شامگاه آدینه، ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ ماه گرفتگی نیم‌سایه‌ای رخ می‌دهد که از ایران هم می‌توان دید


ماه گرفتگی نیم‌سایه‌ای ۱۵ اردیبهشت 1402 از قاره‌های اقیانوسیه، آسیا از جمله ایران، آفریقا و اروپا دیده می‌شود. بر پایه ساعت رسمی ایران لحظه آغاز گرفتگی نیم‌سایه‌ای یا همان لحظه ورود ماه به نیم‌سایه زمین ساعت 18 و 44 دقیقه و 10 ثانیه و پیش از سرزدن ماه در ایران رخ می‌دهد. بنابراین در بخش شمال غرب ایران، ماه در حالتی که بخشی از نیم‌سایه زمین بر روی آن قرار گرفته، سرمی‌زند (طلوع می‌کند). لحظه خروج ماه از نیم‌سایه زمین ساعت 23 و 1 دقیقه و 41 ثانیه است. بنابراین میانه گرفتگی ساعت 20 و 52 دقیقه و 55 ثانیه خواهد بود. در بیشترین گرفتگی بیش از 96 درصد از ماه در نیم‌سایه زمین قرار می‌گیرد.

در ماه‌گرفتگی کلی و جزئی، تمامی ماه یا بخشی از آن وارد سایه زمین می‌شود. اما در گرفتگی نیم‌سایه‌ای ماه فقط وارد نیم‌سایه زمین می‌شود. از این روی با چشم به سادگی قابل تشخیص نیست. بلکه باید در طول گرفتگی نیم‌سایه‌ای عکسهایی با زمان نوردهی برابر از ماه بگیریم تا بتوانیم کاهش اندکی نور مهتاب را تشخیص بدهیم.

گردآودی و نگارش: #ایرج_صفایی

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه‌گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

تصویربرداری و پویانمایی ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای که در شامگاه آدینه، ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ رخ داد در رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان

ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای 15 اردیبهشت 1402 از ساعت 18 و 44 دقیقه و 10 ثانیه به ساعت رسمی ایران آغاز شد و تا ساعت 23 و 1 دقیقه و 41 ثانیه ادامه داشت. بیشترین گرفتگی یا میانه گرفت، ساعت 20 و 52 دقیقه و 40 ثانیه بود. ایرج صفایی در رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان در نیاسر از این پدیده تصویربرداری کرده و پویانمایی نموده است. تصویربرداری با تلسکوپ TALL125 در این رسدخانه از ساعت 19 و 32 دقیقه آغاز و تا ساعت 23 و 03 دقیقه ادامه داشته است. در اینجا پویانمایی 27 تصویر از این پدیده آسمانی را می‌بینید.
#ایرج_صفایی
#رسدخانه_دانشگاه_کاشان

Penumberal Lunar Eclipse
2023 May 05
University of Kashan Observatory (UKO)
#Iraj_Safaei


⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه‌گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

چیدمانی از عکسهای ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲


شامگاه آدینه، ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای رخ داد. ایرج صفایی در رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان در نیاسر از این پدیده تصویربرداری نموده است. در این تصویر می‌توان دگرگونی درخشندگی ماه را در گذر زمان دید. در عکس نخست که در سمت چپ تصویر دیده می‌شود، ماه لبه افق بوده و نور ماه از لایه ضخیم‌تری از اتمسفر زمین عبور کرده و کم‌نورتر و رنگ آن اندکی به رنگ زرد نزدیک است. عکس میانی، میانه گرفت یعنی کم‌نورترین زمان ماه است و عکس سمت راست تصویر هم از زمان پایان گرفتگی است. گرچه ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای با چشم چندان قابل تشخیص نیست. عکس‌برداری و کنار هم چیدن آنها می‌تواند گویای کاهش درخشندگی نور ماه باشد.

#ایرج_صفایی
#رسدخانه_دانشگاه_کاشان
#Iraj_Safaei
#University_of_Kaahan_Observatory

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه‌گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

فهرست ساعت‌های آفتابی ایران
گردآوری و نگارش: دکتر محمد باقری

این فهرست در سال ۱۳۹۳ گردآوری شده است. کار بزرگی در زمینه ساعت‌های آفتابی و شاخص‌های نیمروز ایران بود. اما از آن زمان تاکنون ساعت‌های آفتابی دیگری ساخته شده، یا از نمونه‌های قدیمی یافته شده است. بنابراین نیاز است به روز رسانی شود.


@irajsafaei


⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه‌گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

دهم تیر سالروز مرگ دانشمند ایرانی جمشید کاشانی است که سرآمد زمان خودش در اخترشناسی و ریاضی بود

جمشید کاشانی دانشمندی که در یک رشته ویژه به آموختن و پژوهش پرداخت. در گذشته دانشمندان آنچه از رشته‌های گوناگون دانش در دسترس بود می‌آموختند. از این روی جمشید کاشانی از انگشت‌شمار دانشمندانی است که تنها به یک شاخه دانش پرداخت و در این زمینه سرآمد روزگار خود شد. گفتنی است که در آن زمان اخترشناسی را یکی از شاخه‌های ریاضی می‌دانستند. بنابراین ریاضیدانان قدیم، اغلب اخترشناس هم بودند. این ویژگی را امروزه تخصص می‌نامند. پس باید جمشید کاشانی را از نخستین متخصصین اخترشناسی و ریاضی در پهنه دانش برشمرد. ...

ادامه در وبسایت رسدخانه دانشگاه کاشان:
https://uko.kashanu.ac.ir/fa/news/22123/



⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه‌گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

تصویربرداری از ابرگونه سَرِ اسب در طول موج سُرخ در رسدخانه دانشگاه کاشان در نیاسر

تصویربرداری از ابرگونه (به تازی سحابی) سَرِ اسب در طول موج سُرخ با تلسکوپ اصلی رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان در نیاسر و توسط ایرج صفایی انجام شده است. این ابرگونه از زمین در پیکر آسمانی شکارچی (به تازی صورت فلکی جبار) دیده می‌شود و در فاصله ۱۳۷۵ سال نوری از زمین است. هر یک سال نوری نزدیک به ده هزار میلیارد کیلومتر است.


⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه‌گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

شبیه‌سازی و پویانمایی جابجایی صفحه‌های زمین‌ساخت از یکصد میلیون سال پیش تاکنون

گرچه پوسته زمین جامد است اما لایه زیرین آن خمیری است. از این روی پوسته بر روی آن می‌لغزد. نخست یک قاره بزرگ بر سطح زمین بود که آن را گُندووانا نامیده‌اند. سپس از هم پاره پاره شده و بر روی لایه خمیری لغزیده و ساختار و چیدمان کنونی قاره‌ها را ایجاد کرده است. لغزش صفحه‌های زمین‌ساخت، جابجایی قاره‌ها، آتشفشان‌ها و زلزله‌ها را موجب می‌شود. چین‌خوردگی‌ها در خشکی‌ها و افزایش ارتفاع برخی رشته‌کوه‌ها همچون هیمالیا، هندوکُش در افغانستان، البرز و آلپ نیز نتیجه همین جابجایی صفحه‌های زمین‌ساخت است.

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

نشانی ما در کیهان

از زبان نیل دِگراس تایسون، اخترفیزیکدان آمریکایی و ترویج دهنده دانش

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

همنشینی کیوان و اَبَرماه در شامگاه چهارشنبه هشتم شهریور ۱۴۰۲

شامگاه چهارشنبه هشتم شهریور 1402 ماه با سیاره کیوان (به تازی زُحل) همنشین می‌شود. این همنشینی (به تازی مقارنه یا قِران) در پیکر آسمانی آبریز (به تازی دَلو) رخ می‌دهد. در این زمان ماه تقریبا در نزدیکترین فاصله مداری خود به زمین قرار دارد. بنابراین اندکی بزرگتر از به چشم می‌آید، که بدان اَبَرماه می‌گویند. در این شب فاصله ماه تا زمین نزدیک به 384400 کیلومتر است. سیاره کیوان هم نقطه کوچکی با جدایی زاویه‌ای نزدیک به سه درجه در بالای ماه دیده خواهد شد. گرچه دیدن اَبَرماه با چشم شاید کمی جالب باشد. اما اگر قرار باشد با تلسکوپ دیده شود، بزرگنمایی تلسکوپ چنان زیاد است که چند درصد بزرگتر دیده شدن ماه در زمان اَبَرماه چندان به چشم نمی‌آید.

نگارش: #ایرج_صفایی

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

آیا صدای سیاره‌ها را می‌توان شنید؟

میان زمین و سیاره‌ها تراکم ذرات، اتم‌ها و مولکول‌ها چندان زیاد نیست که صدای سطح هر سیاره از زمین شنیده شود. در اینجا امواج الکترومغناطیسی دریافتی از هریک از سیاره‌ها را دریافت و تبدیل به امواج صدا نموده‌اند. بنابراین آنچه شنیده می‌شود، صدای سطح سیاره‌ها نیست. بلکه تبدیل یافته نور و دیگر بخش‌های طیف الکترومغناطیس است که به صدا تبدیل نموده‌اند. درست مانند کارکرد بلندگوی گوشی تلفن، رادیو و تلویزیون که امواج الکترومغناطیسی دریافتی را تبدیل به صدای قابل شنیدن برای ما می‌کند.
در ایران باستان ستارگان را دو بخش می‌نمودند. ستارگانی که در طول زمان نسبت به یکدیگر حرکت ندارند که ستاره ثابت می‌گفتند. ولی ماه، خورشید و آنچه امروز سیاره می‌نامیم را که نسبت به ستارگان جابجا می‌شوند را ستاره رَوَنده می‌نامیدند. اصطلاح ستاره رونده وارد زبان عربی شده و به سیاره تبدیل شده است.

نگارش: #ایرج_صفایی

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/

شفق قطبی از فضا اینگونه دیده می‌شود

با افزایش فعالیت خورشید، این ستاره نچندان بزرگ، ذرات باردار را به بیرون پرتاب می‌کند، که به آن باد خورشیدی می‌گویند. ذرات بارداری که به سوی کره زمین می‌آیند به میدان مغناطیسی زمین می‌رسند. میدان مغناطیسی زمین گرچه بسیار ضعیف است اما مانند سپر از برخورد این ذرات به زمین جلوگیری می‌کند و آنها به سوی دو قطب شمال و جنوب زمین هدایت می‌کند. در مناطق نزدیک دو قطب زمین، برخورد ذرات باردار و پر انرژی اتم‌های اتمسفر را تحریک می‌کند و باعث برانگیختگی اتم‌ها می‌شود. این پدیده گسیل امواج الکترومغناطیس را به دنبال دارد. رنگ نور گسیلی متناسب با میزان انرژی ذرات باردار فرودی است. در اینجا تصویربرداری از این پدیده را که از فضا انجام شده می‌توانید ببینید.


نگارش: #ایرج_صفایی

⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️

کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg

کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/