🌐 اولین بازی سیاستی و آینده پژوهی در ایران، که تحت عنوان “توازن در آتش” معرفی شده است، به عنوان یک ابتکار نوآورانه در زمینه شبیه‌سازی منازعات خاورمیانه توسط موسسه مطالعات جهان معاصر طراحی شده واست. این بازی به عنوان یک ابزار آموزشی و تحلیلی، فرصتی بی‌نظیر برای درک عمیق‌تر از دینامیک‌های پیچیده سیاسی و اجتماعی منطقه فراهم می‌آورد.

“توازن در آتش” یک بازی شبیه‌سازی استراتژیک مبتنی بر نظریه بازی‌ها است که هدف آن بررسی پویایی‌های پیچیده منازعات خاورمیانه و تأثیر تصمیمات بازیگران اصلی بر ثبات منطقه است. این بازی بر اساس یک مدل تعامل استراتژیک طراحی شده است که در آن هر بازیگر به دنبال حداکثر کردن منافع خود در یک محیط متغیر و پر از ابهام است.

موسسه مطالعات جهان معاصر امیدوار است که با برگزاری این بازی، فضایی برای تبادل نظر و گفت‌وگو درباره مسائل مهم و چالش‌های منطقه‌ای ایجاد کند و از این طریق، گامی مؤثر در راستای ارتقاء دانش عمومی نسبت به منازعات خاورمیانه بردارد.








‼️ارتباط با مدرسه شبیه سازی سیاستی:
09935909503
jahanemoaser.ir

انسان از دیرباز به پیش‌بینی آینده و فهمیدن و شکل‌دادن به تحولات آینده علاقه‌مند بوده است. این نگرانی از آینده به قدمت خود انسان است و از زمانی که انسان به عنوان موجودی فکرکننده و سخنور شناخته شد، همواره به جستجوی آینده پرداخته است. تفکر درباره آینده یکی از فعالیت‌های مرکزی انسان‌ها از آغاز تمدن بشری بوده است.

با این حال، انگیزه اولیه برای پیگیری مطالعات آینده‌پژوهی تفاوت چندانی با گذشته ندارد؛ آنچه تغییر کرده است، ابزارها و نقشی است که مطالعات آینده‌پژوهی از دغدغه شناخت آینده به دست آورده است. امروزه در عصری زندگی می‌کنیم که آینده دیگر شبیه گذشته یا حال نیست و نمی‌توان آینده را با تقلید از گذشته یا حال پیش‌بینی کرد. از این رو، مطالعات آینده‌پژوهی ضرورت بیشتری پیدا کرده است.


https://jahanemoaser.ir/the-role-of-forecasting-in-futures-studies/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐تنش‌های هند و پاکستان: مناقشات دیرینه با دورنمای مبهم


📖 نشریه ره نگاشت


هند و پاکستان درگیر تبادل‌های نظامیِ به‌سرعت در حال تشدیدی هستند که بیم آن می‌رود به جنگی تمام‌عیار تبدیل شود. این تنش‌ها با حمله مرگبار به گردشگران در کشمیر تحت‌اداره هند در ۲۲ آوریل—که به کشته شدن ۲۶ غیرنظامی انجامید—شکل گرفت، اما واقعیت آن است که جنگ فعلی در خصومت‌های دهه‌های گذشته ریشه دارد.
بر اساس اعلام اسلام‌آباد، در ۷ مه، هند موجی از موشک‌ها را به سوی پاکستان و کشمیر تحت‌اداره این کشور شلیک کرد که دست‌کم شش شهر را هدف قرار داد و موجب کشته شدن حداقل ۳۱ نفر از جمله دو کودک شد. از آن زمان، پهپادهای هند به شهرها و تأسیسات نظامی مهم پاکستان حمله کرده‌اند، در حالی که هند نیز پاکستان را به پرتاب انبوهی از موشک‌ها و پهپادها به شهرها و پایگاه‌های نظامی خود متهم کرده است.

در کنار تبادل موشک‌ها و پهپادها، این دو همسایه مجهز به سلاح هسته‌ای به رد و بدل اتهامات و انکارها پرداخته‌اند. هند ادعا می‌کند که موشک‌های شلیک‌شده در ۷ مه تنها «سازه‌های تروریستی» را هدف قرار داده‌اند، در حالی که پاکستان اصرار دارد که غیرنظامیان کشته شده‌اند. پاکستان هرگونه پرتاب موشک یا پهپاد به سمت هند را رد می‌کند و هر دو کشور مدعی هستند که قربانی تجاوز طرف مقابل شده‌اند.

با این حال، ریشه‌های بحران اخیر بین هند و پاکستان به زمان تشکیل آن‌ها به عنوان دولت‌های مستقل در قالب کنونی‌شان بازمی‌گردد. در ادامه ضمن مروری بر وضعیت تنش‌های تقریباً مداوم بین این دو همسایه، درباره ابعاد مختلف جنگ فعلی ارزیابی صورت خواهد گرفت. همچنین احمال درگیری هسته ای و پیامدهای آن مورد کنکاش قرار خواهند گفت و سناریوهای محتمل در یک جنگ فرضی ارزیابی خواهند شد.


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/india-pakistan-tensions-long-standing-conflicts-with-unclear-outlook/



🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐استراتژی چندلایه: تحلیل رویکرد آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران


📖 نشریه ره نگاشت


ایران و آمریکا سال‌هاست درگیر منازعات و رقابت‌های استراتژیک بوده‌اند. این رقابت ریشه در تفاوت‌های ایدئولوژیک، منافع ملی متضاد، و نقش متفاوت دو کشور در نظم منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. در واقع تقابل های استراتژیک میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، پدیده‌ای پیچیده و چندوجهی است که ریشه در تفاوت‌های بنیادین ایدئولوژیک، تعارض منافع ملی و رویکردهای متفاوت به نظم منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. در این بین مذاکرات هسته‌ای، که رسماً با هدف محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران در ازای رفع تحریم‌های اقتصادی آغاز شد، یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین عرصه‌های این تقابل است. با وجود آنکه هدف رسمی این مذاکرات، محدودسازی برنامه هسته‌ای ایران در ازای رفع تحریم‌های اقتصادی عنوان شده است، شواهد حاکی از وجود اهداف پنهان و انگیزه‌های ثانویه در رویکرد آمریکا به این فرآیند است. از این رو، تحلیل دقیق استراتژی‌های ایالات متحده در قبال ایران، به ویژه در دوره مذاکرات هسته‌ای، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
بر این اساس مسئله اصلی، بررسی و تحلیل اهداف پنهان و استراتژی‌های چندلایه آمریکا در قبال ایران در خلال مذاکرات، با هدف شناسایی تهدیدات و ارائه راهکارهای مقابله است. به بیان دقیق‌تر، این پژوهش با تمرکز بر شناسایی و تحلیل اهداف پنهان و استراتژی‌های چندلایه آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران، درصدد پاسخ به این سوال است که آیا هدف آمریکا از مذاکره با ایران صرفا حل مسئله هسته‌ای است یا اهداف استراتژیک دیگری را نیز دنبال می‌کند؟ و اگر چنین است، چگونه می‌توان این اهداف پنهان را شناسایی و خنثی کرد؟ و البته در برابر چنین اهدافی چه باید انجام داد؟ این سوالات، برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران ایرانی اهمیت دارد، زیرا آینده ایران و منطقه به نحوه تعامل با این چالش‌ها بستگی دارد.


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/multi-layered-strategy-an-analysis-of-the-us-approach-to-nuclear-negotiations-with-iran/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐پیامدهای توافق ترکیه و پ‌ک‌ک بر محیط امنیتی و ژئوپلیتیکی ایران


📖 نشریه هشدار



در راستای تلاش‌های صلح بین ترکیه و کردها که نخستین نشانه‌های آن در اکتبر ۲۰۲۴ نمایان شد و طی آن عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک)، به انحلال این حزب و خلع سلاح آن در ازای وضعیتی دموکراتیک‌تر برای کردها فراخواند؛ در ۱۲ مه ۲۰۲۵، این حزب با انتشار بیانیه‌ای رسمی، انحلال خود و تسلیم سلاح‌هایش را اعلام کرد. این اقدام در پاسخ به دعوت اوجالان در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ صورت گرفت که در آن از حزب خواسته بود تا با تشکیل کنگره‌ای، تصمیم به انحلال بگیرد.
بیانیه پایانی دوازدهمین کنگره حزب که از ۵ تا ۷ مه ۲۰۲۵ در کوهستان‌های قندیل – محل استقرار پایگاه‌های اصلی حزب در شمال عراق – برگزار شد، بر انحلال ساختار سازمانی پ‌ک‌ک، پایان مبارزه مسلحانه و توقف فعالیت‌های نظامی آن تأکید کرد. در این بیانیه اشاره شد که حزب به «ماموریت تاریخی خود» پایان داده و مبارزاتش سیاست‌های انکار را درهم شکسته و مسئله کردستان را به مرحله‌ای رسانده که از طریق راه‌حل‌های سیاسی و دموکراتیک قابل پیگیری است. همچنین خواستار تضمین‌های حقوقی و سیاسی برای اوجالان شد و تأکید کرد که وی باید حق مدیریت «مکانیسم عملیاتی» انحلال ساختار حزب و هدایت روند صلح در مرحله بعدی را داشته باشد.

اگر چه ابتکار صلح، تلاشی برای پایان دادن به یکی از طولانی‌ترین و خونین‌ترین منازعات قومی ـ سیاسی در خاورمیانه تلقی می‌شود، با این حال مسیر فوق، به دلیل پیچیدگی‌های ذاتی و تاریخچه بی‌اعتمادی میان طرفین، مملو از چالش‌ها و ابهامات است. قضاوت قطعی درباره موفقیت نهایی این فرآیند، به ویژه با توجه به لزوم پایبندی عمیق و عملی دولت ترکیه به تعهدات خود در قبال حقوق کردها و تضمین همکاری فراگیر تمامی جناح‌های دخیل در مسئله کردی، امری زودهنگام به نظر می‌رسد.

در این بین آنچه بیش از پویایی‌های داخلی ترکیه اهمیت دارد، واکاوی دقیق و موشکافانه پیامدهای بالقوه پیشبرد این روند بر امنیت داخلی و جایگاه منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است. تغییر در موازنه داخلی ترکیه و حل احتمالی یکی از معضلات استراتژیک این کشور، می‌تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم، محیط امنیتی و ژئوپلیتیکی ایران را تحت تأثیر قرار داده و ملاحظات راهبردی نوینی را برای تهران ایجاد کند. در ادامه، با استناد به استدلال‌های عقلی و شواهد و قرائن موجود، به بررسی پیامدهای چندوجهی این مسئله پرداخته خواهد شد.

ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/the-consequences-of-the-turkiye-pkk-agreement-on-irans-security-and-geopolitical-environment/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐فارسی‌زدایی از خلیج فارس؛ اهداف امنیتی و ژئوپلیتیکی تحریف یک نام تاریخی


📖 نشریه ره نگاشت


در طول تاريخ، خليج فارس نه تنها بخشي از خاك ايران محسوب مي‌شده و حاكميت آن در دست ايراني‌ها بوده است، بلكه به اذعان تمام منابع تاريخي موجود اين پهنه آبي با عناويني نظير خليج فارس، خليج عجم، درياي فارس و يا بحر فارس شناخته شده است. نام خليج فارس از جمله نام‌هاي تاريخي است كه از گذشته بسيار دور تاكنون در اسناد، قراردادها و مكاتبات مورد استفاده همه اقوام و ملت‌ هاي دور و نزديك آن، از فارس و عرب، ترك و هندي تا اروپاييان قرار داشته است. بنابر مدارك متقن، خليج فارس از هزاران سال پيش نه توسط ايرانيان، بلكه توسط ملت‌هايي كه با ايرانيان مراوده داشته‌اند، از جمله يونانيان و روميان با عنوان «درياي پارسي» ناميده شده است. عرب‌هانيز قرن‌ها آن را «خليج‌فارس» يا «بحر فارس» ناميده‌اند. خليج فارس با همين نام طي هزاران سال گذشته شناخته شده و تمامي كشورها و اقوام مختلف از جمله اعراب از اين نام استفاده كرده‌‌اند.
با اين حال متاسفانه در سال هاي اخیر برخي از کشورهای عربی در اقدامي كه با روح همزيستي مسالمت آميز ملل و فرهنگ هاي منطقه ناسازگار بوده، به جاي استفاده از نام معتبر خليج فارس، نام خليج عربي يا خليج را به كار گرفته اند و البته تلاش کرده اند در تعاملات خود با قدرت های بزرگ نیز این نام را متداول کنند. در این بین بحث هایی که پیش از سفر دونالد ترامپ به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس درباره تغییر نام این منطقه پدید آمد، یکبار دیگر اهمیت مباحث جغرافیایی و تاریخی را در تعاملات سیاسی کشورها برجسته کرد. به خصوص که پیش از این ترامپ با تغییر نام «خلیج مکزیک» به «خلیج آمریکا» در ژانویه ۲۰۲۵، پایه گذار مناقشه ای جدید در این حوزه شده بود.

جدل‌های اخیر پیرامون نام‌گذاری‌های جغرافیایی میان کشورها نه تنها با تاریخ و جغرافیا در تضاد است، بلکه می تواند زمینه ساز مناقشات گسترده نیز شود. به خصوص که این نام‌ها، چه در مناطق خشکی و چه دریاها، در روابط بین‌المللی به ابزاری سیاسی تبدیل شده‌اند که تحت منافع بازیگران قرار گرفته اند. بر این اساس نام‌گذاری جغرافیایی دیگر صرفاً بیانگر یک مکان نیست، بلکه نشان‌دهنده قدرت و سلطه در تعاملات بین‌المللی است و می‌تواند ادعاهای سرزمینی را تقویت یا حاکمیت یک کشور را در برابر دیگری تأیید کند. از این رو بررسی اهمیت نام گذاری های سیاسی در مناقشات بین المللی و همچنین تاثیر چنین اقداماتی در نظام امنیتی خلیج فارس حائز اهمیت است.


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/de-persianizing-the-persian-gulf-security-and-geopolitical-goals-of-distorting-a-historical-name/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐سیاست خارجی ترامپ: پرونده های شکست‌خورده


📖 نشریه رهیافت


سیاست خارجی ترامپ: مجموعه ای از شکست‌ها
سیاست خارجی ترامپ از منظر تئوری‌های روابط بین‌الملل: رویکردی شکست‌خورده در نظم نوین جهانی
بی‌اعتمادی متحدان سنتی؛ پیامدهای سیاست خارجی ترامپ
یکجانبه‌گرایی تهاجمی و تشدید جنگ‌های تجاری: تحلیلی بر سیاست اقتصادی ترامپ
رویکرد “مرد دیوانه” ترامپ: مبانی نظری و چرایی شکست
چگونگی تضعیف موقعیت هژمونیک آمریکا توسط سیاست خارجی ترامپ
جهت‌گیری ایدئولوژیک و دکترین «آمریکا اول»: تحولی ناکام در سیاست خارجی ایالات متحده
ناکامی ترامپ در اوکراین: ریشه‌ها و پیامدهای یک شکست دیپلماتیک
جنگ تعرفه‌ای با چین: اشتباه محاسباتی ترامپ و تقویت موقعیت پکن
رویای الحاق کانادا: توهمی شکست‌خورده
رویای گرینلند: نمادی از تفکر استعماری و کاهش نفوذ آمریکا


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/trumps-foreign-policy-failed-cases/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐پیامدهای عضویت ایران در کنوانسیون‌های FATF (پالرمو وCFT)


📖 نشریه هشدار


گروه ویژه اقدام مالی (FATF) از سال‌ها پیش با قرار دادن ایران در فهرست کشورهای غیرهمکار (Non-Cooperative Countries)، فشارهای متعددی را برای انطباق قوانین و مقررات مالی ایران با استانداردهای بین‌المللی اعمال کرده است. این فشارها در قالب برنامه اقدام (Action Plan) FATF متبلور شده‌اند. از جمله این فشارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد محدودیت در روابط بانکی بین‌المللی: بانک‌ها و موسسات مالی بین‌المللی به دلیل ریسک‌های ناشی از فعالیت با ایران، از برقراری روابط کارگزاری (Correspondent Banking) با بانک‌های ایرانی خودداری می‌کنند. این موضوع انتقال ارز و انجام معاملات بین‌المللی را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
افزایش هزینه‌های مبادلات تجاری: به دلیل عدم شفافیت در نقل و انتقالات مالی، هزینه‌های مبادلات تجاری با ایران افزایش یافته است. این هزینه‌ها شامل بیمه، حمل و نقل، و کارمزدهای مربوط به تراکنش‌های مالی می‌شود.
کاهش سرمایه‌گذاری خارجی: ریسک‌های ناشی از عدم انطباق با استانداردهای FATF، سرمایه‌گذاران خارجی را از سرمایه‌گذاری در ایران بازداشته است.
بر این اساس گروه ویژه اقدام مالی در برنامه اقدام خود از ایران خواسته است تا کنوانسیون‌های پالرمو و CFT را به تصویب برساند. اخیرا مجمع تشخیص مصلحت نظام با وجود ایرادات، به عضویت در کنوانسیون پالرمو رای داده است و CFT نیز در دستور کار بررسی قرار دارد.

هدف از این سند، ارائه هشدار نسبت به مخاطرات و تهدیدات احتمالی عضویت ایران در کنوانسیون‌های پالرمو و CFT است، به ویژه با توجه به شرایط تحریمی کشور و برداشت‌های سیاسی از تروریسم. هدف از این هشدار کمک به تصمیم‌گیران در مجمع تشخیص مصلحت نظام جهت ارزیابی دقیق‌تر قبل از تصویب CFT است.

ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/consequences-of-irans-membership-in-the-fatf-conventions-palermo-and-cft/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐تقسیم مناطق نفوذ: قدرت‌های بزرگ در برابر قدرت‌های متوسط


📖 نشریه ره نگاشت



سیاست‌های داخلی و خارجی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، بحث‌های گسترده‌ای در سطح جهان برانگیخته است. وی مجموعه‌ای از فرمان‌های اجرایی و دستورات رئیس‌جمهوری را به اجرا درآورده که چالش‌هایی را در برابر بسیاری از ایده‌ها و رویه‌های سنتی ایالات متحده ایجاد کرده است.
هرچند سیاست خارجی ترامپ هنوز به‌طور کامل شکل نگرفته، اما شماری از تحلیلگران معتقدند که رئیس‌جمهور کنونی آمریکا در حال احیای سیاست تقسیم مناطق نفوذ در جهان میان قدرت‌های بزرگ است؛ سیاستی که یادآور کنفرانس یالتا در فوریه ۱۹۴۵ در شهر یالتای اتحاد جماهیر شوروی است. در آن کنفرانس، تئودور روزولت، رئیس‌جمهور ایالات متحده، وینستون چرچیل، نخست‌وزیر بریتانیا، و جوزف استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، حضور داشتند و به‌عنوان یکی از مراحل توافق بر ترتیبات پس از جنگ جهانی دوم، توافق کردند که مناطق نفوذ در اروپا بین غرب و اتحاد جماهیر شوروی تقسیم شود، مشابه توزیع مناطق نفوذ میان قدرت‌های بزرگ در قرون هجدهم و نوزدهم.

این سیاست باعث شده که پرسش های فراوانی درباره آینده نظام بین الملل پدید آید. به عنوان مثال، اگر ترامپ به سیاست تقسیم مناطق نفوذ با قدرت‌های بزرگ ادامه دهد، مسکو و پکن تا چه حد با او در این مسیر همراهی خواهند کرد؟ در این بین آیا قدرت‌های متوسط در شمال و جنوب می‌توانند متحد شوند؟ آیا می‌توانند از رقابت عبور کرده و راه را برای همکاری مؤثر هموار کنند؟ و چگونه به شکل نظم جهانی مورد نظر خود دست خواهند یافت؟ پاسخ به این سؤالات اساسی، آینده صلح و امنیت بین‌المللی را تعیین خواهد کرد.


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/dividing-spheres-of-influence-great-powers-versus-middle-powers/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐کریدور سبز؛ امکانات بالقوه پروژه‌های انرژی پاک بین اتحادیه اروپا، آسیای مرکزی و جمهوری آذربایجان


📖 نشریه ترجمان


منطقه آسیای مرکزی و حوزه دریای خزر به‌عنوان کانونی استراتژیک در راستای تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی، به‌ویژه پس از جنگ اوکراین و در جهت کاهش وابستگی به گاز روسیه، برجسته شده است. این منطقه از ذخایر عظیم نفت و گاز برخوردار است و همچنین از ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله انرژی بادی، خورشیدی، برق‌آبی و تولید هیدروژن سبز بهره‌مند است. این ویژگی‌ها، منطقه را به‌عنوان مرکزی بالقوه برای تولید و انتقال انرژی پاک به اروپا مطرح کرده است.
در این راستا، ابتکار «کریدور انرژی سبز اتحادیه اروپا-دریای خزر» با هدف توسعه شبکه‌ای یکپارچه برای انتقال انرژی تجدیدپذیر از قزاقستان و ازبکستان، از طریق جمهوری آذربایجان، به اروپا از طریق پروژه «کابل انرژی دریای سیاه» راه‌اندازی شده است. این پروژه با هماهنگی جمهوری آذربایجان، گرجستان، رومانی و مجارستان و با حمایت اتحادیه اروپا در حال اجراست.

ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/green-corridor-potential-for-clean-energy-projects-between-the-european-union-central-asia-and-the-republic-of-azerbaijan/



🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐تهدید ارتش‌ها: چگونه تغییرات اقلیمی بر امور دفاعی جهان تأثیر می‌گذارد؟


📖 نشریه برآورد



هیئت علوم دفاعی (DSB) ـ کمیته‌ای مشورتی فدرال که به وزارت دفاع آمریکا مشاوره مستقل ارائه می‌دهد – در آغاز سپتامبر ۲۰۲۴ توصیه کرد پنتاگون باید به‌صورت پیش‌دستانه با بحران‌های جهانی و درگیری‌های بالقوه ناشی از تغییرات اقلیمی برخورد کند. بر اساس گزارش این هیئت، تغییرات اقلیمی می‌تواند امور دفاعی و امنیتی را در مناطق مختلف جهان دگرگون کند و این امر مستلزم راهبردهای انعطاف‌پذیر و مؤثر از سوی کشورها برای کاهش خسارات و محدود کردن چالش‌های احتمالی است.


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/threat-to-armies-how-will-climate-change-affect-global-defense/



🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐ابعاد و پیامدهای فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران


📖 نشریه هشدار


مکانیسم ماشه (Snapback Mechanism) در پرونده هسته‌ای ایران، که رسماً به عنوان “سازوکار حل اختلاف” (Dispute Resolution Mechanism – DRM) در برجام شناخته می‌شود، صرفاً یک رویه اجرایی نیست، بلکه نمادی از پیچیدگی‌ها و در عین حال نوآوری‌های حقوق بین‌الملل در مواجهه با چالش‌های عدم اشاعه هسته‌ای است. اهمیت این مکانیسم نه تنها در هدف آن (اطمینان از پایبندی)، بلکه در طراحی منحصر به فرد آن برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل بدون امکان وتوی اعضای دائم شورای امنیت نهفته است. این ویژگی، که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل (۲۰۱۵) تجلی یافته، برجام را از بسیاری توافق‌های بین‌المللی دیگر متمایز می‌کند.
هدف ظاهری مکانیسم ماشه، کانالیزه کردن اختلافات در یک چارچوب چندجانبه و جلوگیری از توسل طرفین به اقدامات تنبیهی یکجانبه خارج از توافق بود. در واقع مراحل مشخص و زمان‌بندی شده در مکانیسم، سطحی از شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری را در مدیریت بحران‌های احتمالی فراهم می‌کرد، هرچند تفسیر و اجرای آن همچنان می‌توانست محل مناقشه باشد.

با این حال مکانیسم ماشه در واقع، با ویژگی “بازگشت خودکار”، یک اهرم فشار قدرتمند در اختیار کشورهای غربی (به ویژه P3: آمریکا، فرانسه، بریتانیا) قرار می‌داد. این امر برای جلب رضایت کنگره آمریکا و سایر منتقدان توافق که نگران “ضعیف” بودن برجام بودند، حیاتی بود. زیرا صرف وجود چنین مکانیسمی، حتی بدون فعال‌سازی، می‌توانست به عنوان یک عامل بازدارنده علیه نقض فاحش توافق عمل کند.

قطعنامه ۲۲۳۱، که چارچوب حقوقی مکانیسم ماشه در آن تعریف شده، دارای یک بند غروب کلی است و قرار است در اکتبر ۲۰۲۵ (۱۰ سال پس از روز تصویب برجام) منقضی شود، مگر اینکه شورای امنیت تصمیم دیگری بگیرد. این بدان معناست که پس از این تاریخ، خود مکانیسم “بازگشت خودکار” تحریم‌ها به شرح مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ دیگر قابل استناد نخواهد بود. این امر فوریت خاصی به بحث‌های مربوط به فعال‌سازی این مکانیسم در سال‌های منتهی به ۲۰۲۵ بخشیده است. به نحوی که کشورهای اروپایی تلاش دارند با استناد به این مکانیسم، فارهای متعددی به ایران وارد کنند. از این رو فهم ابعاد و پیامدهای مختلف فعل سازی مکانیسم ماشه از جنبه های مختلف حائز اهمیت است.



ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/dimensions-and-consequences-of-activating-the-trigger-mechanism-against-iran/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐فناوری‌های نوین و پویایی‌های جنگ نامتقارن در قرن بیست و یکم؛ مطالعه جنگ غزه (۲۰۲۳)


📖 نشریه ره نگاشت


توسعه فناوری‌های نظامی با شتابی بی‌سابقه، چشم‌انداز منازعات مسلحانه را دگرگون ساخته و کشورها را به بازنگری در دکترین‌های دفاعی و تهاجمی خود واداشته است. این تحول، که ریشه‌های آن را می‌توان از کاربرد ابزارهای ابتدایی نظیر سنگ در نبردهای کهن تا ظهور هوش مصنوعی و سیستم‌های خودمختار در تحقیقات نظامی معاصر ردیابی کرد، همواره با هدف دستیابی به برتری نظامی از طریق افزایش کارایی، سرعت و دقت عملیاتی صورت پذیرفته است.
در دو دهه اخیر، ظهور فناوری‌هایی نظیر سیستم‌های سایبری، رباتیک و به‌ویژه هواپیماهای بدون سرنشین (پهپادها)، پارادایم‌های جنگی را متحول کرده‌اند. این فناوری‌ها، که از محیط عملیاتی برای بهینه‌سازی عملکرد خود بهره می‌برند، نه تنها ارتش‌های سنتی را با چالش‌های جدیدی در زمینه آموزش، تجهیزات و دکترین مواجه ساخته‌اند، بلکه برای گروه‌های نامنظم نیز فرصت‌ها و تهدیدات منحصربه‌فردی ایجاد کرده‌اند.

ارتش‌های مدرن در مواجهه با این فناوری‌های نوظهور، با الزام انطباق و یکپارچه‌سازی آن‌ها با قابلیت‌های نظامی خود روبرو هستند تا بتوانند انعطاف‌پذیری عملیاتی، کیفیت عملکرد و سرعت واکنش به تهدیدات را ارتقا بخشند. در این میان، هوش مصنوعی نقش محوری ایفا می‌کند؛ از جمع‌آوری و تحلیل داده‌های عظیم از منابع باز (OSINT) و خصوصی گرفته تا پشتیبانی از تصمیم‌گیری و حتی اجرای عملیات مستقل. کاربرد هوش مصنوعی در شناسایی و انتخاب اهداف نظامی بدون دخالت مستقیم انسان، ضمن افزایش بالقوه کارایی عملیات، نگرانی‌های اخلاقی و حقوقی جدی را نیز به همراه داشته است. سیستم‌های نظارتی مبتنی بر هوش مصنوعی، اطلاعات سیگنالی (SIGINT)، اطلاعات ارتباطی (COMINT) و سیستم‌های تهاجمی سایبری، به منابع حیاتی برای کسب برتری اطلاعاتی و استراتژیک تبدیل شده‌اند که امکان پیش‌بینی و پیش‌گیری از حملات و حفظ وضعیت دفاعی پیشرفته را فراهم می‌آورند.

پهپادها به عنوان یکی از بارزترین نمادهای این تحول فناورانه، نقش چندوجهی در عملیات نظامی مدرن ایفا می‌کنند. آن‌ها امکان جمع‌آوری اطلاعات دقیق، نظارت مستمر و اجرای حملات دقیق و کم‌هزینه را بدون به خطر انداختن جان نیروی انسانی فراهم ساخته‌اند. به موازات آن، دفاع سایبری و امنیت سایبری به ارکان حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی نظامی و غیرنظامی در برابر حملات مخربی تبدیل شده‌اند که قادرند عملیات را مختل کرده، اطلاعات حساس را به سرقت برده و حتی خسارات فیزیکی به بار آورند.

مطالعه فناوری‌های به‌کاررفته در جنگ‌های مدرن، به‌ویژه با در نظر گرفتن ابعاد سنتی (زمینی، دریایی، هوایی، فضایی) و حوزه‌های نوین (الکترونیکی و سایبری)، برای فهم عمیق چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از این منازعات ضروری است. در این بین تمرکز بر جنگ غزه (۲۰۲۳) به عنوان یک مطالعه موردی برجسته از جنگ نامتقارن و تحلیل نقش پهپادهای شناسایی-تهاجمی و حملات سایبری اهمیت فراوانی دارد. زیرا در جنگ‌های نامتقارن، که مشخصه آن درگیری میان یک ارتش منظم دولتی با توانمندی‌های فناورانه برتر و گروه‌های مسلح غیردولتی با اتکا به تاکتیک‌های چریکی و پراکنده است، این فناوری‌ها چالشی دوچندان ایجاد می‌کنند. گروه‌های مسلح با بهره‌گیری هوشمندانه و خلاقانه از فناوری‌های مدرن و اغلب ارزان‌قیمت، در پی تضعیف و فرسایش ارتش‌های منظم هستند، در حالی که ارتش‌های پیشرفته از این فناوری‌ها برای دستیابی به برتری نظامی، ایجاد بازدارندگی (استراتژیک یا تاکتیکی)، و در مواردی، اِعمال آنچه «استفاده بیش از حد از زور خوانده می‌شود، بهره می‌برند. این پویایی نشان می‌دهد که توانمندی‌های نظامی به‌طور فزاینده‌ای به پیشرفت فناورانه گره خورده و انعطاف‌پذیری و کارایی در مواجهه با تهدیدات نوظهور، مستلزم همگامی با این تحولات است.


ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/new-technologies-and-the-dynamics-of-asymmetric-warfare-in-the-21st-century/


🌐 @jahanemoaser

📚نشریات | موسسه مطالعات جهان معاصر

🌐طرح بزرگ ترکیه در بازسازی سوریه: فرصت‌ها، چالش‌ها و پیامدهای ژئوپلیتیکی


📖 نشریه برآورد


بازسازی سوریه پس از بیش از یک دهه بحران، به یکی از مسائل کلیدی در سیاست خاورمیانه‌ای کشورهای مهم این منطقه تبدیل شده است. ترکیه، به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی در بحران سوریه، با بهره‌گیری از تجربه خود در بازسازی مناطق تحت کنترل نظامی‌اش در شمال و شمال‌غرب این کشور، اکنون به دنبال نقشی محوری در بازسازی کل سوریه است. این کشور امیدوار است با هدایت سرمایه‌گذاری‌ها به بخش‌های کلیدی مانند انرژی، آب، مسکن و زیرساخت‌ها، نفوذ منطقه‌ای خود را تقویت کرده و همزمان فشارهای داخلی ناشی از حضور میلیون‌ها پناهجوی سوری را کاهش دهد. با این حال، محدودیت‌های مالی ترکیه، این کشور را به همکاری با شرکای بین‌المللی، به‌ویژه کشورهای خلیج فارس و احتمالاً اروپا، وابسته کرده است. تحلیل ابعاد مختلف طرح ترکیه برای بازسازی سوریه و بررسی فرصت‌ها، چالش‌ها و پیامدهای ژئوپلیتیکی این ابتکار از جنبه های مختلف حائز اهمیت است. از این رو هدف نوشتار حاضر، ارائه دیدگاهی جامع درباره نقش ترکیه در بازسازی سوریه و تأثیر آن بر توازن قدرت منطقه‌ای است.

ادامه ...
https://jahanemoaser.ir/product/turkiyes-grand-plan-for-rebuilding-syria-opportunities-challenges-and-geopolitical-consequences/


🌐 @jahanemoaser

از رسانه‌های خبری انتظار می‌رود که شهروندان را از رویدادهای جاری در کشور آگاه سازند. بااین‌حال، برخی از این رسانه‌ها تلاش می‌کنند تا با تحریف حقایق، مخاطبان را گمراه نمایند. این اقدام ممکن است تحت تأثیر صاحبان قدرت یا به دلایل منفعت‌طلبی صورت پذیرد. صرف‌نظر از انگیزه‌های پشت‌پردۀ این رفتار، واقعیت آن است که اخبار به‌صورت نظام‌مند دستکاری می‌شوند و اطلاعات ارائه‌شده به عموم، اغلب ناقص، گمراه‌کننده یا نادرست است.

آگاهی از این تکنیک‌ها به مخاطبان کمک می‌کند تا اخبار را با دقت بیشتری تحلیل کنند و در دام تحریف‌های رسانه‌ای نیفتند. رسانه‌های متعهد موظفند با رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای، اطلاعات دقیق و بی‌طرفانه را در اختیار عموم قرار دهند. تنها در این صورت است که می‌توان به رسالت اصلی رسانه‌ها، یعنی آگاهی‌بخشی و روشنگری، دست یافت.


🌐 @jahanemoaser