵینەوە و پشکنینەکان، سەبارەت بە ژیان، بەسەرهات و ئاسەوارەکانی شاعیر و بیرمەندی کورد مامۆستا
"کەیفی جوانڕۆیی"
@gutariniwe
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
"کەیفی جوانڕۆیی"
@gutariniwe
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
Forwarded from خانای قوبادی ــ گوتاری نوێ (Rebin Noori)
ئەنجامی پشکنینەکان بە دوای بەسەرهات و بەرهەمەکانی شاعیر و نووسەر کەیفی (جوانڕۆیی)دا
🔶 عوسمان نووری (رێبین)
بە پێی هەندێک بەڵگە و گێڕانەوەی ناو دەق و بابەتەکان کەیفی (۱۸۱٤-۱۸۸۳ی ز) لە گوندێکی دەوروبەری جوانڕۆ (گوندی کۆری یان بیاشۆش) لە دایک بووە و پاشان چووەتە شارەزوور و لەوێوە چووەتە کۆیە لای مەدرەسەی جەلیزادە و دوایی چووەتە هەولێر و لە هەولێرەوە چووەتە حەلەب و سێ ساڵ مامۆستای مناڵانی پادشای حەلەب بووە و پاشان دەچێتە ئیستانبوول و لەوێ گیرساوەتە.
کەیفی کەسێکی مافناس (حوقوقدان) بووە و لای بەدرخانەکان بووەتە قازی.
کەیفی پێوەندییەکی چڕوپڕی لەگەڵ کونسوولگەریی فەرەنسای سەردەمی عوسمانیدا هەبووە و هەندێ سەرچاوەش، باس لەوەئەکەن کە تەنانەت کارمەندی کونسوولگەریی فەرەنسا بووە.
کەیفی جگە لەشاعیری، رۆژنامەنووس و خەت خۆش و هەڵکۆڵەر(منبت کار)، بووە.
✅ ئەو زانیارییانەی کە راستییان بە پشت بەستن بە هەندێ بەڵگە، سەلمێنراون:
◀️ یەکەم:
کەیفی کەسێکی رۆژنامەنووس بووە و بە پێی ئەو بەڵگانەی دەیسەلمێنن واژۆ(ئیمزا)ی کەیفی، لانیکەم لە یەکێک لە رۆژنامەکانی سەردەمی عوسمانی بە ناوی "تەرجومانی حەقیقەت"دا، "کیفی"، "ک ـ ف" و "ک ـ ی" یە.
◀️ دووەم:
کەیفی لە گەڵ رۆژنامەی تورکیی "تەرجومانی حەقیقەت"ی سەردەمی عوسمانی(نیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەی زایینی)، هاوکاریی کردووە و ئەدرەسی سێزدە بابەتی لەو رۆژنامەیەدا، بەمجۆرەی خوارەوەن:
۱-چارسەرکردنی کێشەیەک بە لایەنی تەکنیکیەوە. ژمارەی ٥۲٦.
٢- نیشاندانی نیەتی بەکارهێنان. ژمارەی ٥٤٥.
٣-سەبارەت بە پرسی رێنووس(ئیملا). ژمارەی ۷٨٥.
٤- پرسێکی بیرکاری(ریاضی). ژمارەی ۷٨۷.
٥- سەبارەت بە تێچوی نوسینی کاغەز. ژماری ٨٦٥.
٦-وەلامی نوسراوەیەکی سەلیم یاوز. ژمارەی ٨٦۹.
٧ـ تەشحیحات (حاشیە نویسی)- رەخنە لە کورتکراوەیەکی سەرف و نەحوی عەرەبی ئەحمەد حەمدی. ژمارەی ۹۰۱.
٨ـ فرۆشتنی زمان- وەڵامدانەوەی رەخنەیەکی ئارتین مەسدەمجیان نووسەری ئەرمەنی. ژمارەی ۹۱٤.
٩- رەخنە و وەڵامدانەوەی مستر ترۆتێر؛ کۆنسولی بەریتانیا لە دیاربەکر، کە سەبارەت بە کوردستان وتبووی کولتوری کوردان لاوازە و ئەدەبیاتیشیان نیە. له دوو ژمارەدا کە سەرەڕای ورووژاندنی هەندێک باس بۆ سەلماندنی کێش و قورسایی زمان و ئەدەبی کوردی، دووشیعری کوردی یەکەمیان لە "مستەفابەگی کوردی" و ئەویتر لە "مەولەوی تاوگۆزی" وەردەگێڕێتەوە سەر زمانی تورکی، کە وەک ئاماژەم کرد لە دوو بەشدا بڵاوی کردۆتەوە..
١۰- کەیفی لە نوسراوەیەکدا لە ژێرناونیشانی "حەرەکەتی عەرز" باسی بومەلەرزە دەکات.
۱۱- لە ژمارەی ١٣٧٥ لە ستونی مواد فەننی لە سەر وەرگێڕانی وشەی nuance وەلامی نوسراوەیەکی مەحمود جەلالەدین دەداتەوە کە پێشنیاری کردبو لە جیاتی وشەی چەشیت-ی تورکی (واتە جۆر.نوع) ، nuance فەرنسی دابنرێت. و کەیفی پێشنیار ئەکا وشەی "گون؟" دابنرێت.
۱۲ـ لە ژمارەی ١٣٨٣ نوسراوەیەک لە ژێر ناوینیشانی" مێژووی زەوی" بلاو دەکاتەوە و دەنوسێ "چ بکەم کە ناتوانم ببم بە شاعیر".
۱۳ـ ژمارەکانی -١٣٧٢ ١٣٧٣-٧٤ وتاری لە ژێر ناوی "جوگرافیای بەشەری" بلاو کردۆتەوە.
◀️ سێهەم:
دوای گەڕان و پشکنینی زۆر، توانیمان نۆ دانە بابەتی کەیفی لە رۆژنامەی "تەرجومانی حەقیقەت"، لە ئەرشیڤی زانکۆی ئانکارادا بدۆزینەوە و ئێستا لە بەردەستماندایە. بەڵام بەداخەوە پەنجا ژمارەی ئەو رۆژنامەیە لەو ئارشیڤەدا، بوونی نەبوو. کە شەش بابەتی کەیفی لە دووتوێی ئەو پەنجا ژمارەدایە.
✅ ئەو زانیارییانەی هێشتا نەسەلمێندراون و پێویستی بە لێکۆڵینەوەی زیاتر هەیە:
◀️ یەکەم:
کەیفی کەسێکی شارەزای زمانی فەرانسە بووە و تەنانەت چەندین بابەتی رۆژنامەنووسی بە زمانی فەرانسە لە رۆژنامە فەرانسە زمانەکانی ئەو سەردەمەی عوسمانیدا بڵاو کردووەتەوە.
◀️ دووەم:
کەیفی کەسایەتییەکی دیپلۆمات و پیتۆڵ بووە و بەردەوام لە دانیشتنەکانی کوونسوولە ئەورووپاییەکان و میسیۆنێرەکاندا بەشدار بووە.
◀️سێهەم:
کەیفی بە پێی قسەیەکی کووپر کە ئەویش سەرچاوەکەی ئەباتەوە بۆ جیمز بلۆ، "ئینجیل"ی لە زمانی فارسییەوە وەرگێڕاوەتەوە سەر زمانی تورکی.
◀️ چوارەم:
تا ئێستا یەک رەوایەت لە مەرگی کەیفی لە بەر دەستدا بووە ئەویش ئەوەیە کە کەیفی لە ئیستانبوول کۆچی دوایی کردووە و هەر لەوێش ئەسپەردە کراوە بەڵام ئێستە دوو رەوایەتی جیاوازی ترمان دەسکەوتووە کە دەڵێن:
۱ـ کەیفی لە سەر کوردایەتی لە لایەن دەوڵەتی عوسمانیەوە، دەکەوێتە زیندانی ئیستانبوول و هەر لە زیندانیش دا دەمرێ(دەستنوسێکی کوردی).
۲ـ کەیفی و "خەیاڵی"ی شاعیر دەچنە ئورووپا و لەوێ دەمیننەوە و هەر لەوێش دەمرن (گێڕانەوەیەک بە زمانی موحەمەد میهری هیلاڤەوە).
◀️ شەشەم:
کەیفی و حاجی قادری کۆیی، پێکەوە خزم بوونە و حاجی قادری کۆییش لە سەرێکی دایک یان باوکەوە خەڵکی ناوچەی جوانڕۆ بووە (لە زمانی موحەمەد میهری هیلاڤەوە).
@gutariniwe
__
⭕️ لێکۆڵینەوە و پشکنین بەردەوامە.
🔶 عوسمان نووری (رێبین)
بە پێی هەندێک بەڵگە و گێڕانەوەی ناو دەق و بابەتەکان کەیفی (۱۸۱٤-۱۸۸۳ی ز) لە گوندێکی دەوروبەری جوانڕۆ (گوندی کۆری یان بیاشۆش) لە دایک بووە و پاشان چووەتە شارەزوور و لەوێوە چووەتە کۆیە لای مەدرەسەی جەلیزادە و دوایی چووەتە هەولێر و لە هەولێرەوە چووەتە حەلەب و سێ ساڵ مامۆستای مناڵانی پادشای حەلەب بووە و پاشان دەچێتە ئیستانبوول و لەوێ گیرساوەتە.
کەیفی کەسێکی مافناس (حوقوقدان) بووە و لای بەدرخانەکان بووەتە قازی.
کەیفی پێوەندییەکی چڕوپڕی لەگەڵ کونسوولگەریی فەرەنسای سەردەمی عوسمانیدا هەبووە و هەندێ سەرچاوەش، باس لەوەئەکەن کە تەنانەت کارمەندی کونسوولگەریی فەرەنسا بووە.
کەیفی جگە لەشاعیری، رۆژنامەنووس و خەت خۆش و هەڵکۆڵەر(منبت کار)، بووە.
✅ ئەو زانیارییانەی کە راستییان بە پشت بەستن بە هەندێ بەڵگە، سەلمێنراون:
◀️ یەکەم:
کەیفی کەسێکی رۆژنامەنووس بووە و بە پێی ئەو بەڵگانەی دەیسەلمێنن واژۆ(ئیمزا)ی کەیفی، لانیکەم لە یەکێک لە رۆژنامەکانی سەردەمی عوسمانی بە ناوی "تەرجومانی حەقیقەت"دا، "کیفی"، "ک ـ ف" و "ک ـ ی" یە.
◀️ دووەم:
کەیفی لە گەڵ رۆژنامەی تورکیی "تەرجومانی حەقیقەت"ی سەردەمی عوسمانی(نیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەی زایینی)، هاوکاریی کردووە و ئەدرەسی سێزدە بابەتی لەو رۆژنامەیەدا، بەمجۆرەی خوارەوەن:
۱-چارسەرکردنی کێشەیەک بە لایەنی تەکنیکیەوە. ژمارەی ٥۲٦.
٢- نیشاندانی نیەتی بەکارهێنان. ژمارەی ٥٤٥.
٣-سەبارەت بە پرسی رێنووس(ئیملا). ژمارەی ۷٨٥.
٤- پرسێکی بیرکاری(ریاضی). ژمارەی ۷٨۷.
٥- سەبارەت بە تێچوی نوسینی کاغەز. ژماری ٨٦٥.
٦-وەلامی نوسراوەیەکی سەلیم یاوز. ژمارەی ٨٦۹.
٧ـ تەشحیحات (حاشیە نویسی)- رەخنە لە کورتکراوەیەکی سەرف و نەحوی عەرەبی ئەحمەد حەمدی. ژمارەی ۹۰۱.
٨ـ فرۆشتنی زمان- وەڵامدانەوەی رەخنەیەکی ئارتین مەسدەمجیان نووسەری ئەرمەنی. ژمارەی ۹۱٤.
٩- رەخنە و وەڵامدانەوەی مستر ترۆتێر؛ کۆنسولی بەریتانیا لە دیاربەکر، کە سەبارەت بە کوردستان وتبووی کولتوری کوردان لاوازە و ئەدەبیاتیشیان نیە. له دوو ژمارەدا کە سەرەڕای ورووژاندنی هەندێک باس بۆ سەلماندنی کێش و قورسایی زمان و ئەدەبی کوردی، دووشیعری کوردی یەکەمیان لە "مستەفابەگی کوردی" و ئەویتر لە "مەولەوی تاوگۆزی" وەردەگێڕێتەوە سەر زمانی تورکی، کە وەک ئاماژەم کرد لە دوو بەشدا بڵاوی کردۆتەوە..
١۰- کەیفی لە نوسراوەیەکدا لە ژێرناونیشانی "حەرەکەتی عەرز" باسی بومەلەرزە دەکات.
۱۱- لە ژمارەی ١٣٧٥ لە ستونی مواد فەننی لە سەر وەرگێڕانی وشەی nuance وەلامی نوسراوەیەکی مەحمود جەلالەدین دەداتەوە کە پێشنیاری کردبو لە جیاتی وشەی چەشیت-ی تورکی (واتە جۆر.نوع) ، nuance فەرنسی دابنرێت. و کەیفی پێشنیار ئەکا وشەی "گون؟" دابنرێت.
۱۲ـ لە ژمارەی ١٣٨٣ نوسراوەیەک لە ژێر ناوینیشانی" مێژووی زەوی" بلاو دەکاتەوە و دەنوسێ "چ بکەم کە ناتوانم ببم بە شاعیر".
۱۳ـ ژمارەکانی -١٣٧٢ ١٣٧٣-٧٤ وتاری لە ژێر ناوی "جوگرافیای بەشەری" بلاو کردۆتەوە.
◀️ سێهەم:
دوای گەڕان و پشکنینی زۆر، توانیمان نۆ دانە بابەتی کەیفی لە رۆژنامەی "تەرجومانی حەقیقەت"، لە ئەرشیڤی زانکۆی ئانکارادا بدۆزینەوە و ئێستا لە بەردەستماندایە. بەڵام بەداخەوە پەنجا ژمارەی ئەو رۆژنامەیە لەو ئارشیڤەدا، بوونی نەبوو. کە شەش بابەتی کەیفی لە دووتوێی ئەو پەنجا ژمارەدایە.
✅ ئەو زانیارییانەی هێشتا نەسەلمێندراون و پێویستی بە لێکۆڵینەوەی زیاتر هەیە:
◀️ یەکەم:
کەیفی کەسێکی شارەزای زمانی فەرانسە بووە و تەنانەت چەندین بابەتی رۆژنامەنووسی بە زمانی فەرانسە لە رۆژنامە فەرانسە زمانەکانی ئەو سەردەمەی عوسمانیدا بڵاو کردووەتەوە.
◀️ دووەم:
کەیفی کەسایەتییەکی دیپلۆمات و پیتۆڵ بووە و بەردەوام لە دانیشتنەکانی کوونسوولە ئەورووپاییەکان و میسیۆنێرەکاندا بەشدار بووە.
◀️سێهەم:
کەیفی بە پێی قسەیەکی کووپر کە ئەویش سەرچاوەکەی ئەباتەوە بۆ جیمز بلۆ، "ئینجیل"ی لە زمانی فارسییەوە وەرگێڕاوەتەوە سەر زمانی تورکی.
◀️ چوارەم:
تا ئێستا یەک رەوایەت لە مەرگی کەیفی لە بەر دەستدا بووە ئەویش ئەوەیە کە کەیفی لە ئیستانبوول کۆچی دوایی کردووە و هەر لەوێش ئەسپەردە کراوە بەڵام ئێستە دوو رەوایەتی جیاوازی ترمان دەسکەوتووە کە دەڵێن:
۱ـ کەیفی لە سەر کوردایەتی لە لایەن دەوڵەتی عوسمانیەوە، دەکەوێتە زیندانی ئیستانبوول و هەر لە زیندانیش دا دەمرێ(دەستنوسێکی کوردی).
۲ـ کەیفی و "خەیاڵی"ی شاعیر دەچنە ئورووپا و لەوێ دەمیننەوە و هەر لەوێش دەمرن (گێڕانەوەیەک بە زمانی موحەمەد میهری هیلاڤەوە).
◀️ شەشەم:
کەیفی و حاجی قادری کۆیی، پێکەوە خزم بوونە و حاجی قادری کۆییش لە سەرێکی دایک یان باوکەوە خەڵکی ناوچەی جوانڕۆ بووە (لە زمانی موحەمەد میهری هیلاڤەوە).
@gutariniwe
__
⭕️ لێکۆڵینەوە و پشکنین بەردەوامە.