کانون ادبی تراوش (آموزش داستان‌نویسی) 252

Channel photo updated

00:49

اساسی‌ترین نکتهٔ داستان‌نویسی

بخشی از مقالهٔ «ماهیت و هدف داستان»
فلانری اوکانر

یکی از معمول‌ترین و غم انگیز ترین مناظر، منظر نویسنده بسیار حساسی است که شم قوی روانکاوی دارد ولی سعی می‌کند صرفا با استفاده از این ویژگی‌ داستان بنویسد. این است که جملات احساس برانگیز یا پرمعنا را یکی پس از دیگری روی کاغذ می‌آورد اما حاصل کارش بسیار ملال آور است. حقیقت این است که مواد خام داستان، پیش پا افتاده است. داستان راجع به چیزهای انسانی است و انسان از خاک است. پس اگر عارتان می‌آید خاکی شوید بهتر است اصلا داستان ننویسید. چرا که داستان‌نویسی هنری تقریبا تجسمی است.

یکی از زنان نویسنده مورد علاقه من، در نامه‌ای که برایم فرستاده، نوشته که از فلوبر یادگرفته که می‌شود با سه تا ضرب قلم جاندار و پراحساس، تصویری واقعی از یک شیء به دست داد. به نظر او این به خاطر این است که ما پنج حس داریم و اگر نویسنده‌ای فاقد هر یک از این حواس باشد، بدا به حال او. ولی اگر همزمان از دوتا از این حواس محروم باشد، دیگر تقریبا حضور ندارد.

همه جملات رمان مادام بووآری شگفت انگیز است اما همیشه جملاتی چند از یکی از صفحات آن مرا به تحسین وامیدارد. فلوبر با اشاره به مواقعی که «اما» در حضور شارل پیانو می‌نوازد می‌نویسد:

«زن با اعتماد به نفس فراوان پیانو می‌نواخت و بدون وقفه بر دکمه‌های سرتاسر آن انگشت می‌گذاشت. بر اثر هنرنمایی او این ساز کهنه چنان به صدا درمی‌آمد و آهنگ دلنوازی از آن شنیده می‌شد که هرگاه پنجره باز بود صدای آن از آن سوی دهکده شنیده می‌شد و غالب اوقات منشی دادگاه که با سربرهنه و دمپایی از خیابان می‌گذشت، با همان پرونده‌های زیر بغلش، می‌ایستاد تا به صدای آن گوش کند.»

هر چه بیشتر به این جملات نگاه کنید، بیشتر چیز یاد می‌گیرید. در یک طرف این جملات اما را می‌بینیم و ابزار جامد موسیقی او یعنی پیانو را که آهنگ دلنوازی از آن شنیده می‌شود و در آن طرف آن، در آن سوی روستا هیکل ملموس منشی و دمپایی که به پا کرده است. شاید فکر کنیم با توجه به اتفاقاتی که در جاهای دیگر رمان برای اما می‌افتد آهنگ دلنواز پیانو و دمپایی‌های منشی دادگاه و پرونده‌هایی که در دست دارد چندان مهم نیست، اما فلوبر مجبور است ابتدا روستایی باور کردنی خلق کند، بعد اما را در آن قرار دهد. یادمان نرود که اژ نظر داستان ‌نویس‌ها پرداختن به افکار والا و احساسات مهیج ضرورت کمتری دارد تا پرداختن به دمپایی منشیان دادگاه. اگر چه نباید به محض آموختن این نکته از آن سواستفاده شود.

https://www.tg-me.com/kanoonetaravosh