نقل قولها - حکمتهای زندگی در دفتر پنجم مثنوی - بخش بیست و هشتم

در پایان این جلسه، استاد ارجمند، خانم دکتر نرگس دماوندی، نکات ارزشمندی رو درباره‌ی تغذیه مطرح کردند. از دوستان عزیزم خواهش می‌کنم سخنان ایشون رو با دقت بشنوند و به کار ببندند. با آرزوی تن‌درستی و شادکامی برای ایشان.

بزرگ‌ترین وظایف هر ایرانی

دکتر نصر الله پورجوادی

معروف‌ترین و انسانی‌ترین پندی که در فلسفۀ ایرانی به ما داده شده است، همان اندیشۀ نیک، گفتار نیک، کردار نیک است. این توصیه را که دوست و دشمن مورد ستایش قرار داده‌اند، بالاترین درس اخلاقی برای بشریت دانسته‌اند. علاوه بر این سه پند که مربوط به اعمال هر کس با خودش می‌شود، بزرگان ما سه وظیفۀ خطیر هم برای ما تعیین کرده‌اند که مربوط به اعمال و رفتار ما در جامعه و با دیگران می‌شود و لذا می‌توان آنها را وظایف اجتماعی یا ملی نامید. این سه و وظیفه در دینکرد ششم، بند ۳۲۲ ذکر شده است.

نخستین وظیفۀ بزرگ ما تبدیل دشمن به دوست است؛ پس در فلسفۀ ایرانی، وظیفۀ انسان در قبال دشمن یا دشمنانش، این نیست که با آنان بجنگد و آنان را شکست دهد یا بکشد. و این نیست که در صدد برآید که انواع و اقسام سلاح‌های جنگی و خدای نکرده شیمیایی و غیره را بسازد، تا مردم را بکشد. بلکه وظیفۀ او مهم‌تر از هر چیز ایجاد صلح و دوستی است.

وظیفۀ دوم تبدیل آدم‌های بد و مخرّب و جنایت‌کار به آدم‌های خوب است؛ پس وظیفۀ ما با این قبیل اشخاص، گرفتن و زدن و به زندان افکندن و از کشور و کاشانه تبعید کردن نیست، بلکه با مسالمت رفتار کردن و اصلاح آنها است. به اصطلاح دینی و قرون وسطایی، ما وظیفه نداریم که با کفار بجنگیم و آنها را از بین ببریم. وظیفۀ ما هدایت آنهاست.

وظیفۀ سوم تبدیل نادان به دانا، یا جاهل به عالم و دانشمند و حکیم است؛ پس کاری که ما بنا بر فلسفۀ عملیِ ایران‌شهری باید انجام دهیم، گسترش آموزش و پرورش و تأسیس مدارس و دانشگاه‌ها و تأمین معلمان و استادان و باسواد کردن بی‌سوادان و آموزش و پرورش نسل‌های آینده برای کشور است. این سه وظیفه خویشکاری مِهِست، یعنی بزرگ‌ترین وظایف خوانده شده است و اگرچه در بیش از هزار سال پیش در کتاب دینکرد ذکر شده، ولیکن امروز هم نه تنها از اهمیت آنها کاسته نشده، بلکه حتی مهم‌تر و خطیرتر از زمان‌های گذشته هم شده است».

(به نقل از مجلۀ بخارا، شمارۀ ۱۶۵، آذر و دی ۱۴۰۳، صص ۸ - ۷).

@irajshahbazi

حکمت‌های زندگی در دفتر پنجم مثنوی (بخش بیست و نهم)

موضوع جلسه‌ی بیست و نهم: خشم

تاریخ: مهرماه ۱۴۰۳

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و هشت دقیقه

طرح بحث

مقدمه

۱) دو نگاه کلان به خشم

۲) لزوم خشم در زندگی انسان

۳) سرچشمه‌های خشم

۴) آثار و نتایج ناگوار خشم

۵) مهار کردن خشم (مدیریت خشم)

۶) خشم و طرز تفکر

۷) ابراز خشم

لینک وب‌سایت


@irajshahbazi

نقل قولها - حکمتهای زندگی در دفتر پنجم مثنوی - بخش بیست و نهم

مخالفت‌ورزی ثمربخش

ایان لِزلی

یاد گرفته‌ام که نباید به هر قیمتی از تعارض روی‌گردان شوم و اتفاقاً این تعارض اگر در جای صحیحش باشد، مزیت‌های خوشایند و فراوانی نصیبم خواهد کرد. حالا می‌دانم که بچه‌ها وقتی بی‌پرده با پدر و مادرشان مخالفت می‌کنند، شاداب‌ترند، البته تا جایی که مخالفتشان زهرآگین و خطرناک نشود. فهمیده‌ام زوج‌هایی که بحث‌های شدیدی با هم می‌کنند، در مقایسه با زوج‌هایی که از هر مواجهه‌ای بیم دارند، عموماً رضایت خاطر بیشتری دارند. دریافته‌ام که عمل‌کردِ همکاران در محل کار به بالاترین سطح خودش می‌رسد، اگر بلد باشند چه طور مستقیماً و حتی با تمام وجود با یک‌دیگر مخالفت کنند، بدون این که تیشه به ریشۀ روابط و رفاقت‌هایشان بزنند.

آموخته‌ام که موافقتِ بی حدّ و حصر برای ما زیان‌بار است و تأثیر ما روی هم‌دیگر فقط وقتی به بالاترین حد خودش می‌رسد که بتوانیم به خوبی با یک‌دیگر مخالفت کنیم. به نفع تک‌تک ماست اگر بدانیم چگونه به شیوه‌ای با یک‌دیگر مخالفت بورزیم که به جای در جا زدن و اوقات تلخی، پیشرفت و بینش نصیبمان شود.

با این همه مخالفت‌ورزیِ ثمربخش چیزی بیش از یک مهارت ضروری برای زندگی روزمره است. در دورانی زندگی می‌کنیم که بشریت برای خلاصی از سیلاب‌های بی‌سابقۀ اگزیستانسیال دست و پا می‌زند. در چنین زمانه‌ای، مخالفت‌ورزی ثمربخش در حکم ضرورتی حیاتی برای انسان‌هاست. مخالفت‌ورزی نوعی تفکر است؛ شاید بهتر اط الگویی از تفکر که در اختیار داریم؛ نوعی تفکر که در هر کنش جسورانۀ مشترکی، از ازدواج گرفته تا کسب و کار و دموکراسی، عنصری ضروری است.

سوء تفاهم نشود، مخالفت‌ورزی ثمربخش کار دشواری است. تکامل سازوبرگ آن را در اختیار ما نگذاشته. از طرفی برای آن حتی آموزش هم ندیده‌ایم. درواقع فکر می‌کنم بیشتر ما، بی رودربایستی، در این زمینه افتضاحیم. این وضعیت باید تغییر کند، والّا از دو حال خارج نیست: یا مخالفت‌های پرهیاهویمان بیشتر و بیشتر می‌شود که ثمری جز قیل و قال ندارد، یا کلاً از هر بحثی پرهیز می‌کنیم و حتی قیل و قالی هم باقی نمی‌ماند. می‌دانید بدتر از بگومگوهای مخرّب چیست؟ این که اصلاً بگومگویی نداشته باشیم.

(موهبت اختلاف؛ راه و رسم مخالفت‌ورزی ثمربخش، ایان لِزلی. ترجمۀ علی کریمی، صص 16 – ۱۵).

@irajshahbazi

حکمت‌های زندگی در دفتر پنجم مثنوی (بخش سی‌ام)

موضوع جلسه‌ی سی‌ام: جبر و اختیار

تاریخ: آبانماه ۱۴۰۳

مدت سخنرانی: یک ساعت و سی دقیقه

طرح بحث

مقدمه

۱) پایان‌ناپذیریِ بحثِ جبر و اختیار

۲) انواع جبرها

۳) موضع‌گیری مسلمانان در برابر مسألۀ جبر و اختیار

۴) نظر مولانا دربارۀ جبر و اختیار

۵) تفاوت جبر و تفویض

۶) دایرۀ نفوذ و دایرۀ نگرانی

۷) واکنش اختیاری در مقابل محرک بیرونی

۸) جبر و اختیار و مسؤولیت‌پذیری

✅ به اطلاع دوستان عزیزم می‌رسونم که من قبلا پنج سخنرانی دیگر درمورد جبر و اختیار داشته‌ام. برای تکمیل این بحث می‌تونید از اونا استفاده کنید. برای دسترسی به فایل‌های صوتی این پنج سخنرانی از لینک https://www.tg-me.com/irajshahbazi/3904 استفاده کنید.

لینک وب‌سایت

@irajshahbazi

نقل قولها - حکمتهای زندگی در دفتر پنجم مثنوی - بخش سی‌ام

کینه

بزرگی که نامش را نمی‌دانم، گفته است: کینه، خوردنِ زهر است برای کُشتن کسی دیگر. زهر خوردن من ممکن است باعث مرگ دیگری شود و ممکن است نشود، اما در این تردیدی نیست که خودم را از پا درمی‌آورد. بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که شخص کینه‌توز نخستین قربانی کینه‌ی خویش است.

ایرج شهبازی

@irajshahbazi

حکمت‌های زندگی در دفتر پنجم مثنوی (بخش سی‌ و یکم)

موضوع جلسه‌ی سی‌ و یکم: قانون‌های هستی؛ قانون عمل و عکس العمل

تاریخ: آبانماه ۱۴۰۳

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و دو دقیقه

طرح بحث

مقدمه

۱) چند نکتۀ مهم درمورد قانون‌های هستی
۱-۱) قانون‌های ذهنی و قراردادی و قانون‌های عینی و طبیعی
۱-۲) جهان به عنوان یک نظام اخلاقی
۱-۳) گناهان قراردادی و گناهان طبیعی
۱-۴) دور زدن قانون‌ها
۱-۵) مجازات‌های قراردادی و طبیعی
۱-۶) آزادی و اختیار در چارچوب قانون‌های هستی

۲) مولانا و قوانین هستی

۳) چند نمونه از قوانین هستی

۴) قانون‌های مربوط به عمل و عکس العمل
۴-۱) اصل يگانگي پاداش و عمل
۴-۲) گسترش مهارناپذیر آثار عمل
۴-۳) قانون فناناپذيري عمل

لینک وب‌سایت

@irajshahbazi

نقل قولها - حکمتهای زندگی در دفتر پنجم مثنوی - بخش سی و یکم

حکمت‌های زندگی در دفتر پنجم مثنوی (بخش سی‌ و دوم)

موضوع جلسه‌ی سی‌ و دوم: تفکر زاهدانه

تاریخ: آبان‌ماه ۱۴۰۳

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و دو دقیقه

طرح بحث

مقدمه

۱) تعریف زهد

۲) بحثی دربارۀ روان‌شناسی شخصیت زاهد

۳) ریشه‌های زهدگرایی در دنیای اسلام

۴) مهم‌ترین تفاوت‌های زهد و عرفان

۵) دگردیسی چهرۀ زاهد در طول تاریخ

۶) مولانا و زاهد

۷) زاهد در دیوان حافظ

۸) داوری نهایی درمورد تفکر زاهدانه

@irajshahbazi

نقل قول‌ها - حکمت‌های زندگی در دفتر پنجم - بخش سی و دوم

حکمت‌های زندگی در دفتر پنجم مثنوی (بخش سی‌ و سوم)

موضوع جلسه‌ی سی‌ و سوم: فلسفۀ غم‌ها و رنج‌های طبیعی

تاریخ: آبان‌ماه ۱۴۰۳

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست دقیقه

طرح بحث

مقدمه

۱) شیوۀ برخورد با غم‌های طبیعی

۲) فلسفۀ غم‌ها و رنج‌های طبیعی

@irajshahbazi