23 кастрычніка 1956 года ў паняволенай саветамі Венгрыі ўскалыхнула Венгерскае паўстанне, вядомае таксама як рэвалюцыя. Мэты былі наступныя: вызваленне ад камуністычнага таталітарызму, які трымаўся на савецкіх штыках. У краіне адсутнічала свабода, а эканамічная сітуацыя была цяжкай.

"Talpra magyar, hí a haza, minden ruszki menjen haza"

У выніку саветы перамаглі, тысячы венграў былі забітыя, дзясяткі тысяч раненыя, а каля 200 тыс. эмігравала. Аднак уздым мацней кансалідаваў нацыю, а дзень 23 X – гэта сёння Нацыянальны дзень. Акрамя таго некаторыя "карысныя ідыёты" на Захадзе расплюшчылі вочы ў дачыненні камунізму. Хоць мінула шмат гадоў, але ўжо ў незалежнай Венгрыі некаторыя злачынцы былі пакараныя.

Сімвалізм гістарычнага мастацтва

Свядома ці не, але здымак падабраны даволі цікава. І гаворка нават не пра іранічную ўсмешку кіраўніка МЗС Польшчы Радаслава Сікорскага, але пра абраз (карціну) на фоне. Дакладней "Люблінская ўнія" масткака Яна Матэйкі.

Гісторыя гэта не гульня ў гендарныя квоты

Тое, што гендарныя эксперткі, каментатаркі, актывісткі, даследчыцы і грантаўніцы выказваюцца на ўсе магчымыя тэмы - nihil novi для назіральнікаў актыўнасці новай апазіцыі. Тым разам чарговая з іх - Алена Агарэлышава, вырашыла нешта сказаць пра гісторыю. Яна абурылася, што ў афіцыёнзым лукашэнкаўскім пантэоне мала гендарных квот жанчын.

Нават рэжым так "не заўважае" жанчын, што ў свой афіцыйны пантэон уставіў такія жанчыны як: Рагнеда, Еўфрасіння Полацкая (асабліва сп. Марзалюк любіць пра яе прыпамінаць), Алаіза Пашкевіч "Цётка", Вера Харужая і Стэфанія Станюта.

У кожным разе, паўжартам можна заўважыць, што нават у лукашэнкаўскім пантэоне больш жанчын, чым сярод генрадных каментатарак мужчын. Пры аказіі, колькі напрыклад такое КР таварыства прысвяціла часу, каб заняцца напрыклад тэмай гістарычнай памяці, а колькі гендарнай праблематыцы як нядаўна, ізноў?

PS. Эмілія Плятэр запісалася ў гістарычнай памяці дзякуючы дзеянням, а не полу 😉

"Што ж датычыцца Апазыцыі ў Вярхоўным Савеце, то я думаю, што ў тых умовах, у той час менавіта Апазыцыя Беларускага Народнага Фронту зрабіла гераічны ўчынак з таго, што дамаглася менавіта гэтай сувэрэннасьці. Гэта, канешне, яе заслуга. І чым далей, незалежна ад таго, чым гэта скончыцца -- незалежна ад гэтага , ад лёсу Беларусі наогул, -- зноў жа, у гістарычным вымярэньні гэта будзе вельмі значна і гэта будзе ацэнена праз вякі".

Васіль Быкаў

Пасрэдная калонія Рэчы Паспалітай у Амерыцы

Новая Курляндыя - так называлася калонія Курляндскага і Земгальскага герцагства, якое было ў леннай залежнасці ад Рэчы Паспалітай. Калонія гэтая знаходзілася на востраве Табага ў Паўднёвай Амерыцы і існавала ў XVII ст., пад канец якога Нідэрланды канчаткова занялі Курляндскую тэрыторыю. Леннікі Рэчы Паспалітай вярталіся там яшчэ пару разоў ў XVII ст. Аж да трэцяга падзелу, Рэч Паспалітая афіцыйна заяўляла прэтэнзіі на гэтую калонію.

Савецкая палітыка асабліва адчувальная да любых канцэпцыі паразумення і супрацоўніцтва паміж краінамі, якія ўваходзяць у склад Савецкага Саюза або мяжуюць з Саюзам.

- саветолаг Станіслаў Свяневіч.

Думка ў духу divide et impera, якая далей актуальная.

25 кастрычніка 1858 года нарадзіўся Эдвард Пякарскі - беларускі і польскі этнограф, географ, фалькларыст. За антыцарскую дзейнасць сасланы ў Сібір. Там стаў даследчыкам Сібіры і якутазнаўцам. Аўтар 13-томнага Слоўніка якуцкай мовы і прац пра якутаў ды іх край.