🔴 قله شیرباد زیر چرخ‌های موتورسواران

✍ عباس مشکوة

🔸مقدمه

قله شیرباد، بلندترین نقطه رشته‌کوه بینالود، سال‌ها مأمن آرامش و پناهگاه کوهنوردان، و زیست‌بوم‌های حساس منطقه بوده است.

اما در سال‌های اخیر، با گسترش بی‌رویه ورود موتورسواران به این منطقه، شاهد تخریب‌های گسترده‌ای هستیم که نه‌تنها پوشش گیاهی را نابود کرده، بلکه پاکوب‌های سنتی و مسیرهای کوهنوردی را نیز دچار آسیب جدی کرده است.

این مقاله با نگاهی چندبُعدی به این بحران، از منظر محیط‌زیستی، کوهنوردی، قانونی و فرهنگی آن را بررسی می‌کند.

🔸بخش اول: فاجعه‌ای زیست‌محیطی در حال وقوع

ورود موتورسیکلت‌ها به ارتفاعات شیرباد، به‌ویژه در فصل‌های خشک، موجب فرسایش شدید خاک، نابودی گونه‌های گیاهی بومی و تخریب زیستگاه جانوران شده است. 
▫️ پوشش گیاهی منطقه، که طی دهه‌ها شکل گرفته، با عبور مکرر موتورها در عرض مدت کوتاهی نابود می‌شود. 
▫️فرسایش خاک در ارتفاعات باعث روان‌آب‌های گل‌آلود در پایین‌دست می‌شود. 
▫️ صدای موتور و حضور انسانی بی‌قاعده، آرامش جانوران را برهم زده و موجب مهاجرت یا کاهش جمعیت آن‌ها شده است.

🔸بخش دوم: تهدیدی برای فرهنگ کوهنوردی

پاکوب‌ها، مسیرهای سنتی و کم‌خطر کوهنوردان هستند که با احترام به طبیعت و تجربه سال‌ها پیمایش ایجاد شده‌اند. اما عبور موتورسواران از این مسیرها: 
▫️ پاکوب‌ها را به شیارهای عمیق و خطرناک تبدیل کرده است. 
▫️ امنیت کوهنوردان را بویژه در مسیرهای پر تردد به خطر انداخته است. 
▫️روحیه آرام، تأمل‌گر و طبیعت‌محور کوهنوردی را با هیاهو و سرعت موتورها مخدوش کرده است.

🔸بخش سوم: خلأ قانونی و ضرورت برخورد

بر اساس قوانین محیط‌زیست ایران، ورود وسایل نقلیه موتوری به مناطق کوهستانی و منابع طبیعی بدون مجوز ممنوع است. اما در عمل: 
▫️نبود تابلوهای هشدار و اطلاع‌رسانی در مسیرهای ورودی به شیرباد، موجب سردر گمی یا سوءاستفاده شده است. 
▫️ عدم حضور مستمر نیروهای حفاظتی یا محیط‌بانان در منطقه، زمینه‌ساز تکرار تخلفات است. 
▫️ نبود پیگیری قضایی یا جریمه‌های بازدارنده، باعث شده برخی افراد با خیال راحت به تخریب ادامه دهند.

🔸بخش چهارم: مسئولیت اجتماعی و فرهنگی ما

جامعه کوهنوردی، طبیعت‌دوستان، بومیان منطقه و مسئولان محلی باید با هم‌افزایی، مانع ادامه این روند شوند. پیشنهادهایی برای اقدام: 
▫️تشکیل گروه‌های دیده‌بان داوطلب برای ثبت تخلفات و اطلاع‌رسانی به نهادهای مسئول. 
▫️ نصب تابلوهای هشدار، ممنوعیت ورود موتور و اطلاع‌رسانی در شبکه‌های اجتماعی. 
▫️ برگزاری نشست‌های مشترک با اداره محیط‌زیست، منابع طبیعی و انجمن‌های کوهنوردی برای تدوین راهکارهای عملی. 
▫️ تولید محتواهای آموزشی و فرهنگی برای آگاهی‌بخشی به موتورسواران و گردشگران.

🔸سخن آخر

اگر امروز اقدامی جدی صورت نگیرد، فردا پاکوب های سنتی شیرباد را تنها در خاطرات خواهیم داشت. این قله، نه فقط مقصد کوهنوردان سراسر کشور (طرح سیمرغ)، بلکه بخشی از هویت طبیعی و فرهنگی خراسان رضوی است. حفظ آن، وظیفه‌ای جمعی و فوری است.

🔸این مقاله را به اشتراک بگذارید تا سایر کوهنوردان نیز از این توصیه‌های مهم بهره‌مند شوند.

⬅️ برگرفته از کانال کوه و کوهنوردی:
@kooh_va_koohnavardi

(سال‌هاست در مورد لزوم جلوگیری از ورود گروه‌های موتورکراس به هزار مسجد، هشدار می‌دهم تا بلایی که بر سر مناطق دیگر آورده‌اند بر سر هزار مسجد نیاورند ولی متاسفانه گوش شنوایی نیست... اکنون این گروه‌ها حتی از پاکوب کنار دیواره‌های آتقلاق هم بالا می‌روند! و همه جای منطقه حفاظت شده هزار مسجد، عرصه تاخت و تاز آن‌ها شده است... / باقریان)


🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

🔴 قابل توجه کلیه دوستان تراکتوردار منطقه‌ی هزار مسجد

متاسفانه تعدادی از راننده‌های تراکتور در جواب خبر ممنوع بودن جابجایی مسافران با تراکتور، یک سری پیام‌های زشت و توهین آمیز برای بنده ارسال کرده‌اند.
با توجه به اینکه حکم صادره از طرف دادستان محترم شهرستان کلات نادری است؛ از جابجایی مسافران در داخل مناطق حفاظت شده خودداری نمایید چون در صورت مشاهده با فرد خاطی برخورد و تراکتور توقیف می‌گردد. خواهشمندم خودتان رعایت فرمایید تا هیچگونه مشکل و سوء تفاهمی بوجود نیاید.
ضمنا درصورت تکرار مجدد ارسال پیام‌های توهین‌آمیز، مراتب از طریق مرجع قضایی پیگیری می‌شود.

باتشکر
✍ جواد عسگرپور؛ محیط‌بان اداره‌ی حفاظت محیط زیست شهرستان کلات نادری

⬅️ برگرفته از هه‌وال لاین:
@hevallayen

(توهین به محیط‌بانانی که با وجود همه‌ی کمبودها و سختی‌ها برای حفاظت از طبیعت و محیط زیست میهن‌مان تلاش می‌کنند، موضوعی نیست که بتوان به‌سادگی از آن گذشت. همه‌ی ما کنش‌گران و شهروندان وظیفه داریم از تلاش‌های بی‌دریغ محیط‌بانان پشتیبانی و قدردانی کنیم/ باقریان)

#هر_ایرانی_یک_محیطبان


🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

✳️ نقدی بر شعارنویسی و کشیدن نقاشی در طبیعت

✍ مهندس روزبه اجلالی

طبیعت، بوم نقاشی نیست؛
خودش یک شاهکار است!

در دل کوه‌ها، کنار رودها، و بر فراز صخره‌ها، طبیعت با زبان خودش سخن می‌گوید. هر سنگ، هر درخت، هر سایه‌ی نور، بخشی از یک ترکیب هنری بی‌نظیر است که میلیون‌ها سال در حال شکل‌گیری بوده. این چشم‌اندازها نیازی به دخالت ما ندارند؛ آن‌ها خود کامل‌اند، بی‌نیاز از رنگ، شعار یا نقاشی.

اما متأسفانه، در سال‌های اخیر شاهد افزایش نوشتن شعارها، اسامی، و نقوش رنگی بر روی صخره‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی بوده‌ایم. این کار نه‌تنها جلوه‌ی زیبای طبیعت را مخدوش می‌کند، بلکه به نوعی بی‌احترامی به سکوت و عظمت آن است.

🔹 چرا نباید روی صخره‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی نقاشی کنیم؟

🎨 برهم زدن هماهنگی طبیعی: رنگ‌های مصنوعی با بافت و رنگ طبیعی سنگ‌ها و خاک‌ها همخوانی ندارند. این تضاد بصری، آرامش و انسجام چشم‌انداز را از بین می‌برد.

🪨 تخریب تدریجی بستر زمین‌شناسی: برخی رنگ‌ها و اسپری‌ها حاوی مواد شیمیایی هستند که به مرور زمان به بافت سنگ‌ها آسیب می‌زنند و حتی می‌توانند باعث فرسایش شوند.

🧭 کاهش ارزش فرهنگی و زیست‌محیطی: بسیاری از مناطق طبیعی دارای ارزش تاریخی، فرهنگی یا زیستی هستند. نقاشی و نوشتن روی آن‌ها می‌تواند این ارزش‌ها را تحت‌الشعاع قرار دهد.

🌍 تأثیر منفی بر تجربه‌ی دیگران: طبیعت‌گردان، کوهنوردان و علاقه‌مندان به محیط‌زیست، برای دیدن زیبایی‌های بکر به این مناطق می‌آیند. نقاشی‌ها و شعارهای شخصی، تجربه‌ی جمعی را خدشه‌دار می‌کنند.

🔹حتی پیام‌های محیط‌زیستی هم نباید روی طبیعت نوشته شوند.

شاید برخی افراد با نیت خیرخواهانه، بخواهند پیام‌هایی در جهت حفاظت از محیط‌زیست یا هشدارهای زیست‌محیطی را روی سنگ‌ها و صخره‌ها بنویسند. اما باید بدانیم که حتی این نوع پیام‌ها نیز اگر مستقیماً بر عناصر طبیعی نوشته شوند، به همان اندازه آسیب‌زا هستند.
نیت خوب، نباید به تخریب منجر شود.

✅ اگر ضرورتی برای اطلاع‌رسانی وجود دارد، بهترین روش استفاده از تابلوهای مشخص، سازگار با محیط و قابل‌حذف است. تابلوهایی که در مسیرهای مشخص نصب شوند، بدون آسیب به طبیعت، و با طراحی مناسب که با چشم‌انداز همخوانی داشته باشد.

🔹طبیعت خودش سخن می‌گوید، بی‌نیاز از کلمات ما!

ما انسان‌ها گاهی با نیت خوب، می‌خواهیم ردپایی از خودمان باقی بگذاریم. اما ردپای واقعی، در احترام به طبیعت است. در حفظ سکوت کوه، در لمس نکردن صخره، در عبور بی‌صدا از کنار رودخانه.
نوشتن نام خودمان یا حتی پیام‌های زیست‌محیطی روی سنگ، شاید لحظه‌ای حس تأثیرگذاری بسازد، اما در واقع، بخشی از زیبایی مشترک را از بین می‌برد.

✅ بیایید حافظ زیبایی باشیم، نه مداخله‌گر آن

اگر می‌خواهیم تأثیری بگذاریم، بیایید با عکس گرفتن، نوشتن خاطره، یا به اشتراک‌گذاری تجربه‌ها این کار را انجام دهیم ،نه با رنگ‌پاشی بر چهره‌ی زمین.
اگر می‌خواهیم چیزی را ثبت کنیم، بیایید آن را در دل خود، در دفترچه‌هایمان، یا در حافظه‌ی دیجیتال نگه داریم.
نه بر سنگ‌هایی که هزاران سال ایستاده‌اند تا بی‌کلام، زیبایی را روایت کنند.

@WatershedKQ

🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

🍁 پادشاه فصل‌ها!

#پاییز

🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

✳️ عقاب شاهی

📸 عکاس: ساسان نژادی

#پرندگان_ایران


@hezarmasjedwatch

✳️ ژاپن، این‌گونه ژاپن شد.

✅ مدرسه‌های ژاپن سرایدار ندارند!
در ژاپن دانش آموزان تا ۱۰ سالگی امتحان ندارند. آن‌ها تا این زمان یاد می‌گیرند که چگونه زندگی کنند.

✅ یاد می‌گیرند از حیوانات مراقبت کنند، به دیگران احترام بگذارند و طبیعت را درک کنند.

✅ آن‌ها در طول این مدت ارزش‌هایی چون خودکنترلی، مسئولیت و عدالت را می‌آموزند.
در مدارس ژاپن به عنوان بخشی از آموزش به بچه‌ها یاد می‌دهند که محیط اطرافشان را تمیز نگه دارند. این ذهنیت به بچه‌ها احترام و مسئولیت‌پذیری را می‌آموزد.

✅ به گفته یکی از آموزگاران ژاپنی: مدرسه فقط آموزش کتاب‌ها نیست، مدرسه آموزش عضو جامعه بودن و مسئولیت پذیری به عنوان یک عضو جامعه می‌باشد. هدف مدارس عمومی آموزش تمام جنبه‌های زندگی است نه تنها آموزش کتاب‌ها. آن‌ها زندگی کردن را یاد می‌گیرند. یاد می‌گیرند که در آینده کسی به نظافت آن‌ها نمی‌پردازد و تنها خودشان باید این کار را انجام دهند.

@excellentmanagers


@hezarmasjedwatch

دور بود و عکس با کیفیتی نشد!
هرچند زیبایی #آهوی_ایرانی از دور هم پیداست!


#پارک_ملی_گلستان
شهریور ۱۴۰۴

#حیات_وحش_ایران

🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

گزارشی از نتایج بررسی سه پژوهشگر درباره نقش [برخی] پرندگان در کنترل بیولوژیک آفات کشاورزی

✳️ پرندگان؛ همکاران بی‌مزد کشاورزان

| حمید جباری - پگاه میرزایی - صیاد شیخی ئیلانلو |

🔺جغدها، پرندگان شکاری، دارکوب­ها و برخی گنجشک‌سانان با کنترل جمعیت حشرات و جوندگان خسارت­زا در اکوسیستم­های کشاورزی کمیت و کیفیت محصول را افزایش می­دهند و عامل کنترل بیولوژیک آفات در کشاورزی هستند. کنترل آفات یکی از بزرگترین چالش­ها در کشاورزی مدرن (فشرده) به حساب می‌آید و پرندگان نقش عمده‌ای در خدمات کنترل آفات در اکوسیستم‌های کشاورزی ایفا می‌­کنند. افزایش حضور پرندگان در مزارع می‌تواند به کنترل بیوژیک آفات در اکوسیستم­های کشاورزی کمک کند و به‌طور قابل‌توجهی جمعیت بی‌مهرگان گیاهخوار، به‌ویژه حشرات را کاهش دهد. در این مطلب می‌خوانیم که پرندگان چه نقشی در کمک به کشاورزان ایفا می‌کنند.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/139680

@payamema ⁩

🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

✳️ این می‌تواند از نشانه‌های یک زیست‌بوم سالم باشد.

در طبیعت هیچ چیز بی‌مصرف نمی‌ماند؛ گوشت و بقایای لاشه‌ی این قوچ وحشی توسط حیوانات و پرندگان مصرف شده و به زنجیره‌ی غذایی در طبیعت پیوسته است.

#پارک_ملی_گلستان

🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch

📽 تصاویری زیبا از "مٓرال در فصل گاوبانگی"

📍منطقه حفاظت شده البرز مرکزی شمالی/ نوشهر- مازندران

📷 ثبت تصویر: مهدی کیاحیرتی

@mohitbanan_Jangalbanan

#حیات_وحش_ایران

🍀 کانال محیط زیست برای همه
@hezarmasjedwatch