ساخت میدان نقش‌جهان اصفهان دقیقا از چه روزی آغاز شد؟
انتشار مقاله پژوهشی:
بازشناسی و بازخوانی ملاحظات نجومی در طرح‌اندازی میدان نقش‌جهان اصفهان
این مقاله بخشی از پایان‌نامه آقای یاغش کاظمی، دانشجوی دکتری مرمت و معماری دانشگاه هنر اصفهان است که با راهنمایی دکتر غلامرضا کیانی ده‌کیانی استاد رشته معماری و مشاوره ایرج صفایی مسئول رسدخانه دانشگاه کاشان انجام می‌شود.
در ایران باستان انجام کارهای بنیادی همچون ساخت ساختمان‌های مهم را طبق باورهای اختربینی انجام می‌دادند. در این مقاله برپایه داده‌های اخترشناسی و باورهای اختربینی آن زمان، مشخص شد که ساخت این میدان از روز ۲۵ آذر ۹۶۹ خورشیدی (برابر با ۱۸ صفر ۹۹۹ هجری قمری) از ساعت ۱۱:۲۲ پیش از نیمروز آغاز شده است.
دریافت آگاهی بیشتر و دریافت رونوشت مقاله در وبسایت رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان:
https://uko.kashanu.ac.ir/fa/news/20614/
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
انتشار مقاله پژوهشی:
بازشناسی و بازخوانی ملاحظات نجومی در طرح‌اندازی میدان نقش‌جهان اصفهان
این مقاله بخشی از پایان‌نامه آقای یاغش کاظمی، دانشجوی دکتری مرمت و معماری دانشگاه هنر اصفهان است که با راهنمایی دکتر غلامرضا کیانی ده‌کیانی استاد رشته معماری و مشاوره ایرج صفایی مسئول رسدخانه دانشگاه کاشان انجام می‌شود.
در ایران باستان انجام کارهای بنیادی همچون ساخت ساختمان‌های مهم را طبق باورهای اختربینی انجام می‌دادند. در این مقاله برپایه داده‌های اخترشناسی و باورهای اختربینی آن زمان، مشخص شد که ساخت این میدان از روز ۲۵ آذر ۹۶۹ خورشیدی (برابر با ۱۸ صفر ۹۹۹ هجری قمری) از ساعت ۱۱:۲۲ پیش از نیمروز آغاز شده است.
دریافت آگاهی بیشتر و دریافت رونوشت مقاله در وبسایت رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان:
https://uko.kashanu.ac.ir/fa/news/20614/
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👏8👍4
چگونه ستاره سهیل را در آسمان زمستانی بیابیم؟
ستاره سهیل دومین ستاره درخشان آسمان است. زنده‌یاد دکتر پرویز اذکایی باور داشتند که سدویس نام اوستایی این ستاره است. در فرهنگ ایرانی زیاد بدان پرداخته شده است. سر زدن ستاره سهیل در برخی از جاهای ایران نوید برداشت پاییزی برای کشاورزان است. این ستاره در نیم‌کره جنوبی کره آسمان است. از این روی در بخش بزرگی از ایران، دیده می‌شود، اما نه هر شب. زمان حضور آن هم در آسمان کوتاه است. از اینجاست که ضربالمثل "ستاره سهیل شدی" رایج شده است. آسمان زمستان بهترین زمان دیدن این ستاره است. این ستاره را در لبه افق می‌توان دید. به شرط آنکه افق باز باشد و آلودگی نوری هم کم باشد.
پیکر آسمانی شکارچی و ستاره شباهنگ راهنمای یافتن این ستاره است. تصویری از این ستاره در نیاسر کاشان توسط #ایرج_صفایی از این ستاره گرفته شده.
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
ستاره سهیل دومین ستاره درخشان آسمان است. زنده‌یاد دکتر پرویز اذکایی باور داشتند که سدویس نام اوستایی این ستاره است. در فرهنگ ایرانی زیاد بدان پرداخته شده است. سر زدن ستاره سهیل در برخی از جاهای ایران نوید برداشت پاییزی برای کشاورزان است. این ستاره در نیم‌کره جنوبی کره آسمان است. از این روی در بخش بزرگی از ایران، دیده می‌شود، اما نه هر شب. زمان حضور آن هم در آسمان کوتاه است. از اینجاست که ضربالمثل "ستاره سهیل شدی" رایج شده است. آسمان زمستان بهترین زمان دیدن این ستاره است. این ستاره را در لبه افق می‌توان دید. به شرط آنکه افق باز باشد و آلودگی نوری هم کم باشد.
پیکر آسمانی شکارچی و ستاره شباهنگ راهنمای یافتن این ستاره است. تصویری از این ستاره در نیاسر کاشان توسط #ایرج_صفایی از این ستاره گرفته شده.
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👍6👏3
آشنایی با ساعت آفتابی دانشگاه دامغان
ساعت آفتابی افقی دانشگاه دامغان با ساختاری ساده در میان ساختمان‌های این دانشگاه ساخته شده است. ساعت خورشیدی محلی را نشان می‌دهد. بنابراین ساعت ۱۲ آن نیمروز (یا لحظه اذان ظهر) به افق دانشگاه دامغان است. تقسیمات ساعت با فاصله ۵ دقیقه انجام شده و شماره‌های ساعت با عددهای فارسی نوشته شده است. حاشیه صفحه ساعت از سنگ سفید و میانه صفحه موزائیک توسی است. شاخص ساعت هم ساده و از یک ورق فولادی ساخته شده است.
#ایرج_صفایی عکس و مشخصات این ساعت آفتابی را برای دکتر محمد باقری فرستادند و ایشات در مقاله فهرست ساعت‌های آفتابی ایران در شماره ۶۷ فهرست به این ساعت اشاره نموده‌اند.
ساعت‌های آفتابی و شاخص‌های نیمروز زیادی در ایران بزرگ پراکنده است. چه بهتر که آنها را بشناسیم و به دیگران هم بشناسانیم.
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
ساعت آفتابی افقی دانشگاه دامغان با ساختاری ساده در میان ساختمان‌های این دانشگاه ساخته شده است. ساعت خورشیدی محلی را نشان می‌دهد. بنابراین ساعت ۱۲ آن نیمروز (یا لحظه اذان ظهر) به افق دانشگاه دامغان است. تقسیمات ساعت با فاصله ۵ دقیقه انجام شده و شماره‌های ساعت با عددهای فارسی نوشته شده است. حاشیه صفحه ساعت از سنگ سفید و میانه صفحه موزائیک توسی است. شاخص ساعت هم ساده و از یک ورق فولادی ساخته شده است.
#ایرج_صفایی عکس و مشخصات این ساعت آفتابی را برای دکتر محمد باقری فرستادند و ایشات در مقاله فهرست ساعت‌های آفتابی ایران در شماره ۶۷ فهرست به این ساعت اشاره نموده‌اند.
ساعت‌های آفتابی و شاخص‌های نیمروز زیادی در ایران بزرگ پراکنده است. چه بهتر که آنها را بشناسیم و به دیگران هم بشناسانیم.
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👏8👍3
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
جایگاه جشن سَده در گاهشماری ایرانی
بی‌گمان گاهشماری ایرانی و آیین‌های آن بر پایه دگرگونی‌های طبیعت است. با پایان چله بزرگ زمستان، چله کوچک آغاز می‌شود که ۲۰ شبانه‌روز بیشتر نیست. چهار روز واپسین چله بزرگ و چهار روز آغاز چله کوچک را چهار-چهار یا چارچار می‌گویند. در این بازه زمانی دگرگونی آب‌وهوا، گاه سرما یا بارش رخ می‌دهد. پیشینیان ما بر آن شدند که در این دوره سخت زمستان با برپایی جشنی، مردم را به تکاپو وادارند.
از دیگر سوی، کشف آتش و بهره‌برداری از آن را توسط هوشنگ، پادشان استوره‌ای ایران می‌دانند. بنابراین شامگاه دهم بهمن بر پایه گاهشماری رسمی، جشن آتش یا جشن سَده برگزار می‌شود.
برخی گفته‌اند که ۱۰۰ شبانه‌روز از پایان مهر ماه و آغاز زمستان گذشته یا ۵۰ شب و ۵۰ روز تا نوروز باقی مانده است.
این آیین کهن و شایسته ثبت جهانی هم شده.
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
بی‌گمان گاهشماری ایرانی و آیین‌های آن بر پایه دگرگونی‌های طبیعت است. با پایان چله بزرگ زمستان، چله کوچک آغاز می‌شود که ۲۰ شبانه‌روز بیشتر نیست. چهار روز واپسین چله بزرگ و چهار روز آغاز چله کوچک را چهار-چهار یا چارچار می‌گویند. در این بازه زمانی دگرگونی آب‌وهوا، گاه سرما یا بارش رخ می‌دهد. پیشینیان ما بر آن شدند که در این دوره سخت زمستان با برپایی جشنی، مردم را به تکاپو وادارند.
از دیگر سوی، کشف آتش و بهره‌برداری از آن را توسط هوشنگ، پادشان استوره‌ای ایران می‌دانند. بنابراین شامگاه دهم بهمن بر پایه گاهشماری رسمی، جشن آتش یا جشن سَده برگزار می‌شود.
برخی گفته‌اند که ۱۰۰ شبانه‌روز از پایان مهر ماه و آغاز زمستان گذشته یا ۵۰ شب و ۵۰ روز تا نوروز باقی مانده است.
این آیین کهن و شایسته ثبت جهانی هم شده.
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👍8👏4
رضا مرادی غیاث‌آبادی دیگر در میان ما نیست
رضا مرادی غیاث‌آبادی، پژوهشگر تاریخ و نویسنده ۱۴ دی ۱۴۰۲ پس از یک دوره بیماری سرطان درگذشت.
ایشان پژوهش‌هایی درباره تاریخ و فرهنگ ایران باستان انجام دادند. در بخشی از پژوهش‌های خود به کاربری اخترشناسی برخی سازه‌ها در ایران هم پرداختند. سازه کعبه زرتشت، سازه‌هایی پیرامون زیگورات چغازنبیل در شوش، بنای دهانه غلامان در سیستان و تعدادی از آتشکده‌های ایران از این جمله است. ایشان نظریه‌ای در باره آتشکده‌های ایران که ساختار معماری چهارتاقی دارند ارائه نموده و دو کتاب در این باره منتشر نمودند. انتقادهایی بر کارهای ایشان وارد شد. اما مهم‌ترین دستاوردی که ایشان داشتند، جلب نظر بسیاری از پژوهشگران برای بررسی کاربری نجومی بناهای ایران بود.
یادشان گرامی
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
رضا مرادی غیاث‌آبادی، پژوهشگر تاریخ و نویسنده ۱۴ دی ۱۴۰۲ پس از یک دوره بیماری سرطان درگذشت.
ایشان پژوهش‌هایی درباره تاریخ و فرهنگ ایران باستان انجام دادند. در بخشی از پژوهش‌های خود به کاربری اخترشناسی برخی سازه‌ها در ایران هم پرداختند. سازه کعبه زرتشت، سازه‌هایی پیرامون زیگورات چغازنبیل در شوش، بنای دهانه غلامان در سیستان و تعدادی از آتشکده‌های ایران از این جمله است. ایشان نظریه‌ای در باره آتشکده‌های ایران که ساختار معماری چهارتاقی دارند ارائه نموده و دو کتاب در این باره منتشر نمودند. انتقادهایی بر کارهای ایشان وارد شد. اما مهم‌ترین دستاوردی که ایشان داشتند، جلب نظر بسیاری از پژوهشگران برای بررسی کاربری نجومی بناهای ایران بود.
یادشان گرامی
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👍8❤4
نشست اخترشناسان آماتوری ایران در روزهای ۱۵ و ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ در شیراز
لینک دریافت آگاهی بیشتر و نام‌نویسی:
https://www.asi.ir/fa/AmAstro1402/
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
لینک دریافت آگاهی بیشتر و نام‌نویسی:
https://www.asi.ir/fa/AmAstro1402/
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👍3❤1👏1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
پنجم اسفند روز بزرگداشت خواجه نصیر توسی بر دوستداران آسمان فرخنده باد
محمد فرزند محمد فرزند حسن توسی شناخت به خواجه نصیر توسی ۵ اسفند ۵۷۹ خورشیدی در توس چشم به جهان گشود. اخترشناس و فیلسوف نامدار ایرانی پس از راه یافتن به دربار مغولان، هلاکو را مجاب کرد تا هزینه ساخت رسدخانه (رصدخانه) مراغه، که بزرگترین دانشگاه در آن زمان بود را بپردازد. ابزارهای اخترشناسی زیادی در این رسدخانه ساخته شد و با آنها زیج ایلخانی تدوین گشت.
جفت توسی شاهکار اوست که برای توضیح حرکت ستارگان رونده(سیاره‌ها) ارائه نمود و بیان می‌کند اگر دایره‌ای درون دایره‌ای با شعاع دوبرابر خود بچرخد، هر نقطه لبه دایره کوچک‌تر بر روی قطر دایره بزرگتر حرکت می‌کند.
بعدها کوپرنیک با مطالعه نظریه جفت توسی، نظریه خورشید مرکزی را ارائه مطرح کرد.
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
محمد فرزند محمد فرزند حسن توسی شناخت به خواجه نصیر توسی ۵ اسفند ۵۷۹ خورشیدی در توس چشم به جهان گشود. اخترشناس و فیلسوف نامدار ایرانی پس از راه یافتن به دربار مغولان، هلاکو را مجاب کرد تا هزینه ساخت رسدخانه (رصدخانه) مراغه، که بزرگترین دانشگاه در آن زمان بود را بپردازد. ابزارهای اخترشناسی زیادی در این رسدخانه ساخته شد و با آنها زیج ایلخانی تدوین گشت.
جفت توسی شاهکار اوست که برای توضیح حرکت ستارگان رونده(سیاره‌ها) ارائه نمود و بیان می‌کند اگر دایره‌ای درون دایره‌ای با شعاع دوبرابر خود بچرخد، هر نقطه لبه دایره کوچک‌تر بر روی قطر دایره بزرگتر حرکت می‌کند.
بعدها کوپرنیک با مطالعه نظریه جفت توسی، نظریه خورشید مرکزی را ارائه مطرح کرد.
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👍7👏2🔥1
چند عکس از برف امروز ۷ اسفند ۱۴۰۲ در رسدخانه (رصدخانه) دانشگاه کاشان در نیاسر
بی‌گمان بارش به ویژه برف خشنودی مردم را به دنبال دارد. در نیاسر در کوه‌های کرکس باید سالانه چندین برف سنگین ببارد. برای بارش، باید ابرهای باران‌آور بر روی یک منطقه قرار بگیرد. سپس رطوبت منطقه آن ابرها را اشباء کند. در ادامه با کاهش دما هسته‌های اولیه قطرات باران یا دانه‌های برف ایجاد و بارش انجام می‌شود.
اما از یک سوی برداشت بی‌رویه از آب‌های زیر زمینی موجب کاهش رطوبت هوا در طول سال شده است. در حالی که گویا کاشان از سال ۱۳۵۲ منطقه ممنوعه برای حفر چاه عمیق بوده.
از دیگر سوی آلودگی هوا و اثر گلخانه‌ای ناشی از آن هم هوای منطقه را گرم‌تر نموده است. بنابراین در بسیاری موارد با وجود ابر کافی، بارشی در کار نیست، و در مجموع میزان بارش سالانه کاهش یافته است.
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
بی‌گمان بارش به ویژه برف خشنودی مردم را به دنبال دارد. در نیاسر در کوه‌های کرکس باید سالانه چندین برف سنگین ببارد. برای بارش، باید ابرهای باران‌آور بر روی یک منطقه قرار بگیرد. سپس رطوبت منطقه آن ابرها را اشباء کند. در ادامه با کاهش دما هسته‌های اولیه قطرات باران یا دانه‌های برف ایجاد و بارش انجام می‌شود.
اما از یک سوی برداشت بی‌رویه از آب‌های زیر زمینی موجب کاهش رطوبت هوا در طول سال شده است. در حالی که گویا کاشان از سال ۱۳۵۲ منطقه ممنوعه برای حفر چاه عمیق بوده.
از دیگر سوی آلودگی هوا و اثر گلخانه‌ای ناشی از آن هم هوای منطقه را گرم‌تر نموده است. بنابراین در بسیاری موارد با وجود ابر کافی، بارشی در کار نیست، و در مجموع میزان بارش سالانه کاهش یافته است.
نگارش: #ایرج_صفایی
⚠️بازنشر مطالب این کانال ممنوع است⚠️
صفحه اینستاگرام اخترشناسی و اندازه گیری:
https://instagram.com/irajsafaei2/
کانال یوتیوب:
https://youtube.com/channel/UCqvlNk96hZ7lAtPgfgxR2lg
کانال تلگرامی اخترشناسی و اندازه گیری
@irajsafaei
https://www.tg-me.com/s/irajsafaei/
👍10👏4🔥3