O'tgan oyda EventGO da e'lon qilgan tadbirlarning uchdan birini (56 tadan 19 ta) tashkilotchilar o'zlari sayt va telegramga joylashtiribdi. Umumiy 2000 dan ortiq odam esa tadbirlarga qatnashish qiziqishini bildiribdi.

Albatta, hozircha hech qanday daromad keltirmasa ham, juda yirik loyiha bo'lmasa ham qilgan ishingdan odamlar foydalanayotganini ko'rishning o'zi kichik startupimiz uchun yoqimli holat :)

Ha aytgancha, siz ham kanalingizda ovozli chat qilsangiz yoki boshqa tadbirlaringiz bo'lsa, uni bemalol EventGOda e'lon qilsangiz bo'ladi. Bepulga!

#startup_life

@Janob_Musayev

O'zgarishlar = Imkoniyatlar

Seshanba kuni ertalab (Amerika vaqti bilan) Microsoft global miqyosda 3% yoki aniqrog'i 6000 nafar ishchilarini bo'shatganini e'lon qildi. Bo'shatayotganini emas, aynan bo'shatganini.

Bizda u vaqtda ish vaqti deyarli tugab kun oxiridagi stendapga qatnashishni kutib turgandik. Hali emailni ochib ko'rmasdan turib yangilikni u yerda eshitdik.

Emailimda umumiy yangiliklardan boshqa menga bog'liq hech qanday alohida xabar bo'lmasa ham, baribir keyingi soatlar oson o'tmadi. Menejerimga jamoadagilar yaxshimi deb yozganimdan keyin menejerim o'zi va yana 2-3 ta jamoadoshim bo'shatilib ketganini xabar berdi. Butun karyerasi davomida - 23 yildan beri Microsoftda ishlab kelayotgan menejerim...

Balki bu dramatik eshitilishi mumkin, lekin holat qaysidir ma'noda jang maydonida yoningdagi safdoshlaring halok bo'lishini kuzatishga o'xshar ekan. Ichida bo'lmaguncha qanchalik jiddiy ekani his qilinmaydigan holat.

Jang maydoniga o'xshashi esa hech kimda omon qolish kafolati yo'qligida. Chunki bo'shatishlarda aniq bir formula ko'rmaysiz. Shunchaki tahminiy tanlashga o'xshaydi. Agar gap tajriba yoki ishchining qilgan ishi ahamiyati haqida bo'lganida Typescript veteran dasturchisi yoki umuman butun Typescript compiler jamoasi bo'shatilib yuborilmagan bo'lardi.

Odamlarga alam qiladigani bu yangilik Microsoft chorakni rekord darajadagi foyda va foyda marjasi bilan yopib, aksiya narxi uchib bergandan keyin sodir bo'lgani. Odamlar "Hammasi yaxshi. Xavotirga o'rin yo'q" deb o'ylab turgandi.

Menejerim ishdan ketgani yagona jiddiy o'zgarish bo'lmadi. Rahabariyat hozirgi ishlayotgan loyihamizni (deyarli) to'xtatishga va e'tiborni boshqa joylarga qaratishga qaror qilibdi. Loyihada ishlayotgan (yoki qolgan) 30-40 odam esa boshqa loyihalarga o'tkazildi.

Albatta, hayotimizdagi har bir o'zgarish biz uchun imkoniyat va sinov. O'zgarishlar sabab endi to'liq Irlandiyada joylashgan yangi jamoa va menejer bilan ishlayman. Darajamga yaqin dasturchilar ko'proq. Yanada yangi narsalarni o'rganish va o'sish uchun imkoniyat ko'proq.

Bizning qishloqda ana shunaqa gaplar... )

#microsoft_life

@Janob_Musayev

Dasturchilar uchun kamdan-kam eslanadigan, lekin "suv va havodek" kerak ko'nikmalar

5 yildan ortiq turli xil ko'lamdagi kompaniya va loyihalarda dasturchi sifatida ishlab quyidagi ko'nikmalar har qanday dasturchi uchun "suv va havodek" kerak ekani, lekin juda kam tilga olinishini tushundim.

1. Dasturni debug qila olish
Ustozim Yo'ldosh aka aytgandi "Yozgan kodini debug qilishni bilmaydigan dasturchi, dasturchi emas" deb. Debugging bu shunchaki qatorlar orasiga print() qo'yib chiqish emas, balki:
— Intellij, VS Code, Chrome DevTools yoki boshqa IDElar debuggerlaridan foydalana olish
— Dasturning kirish/boshlanish qismini bilish va kerakli joylarga breakpointlar qo'ya olish
— O'zgaruvchilarni, qiymatlarni kuzatish va kod bilan qadamma-qadam yura olish
— Yuqoridagi ishlarni murakkab tizimlarda amalga oshira olish

2. Git ziddiyatlarini hal qila olish
Bir o'zingiz ishlaydigan loyihada git commit, git push, git pull qilishdan osoni yo'q. Lekin yirik loyihalarda git bilan ishlash bu darajada oddiy emas
— Avvalo gitda branchlar bilan ishlash, gitflow qanday ishlashini tushunish
— Git merge vaqtida ikkala tomon o'zgarishlarini ham buzib qo'ymasdan saqlay olish
— Merge, Rebase, Squash Commitlar nima ekani va farqlarini bilish kerak

3. Loglarni tahlil qilish va monitoring
Birorta onlayn dars yoki kurslarda loglar bilan ishlash haqida ko'rganimni eslolmayman. Jiddiy loyihalarda esa bu narsa birlamchi darajada. Buning uchun
— Log yozish, uni qayerlarga va qanday shakllarda qo'yish
— Ishlanayotgan til yoki frameworkdagi asosiy loggin kutubxonlarini bilish va ulardan foydalana olish
— Grafana, Splunk, DataDog, ElasticSearch kabi monitoring vositalaridan loglarni kuzata olishni bilish kerak

4. Turli xil formatdagi API lar va soxta (mock) API lar bilan ishlash
Ichida 4-5 ta ma'lumot bo'lgan JSON formatdagi ochiq REST API bilan ishlash hammaga yoqadi, lekin real loyihalarda quyidagilarga yuzlashishingiz aniq
— Juda yirik, qavat-qavat va yuzlab obyektlarni o'z ichiga olgan APIlar
— Ma'lumotlarning XML, YAML, JSON ko'rinishidagi strukturalari va ularning biridan ikkinchisiga o'tish yoki ularni obyektlarga aylantirish (yoki teskarisi)
— Local ish yoki testlash uchun bu API larni soxtalashtirish (mock) va asosiy mock kutubxonalar bilan ishlash

5. Tezlik va resurslar tahlili (Performance Profiling)
Yozgan dasturingizni qancha traffik, bosim va ma'lumotlar hajmiga chiday olishini oldindan testlash uchun (O'zbekistondagi IT tizimlari eng asosiy muammolaridan) quyidagilarni bilish kerak:
— Qanday qilib stress test, load test, spike test... lar o'tkishni bilish
— Serverning qayeriga ko'proq bosim tushayotganini (CPU, RAM..) aniqlash
— Tiqilishlar qayerlarda va nima uchun yuz berayotganini aniqlash va shunga mos o'zgarish qilish (muammoni faqat yangi server qo'shish bilan hal qilmaslik)

Albatta, hali endigina birinchi ishini qidirayotgan yoki boshlagan yosh dasturchi bo'lsangiz, yuqoridagilarni o'ylab o'zingizni qo'rqitish kerak emas. Ammo ma'lum vaqt o'tib, darajangizni oshirish haqida o'ylash vaqti kelganda ular bilan tanishib qo'yish zarar qilmaydi.

Yana qaysi ko'nikmalarni yuqorida eslashga munosib deb o'ylaysiz?

#engineering_life #software_engineering #hard_skills

@Janob_Musayev

FAANG dasturchilari tez ishlay olmaydi... 🤔

Bir necha kun oldin Otabek kanalidan mana bu LinkedIn postga ko'zim tushib qoldi. Unga ko'ra FAANG dasturchilari startap muhiti uchun juda sekin ishlaydi, hamma narsani over engineering qilib tashlaydi, mukammal kodsiz yasholmaydi va blah blah blah deb yozilgan.

Yuqoridagi post FAANG kompaniyalari ichidagi holat qandayligidan zig'ircha xabari yo'q odam tomonidan yozilgani shubhasiz. Asosiy nuqtalar haqida qisqacha to'xtalsam.

Hamma narsa microservis emas
FAANG kompaniyalarida hamma loyihalar ham microservislar bilan, mukammal va zamonaviy arxitekturada qurilmaydi. Aksincha, juda ko'p servislar millionlab qator kod joylashgan monolit tizimlarda yotadi. Ayniqsa, eng mashhur servislar. Masalan, Microsoftda Office va Windows kodlari, Googleda ham asosiy servislar. Ularni build va run qilish uchun butun xonalarni egallagan serverlar kecha-kunduz ishlab yotadi.

Dedlaynlar juda zich
Yangi feature yoki mahsulotni ishga tushirishga odatda keragidan 2-3 baravar kam vaqt beriladi. Ko'p holatda dedlaynlar 3-4 qavat tepadan keladi. Ya'ni dasturchilarda ham, ularning menejerlarida ham bu borada fikr berish deyarli ilojsiz. Ayniqsa, hozirgi AI poygasi vasvasasi paytida. Lekin, albatta bu vaqtning uzog'i beshdan biri kod yozish uchun ketadi. Qolganimi? Sal keyinroq

Texnik qarzlar uyum-uyum bo'lib yotadi
Kodni yozib bo'lgandan keyin uni mukammalashtirish, 95% coverage bilan unit, integration, e2e test yozish uchun yana 2-3 hafta beriladi desangiz ham adashasiz. Balki qachondir va qaysidir jamoalarda shundaydir. Lekin aytganimdek hozirgi tentak poyga vaqtida hech kim qarashni ham xohlamaydigan uyum-uyum texnik qarzlar, testlarsiz loyihalar va featurelarni yetarlicha topish mumkin. Menejmentga ularni yopishdan yangi featureni testlab ko'rish muhimroq. Huddi startaplardagidek.

Kodlar (ba'zida) mukammallikka yaqin ham emas
Yuqoridagi gaplardan keyin bunisi tushunarli bo'lsa kerak. Loyihalarga juda tez-tez yangi dasturchilar qo'shilishi va tajribalilarini ham ogohlantirishsiz bo'shatib yuborishlari ma'lum bir standardagi kod sifatini ushlab turishni ilojsiz ham qilib qo'yadi.


Nega unda FAANG kompaniyalari sekin ishlaydi?

Javob oddiy – qochib bo'lmas byurokratiya sabab. Har qanday yangi mahsulot, hatto kichik o'zgarishli feature ham xavfsizlik, maxfiylik (privacy), accessibility va qonuniy muvofiqlik (legal compliance) tekshiruvlaridan o'tishi kerak. Kod yozishga haftalar yetarli bo'lsa ham, bular uchun oylab vaqt ketadi.

Startaplardan farqli tarzda millionlab foydalanuvchisi bo'lgan kompaniyalar bu tekshiruvlarga ko'z yumib ketolmaydi. Muammo chiqqan holatda ham qonun organlari ularni "Hali yoshda" deb ayamaydi va milliardlab jarimaga tortadi va brendga jiddiy ziyon yetadi.

Yuqoridagi postda tasvirlangan hamma narsa mukammal bo'lishini xohlaydigan, over engineering qilib yuboradigan va tez ishlolmaydigan dasturchilarni esa FAANG kompaniyalarida emas, yangi va kichik startaplardan ko'proq topish mumkin. Ayniqsa, katta tajribaga ega bo'lmagan dasturchi o'zi startap boshlagan holatlardan.

Balki men bilmagan boshqa katta kompaniyalarda holat boshqacharoqdir. Bilsangiz albatta izohlarda yozib qoldiring!

Eng asosiysi esa LinkedIndagi postlarga ishonib ketavermang.

#engineering_life #FAANG #startups

@Janob_Musayev

Hozirgi holatim...

@Janob_Musayev

Xohlagan savolingizni so'rang

Keyingi bir soat davomida izohlardagi savollarga javob berishga harakat qilaman. Savollaringiz bo'lsa so'rab oling.

Tugatdik.

#ask_me_anything

@Janob_Musayev