👆👆👆 ادامه فرسته قبل

🔹البته این فهم و بیان اهداف احتمالی، در حد نگاه سریع است و اصراری ندارم که این تفسیر، همه جنبه‌های آن روایت را توضیح می‌دهد؛ ولی یک احتمال است که بدون رد و انکار داستان، آن را به نوعی دیگر فهم می‌کند و منافاتی با روایت مورد پذیرش نیز ندارد.

🔸بر این اساس، تفسیر و فهم این داستان‌ها در قالب دیدگاه مشهور قابل خدشه است ولی لزوما به معنی بی‌اعتبار تلقی کردن آن روایت نیست.
هر واقعه‌ای را می‌توان از زاویه‌های مختلف گزارش کرد و در هر روایت، جنبه‌ای را مدنظر داشت. روایت‌ها و گزارش‌های مختلف و متفاوت به معنی آن نیست که حتما یک یا چند مورد آن خلاف واقع است. ولی در نظر گرفتن آن به عنوان گزارش تمام و کمال واقعیت، خطایی است که در خوانش رایج دینی و سنتی رخ می‌دهد.

🔹نیازی نیست خوانش دینی خاصی را انکار کنیم تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم. در بسیاری از موارد عدم انکار روایت سنتی و تلاش برای بازفهمی متن مورد قبول، هم هدف را در دسترس قرار می‌دهد و هم شانس همراهی جامعه سنتی را بالا می‌برد.

🔸البته این کار بسیار دشوار است و نتیجه‌های دیریابی دارد که باعث می‌شود بسیاری از پژوهشگران و کنشگران اجتماعی عطای چنین روشی را به لقایش ببخشند. غافل از آنکه روش راحت‌تر (یعنی انکار روایت مورد قبول عموم مردم) به گسترش شکاف‌های اجتماعی می‌انجامد و بستر نزاع‌های بزرگ را آماده می‌سازد.

🔹در یادداشت دیگری در آینده خواهم کوشید ماجرای خلقت حوا از آدم را با همین مبنا مورد بررسی قرار دهم.

#پدیدارشناسی_دین
#فمینیسم
#رویکرد_زنانه‌نگر
#هرمنوتیک

💫کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

جنسیت و فهم دین؛ دسته‌بندی رویکردهای موجود
سید حمید موسویان

🔸رویکردهای رایج به دین:
1. بنیادگرایی
2. سنت‌گرایی
3. مدرن
4. پست مدرن

🔹تفاوت هر رویکرد در مواجهه با پرسش ارتباط دین و جنسیت:

- بنیادگرایان، اساسا جنسیت را مسأله نمی‌بینند و آن را ساخته دنیای سکولار و غیر مقدس می‌دانند که به هر شکلی با آن باید مقابله نمود.

- سنتی‌ها هرچند در مسأله ندانستن جنسیت با بنیادگرایان هم‌داستان هستند ولی حداقل خود را در قبال اشکالات و سؤال‌هایی که در سطح عمومی چه از جانب متدینان و چه از طرف افکار عمومی و اندیشمندان مطرح می‌شود مسئول می‌دانند و تلاش می‌کنند توجیه‌هایی برای آنچه در شریعت وجود دارد ارایه نمایند.

- رویکرد سوم، جنسیت و نگاه دین و شریعت به آن را به عنوان یک مسأله به رسمیت می‌شناسد. در این نگاه، هر چیزی که جنبه‌های چالش برانگیز در حوزه جنسیت تلقی می‌شود مربوط به عوارض دین است نه مبانی و اصول مرکزی دین. به همین دلیل، بازخوانی و بازفهمی دین برای حل این معضلات، نه تنها ممکن است بلکه امری ضروری تلقی می‌شود.

- رویکرد چهارم، نسبت دین و جنسیت را نه تنها یک مسأله جدی بر می‌شمارد که حتی بر این باور است دین رایج در برابر این مسأله، جواب جدی و قانع کننده‌ای هم برای عرضه ندارد و لذا باید به سراغ منابع جدید معرفتی و حقوقی در دوره معاصر رفت.

🔸بر اساس این دسته‌بندی، گروه سوم به رابطه جنسیت و دین به عنوان یک دغدغه نگاه می‌کنند و تلاش دارند راهی میانه برای حفظ هسته مرکزی دین از یک طرف و توجه به مسأله جنسیت از طرف دیگر داشته باشند.
اما گروه دوم و چهارم با ترجیح یکی از دو طرف این معادله، یا دین را مبنا قرار می‌دهند و جنسیت را امری حاشیه‌ای تلقی می‌کنند (رویکرد دوم) یا مسأله جنسیت را پررنگ می‌کنند و حضور دین در این عرصه را خاتمه یافته می‌دانند (رویکرد چهارم).
گروه اول نیز نه اساسا جنسیت را مسأله می‌دانند و نه کسانی که این چنین پرسش‌هایی را در برابر دین قرار می‌دهند به رسمیت می‌شناسند.


👈برای مطالعه متن کامل، اینجا را کلیک کنید.👉


#هرمنوتیک
#فمینیسم
#رویکرد_زنانه‌نگر

💫کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

در تعارض میان زندگی و دینداری
سید حمید موسویان

🔹ماشین را در پارکینگ طبقاتی نزدیک حرم حضرت معصومه (س) پارک کردم و سوار آسانسور شدم. قبل از من خانمی با کودک خردسالش در حال سخن گفتن با کاربر آسانسور بود. با ورود من، اندکی سکوت کرد ولی تا قبل از رسیدن به مقصد سوالی پرسید که این روزها درون بسیاری از ما جولان می‌دهد: با این همه تنوع و شکل و رنگ‌های مختلف، چطور هم زندگی کنیم و هم دینداری؟

🔸این پرسش از تنوع شکل و رنگ‌ها بر نمی‌خیزد که همواره انسان‌ها کم و بیش با آن مواجه بوده‌اند. مشکل اصلی تقابلی است که میان دینداری و زندگی در این شرایط دیده می‌شود. دینداری، جذابیت خود را از دست داده است؛ با زور حکومت، مدرسه، اداره، خانواده و .... تلاش شده است ظاهری از دین در جامعه وجود داشته باشد. اما اگر به سراغ خانواده‌ها برویم و در لایه‌های زیرین جامعه کمی سیر کنیم خواهیم دید که زیر این پوسته، چه فاجعه‌ای شکل گرفته و روح و روان همه‌مان را آزار می‌دهد.

🔹تعارف نداریم؛ امروز مذهبی‌ترین خانواده‌ها هم در حفظ نوجوانان و جوانان خود در مسیر دینداری دچار مشکل شده‌اند. تقیدهای مذهبی از انجام مناسک گرفته تا نوع پوشش، دیگر به این راحتی مورد قبول قرار نمی‌گیرد و خیلی از آنها هم که قبول می‌کنند می‌دانیم که به دلیل جبر زمانه و خانواده یا رودرواسی چنین می‌کنند.

🔸واقعیت آن است که هر چند دین می‌بایست در همه زندگی انسان ساری و جاری باشد و مخصوص زمان و مکان ویژه‌ای نیست اما دین در صورتی همراهی انسان‌ها را بر می‌انگیزد و در جان و دل آنها می‌نشیند که با فطرت او هماهنگ باشد. (فطرۀ الله التی فطر الناس علیها. روم/ 30) دینی که همواره نهی کند و از همه انسان‌ها بخواهد سراغ زهد بروند و به جاذبه‌های دنیا نه بگویند با فطرت انسانی سازگار نیست. دینی که زندگی را چنان محدود کند که تا فرد تکان می‌خورد به دیواره‌های دین برخورد نماید با فطرت همسان نیست.

🔹به نظر می‌رسد سال‌هاست برخی متولیان دین، پای‌شان را از گلیم خودشان درازتر کرده‌اند و به اموری که نباید وارد شوند ورود کرده‌اند که امروز با این تعارض مواجهیم. دینی به جامعه عرضه شده است که به راه رفتن مردم، لباس پوشیدن آنها، شادی کردن‌شان و ... کار دارد و می‌خواهد مردم را به بهشت ببرد ولو با زور.

دین، زندگی را زیباتر می‌کند نه اینکه زیبایی‌ها را از زندگی بزداید. دین، از انسان نمی‌خواهد زندگی‌اش را به هم بریزد بلکه از او می‌خواهد نگاهش را به زندگی تغییر دهد تا از همان زندگی که می‌کرد لذت و بهره بیشتر و با کیفیت‌تری ببرد.

💫دین فقط برای آخرت نیست بلکه دنیای انسان را هم زیبا می‌کند؛ البته «بشرطها و شروطها». دینی چنین است که به زندگی آری بگوید، زیبایی را تحسین نماید و لذت را خواهان باشد؛ نه دینی که همه اینها را به آخرت، حواله می‌دهد.

#دینداری
#سبک_زندگی

کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

🔹امر به معروف نامشروع

🎙 سید حمید موسویان


پ.ن: با توجه به اتفاق اخیر که به اسم امر به معروف انجام شد این مطلب بازنشر می‌شود.

برای مشاهده مطلب در کانال در قسمت بالای پست کلیک کنید.

کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

فمینیسم اسلامی و اتهام دنباله‌روی غرب
سید حمید موسویان

🔹فمینیست‌های مسلمان با این اتهام در جوامع اسلامی مواجه هستند که آنچه توسط آنان مطرح می‌شود تکرار مباحث غربی‌هاست و تنها تفاوت کار آنها در اضافه کردن برخی آیات یا روایات برای توجیه مباحث خود است. در واقع این نوع نوشته‌ها به تجدیدنظرطلبی متهم می‌شوند و اشکالاتی مانند «ناآگاهی یا تجاهل نسبت به منابع اجتهاد» و «غفلت از مبانی اجتهاد» به آنها وارد می‌شود.

🔸در بیانی دیگر این گروه را دنباله‌روی سکولارها دانسته‌اند که مراجعه‌شان به کتاب و سنت هم تنها برای توجیه همان مواضع سکولارهاست و در جایی دیده نشده که این گروه با مخالفان دین، تقابلی داشته باشند.


🔹اما آیا واقعا فمینیست‌های مسلمان عامل اندیشه‌های غرب برای نفوذ در جامعه مسلمان هستند یا مسلمانانی دغدغه‌مند نسبت به رشد و توسعه جامعه خود؟ برای تحلیل این موضوع لازم است دو زاویه از بحث کاویده شود: نگاه فمینیست‌ها به میراث اسلامی؛ رویکرد آنها در برابر غرب.

🔸آمنه ودود به عنوان یکی از چهره‌های شاخص جریان فمینیسم اسلامی ضمن تأکید بر اینکه تغییر نگاه نسبت به زنان، برآمده از دوره جدید و تحولات جامعه جهانی است اشاره می‌کند جوامع مسلمانی که هویت قوی‌ای از خود بروز می‌دهند نسبت به مشارکت بیشتر زنان و توسعه آنها انعطاف بیشتری دارند. کشورهایی که خود را دچار ضعف می‌بینند شرایط جدید را به عنوان تهدیدی برای زنان معرفی می‌کنند و به دنبال محافظت از آنها هستند که البته نتیجه آن محدودیت بیشتر برای زنان است.

🔹ودود بر این باور است که نهضت‌های اسلامی به دنبال تعریف هویت دینی در شرایط جهان امروز هستند که یک مبنای پارادایمی برآمده از سنت اسلامی ارایه دهد. جوامع مسلمان هرچند از استعمار ظاهری رها شده‌اند اما تفکر اروپامحور، سیطره خود را تحمیل می‌کند و لذا بازسازی اندیشه دینی، مسئله‌ای حیاتی و فوری برای مسلمانان است. اما برای دستیابی به این هدف یک عجله هم دیده می‌شود که به نگاه‌های فرهنگی، محلی و منطقه‌ای خاص انجامیده است در حالی که همه آنها ادعای اسلامی بودن دارند.

به نظر ودود باید مبنا را قرآن قرار داد و هر چیزی که در تقابل با آن است طرد کرد و اجازه نداد که به عنوان اسلام عرضه شود. برای رفع تبعیض علیه زنان به باور ودود نیازی به نهادهای بین‌المللی و کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان نیست؛ هرچند با آنها هم تقابل نباید کرد. اما متن قرآن باید محور توجه باشد. قرآن با مفهوم کرامت انسان، پتانسیل زیادی برای بهبود شرایط زنان مسلمان دارد.

🔹در طرف دیگر بحث این‌گونه نیست که اندیشمندان فمینیست مسلمان از سوء استفاده قدرت‌های سیاسی، غافل باشند. عایشه هدایت‌الله اشاره می‌کند قدرت‌های سیاسی غربی از نگاه فمینیستی برای تحمیل دموکراسی و مدرنیسم بر جوامع مسلمان که آنها را عقب‌افتاده و زن‌ستیز معرفی می‌کنند بهره می‌گیرند. از طرفی مسلمانان این اندیشه را امری وارداتی از غرب برای استحاله سنت‌های خود تلقی می‌کنند.

این نکات باعث می‌شود هر سخنی از برابری جنسیتی و اصلاح رویکردهای جامعه به زنان با یک حالت تدافعی سخت مواجه شود. همین مقاومت، باعث تقویت فرضیه قدرت‌های غربی می‌شود که اسلام به طور ذاتی با اصلاحات جنسیتی سازگار نیست و باید به صورت قهری آن را مجبور به تغییر کرد. اتخاذ رویکرد جبری نیز مسلمانان را در موضع دفاعی‌شان تقویت می‌کند. این چرخه معیوب، همواره ادامه دارد و به سمت تند و رادیکال شدن حرکت می‌کند.

🔸در این میانه، فمینیست‌های مسلمان از دو طرف مورد حمله قرار می‌گیرند: مردسالاران (اعم از دین‌دار و غیر دین‌دار) و فمینیست‌های سکولار نژادپرست (در کنار دولت‌های استعماری).  نتیجه فعالیت هر دو گروه این است که اسلام را شیطانی و به طور ذاتی ضد زن معرفی کنند.

💫فمینیست‌های مسلمان به دلیل سیاسی شدن مباحث‌شان و تضاد فزاینده‌ای که مطرح شد همواره قربانی شده‌اند و مورد حمله هر دو گروه قرار گرفته‌اند. او بر این باور است که برای زنده ماندن این جریان، باید میراث گذشته را حفظ کرد، در آن تأمل کرد و از تحولات پیش‌آمده در آن تجلیل کرد.

💫راه بقای نگاه اسلامی برابری‌طلب، بندبازی در این میانه است. باید از بهره‌برداری نادرست قدرت‌ها جلوگیری کرد؛ میراث گذشته را ارج نهاد و روش‌های جدید و پیشتاز اندیشه‌ورزی را با آغوش باز پذیرفت.


متن کامل


کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

در بی‌ربطی‌های قانون حجاب مجلس با شرع
سید حمید موسویان

🔹از زمانی که قانون مصوب مجلس در مورد حجاب و عفاف منتشر شده است افراد مختلف با رویکردهای متفاوت به نقد و بررسی آن پرداخته‌اند. طراحان و موافقان قانون جدید مدعی دفاع از شرع و احکام اسلامی هستند. من در این نوشته سعی می‌کنم ربط این قانون با شرع را بررسی کنم.

1) نمایندگان تصویب کننده قانون تصور کرده‌اند حجاب یک قانون برای همه زنان در کشور اسلامی است.

به حکم آیه قرآن، حجاب فقط به زنان مسلمان بالغ، آن هم تا قبل از سن یائسگی اختصاص دارد. دختران تا قبل از سن بلوغ و زنان پس از یائسگی از حکم پوشش معاف هستند.

قانون حاضر بدون توجه به اختلاف فقها در سن بلوغ، همه دختران دارای سن 9 سال را مشمول الزام به حجاب دانسته است. این در حالی است که بسیاری از این دختران به واسطه فتوای مرجع تقلید خود حکم شرعی خاصی برای پوشش ندارند. (جمعی از فقها سن بلوغ دختران را 13 سال تمام می‌دانند.)
در مورد زنان یائسه نیز فقها لزوم پوشش را منتفی دانسته‌اند. این بیان فقها برگرفته از آیه 60 سوره نور است.
زنان غیر مسلمان نیز بر اساس آیه قرآن و تصریح روایات و فتوای فقها از شمول دستور پوشش شرعی خارج هستند.

💫پرسش این است که دخترانی که بر اساس فتوای مرجع تقلید خود به بلوغ نرسیده‌اند، زنان یائسه و زنان غیر مسلمان بر چه اساسی موظف به رعایت حکم پوشش شرعی دانسته شده‌اند؟

2) مبنای شکل‌گیری این قانون آن است که در مورد پوشش شرعی، فراتر از امر به معروف و نهی از منکر زبانی وظیفه دیگری نیز از جانب شرع وجود دارد. به همین دلیل باید کسانی که به تذکرها ترتیب اثر نمی‌دهند را با اجبار به انجام حکم شرع مقید کرد.
این در حالی است که در روایت نقل شده از امام صادق (ع) در کتاب کافی نسبت به این گونه زنان، وظیفه شرعی دیگری مطرح نشده است. (... لأنهم إذا نهوا لا ينتهونَ)

آیا نمایندگان مجلس حساسیت دینی بالاتری از امام معصوم دارند که اجبار و الزام به حجاب و استفاده از قوه قهریه در این زمینه را نیز لازم می‌دانند؟

3) فرض دیگر طرفداران قانون حجاب مصوب مجلس آن است که حجاب برای دور نگه داشتن مردان از گناه و فساد است. به باور آنها اگر زنان، پوشش را رعایت کنند مردان در دام شیطان نمی‌افتند. دلیل سخت‌گیری و حساسیت بالای آنها نسبت به حجاب نیز برآمده از همین برداشت است.
به همین دلیل نیز حکم پوشش را بر خلاف دستور شرع به همه زنان (حتی آنانی که در شرع موظف به حجاب نیستند) سرایت داده‌اند.
اما بر فرض قبول همین مبنا نیز این قانون دارای اشکال است.

اگر واقعا دستور پوشش در شرع به دلیل دور شدن مردان از گناه بود چرا زنان غیر مسلمان، زنان یائسه، و کنیزان از این حکم شرعی استثنا شدند؟ آیا تعداد آنها در جامعه مسلمان کم است یا اینکه مردان مسلمان نسبت به آنها تمایل پیدا نمی‌کنند؟
به علاوه اگر دستور به پوشش برای مصونیت مردان از گناه بود چرا بر اساس آیه قرآن زینت ظاهری از محدوده حجاب استثنا شد؟ زینت ظاهری بر اساس روایات به آرایش‌های مربوط به صورت و دست اشاره دارد و فقها نیز بر اساس آن فتوا داده‌اند. آیا صورت همراه با آرایش، محرک مردان جامعه نیست؟ چرا در قرآن و روایات این مورد از لزوم پوشش استثنا شده است؟

4) بر اساس آیه 59 و 60 سوره احزاب هدف قرآن و دین از دستور پوشش، ایجاد احساس امنیت در زنان است و اخطاری به ناامن‌کنندگان جامعه برای زنان.

💫خوب است طرفداران قانون جدید از زنان جامعه ایران این سوال را بپرسند که با این قانون، احساس امنیت می‌کنید یا بیشتر از پیش به شما حس ناامنی می‌دهد.

چطور می‌شود برای اینکه احساس امنیت به زنان القا کنیم از همه نیروهای حکومتی و حتی اتباع خارجی استفاده کنیم؟ آیا جز این است که هدف قانون‌گذاران با هدف دین تفاوت مبنایی دارد و اصلا به دنبال ایجاد شرایط اجتماعی بهتر برای زنان نیستند؟

🔸🔹در مجموع به نظر می‌رسد دغدغه نمایندگان مجلس و طرفداران این قانون، اجرای شریعت نیست مگر آنکه شریعت مد نظر آنها چیزی باشد متفاوت از آنچه در قرآن و روایات آمده و فقه مشهور شیعه از آن دفاع می‌کند.

13 آذر 1403

پ.ن 1: فرض این نوشته در مورد محدوده پوشش همان نظر مشهور فقها است. طبیعتا اختلاف نظر فقها در مورد محدوده پوشش نیز می‌تواند به عنوان اشکال به قانون مطرح شود که قصد ورود به آن را نداشتم.

پ.ن 2: بررسی این قانون از لحاظ اجتماعی و جنبه‌های مختلف دیگر در این نوشته مدنظر نبود و عدم اشاره به آنها به معنی این نیست که نویسنده انتقاد دیگری به این قانون ندارد.

کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

#اطلاع‌رسانی
#رویداد

🔰جلسه رونمایی از کتاب:

         "آزادی دینی از منظر فقه اسلامی"

  نویسنده: #دکتر_سید_حمید_موسویان
(عضو هیات علمی پژوهشکده اندیشه دینی معاصر)

◻️با حضور استاد: #دکتر_روح_الله_شریعتی

🗓زمان :    چهارشنبه _  ۲۱ آذر ۱۴۰۳

⏱ ساعت:    ۱۲:۴۵ ظهر



◽️شرکت برای عموم آزاد است
(قم- خیابان معلم شرقی-خیابان شهیدان عابدی-کوچه ۴- پلاک ۱۶- پژوهشکده اندیشه دینی معاصر)

📍پخش زنده از صفحه اینستاگرام پژوهشکده اندیشه دینی معاصر


📮https://instagram.com/andishedinimoaser

@andishedinimoaser

فایل صوتی جلسه رونمایی از کتاب:

         "آزادی دینی از منظر فقه اسلامی"

  نویسنده: #دکتر_سید_حمید_موسویان
(عضو هیات علمی پژوهشکده اندیشه دینی معاصر)

◻️با حضور استاد: #دکتر_روح_الله_شریعتی

🗓زمان: 21 آذر 1403

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

در مورد شرط عدم رابطه جنسی توسط زن در عقد ازدواج دائم

سید حمید موسویان

🔸امروز نوشته‌ای از دوست گرامی خانم دکتر مرادی منتشر شد با عنوان «عدم رابطه جنسی، شرط ضمن عقد نکاح دائم». (اینجا)

🔹محتوای نوشته به ظاهر عجیب بود و با نظر مشهور میان فقها تفاوت داشت. مشهور فقها بر این باورند که ازدواج (به خصوص به صورت دائم آن) به معنی حق رابطه زناشویی برای مرد است و اگر شرطی این حق را منتفی کند به دلیل آنکه با عنوان عقد منافات دارد، آن شرط باطل خواهد بود.

🔸در متن یادداشت خانم مرادی به فتوایی اشاره شده که نه تنها شرط عدم رابطه جنسی را در عقد ازدواج دائم، باطل نمی‌داند بلکه آن را صحیح می‌شمارد و مرد را در چنین عقدی ملتزم به این شرط معرفی می‌کند.

سابقه این فتوا به چه زمانی می‌رسد؟

شیخ طوسی، محقق حلی، شهید ثانی، صاحب کتاب جواهر الکلام، امام خمینی و استدلال به این فتوا
(در متن کامل ببینید.)

نتیجه این فتوا چیست؟

هدف ازدواج همان طور که قرآن کریم فرموده است ایجاد رابطه مودت و مهربانی میان زن و مرد است و آنکه دو طرف در کنار یکدیگر احساس آرامش کنند و با هم انس گیرند. (سوره روم (30): آیه 21) لذا هر امری مانند رابطه زناشویی از توابع و نتایج ازدواج است و تلازمی میان آن و عقد نکاح وجود ندارد.

💫در نتیجه این فتوا:

1. با توجه به صحیح بودن شرط عدم رابطه زناشویی، تخلف مرد از آن باعث حق فسخ عقد نکاح توسط زن خواهد بود؛ علاوه بر امکان دریافت دیه از مرد.

2. ثمره بزرگتر در نگاه به حقیقت ازدواج است. در نگاه رایج، ازدواج یک معامله است که مرد در آن مهریه را پرداخت می‌کند و در عوض از زن، حق رابطه جنسی را دریافت می‌کند؛ این حق برای مرد -در نظر مشهور فقها- مطلق است و حتی زن بعد از عقد، دیگر بر آن سیطره ندارد. اما بر اساس فتوای مورد بحث، زن می‌تواند بر رابطه جنسی با مرد بعد از ازدواج هم تسلط داشته باشد و حتی استفاده از آن را ممنوع یا مقید کند.

3. ثمره ازدواج در نگاه اخیر شامل مواردی مانند به وجود آمدن نسبت شرعی و عرفی، محرمیت، و امثال آن از اهداف عقلایی است. تلازمی میان نکاح با توالد و تناسل و رابطه زناشویی نیست تا به این نتیجه برسیم که با منتفی شدن آنها، ازدواج هم تحقق نیابد.

متن کامل

کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

«پرسشگری در اسلام ؛ صدای جوانان»

«قسمت اول»

آنچه خواهید دید:

🔺چرا پرسشگری از دین گاهی با برخوردهای غیر منتظره رو‌به‌رو می‌شود؟

🔻چگونه شبهات دینی به چالش کشیده می‌شوند؟

🔺آیا پاسخ‌های قطعی در مسائل دینی ممکن است یا خیر؟

🔻راهکار طرح سوالات دینی به شیوه‌های موثر


📍مشاهده ویدیو در یوتیوب / اینستاگرام / آپارات


📌ارمغانی از پژوهشکده اندیشه دینی معاصر و خانه اندیشوران

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

پرسشگری در اسلام؛ صدای جوانان

قسمت دوم

🔺محدود یا مطلق بودن پرسشگری از دین:
بررسی اینکه آیا پرسشگری درباره مسائل دینی باید محدود باشد یا مطلق، با استناد به سیره معصومین و تاریخ اسلام.

🔻نهی از تفکر درباره ذات خدا:
بررسی اینکه چرا در روایات از تفکر درباره ذات خدا نهی شده و آیا این نشان دهنده وجود محدودیت در پرسشگری دینی است.

🔺تفاوت بین نهی از پرسشگری و محدودیت عقل:
توضیح اینکه نهی از تفکر درباره ذات خدا به دلیل ناتوانی عقل در درک آن است، نه به معنی ممنوعیت کلی پرسشگری در دین.


📍مشاهده ویدیو در یوتیوب / اینستاگرام / آپارات


📌ارمغانی از پژوهشکده اندیشه دینی معاصر و خانه اندیشوران

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

پرسشگری در اسلام؛ صدای جوانان

قسمت سوم

🔺بررسی امکان دستیابی به ایمان از طریق استدلال عقلانی و چالش‌های آن.

🔻تحلیل نقش پرسشگری و اقناع در فرآیند ایمان آوردن.

🔺تاثیر عوامل عاطفی، اجتماعی و فردی در شکل‌گیری و تقویت ایمان.


📍مشاهده ویدیو در یوتیوب / اینستاگرام / آپارات‌


📌ارمغانی از پژوهشکده اندیشه دینی معاصر و خانه اندیشوران

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

پرسشگری در اسلام؛ صدای جوانان

قسمت چهارم

🔺تقدم عقل بر تعصب دینی:

میزان اعتبار روایات، نقش عقل در فهم دین،
تنوع و تعارض در احادیث و چگونگی تشخیص حقیقت در غیاب دسترسی مستقیم به منابع اصلی.

🔻تفاوت دیدگاه‌ها درمورد استناد به سخنان دانشمندان و متفکران در مقایسه با آموزه‌های دینی.


📍مشاهده ویدیو در یوتیوب / اینستاگرام / آپارات‌


📌ارمغانی از پژوهشکده اندیشه دینی معاصر و خانه اندیشوران

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

رابطه نوروز و شب قدر
🎙سيد حميد موسويان

۱ فروردین ۱۴۰۴ (شب ۲۱ رمضان)

نوروز به چه معناست؟

آیا میان نوروز و شب قدر یا عزاداری برای امام علی منافاتی وجود دارد؟

مروری کوتاه بر وصیت امیرالمومنین(ع)

کانال تأملات اینجایی و اکنونی:
https://www.tg-me.com/injaeioaknoni

پرسشگری در اسلام؛ صدای جوانان

قسمت پنجم (قسمت آخر)

🔺بررسی پرسشگری در دین و تفاوت آن با علوم دیگر.

🔻نقش هدایت‌گری و تکفیر در محدودیت پرسش‌های دینی.

🔺تاریخچه شکل‌گیری نهاد روحانیت و ارتباط آن با قدرت.


📍مشاهده ویدیو در یوتیوب / اینستاگرام / آپارات‌


📌ارمغانی از پژوهشکده اندیشه دینی معاصر و خانه اندیشوران

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

⚡️حقوق و وظایف غیرمسلمانان در جامعه اسلامی

     ✍سیدحمید موسویان(عضو هیئت علمی گروه پژوهشی اندیشه دینی معاصر)


✳️فقهای مذاهب اهل سنت براساس روایت علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) قاعده اوّلی و عام را تساوی اهل ذمه با مسلمانان در حقوق و تکالیف دانسته‌‌اند. در روایت علوی آمده است: "جزیه از آنها پذیرفته می‌شود تا اموالشان مانند اموال ما باشد و جان آنها مانند جان ما". اما همانطور که برخی اشاره کرده‌اند این بیان با این عمومیت و اطلاق، حتما مدنظر فقها نیست. به این دلیل که غیرمسلمانان به واسطه عدم قبول اسلام، خود را ملتزم به احکام این دین نمی‌دانند و در نتیجه وظایف آنها در همه قسمت‌ها مانند مسلمانان نیست. در مجموع آنچه به عنوان حقوق اهل ذمه می‌توان اشاره کرد عبارت است از:

1⃣حمایت حکومت از جان و مال و آبروی آنها مانند مسلمانان؛
2⃣حق سکونت و جابه‌جایی( با یک استثنا درمورد سرزمین حجاز یا جزیره العرب که غیرمسلمانان در آن نمی‌توانند به صورت دائم ساکن شوند)؛
3⃣عدم تعرض به عقیده و دین آنها و امکان برگزاری عبادت‌هایشان؛
4⃣حق انتخاب شغل؛

✳️قرضاوی، حق تامین اجتماعی از بیت‌المال در هنگام ناتوانی، پیری و فقر را نیز به عنوان حقوق غیرمسلمانان در جامعه اسلامی دانسته است. او اشاره می‌کند به باور برخی فقها هر نوع دفع ضرر از اهل ذمه لازم است که از جمله آن، آزادسازی اسرای آنهاست که برعهده حکومت اسلامی می‌باشد. عبدالکریم زیدان به برخی از حقوق دیگر که در دوره معاصر مطرح است و به نظر او با مبانی شرعی نیز سازگار است اشاره کرده است: حق تصدی برخی مسئولیت‌های حکومتی، حق شرکت در انتخابات و کاندیدا شدن.
بر همین اساس فقه شیعی هیچ مستندی برای ایجاد محدودیت برای اهل ذمه به ویژه در جنبه‌های کلی مطرح شده ندارد. فقه اهل سنت نیز غالبا به مصلحت‌سنجی حکومت در این زمینه توجه دارند و الزامی به رعایت آنچه در شروط خلیفه دوم آمده است نمی‌بینند.

🌐برشی از کتاب آزادی دینی از منظر فقه اسلامی، سید حمید موسویان، انتشارات لوگوس، ۱۴۰۳؛ صفحه ۲۳۰، ۲۳۱، ۲۳۴.

https://www.tg-me.com/andishedinimoaser

⭕️ از عاشورا تا عاشورا
"امام حسین(ع)" نماد اصلاح‌گری خستگی‌ناپذیر و مدارا با انسان‌هاست. او حتی در روز عاشورا نیز از راه‌های جایگزین به‌جای جنگ سخن می‌گوید
به قلم؛ سیدحمید موسویان؛ دین‌پژوه

♦️خسارت به فردو
"سیدعباس عراقچی" در گفت‌وگو با سی‌.بی.اس آسیب وارده به تاسیسات فردو را زیاد و جدی اعلام کرد

♦️دیدگاه: زخم‌ها و همبستگی‌ها
بیانیه مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم

🔺در شماره ۲۰۰۸ روزنامه #سازندگی بخوانید

@Saazandeginews

⭕️ از عاشورا تا عاشورا

“امام حسین(ع)” نماد اصلاح‌گری خستگی‌ناپذیر و مدارا با انسان‌هاست. او حتی در روز عاشورا نیز از راه‌های جایگزین به‌جای جنگ سخن می‌گوید

🖌 سیدحمید موسویان؛ دین‌پژوه

♦️عاشورا یک نقطه‌عطف در روند زندگی هر ساله انسان شیعه است: نقطه‌ای برای پایان و آغازی دوباره. عاشورا یک واقعه تاریخی است که شیعه در همه دوران‌ها نه اینکه تنها آن را مرور کرده باشد بلکه آن را زندگی کرده است. شیعه با عاشورا فهم خود را از زندگی و نگاه خود به دنیا را بازخوانی می‌کند، دوباره تعریف می‌کند و به‌عنوان سبک زندگی برمی‌گزیند. به همین دلیل است که به ‌اندازه تمام انسان‌ها در همه دوران‌ها، عاشورا داریم و هر فردی با فهم خود به عاشورا نگاه می‌کند.

✴️ ایران امروز در میانه یک شرایط حساس تاریخی به عاشورا رسیده است. عاشورا در میانه التهاب تجاوز رژیم صهیونیستی و مشکلات و مصایب داخلی، چه رنگ‌و‌بویی دارد؟ انسان امروز ایرانی با غم از دست دادن عزیزان، دغدغه‌های روزمره اقتصادی، واهمه بازگشت به شرایط جنگی و قرار داشتن در حالت تعلیق و بلاتکلیفی، چه نسبتی می‌تواند با عاشورای حسین داشته باشد؟ عاشورای حسین، نمادی است از همدلی و همبستگی جمعیت حق و تلاش برای اعتلای حقیقت. عاشورا به ما می‌آموزد با وجود همه اختلاف‌هایی که داریم، باز هم می‌توانیم برای حقیقت، دست‌ها را در دست یکدیگر قرار دهیم. یاران حسین(ع) همه بر یک باور و یک سبک نبودند: از علوی تا عثمانی و خوارج میان شهدای کربلا حضور دارند. آنچه آنها را یکدل کرد تا کنار یکدیگر قرار بگیرند، فهم مشترک آنها از عدالت و ظلم در آن واقعه تاریخی بود؛ همه آنها بر ظالم بودن یزید و سپاه او اتفاق‌نظر داشتند و بر این باور بودند که مقابل ظلم باید ایستادگی و مقابله کرد.

✳️ در عاشورای حسین، غم با همه سنگینی‌اش، مانعی برای زندگی نیست؛ زندگی را باید غنیمت شمرد و برای هر لحظه آن تلاش کرد. زندگی در هیچ نقطه‌ای هرچند فاجعه‌بار باشد، پایان نمی‌پذیرد و انسان نباید در یک زمان خاص متوقف شود. زندگی یک جریان مداوم است که باید با آن جاری شد، بالا و پایین آن را به ‌رسمیت شناخت و در هر شرایطی، راهی نو برای زیستن پیدا کرد.

❇️ با عاشورای حسین همیشه می‌توان زندگی کرد و به زندگی، رنگ‌و‌بویی دیگر داد. کربلا، عاشورا و حسین، کلیدواژه‌های انسان آزاده ایرانی هستند که با آنها، دنیا را برای خودش معنادار می‌کند و از زندگی در آن لذت می‌برد. چه ‌زیبا در روایتی نقل شده است که: «به‌دلیل کشته شدن حسین(ع) در قلب‌های مومنان، حرارت و گرمایی است که هرگز سرد و خاموش نمی‌شود».

🔺برای خواندن ادامه این مطلب به سایت سازندگی مراجعه کنید
https://saazandegi.ir/از-عاشورا-تا-عاشورا

سلسله گفتار
رویکرد زنانه‌نگر به عاشورا

🎙 سيد حميد موسویان

۲۸ تیر تا ۲ مرداد ۱۴۰۴
ساعت ۲۱

⚫️ شب‌های محرم

🔷 #سیدحمید_موسویان

⏪ رویکرد زنانه‌نگر به عاشورا(1): چیستی رویکرد زنانه‌نگر به عاشورا

🔘 شنبه‌شب، بیست و سوم محرم الحرام   /   رأس ساعت ۲۱

☑️ آدرس اینستاگرام:
https://instagram.com/andishedinimoaser?igshid=1duss2kutb1bt

☑️ آدرس آپارات:
https://www.aparat.com/andishedinimoaser