💢 فرشاد مومنی: شرم باد بر کسانی که بعد از جنگ پروژه تعدیل ساختاری را بر ایران تحمیل کردند/ تعهدات در حوزه های تغذیه، مسکن، آموزش و سلامت به حدود یک چهارم زمان جنگ رسیده است/ ارائه بودجه بدون جداول اطلاعاتی، شفافیت گریزی است


💢 فرشاد مومنی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) و اقتصاددان در نشست مجازی موسسه دین و اقتصاد با موضوع سیاست گذاری در بحران، گفت: طرز رفتار مالی دولت آیینه شناسایی ماهیت حکومت ها است و از نظر ماهوی مالیه حکومت به معنی خود حکومت است.


👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید
Https://www.tg-me.com/isiew

♨️ متن کامل این سخنرانی را در لینک زیر بخوانید:
http://www.ires.ir/Contents/ContentDetails.aspx?CID=1018

🌐 پیش بینی رشد اقتصادی ۲۰۲۳

یک-سوم اقتصادها وارد رکود خواهند شد.


👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

⚠️ عدالت؛ چه باید کرد؟


❓آیا مالیات‌گرفتن عادلانه است؟ خدمت سربازی باید اجباری باشد یا داوطلبانه و آیا خریدن آن عادلانه است؟
❓اجاره‌کردن رحم یا فروش کلیه کار درستی است؟ سقط جنین اخلاقی است یا خیر؟
❓پذیرش در دانشگاه باید بر اساس شایستگی‌های افراد باشد یا بر اساس توانایی مالی‌شان؟
❓آیا ملت‌ها باید برای کارهای اشتباه گذشتگان‌شان عذرخواهی کنند؟
❓آیا درست است باورهای اخلاقی و دینی خود را در گفتمان عمومی دربارۀ عدالت دخالت دهیم؟

مایکل سَندِل، فیلسوف سیاسی معاصر امریکایی و استاد دانشگاه هاروارد، سه رویکرد بیشینه‌سازی رفاه، محترم شمردن آزادی و پرورش فضیلت را برای اندیشیدن دربارۀ عدالت مطرح و در کتاب حاضر نقاط قوت و ضعف این سه راه مختلف را بررسی می‌کند.
سَندِل برای پاسخ به این پرسش‌ها نظرات و دیدگاه‌های فیلسوفان مختلف را، از ارسطو تا کانت و رالز، بررسی می‌کند و با نشان‌دادن نقاط قوت و ضعف آن‌ها به پاسخگویی می‌پردازد.

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ امنیت تنها به معنی عدم جنگ در کشور نیست.

امنیت حقیقی؛ یعنی تمام افراد جامعه بدون توجه به نژاد ، دین ، طبقه، جنسیت و پایگاه اجتماعی از حقوق یکسان برای رشد برخوردار باشند .

نلسون ماندلا

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ تاملی در گذار نافرجام به سیاست ارزی ارتدوکس

✍ حسین رجب پور
👈 (مطلب منتشر شده در روزنامه شرق مورخ 15 دی 1401)


📌 «ارز جهانگیری» با نرخ جدید بازگشت! خبری که منتقدان دادند یا آن‌طور که معاون دولت خبر داد، «یک تصمیم خوب»؛ خبری که این‌گونه کامل شد: «تصمیم خوبی برای جلوگیری از نوسانات قیمت کالاهای اساسی اتخاذ شده است که برای مدت دو سال بتوانیم نرخ ارز این کالاها را ثابت نگه داریم» (ایسنا، 12 دی 1401).

📌 ارز جهانگیری، همان «ارز مرجع» برای کالاهای اساسی، ارزی که به نظر منتقدان، ارزی سوسیالیستی بود که قرار بود در اردیبهشت به‌اصطلاح به زباله‌دان تاریخ بپیوندد، در کالبدی جدید بازگشت، با نامی تازه – ارز فرزینی یا ارز مخبر- و البته در نرخی تازه. حامیان بازارگرای اصلاح اقتصادی، مأیوسانه در سوگ اصلاحاتی نشسته‌اند که قرار بود مقدمه گذار از یک اقتصاد ناکارآمد به یک اقتصاد کارآمد با سیاستی ارتدکس باشد.

📌 اقتصاد ایران در فاصله اردیبهشت تا دی‌ماه سال جاری، تجربه دردناکی از گذار نافرجام به سیاست ارزی تک‌نرخی و ناکامی در برهم‌زدن رانت‌‌های ناشی از ارز چندنرخی (با مرجعیت ارز چهارهزارو 200تومانی) را تجربه کرد. آنچه در این مدت بر اقتصاد ایران گذشت، تجربه بی‌بدیلی از گزاره سیاستی بازارگرا بود.

📌 در سالی که در نتیجه تحولات اجتماعی و سیاسی، تابستانش گرم‌تر از همه سال‌های پیشین و خزانش زردروتر از سال‌های گذشته ظاهر شد، چه شد که آن بهارِ سیاست‌گذاری، این‌گونه به خزان نشست؟ آیا باز طبق مدعای همه این سال‌های سیاست‌گذاری ناکامِ ارتدکس، مشکل از اجرا و سیاست‌گذاران بی‌حواس و مردم عجول و بی‌صبر بود که تاب «جراحی» اقتصاددانان متعارف را نیاوردند یا آنکه این آزمایش تاریخی، واقعیت عریان را در برابر تصورات زربفت این دست نظریه‌پردازان قرار داد؟

📌در این یادداشت کوتاه، برخی کلیشه‌ها و اسطوره‌هایی که زیربنای سست کاخ رفیع این سیاست ارتدکس را در بهار امسال بنا کردند و اکنون با «خبر خوب» معاون اول، دچار تخریب و ویرانی شده‌اند، بررسی می‌کنیم...

https://is.gd/zSrfvg


👈 منبع: دستنوشته های اقتصادی و فلسفی

‼️ نتایج پایش فقر در سال۱۴۰۰ که چند روز پیش منتشر شد، حاوی دست‌کم دو هشدار اقتصادی به سیاستگذار بود:

۱-سطح بالای نرخ فقر در ایران و ۲-سقوط میانگین کالری سرانه دریافتی ایرانیان.


علت: ۱-تورم عمومی بسیار بالا و افت چشمگیر درآمد سرانه ۲-صعود تاریخی اجاره مسکن در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰.

منبع : دنیای اقتصاد

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

💢 ده موضوع مهم سال آینده!
قسمت اول

🖊 اکونومیست 10 موضوع مهم سال 2023 را اعلام کرد

1️⃣ همه نگاه‌ها به اوکراین:
قیمت انرژی، تورم، نرخ بهره، رشد اقتصادی، کمبود مواد غذایی، همه به این بستگی دارد که جنگ اوکراین در ماه‌های آینده چگونه انجام شود. پیشرفت سریع اوکراین می‌تواند ولادیمیر پوتین را تهدید کند، اما به نظر می‌رسد که یک بن‌بست نظامی سخت محتمل‌ترین نتیجه باشد. روسیه تلاش خواهد کرد تا درگیری را خنثی کند به این امید که کمبود انرژی و تغییرات سیاسی در آمریکا، حمایت غرب از اوکراین را تضعیف کند.


2️⃣ رکود در راه است:
اقتصادهای بزرگ وارد رکود خواهند شد، زیرا بانک‌های مرکزی نرخ‌های بهره را برای مهار تورم افزایش می‌دهند. این یک اثر پس از همه‌گیری کرونا است که به دنبال قیمت‌های بالای انرژی وخیم‌تر شده است. رکود اقتصادی آمریکا باید نسبتا ملایم باشد اما در اروپا شدیدتر خواهد بود.

3️⃣ توفیق اجباری آب و هوایی:
از آنجایی که کشورها برای تامین منابع انرژی خود شتاب کرده‌اند، آنها به سوی سوخت‌های فسیلی آلاینده روی می‌آورند. اما در میان مدت جنگ این گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر را به عنوان جایگزین ایمن‌تر برای هیدروکربن‌های عرضه شده توسط خودکامگان تسریع خواهد کرد. علاوه بر انرژی بادی و خورشیدی، انرژی هسته ای و هیدروژن نیز سود خواهند برد.

4️⃣ افول چین؟
در ماه آوریل جمعیت هند با حدود 1.43 میلیارد نفر از چین پیشی خواهد گرفت. در شرایطی که جمعیت چین رو به کاهش است و اقتصاد آن با بادهای مخالف مواجه است، انتظار می‌رود بحث‌های زیادی در مورد افول چین مطرح شود. رشد آهسته‌تر به این معنی است که اقتصاد آن هرگز از نظر اندازه از آمریکا پیشی نخواهد گرفت.

5️⃣ آمریکای از هم‌گسسته:
اگرچه جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای عملکردی ضعیف‌تر از حد انتظار داشتند، شکاف‌های اجتماعی و فرهنگی در مورد سقط جنین، اسلحه و سایر مسائل داغ پس از یک رشته احکام جنجالی دیوان عالی همچنان افزایش می‌یابد. ورود رسمی دونالد ترامپ به رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری 2024، هیزم بر این آتش خواهد بود.


منبع : کانال سخنرانی ها

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

🔃 بازنشر یادداشتی از استاد فقید علی رضاقلی

به مناسبت سالگرد شهادت امیرکبیر

"تقی خان فرزانه عدالت خواه و نوآور"

✅از توان من بر نمی آید که میرزاتقی خان را در چند خط تلگرامی توصیف کنم ولی تلاش می کنم، چون فردا (۲۰ دی ماه) سالگرد شهادت یکی از نوادر سیاستمداران و وطن پرستان است که بر خلاف انبوهی از سیاستمداران ایران که به هزینه مردم به دنبال بهینه کردن منافع خود هستند، به هزینه خود برای "رفاهیت" مردم جان خود را در طبق اخلاص گذاشت و تا آخر ایستاد.

نویسنده انگلیسی واتسون درباره او نوشته بود که "اشرف مخلوقات بود".

قائم مقام که او را تربیت کرده بودگفته بود:

"این پسر خیلی ترقیات دارد و قوانین بزرگ به روزگار میگذارد، حقیقت من بر پسر کربلایی قربان حسد می برم و بر پسرش می ترسم."

کلنل شیل وزیر مختار انگلیس می گفت:

"پول دوستی که خوی ایرانیان است در وی اثر ندارد، به عشوه و رشوه کسی فریفته نمی شود."

خوش هیکل، تنومند، سیمای گشاده، پرکار، با غیرت مسئولیت، هوشمند، درست، صادق، فساد ناپذیر و صمیمی بود، جسور و بی باک و دلیر همراه با رفتاری سنگین بود، چشمانی نافذ داشت همراه با مناعت طبع و حق شناسی.

میرزا تقی خان زمانه خود را خوب می شناخت و شرایط جهان و ایران را می شناخت، عقب افتادگی ایران را می شناخت و با اهداف توسعه ای خود آشنایی کامل داشت. شرایط گذار را می شناخت و در تمامی ساحت هایی که برای توسعه ایران لازم بود به صورت هماهنگ تلاش می کرد.

اهداف میرزاتقی خان را تحت سه عنوان می توان خلاصه کرد:

🔷نوآوری در راه نشر فرهنگ و صنعت جدید

 🔷پاسداری از هویت ملی و استقلال سیاسی ایران

🔷مبارزه با فساد مالی و مبارزه برای احیاء اخلاق مدنی که به زوال کشیده شده بود.

برای تامین اهداف فوق در سطوح مختلف وارد کارزار شد، در سطح کلان بودجه کشور را که دچار کسری مزمن شده بود با مدیریت هزینه و حذف هزینه های غیرضروری و از طرف دیگر وصول درآمدهای معوق و لاوصول متعارف و احیاء امنیت تولید و بسط تولید و تجارت و اخذ مالیات به تعادل رسانید که تلاش های او در این زمینه هنوز راهنما و موثرند و در این زمینه فعالیت های گسترده و آموزنده ای کرد. (پ.ن)

برای بسط اقتصاد و تولید و صنعت می دانست نظم در تمام کارها و اجرای قانون و اصلاح دوایر عدلیه و حکام شرع و اینکه همه مردم و همه فرق و اقلیت "در محافظه" در سایه قوانین ولایتی برابرند، املاک از دستبرد مصون اند و ادیان در کمال رفاهیت، برای اولین بار دیوانخانه عدالت تامین کرد که جد دیوان عدالت اداری امروز است که مردم اگر از دولت شکایت داشته باشند در آن مطرح کنند و برابری حقوقی اجتماعی اقلیت ها.

با تقی خان این اصطلاحات در ایران شایع شد:

نظم تقی خانی، دیوان خانه عدالت، وکیل دیوانخانه، تنظیمات مملکتی، نظم جدید، قرار حکومتی، قانون درست، اجرای حقوق ثابته، رفاهیت و آسودگی مردم، عدم تبعیض، کاری مغایر عدالت نکردن، مبارزه با رشوه خواری، تنظیم قوانین مالیاتی، گماشتن کسان عاقل و قابل بر سر کار، ایجاد دارالفنون (پلی تکنیک) و ایجاد روزنامه برای روشن کردن مردم و آشنا کردن آن ها با مسائل روز ایران و جهان و افزودن بر دانایی و بینایی آن ها، مبارزه جدی با فساد اداری، توسعه صنعت، بسط تعلیمات در ارتش منظم و توسعه مهمات سازی، ایجاد چاپارخانه و پست، حفظ آثار باستانی، تنظیم واردات و صادرات، خلاصه هر کار خوبی که امروز می بینید کم و بیش نطفه اولیه آن با میرزا تقی خان شروع شد.

"خدایش بیامرزاد"

پی نوشت: برای اطلاع از شرح مختصر احوال و اقدامات و موقعیت میرزاتقی خان امیرکبیر به کتاب جامعه شناسی نخبه کشی و برای بحث مبسوط راجع به میرزاتقی خان به کتاب ارزشمند امیرکبیر و ایران نوشته فریدون آدمیت مراجعه شود.

📚منبع: یادداشت های منتشر نشده علی رضاقلی



👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

💢 ده موضوع مهم سال آینده!
قسمت دوم

🖊 اکونومیست 10 موضوع مهم سال 2023 را اعلام کرد:


6️⃣ مناطق احتمالی برای شروع جنگ دیگر:
تمرکز شدید بر جنگ در اوکراین خطر درگیری در مناطق دیگر را افزایش می دهد. با حواس پرتی روسیه، درگیری‌ها در حیاط خلوت آن در حال وقوع است. چین ممکن است تصمیم بگیرد که هرگز زمان بهتری برای یورش به تایوان وجود نخواهد داشت. تنش های هند و چین ممکن است در هیمالیا شعله‌ور شود. و آیا ممکن است ترکیه سعی کند یک جزیره یونانی در دریای اژه را تصرف نماید؟

7️⃣ تغییر اتحادها:
در بحبوحه تغییرات ژئوپلیتیکی، اتحادها پاسخ می‌دهند. ناتو که با جنگ در اوکراین احیا شده است، پذیرای دو عضو جدید خواهد بود. آیا عربستان سعودی به توافق ابراهیم خواهد پیوست؟ دیگر اتحادهایی که اهمیت فزاینده‌ای دارند عبارتند از کواد و اکوس (دو گروه تحت رهبری آمریکا که قصد مقابله با ظهور چین را دارند) و I2U2 ، یک هیئت پایداری آب و هوا که هند، اسرائیل، امارات متحده عربی و ایالات متحده را به هم پیوند می‌دهد.

8️⃣ گردشگری تلافی‌جویانه پس از کووید:
از آنجایی که مسافران در گردشگری «انتقام‌جویانه» پس از قرنطینه شرکت می‌کنند، هزینه‌های مسافران تقریبا سطح 1.4 تریلیون دلاری خود در سال 2019 را به دست خواهد آورد، اما تنها به این دلیل که تورم قیمت‌ها را افزایش داده است. تعداد واقعی سفرهای توریستی بین‌المللی، با 1.6 میلیارد، همچنان کمتر از سطح قبل از همه‌گیری 1.8 میلیارد در سال 2019 خواهد بود. سفرهای تجاری با کاهش هزینه‌ها توسط شرکت‌ها، ضعیف باقی خواهند ماند.

9️⃣ بررسی واقعیت متاورس:
آیا ایده کار و بازی در دنیای مجازی فراتر از بازی‌های رایانه‌ای مطرح خواهد شد؟ در حالی که اپل اولین هدست خود را عرضه می‌کند و متا تصمیم می‌گیرد تا با کاهش قیمت سهامش، استراتژی خود را تغییر دهد، سال 2023 پاسخ‌هایی را ارائه خواهد داد. در همین حال، یک تغییر ساده‌تر و مفیدتر ممکن است ظهور «کلیدهای عبور» برای جایگزینی رمزهای عبور باشد.

🔟 سال نو و اصطلاحات تخصصی جدید:
هرگز در مورد کلید عبور چیزی نشنیده‌اید؟ نترسید زیرا در سال 2023 آنها مورد استفاده گسترده قرار خواهند گرفت. دیگر ارزهای دیجیتال جالب به نظر نمی‌رسند رمزنگاری کوانتومی داغ خواهد بود.

🔸در نگاهی به گذشته، همه‌گیری کروناویروس پایان دوره ثبات نسبی و قابل پیش‌بینی در ژئوپلیتیک و اقتصاد را نشان داد. دنیای امروز بسیار ناپایدارتر است و در اثر فراز و نشیب رقابت قدرت های بزرگ، تحولات اقتصادی، تغییرات شدید آب و هوا، و تغییرات سریع اجتماعی و فناوری، دچار تشنج شده است. غیرقابل پیش‌بینی بودن یک روال جدید خواهد بود و هیچ راه گریز از آن وجود ندارد.

منبع : کانال سخنرانی ها

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

🎯 قتل‌گاه‌های نابرابری

❗️دلیلِ اهمیت نابرابری چندان پیچیده نیست: نابرابری باعث مرگ انسان‌ها می‌شود

📍سه روش اصلی برای تمایزگذاری میان تفاوت و نابرابری وجود دارد. نخست، تفاوت می‌تواند افقی باشد بدون اینکه چیزی یا کسی بالاتر یا پایین‌تر، بهتر یا بدتر، باشد، حال‌آنکه نابرابری همواره عمودی است یا شامل رده‌بندی می‌شود. دوم، تفاوت‌ها حاصلِ سلیقه یا دسته‌بندی صرف‌اند؛ اما نابرابری فقط نوعی دسته‌بندی نیست؛ چیزی است که از هنجاری اخلاقی دربارۀ برابری میان انسان‌ها تخطی می‌کند (آوردن این برهان به این معنا نیست که فرض را بر وجود هنجارِ برابریِ تمام‌وکمال می‌گذاریم، بلکه اشاره به تفاوتی است که بیش‌ازحد بزرگ است، یا جهتی ناعادلانه دارد، یعنی، طی آن، افرادی اشتباه بهترین پاداش‌ها را دریافت می‌کنند). سوم، برای اینکه یک تفاوت تبدیل به یک نابرابری شود، باید الغاشدنی نیز باشد. توانایی جسمانیِ بیشترِ آدمِ ۲۰سالۀ معمولی در قیاس‌ با آدم ۶۰سالۀ معمولی نابرابری نیست. اما فرصت‌هایِ زندگیِ اجتماعیِ متفاوت زنان در مقایسه با مردان، یا پسران سیاه‌پوست طبقۀ متوسط در مقایسه‌ با پسران بانکداران سفیدپوست، نابرابری قلمداد می‌شود.

📍در یک جمله: نابرابری‌ها
اجتناب‌پذیرند، توجیه اخلاقی ندارند و تفاوت‌هایی سلسله‌مراتبی‌ به شمار می‌روند.

📍(دست‌کم) سه نوعِ اساساً گوناگون از نابرابری وجود دارند و همۀ آن‌ها برای جان انسان‌ها و برای جوامع انسانی مخرب‌اند.
۱-نابرابری سلامت و مرگ ۲-نابرابری وجودی ۳-نابرابری مادی
این سه نوع نابرابری با هم تعامل دارند و بر هم تأثیر می‌گذارند. اما تفکیک آن‌ها از هم مفید است، زیرا انواع متفاوت نابرابری، علاوه‌‌‎بر آنکه اثرات گوناگونی بر افراد دارند، خط سیرهای مختلفی را در دوره‌های متفاوت طی می‌کنند؛ یعنی تحت تأثیر سازوکارهای علّی متفاوتی هستند.

📍انسان‌ها با هم فرق دارند. بعضی دارای توانایی‌های جسمی یا ذهنی فوق‌العاده‌اند و بعضی گرفتار بیماری‌های طولانی و ناتوانی. برخی زیبایند یا صدای خوبی دارند و دیگران از چنین موهبت‌هایی برخوردار نیستند. مدافعان نابرابری می‌گویند به‌خاطرِ همین تفاوت‌هاست که جوامع نابرابر و سلسله‌مراتبی هستند و برابری چیزی غیرطبیعی و نامنصفانه است. گوران تربون در این نوشته با متمایزکردنِ «نابرابری» از «تفاوت» شرح می‌دهد که در دهه‌های اخیر چگونه دنیای ما در دامِ نابرابری فرو افتاده است.


📌 ادامۀ مطلب را در لینک زیر بخوانید:
https://b2n.ir/d85065

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ پنج گزاره اساسی در مورد تغییرات نهادی از دیدگاه داگلاس نورث
👈 (برگرفته از کتاب «تشریح نهادهای اقتصادی»)

📌 1- تعامل پیوسته بین نهاد ها و سازمان ها در شرایط کمیابی اقتصادی و به تبع آن وجود رقابت عنصر کلیدی تغییر نهادی است.

📌 2- رقابت سازمان ها را مجبور می کند تا برای ادامه حیات، دائما روی مهارت و دانایی سرمایه گذاری کنند. نوع مهارت و دانایی که سازمان و افرادش کسب می کنند باعث شکل گیری درکی رو به رشد نسبت به فرصت ها و به تبع آن انتخاب هایی می شود که پله پله نهادها را تغییر می دهد.

📌 3-  چارچوب نهادی محرک هایی را فراهم می کند که باعث پیدایش بیشترین بازدهی در انواع مهارت و دانایی های کسب شده می شوند.

📌 4-  ادراکات، برگرفته از ساختار ذهنی بازیگران است.

📌  5- صرفه جویی های ناشی از مقیاس، مکمل ها و آثار بیرونی شبکه یک قالب نهادی، تغییرات نهادی را الزاما تدریجی و وابسته به مسیر طی شده می سازد.



👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

♨️پیش بینی جمعیت جهان در ۲۰۲۳


👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ نهادها و تحلیل اقتصادی؛ نهادها در نگاه اقتصاددانان کلاسیک

📌 در ارتباط با موضوع نهاد، يكي از نكات قابل تأمل اين است كه اقتصاددانان طيف جريان اصلي در حذف نهادها زيادي تند رفتند و در اين زمينه تا حدودي حتي از سنت بنيانگـذار اصـلي خـود، يعني آدام اسميت، دور شدند.

📌 بدون شك، مشكل اصلي از زماني آغاز شـد كـه اقتصـاددانان همـه حقيقت را در توسل به رياضيات و مدلهاي صوري متناظر با آن ديدند، زيرا بررسي متون اقتصادي نشان ميدهد، متقدمان آنها به طور كامل مسايل نهادي را ناديده نمـي گرفتنـد، هرچنـد تحليـلهـاي نهادی آنها مانند نهادگرایانی مانند وبلن خيلي فراگيـرنبـود؛ بـا وجـود ايـن، بـه طـور كامـل هـم از موضوع غفلت نداشتند.

📌 براي مثال، مرور كتاب ثروت ملـل آدام اسـميت نشـان مـيدهـد بـرخلاف تصور رايج، آدام اسميت به هيچ عنوان به نقش نهادها و فرهنگ در اقتصاد به طـور كامـل بـي‌توجـه نبوده است. وي در اين كتاب بيش از هشتاد بار از واژه نهاد و سي وچهار بار از واژه قاعده كرده است. اسميت حتي زماني كه ميخواهد به علل تفـاوت كشـورها و وضـعيت اقتصـادي چـين اشاره کند به تفاوت قوانين و نهادهاي اين كشور با ساير كشورها اشـاره مـيكنـد.

📌 اسمیت در نامه‌ای كه در سال 1779 به لرد كارليس مينويسد، يادآور ميشود كـه «ايرلنـد بـه نظـم، پلـيس و سـازمان منظم قضايي براي حفظ و كنترل مردم رده پايين احتيـاج دارد، بـراي پيشـرفت صـنعت، قـوانين از زغال‌سنگ و چوب ضروری تر هستند».

📌 اما واقعيت آن است كه توجـه اسـميت بـه نهادهـا در حـد اشاره است، اما بدتر آن است كه همين ميزان از توجه به نهادها نيز به تدريج به فراموشي سپرده شد.
(برگرفته از مقاله «معنا و مفهوم نهاد در اقتصاد نهادگرا»؛ دکتر محمود مشهدی احمد)


👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

🔹موسسه مطالعات دین و اقتصاد برگزار می‌کند با موضوع:

🔹  تنيدگي ها و گسيختگي هاي برنامه و بودجه در بستر نهادي كژكاركرد

🔹 سخنرانان:

🔰 جناب آقای دكتر حسين راغفر
🔰جناب آقای دکتر فرشاد مومنی


لینک سخنرانی:
🟧  https://www.skyroom.online/ch/amirmahdisaffar/institute-of-religion-and-economic


👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ بودجه ای که بازتاب تمام نمای دولت است
✍ دکتر حجت میرزایی
(هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی)

📌 بودجه در ارزیابی و تحلیلی فراگیر از منظر اقتصاد سیاسی، تنها سیاهه دخل و خرج دولت‌ها نیست. بودجه بازتابی از نظام حقوقی، آینه‌ای از ساختار قدرت و توزیع آن، تصویری از سطح توسعه و سطح تمدنی یک جامعه، تصویری روشن از چشم‌انداز آینده و دغدغه‌های جاری، محمل اجرای برنامه میان‌مدت توسعه، سند سیاست‌گذاری مالی (و پولی و تجاری) دولت برای کوتاه‌مدت، تابلویی از ساختار و تشکیلات و نظام دیوان‌سالاری یک کشور و سطح تمرکز مالی، سیاسی و اداری در کشور و مناسبات مرکز با مناطق و نشان‌دهنده توانمندی دولت‌ها برای تنظیم مالیه عمومی و سطح فناوری بودجه‌ریزی و نیز سازوکار تخصیص منابع و مناسبات میان دولت با بازار، مردم و نهادهای مدنی است و مهم‌تر از همه بودجه دولت بازتاب روشن و تمام‌عیار تلقی ذهنی و مناسبات مالی و سیاسی دولت با شهروندان خود و به بیانی کوتاه بازتابی از نظام حکمرانی است.

📌 در فاصله دوهفته‌ای ارسال غیررسمی لایحه بودجه 1402 (پنجم دی‌ماه) تا تقدیم رسمی آن به مجلس (بیست‌ویکم دی‌ماه) مجلس با پافشاری اعلام کرد که بودجه را بدون برنامه هفتم بررسی نمی‌کند، بودجه برشی یک‌ساله از برنامه پنج‌ساله است؛ اما در آخر آنچه با نام لایحه بودجه پیشنهادی دولت رونمایی شد، برای همگان شگفت‌انگیز و نشانه‌ای از فاصله فضایی دغدغه‌های دولت با زندگی روزمره و مسائل گریبان‌گیر اقتصادی کشور است.

📌 بودجه پیشنهادی دولت به زبانی ساده و رسا به خوانندگانی بدون دانش تخصص مالی و بودجه ریزی پیام می دهد:

🔹 تحریم‌های نفس‌گیر که به مغز استخوان خانوارها و بنگاه‌های اقتصادی رسیده و آثار آن از محرومیت از دستیابی به فناوری و منابع مالی پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری به ناتوانی در تأمین خوراک دام و داروهای روزمره رسیده همچنان ادامه خواهد یافت؛ فعلا دولت برنامه‌ای برای رفع تحریم‌ها ندارد.

🔸 عمیق‌ترین و طولانی‌ترین رکود تورمی اقتصاد ایران در 10 سال گذشته و تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی با افزایش بی‌سابقه فشارهای مالیاتی، افزایش غیرمتعارف قیمت خوراک و انرژی با عمق و دامنه بیشتری پیش‌روی کشور است.

🔹 با افزایش ناگزیر قیمت سوخت و خوراک بنگاه‌های اقتصادی و غیررقابتی‌شدن تولید در بسیاری از بنگاه‌های فولاد و پتروشیمی و صنایع غذایی و لوازم خانگی و... هم سهم ما از بازارهای محدود تجاری کوچک‌تر و هم منابع ارزی حاصل از آن کمتر و هم بازار سرمایه بی‌رمق‌تر از پیش خواهد شد.

🔸 بسته‌بودن مناسبات شفاف مالی با دنیا و محدودیت‌های تجاری و مالی و تداوم سازوکارهای فسادآلود و پرهزینه تجاری همچنان پابرجاست. پیوستن به FATF و شفافیت‌بخشی به مناسبات مالی خارجی در دستور کار نیست.

🔹 روند فزاینده و نگران‌کننده فقر نه‌فقط در دهک‌های اول تا سوم و بی‌کاران و کارگران غیررسمی و بی‌نام‌ونشان بلکه کارگران و کارکنان با مزد و حقوق ثابت با شتابی بیشتر ادامه می‌یابد و کاهش قدرت خرید آنها با تورم 50‌درصدی، رشد نرخ ارز و حس بی‌قدرتی و رهاشدگی سیاسی و اجتماعی بیشتری را تجربه خواهند کرد.

🔸 این بودجه مناسبتی با اهداف توسعه‌ای میان‌مدت و کوتاه‌مدت و اصلاح سازوکارهای تخصیص و سیاست‌گذاری اقتصادی ندارد و اگر می‌داشت ابزاری برای تحقق آن نبود.

منبع: روزنامه شرق، لینک متن کامل یادداشت

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ نهادها و تحلیل اقتصادی؛ نهادها در نهادگرایی قدیم

📌 وبلن معتقد است، نهادها «آن دسته از عادات تثبيت شده فكري هستند كه در بين عموم انسانهـا مشترک هستند». او همچنين با بياني مشابه مطرح ميكند كه «نهادها محصول عادات هستند.»

📌 ميچل نيز در اظهاراتي مشابه بيان ميكند: «مفـاهيم اجتمـاعي هسـته نهادهـاي اجتمـاعي هسـتند. دومي [نهادها] چيزي نيست به جز عادات فكري كه به عنوان هنجارهاي هدايتگر«سـلوك ورفتـار» از پذيرش عمومي برخوردار شده است.» والتون هميلتون نيز به تبعيت از وبلن نهاد را چنين تعريف ميكند: «شيوه رايج و مستمر كـنش و تفكر، شيوه‌ اي كه در عادات يك گروه يا سنن يك ملت تثبيت شده است»

📌 در نهادگرایی قدیم، عادت، نقش محوری در تعریف نهاد بازی می‌کند. از نظر نهادگرايان قديم، عادت در شكل دهي و تداوم نهادهـا نيـزيـك عنصـر بسـيار مهم تلقي ميشود و تأكيد خاصي بر آن وجود دارد؛ بهطور مثال، وبلـن درخصـوص تـداوم نهادهـا چنين مينويسد: «نهادها، از اين لحاظ از ديرباز باقي ماندهاند كه چهارچوب فكري و عادتي هستند كه انسانها آنها را در طول زندگي خود ساخته و پرداختهاند»

📌 هاجسون (2006)، نهادها را به عنوان نظامي از قواعد تثبيت شده و رايج در جامعه كه به تعاملات اجتماعي ساختار ميدهند، تعريف ميكند. براساس اين تعريف، زبان، پـول، قـانون، سیستم‌های مربوط به وزن و اندازهگيري، آدابِ غذاخوردن و بنگاهها (و ديگر سازمانها) همگي نهاد هستند.

📌 هاجسون در تبيين مفهوم نهاد بر سه مقوله قاعده، قابليت تدوين و هنجار بنياد بودن تأكيـد دارد، به طوري كه «نهاد را نوع خاصي از ساختار اجتماعي در نظر ميگيرد كه قواعد رفتـار و تفسـير آن به طور بالقوه قابل تدوین و به طور آشکار یا فطری هنجاری هستند.» این موضوع از این حقیقت نشأت ميگيرد كه يك نهاد تنها زماني ميتواند وجود داشـته باشـد كـه مـردم تلقـي هـاي ذهنـي و اعتقادات خاصي در ارتباط با آن داشته باشند.

(برگرفته از مقاله "معنا و مفهوم نهاد در اقتصاد نهادگرا"؛ دکتر محمود مشهدی احمد)



👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅نهادها و تحلیل اقتصادی؛
نهادها در نگاه نهادگرایی جدید در مقایسه با نهادگرایی قدیم

🔸 در نهادگرایی قدیم، برخلاف مكتب نئوكلاسيك و نهادگرايي جديد، خواسته ها و سلايق افراد داده شده تلقی نمی‌شوند، اما در اقتصاد مرسوم و حتي درنهادگرايي جديد، خواسته‌ها و سلايق افراد داده شده، تلقـي مـيشـوند ضمن آنكه فرض ميشود اين انسانها هستند كه نهادهارا ميسازند؛ بـراي مثـال، نـورث بـه صـراحت بيان داشته است كه «نهادها مخلوق بشرند». به عبارت دیگر، در نهادگرایی جدید رابطه بین انسان و نهاد يكسويه درنظر گرفته ميشود و اين برخلاف آن چيزي بوده كـه در نهـادگرايي قـديم مرسـوم است. در نهادگرايي قديم فرض براين است كه سلايق و خواسته هاي افـراد (وبـه طـور اساسـي خـود انسان) تا حد زيادي تحت تأثير شرايط نهادي و عادات اجتماعي قراردارند.
تعریف نهادگرایی از نهادها عمدتا مبتنی بر کارایی است و به جنبه محدودسازی نهادها اشاره دارد و جنبه توانمندسازی نهادها را نادیده می گیرد. برای مثال در اندیشه های ویلیامسون و کوز، نهاد بنگاه به عنوان ساختاری در نظر گرفته می شود که به دنبال کاهش هزینه‌های مبادلاتی است یا در آثار متقدم نورث ما شاهدیم که او نهاد را به‌عنوان مجموعه‌ای از قواعد تعریف می‌کند که ضمن محدودسازی رفتار عوامل اقتصادی به دنبال بیشینه‌سازی ثروت هستند. البته نورث در آثار متاخر خود تاحدی از این بینش فاصله گرفته است.

🔹 نهادها به ضرورت در پاسخ به الزام‌های مربوط به کارایی پا به عرصه وجود نمی‌گذارند و تکامل آنها نیز تنها از این طریق صورت نمی‌گیرد بلکه برعکس، در بیشتر اوقات نهادها به‌طور اجتماعی ساخته می‌شوند؛ به‌جای آنکه به شکلی هوشمندانه و در پاسخ به ضروریات مربوط به بهینه‌سازی سود یا حداقل‌سازی هزینه پا به عرصه وجود گذارند. نظریه ویلیامسون در خصوص تبیین شکل گیری بنگاه یک مثال برجسته از این رویکرد مبتنی بر فتار عقلایی است که در آن شکل گیری نهادها براساس کارکرد آنها برای کاهش هزینه مبادله توجیه می شود.

🔸 هاچسون در نقد این دیدگاه می نویسد: ویلیامسون فرض میکند از آغاز بازارها وجود دارند و افراد در این چارچوب به تعامل می پردازند تا بنگاه ها و سلسله مراتب را خلق کنند، اما واقعیت آن است که نقطه آغازین (یعنی بازار) خود یک نهاد اجتماعی است. بازار خود شامل هنجارهای اجتماعی، رسوم، روابط مبادلاتی نهادینه شده و شبکه های اطلاعاتی است که خود آنها نیاز به تبیین دارند. در حقیقت بازار یک نقطه آغازِ فارغ از نهاد نیست. از این رو، نمی توان بنگاه را از یک وضعیت طبیعی فارغ از نهاد تبیین کرد.


👈 (پی نوشت: البته تحلیل مورد توجه در این مقاله بیشتر درباره نهادگرایی انتخاب عقلایی و رویکردهای متقدم نهادگرایی است، سایر شاخه‌های نهادگرایی یا خوانش متاخر نورث و دیگران از نهادگرایی، این تعابیر کارکردگرا در شکل گیری نهادها را مورد توجه قرار نداده‌اند)

(برگرفته از مقاله "معنا و مفهوم نهاد در اقتصاد نهادگرا"؛ دکتر محمود مشهدی احمد)

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

وضعیت کودکان بازمانده از تحصیل

برگرفته از گزارش مرکز پژوهش های مجلس با عنوان "بررسی روند ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل در آموزش و پرورش (سال های ۱۴۰۱- ۱۳۹۳)"

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

✅ رئیس‌کل ثبات باشید
محمدرضا فرزین چه اولویت‌هایی پیش رو دارد؟

✍️ دکتر علی چشمی
(هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد)

👈 بانک مرکزی یک کشور به ظاهر فقط مسوول امور پولی، بانکی و ارزی است. اما در بانکداری مرکزی نوین که باید دو هدف اصلی یعنی ثبات قیمت‌ها (نرخ تورم پایین و کم‌نوسان در حدود دو درصد) و ثبات تولید (در حدود نرخ رشد اقتصادی بالقوه یا بلندمدت) را پیگیری کند دامنه مسوولیت این بانک بسیار فراتر از مسائل پولی، بانکی و ارزی است. به گونه‌ای که نه‌تنها تصمیمات مالی، مالیاتی، بودجه‌ای و صنعتی باید با هماهنگی بانک مرکزی باشد بلکه مهم‌ترین تصمیمات سیاسی و اجتماعی نیز پس از کسب نظر بانک مرکزی گرفته شود. در نتیجه، بانک مرکزی پیچیده‌ترین سازمان یک کشور است و نیاز به فنون سازماندهی و کارشناسان با مهارت‌های ویژه برای انجام کارهای خود دارد. با توجه به این جایگاه، به نظرم رئیس‌کل جدید بانک مرکزی برای موفقیت باید بتواند سه اقدام زیر را انجام دهد.

1️⃣ اهداف بانک مرکزی را به سیاستمداران تحمیل کند
رئیس‌کل باید بتواند برای سیاستمداران به خوبی نشان دهد که برای دستیابی به دو هدف اصلی یعنی ثبات قیمت‌ها و ثبات تولید به چه پشتیبانی در سطح سیاسی و اقتصادی نیاز دارد. باید بتواند بین سیاستمداران حاکم اما متکثر و پراکنده حول این دو هدف اجماع درست کند. سیاستمداران باید از طرف رئیس‌کل به خوبی توجیه شده باشند که سخنرانی، مصاحبه، تهدید سایر کشورها، دستور، تصویب قانون و تخصیص بودجه هر کدام چگونه به دو هدف اصلی آسیب می‌رساند.

2️⃣ برنامه دقیق سه‌ساله داشته باشد و آن را منتشر کند
در این برنامه باید هدف‌گذاری تورمی دقیقی معرفی شود. نرخ تورم هدف اعلام شود و برای رسیدن به آن تلاش شود. نرخ هدف باید نرخ مطلوب باشد نرخی زیر پنج درصد نه مبتنی بر میانگین نرخ‌های موجود سال‌های اخیر.

3️⃣ تکنولوژی بانکداری مرکزی را بهبود دهد
لازم است دوره‌های آموزشی روزانه برای رئیس‌کل تنظیم شود تا یاد بگیرد در فدرال‌رزرو یا بانک مرکزی امارات چه اقداماتی انجام می‌شود، چه گزارش‌هایی تهیه می‌شود، در جلسات ۴۵روزه سیاستگذار پولی چه می‌گذرد، مصاحبه رئیس‌کل با اسناد سیاستگذاری چقدر هماهنگ است و پیش‌بینی‌های اقتصادی چندساله درباره تورم، رشد اقتصادی و بیکاری چگونه انجام می‌شود و چه اهمیتی دارد.
👈 متن کامل یادداشت را در تجارت فردا بخوانید

📌 منبع: کانال اقتصاد پولی و مالی (علی چشمی)


👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.

Https://www.tg-me.com/isiew

❗️بازگشت تورم به کانال ۵۰ درصد

تورم نقطه‌ای به معنی مقایسه شاخص عمومی قیمت‌ها با موقعیت مشابه آن در سال گذشته است. این شاخص در دی‌ماه امسال برابر با 51.3 درصد به ثبت رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد برای چهارمین ماه در سال جاری تورم نقطه‌ای کشور فراتر از مرز 50 درصد قرار گرفته است.

این یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین 51.3 درصد (بیش از یک و نیم برابر) بیشتر از دی 1400 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

تورم میانگین نیز به عنوان سومین متغیر مهم در ارزیابی تورم در کشور، از افزایش سطح عمومی قیمت‌ها حکایت داشته است. این متغیر دلالت بر رشد قیمت‌ها در دوازده ماه منتهی به دی 1401 نسبت به موقعیت مشابه خود دارد. طبق داده‌های مرکز آمار، تورم میانگین دی‌ماه برابر با 46.3 درصد بوده که 1.3 واحد درصد بیشتر از ماه قبل شده است

منبع: اکو ایران

👈با مدرسه اقتصاد نهادگرا همراه‌ شوید.