در پیشگاه استاد
از راست به چپ: محمود عابدی، محمدرضا شفیعی کدکنی، عباس ماهیار (روان‌شاد)؛
و این بنده شاگرد ناچیز
اوایل دهۀ هفتاد (احتمالاً بهار 1373)
دانشگاه تربیت معلم، حصار کرج




#کاروندپارسی
@karvandparsi

نقد شعر و هوش مصنوعی

دو ماه است در این کانال از دوستان و هوش مصنوعی در نقد شعرهایم کمک می‌گیرم.
تجربه‌ای تازه است.
https://www.tg-me.com/karvandPoems/19

نشست تخصصی:

زبان، ادبیات و هوش مصنوعی

۱. محمود فتوحی رودمعجنی:
نقد ادبی در سکوهای دیجیتال

۲. عاطفه عطری:
ادبیات در سه سکوی اجرا (شفاهي، مكتوب، دیجیتال)

۳. مرتضی عنابستاني:
روایت‌گری تعاملی (با استفاده از مدل‌های زبانی هوش مصنوعی)

مدیر نشست:
دکتر ابراهیم خدایار

جمعه، ۱۹ اردیبهشت
ساعت : ۱۳
سرای اهل قلم
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران




#کاروندپارسی
@karvandparsi

پوشه شنیداری:
نقد ادبی در سکوهای دیجیتال
ارائه: محمود فتوحی رودمعجنی

جمعه، ۱۹ اردیبهشت
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
سرای اهل قلم

پی دی اف و فیلم تصویری از سرفصل مطالب را در بخش کامنتهای کاروند پارسی ببینید.


#کاروندپارسی
@karvandparsi

پوشۀ شنیداری
رهیافتی نشانه‌شناختی به مفهوم ایران

ارائه: محمود فتوحی رودمعجنی

به دعوت گروه ایران‌شناسی
دانشگاه مِیْـبُد
استان یزد
۲۹ اردیبشهت ۱۴۰۴



• بستۀ نظری نشانه‌شناختی
• چگونه یک نشانه هویت‌مند می‌شود؟
• «ایران» به مثابه یک نشانه
• ایران به‌مثابه نظام نشانه‌ای
• چندلایگی نظام‌ نشانِگان ایران
• چالشها در تدوین یک نظام نشانِگان یکپارچه
• نیاز ایران به یک چارچوب نشانه‌شناختی
• شاخص‌های بازشناسی نشانۀ ایرانی
• نشانگان ایران از نگاه خارجیان
• طراز ایرانی بودن نشانه



#کاروندپارسی
@karvandparsi

پادکست ساختۀ هوش مصنوعی:

چالش ادبیات الکترونیک و نظریۀ ادبی

این پادکست را هوش مصنوعی از روی پاورپوینتی که در کارگاه ادبیات دیجیتال روز پنجشنبه (31 اردیبهشت 1404) ارائه دادم ساخته است. پوشۀ pdf پاورپوینت را دادم و این پوشۀ شنیداری را به من داد.
هر دو گویندۀ زن و مرد برخی واژه‌ها را اشتباه تلفظ می کنند.
سَیّال را seyal تلفظ کرده
بُن‌لاد را benled
پوشۀ پی‌دی‌اف در بخش کامنتها در دسترس است.

#کاروندپارسی
@karvandparsi

.

اعجاز اندام

اندامِ مُرسَل تو‌اند
این سطرها که از شغاف دلم
به شکاف قلم می‌آیند
آیات و بینات‌ تنت را
در نقره‌‌ی حرف نسخ می‌چینم

از تو‌ می‌نویسم
و با تار تار نفسم
تو را می‌ریسم
آنقدر که سخنم بدن شود
آنقدر که دفترم اندام تو باشد
و اندام تو إعجازِ کلامِ من

یادت که فرو می‌رود در من
با کلمه بالا می‌آید
پاره‌ی تن من است
بازدمی که می‌نویسمت

اندامی که مقدس می‌شود
بر آسمان از نفسِ ما می‌رود

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
از هوش مصنوعی خواستم:
تو در نقش منتقد پست مدرن هستی. شعر «اعجاز اندام» را تحلیل کن. معنیهای تازه و ایماژهای بدیع را در این شعر ارزیابی کن.

پرسش دوم این که:
آیا شعری مشابه این در ادبیات جهان می شناسی؟

پاسخ را در کامنتها بخوانید.

پادکست رادیویی هم را بشنوید

شما هم می‌توانید پرسشتان را در نقد شعر و کشف ضعفهای آن از هوش مصنوعی بپرسید.

🎵 پوشه شنیداری سخنرانی دکتر محمود عابدی در آیین بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و
نکوداشت استاد فرزانه دکتر حسن انوری

🗓 شنبه 3 خرداد 1404

🏡سالن فردوسی

💢انجمن سرو سایه فکن💢

💢خانه اندیشمندان علوم انسانی💢

🆔 @iranianhht


حد همین است سخنوری و بلاغت را

پادکست : گزارشی از یک مقاله

جوشش جوهر هستی در سبک هندی (خوانش صدرایی شعر صائب تبریزی)

این مقاله مسألۀ «حرکت در جوهر طبیعت» به عنوان موضوع مشترک در شعر نازک‌خیال صائب و حکمت متعالیه ملاصدرا بررسی شده است. این جستار می‌کوشد تا شباهت دو گفتمان فلسفی و ادبی را در نگرش به یک موضوع (حرکت در جوهر) نشان دهد. برای این منظور تخیلات شعری را - که پویایی و حرکت درونی هستی را بازنمایی نمایی می‌کند- در شعر نمایندۀ برجستۀ نازک‌خیالان یعنی صائب تبریزی (1006- 1087 ق) بررسی کرده و شباهت نگرش صائب را با اندیشۀ حرکت جوهری ملاصدرا نشان داده است. آنچه صدرای فیلسوف با برهان و استدلال دربارۀ حرکت جوهری و انقلاب مستمر وجود بیان کرده شاعر نازک‌خیال با قوۀ مخیله در صورت‌های محاکاتی بازنموده است.

دسترسی به متن مقاله در مجلۀ دانشگاه تبریز

https://perlit.tabrizu.ac.ir/article_12586.html


#کاروندپارسی
@karvandparsi

.
اا═.🍃.═════════╔
شاملو و صائب
(مضمون مشترک)
اا═════════.🍃.═╚

چراغی در دست، چراغی در دلم.
زنگارِ روحم را صیقل می‌زنم.
آینه‌یی برابرِ آینه‌ات می‌گذارم
تا با تو
ابدیتی بسازم.
(شاملو، ۱۳۳۶)






وحشت کند ز خود دل روشن،
چه جاي خلق؟
يک تن، هزار تن بود آيينه‌خانه را
(صائب تبریزی، 1087 ق)




#کاروندپارسی
@karvandparsi

مـــــژدۀ کتاب (۵۶)

معرفی کتاب :
سپهر مهر

دریافت‌های ۱۲ دانشجوی آمریکایی درباره ادبیات و هنر ایران. ۲۰۲۲ میلادی


نویسنده: محمد امیر محلاتی
مترجم: طناز لایق
تهران: انتشارات روزنه، ۱۴۰۳.

#مژده_کتاب ، نشست پنجاه و ششم

۳۱ می ۲۰۲۵



#کاروندپارسی
@karvandparsi


ارائه شده در حلقه دیدگاه نو،

زوال رشته ادبیات در دانشگاه

توماس پی. بالاش، استاد نگارش خلاقانه در دانشگاه تنسی، نگاهی انتقادی و خودویرانگر به زوال رشته ادبیات انگلیسی در دانشگاه‌ها انداخته و نقش تعیین‌کننده هوش مصنوعی را در این فروپاشی بررسی می‌کند.

بالاش با اشاره به کاهش شدید دانشجویان رشتۀ ادبیات از زمان استخدامش در سال 2007، معتقد است که نه تغییرات جمعیتی یا اقتصادی، بلکه ظهور هوش مصنوعی، به‌ویژه ابزارهایی مانند «چت جی‌پی‌تی»، بزرگ‌ترین تهدید برای بقای این رشته است.

او می‌پرسد وقتی هوش مصنوعی می‌تواند مانند دانشجویان پیشرفته، آثار کلاسیک مثل «هملت» را تحلیل کند، اساساً چه دلیلی برای نوشتن مقالات ادبی باقی می‌ماند؟ از نظر او ادبیات کاربرد عملی مستقیمی ندارد، و حتی در قیاس با دیگر رشته‌های علوم انسانی مثل فلسفه یا تاریخ فایده کمتری دارد.
ترجمۀ متن مقالۀ بالاش را در کامنتها بخوانید

AI and the Death of Literary Criticism
Thomas P. Balazs
25 May 2025

زنده‌یاد استاد محمد علی اسلامی ندوشن، تا پایان زندگی و تا آخرین نفس‌ها دلواپس ایران بود.

#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
@karvandparsi
.

.


اا═.🍃.══════════╔
دعای تاجیکان برای ایران
اا══════════.🍃.═╚

فشردم در دل تنگم غم پهناورت، ایران
سراپا درد و آهم از شب دردآورت، ایران

دوماهه کودکِ شیرین‌نگاه و خنده‌روی تو
شود قربانی بمب عدوِی خودسرت، ایران

جهان گویا تماشا می‌کند فِلم هَلیوودی
خدای آسمان باشد انیس و یاورت، ایران

به پهبادان اگرچه حمله دارد دیو و اهریمن
مشو نومید، کاینک می‌رسد زالِ زرت، ایران

غرورت را شکستن حمله‌ی دشمن بنتواند
ز‌پاافـتاده خواهم دیو را پیشِ دَرَت، ایران

تو تنها نیستی، ای وارث ساسان و سامانی
هزاران رُستمان داری در آغوش و برت، ایران

دعا و نامه‌های ما ز جیحون سوی تو آید
که چون سیمرغ افزاید همه بال و پرت، ایران

این غزل را امروز دوست ارجمندم آقای نورعلی نورزاد از شهر خجند تاجیکستان برای ایران فرستاده‌اند.


#محمودفتوحی
#کاروندپارسی
@karvandparsi
.

.
اا═.🍃.═════════╔
  مؤتمن، کاتوزیان و صائب
اا═════════.🍃.═╚

مرا با یکی از شاگردان سرشناس مرحوم زین العابدین مؤتمن، اتفاق ملاقات افتاد و در باب صائب و شعر او سخن رفت. محمدعلی همایون کاتوزیان، استاد دانشگاه کمبریج در دبیرستان البرز تهران شاگرد مؤتمن بوده. این شاگرد بزرگ از فضایل معلم خود به نیکی یاد کرد. می‌گفت در دههٔ چهل شاگرد مؤتمن بودم، گاهی به منزل ایشان می‌رفتم. روزی جزوه‌ای به من داد با نام گلچین شعر صائب تبریزی. در مقدمه دو صفحه‌ای آن به تعصبات ادبی پیروان طرز قدیم و مخالفت‌شان با سبک هندی اشاره‌ای کرده بود. 
دکتر کاتوزیان می‌گفت که در جوانی به واسطهٔ آن جزوه شیفتهٔ اشعار صائب تبریزی شدم.

ـــــــــــــــــــــ

تا کنون پنج شاعر و ادیب سرشناس  شناخته‌ام که از دوستداران شعر سبک هندی هستند اما در دانشگاه تهران نه دانشجو بودند و نه استاد: امیری فیروزکوهی،  نیما یوشیج، زین العابدین مؤتمن، گلچین معانی و محمد قهرمان.

کارهای موتمن دربارهٔ صائب تبریزی ارزشمند است. رویکرد موضوعی به اشعار صائب از ممیزه‌های منتخبات اوست.
او از معدود مدافعان شعر صائب و سبک هندی بود در زمانی که این شیوه از شاعری با بی‌مهری ادیبان تهران مواجه می‌شد.
آثار موتمن دربارهٔ صائب عبارتند از:

۱. گزیدۀ اشعار صائب. ۱۳۲۰.

۲. گلچین اشعار صائب تبریزی. تهران: بنگاه مطبوعاتی افشاری. ۱۳۴۳. [شامل ۲۲۴۵ بیت در ۱۸۵ موضوع]

۳. اش‍ع‍ار ب‍رگ‍زی‍ده‌ ص‍ائ‍ب‌: ش‍ام‍ل‌ ۶ ه‍زار ب‍ی‍ت‌.‌انتخاب زی‍ن‌ال‍ع‍اب‍دی‍ن‌ م‍وت‍م‍ن‌. بضمیمه مقدمه مبسوط و جامعی در اطراف زندگی و احوال و عقاید. تهران: بنگاه مطبوعاتی افشاری‏ ‌‏،[ ۱۳].

۴. گهرهای راز. تهران: انتشارات افشاری. ۱۳۶۴.

۵. گزیده اشعار صائب تبریزی. انتخاب و شرح جعفر شعار؛ زین‌العابدین مؤتمن. با مقدمه حسن انوری. تهران: چاپ و نشر بنیاد، ۱۳۶۸.

مقدمه‌های موتمن بر کتابهای شماره ۳ و ۵ حاوی اطلاعات نسبتاً مقبولی دربارهٔ صائب و سبک شعر و اندیشهٔ اوست.

#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#صائب_تبریزی

پوشۀ شنیداری
تداوم تاریخی ایران؛ ضرورت‌ها و چالش‌ها

ارائه: محمود فتوحی رودمعجنی
حلقۀ دیدگاه نو


شنبه ۷ تیر، 1404
June ‌28, 2025


#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
#ایران #تداوم_تاریخی

.
اا═.🍃.═════════╔
  مای ایرانی در آیندۀ ایران
اا═════════.🍃.═╚

بسازیم و کشور همه نو کنیم


از روزگار قاجار ایران ما با شیوه‌های گونه‌گون خواسته تا برخیزد و قدی برافرازد؛ با تجدد، با بازگشت به مذهب، با ایدئولوژی‌های استعمارستیز و ضد امپریالیستی. در همۀ این رویکردها با عریان‌ترین شعارها و کنش‌ها به میدان درآمده است؛ تجربه‌هایی گونه‌گون گاه با خروش انقلابی و گاه با فرسایش فرهنگی از سرگذرانده‌ایم. در میدان نظامیگری چه در جنگ با صدام و چه در حمایت از نیابتیان چندان کامیاب نشده‌ایم. در تنگنای تحریم و تهدید اگر به توش و توانی در ساخت موشک رسیده‌ایم، باز هم منطق وحشی قدرت، فراتر از توان ما بوده است.

ایران باید این زنجیرۀ آزمون و خطا را «خطا-بس» بگوید؛ چرا که نه با دستیابی به قدرت متوازن، و نه با ارادۀ صدور ایدئولوژی نتوانسته با ابرقدرت‌های انحصارطلب پنجه درافکند. ابرقدرت ابداً نمی‌گذارد فرودست فراز آید و نظم مسلط را برآشوبد. آزمودیم، نه با منازعات ایدئولوژیک، نه با نیابت‌سپاری مناقشات و نه با جدال مستقیم هماوردش نیستیم. قدر قدرت است و هَلوع و خَدوع.

از روزگار نادرشاه تاکنون تقریباً در جستجوی اقتدار ناکام بوده‌ایم؛ نه‌فقط در میدان نبرد، بلکه در عرصۀ اندیشه، گفتگو، منزلت و مشروعیت. نه مواجهۀ ایدئولوژیک با جهان، و نه منازعۀ نظامی با نظم آهنین، هیچ‌کدام نتوانسته میدانی برای بالندگی ایران بگشاید. اکنون راهی تازه پیش باید گرفت.

راه پیش رو بازپروری "ایدۀ مای ایرانی" است. بازآفرینی ایران یکپارچه به‌مثابه یک تمدن دیرینۀ سرشار از تنوع و تجربۀ تاریخی و فرهنگی. تمدنی که نمی‌توان فقط اسلامی خواندش؛ چرا که در این چهاردهه دیدیم با تمام تلاش‌ها و هزینه‌های بسیار در حمایت از ملل مسلمان، نه‌تنها جایگاهی در سپهر فرهنگ و اقتصاد و اجتماع امت اسلام به ما ندادند بلکه ما را "دیگری" و حتی دشمن اسلام قلمداد کردند.

از آغاز عصر تجدد تا کنون به آرمانهای ناایرانی دل باختیم و نیروی داد و خرد و دانش را برون انداختیم. تجربۀ دیرین ما در داد و دهش، و خرد و دانش می‌تواند بار دیگر پایه‌ای برای برخاستن ایران بشود. اقلیم چهارفصل، مرکزیت ژئوپلُتیک، فرهنگ و میراث باستانی می‌تواند ایران را در عرصۀ گردشگری، هنر، و اندیشه‌پروری به کشوری زنده و جذاب بدل کند.
تمدن ایرانی، بنیادش بر دیرینگی، داد و خرد، زیبایی، معنویت و هنر سخن‌وری و سبک طبیعی زندگی استوار بوده است. هرگاه این ارکان بنیادین از متن زندگی ایرانی بر کنار مانده، ایران نیز از متن جهان و تاریخ به حاشیه رانده شده است.

اکنون می‌توان راهی دیگر گشود:
نگاه ایرانیان را باید به مغزها و به درون مرزهای واقعی خودش برگردانیم. همگرایی معنوی و زیباشناسانه با خویشتن واقعی و همبستگی پاره‌های پراکندۀ ایران می‌تواند «مای ایرانی» را بازسازی کند؛ همگرایی اقتصادی و فرهنگی با جهان می‌تواند دوبارۀ ایران را به صحنۀ جهانی بازآورد. بازخوانی ایدۀ ایران، با روی‌آوردن به میراث گذشته، معنویت فرهنگی، زیبایی‌شناسی و جغرافیا شاید بتواند به نوسازی «مای ایرانی» یاری رساند. منابع طبیعی، نور خورشید، جغرافیای سیاسی و منابع عظیم انسانی، سرمایۀ سرشاری برای تبلور «مای ایرانی» است.

خرد ایرانی از مَرکبِ آرمانی ایدئولوژیک مقتبَس از چپ و راست باید فرود آید و در رؤیای بهشت باختر بال نگشاید بلکه باید گامهایش را روی سرزمین دیرین خود استوار کند. به زمین و واقعیت زیر پایش متعهد شود، به زیست متعادل و شادمانه که خیام می گوید، به عشق معنوی شورانگیز مولوی، به آیین داد و خرد که فردوسی می‌سراید، به آرامش پاکی که سپهری می‌نویسد. پیرنگ خانۀ ایرانی باید روی زمین واقعیت ریخته شود، نه در آرمان و آسمان؛ زیست ایرانی باید چونان نوروز در منطقۀ اعتدالین زمین استقرار یابد.
ایران در چنان قرارگاه انسانی اگر بایستد می‌تواند منادی حقوق بشر باشد؛ مدافع محیط زیست و سرزمین نظریه‌های عدالت، آزادی، همزیستی و اشراق و حکمت متعالیه باشد؛ این ارزشها را در خویش بازپروراند و چون در خویش متجلی ساخت منادی آن در آشوبکدۀ جهان بشود. ایران باید به طباع انسانی بازنگرد؛ نخبگانش به اخلاق و انسان و طبیعت بازگردند. اکنون که غرب، ارزشهای اخلاق و حقوق را به توسعه و سرمایه باخته و در تعامل با زمین و زمان اخلاقاً شکست خورده است ایران می‌تواند چراغ دیرین فرهنگ را برافروزد.

کوتاه سخن آن‌که:
ایران آینده، را می‌توان با چهار کنش فرهنگی و معرفتی به سوی یک جامعۀ نیرومند به حرکت درآورد:
۱. آشتی ملی و وفاق جهانی به‌جای دشمنایگی

۲. بازگشت به واقعیت و طبیعت به جای آرمانگرایی

۳. دانش آینده به جای تاریخ جدال (انرژی پاک، علوم دیجیتال، بیوتکنولوژی، فناوری نانو، دانش محیطی)

4. میزبانی به جای دیگرهراسی

آیندۀ ایران نیرومند از جادۀ خرد و داد باید بگذرد از بزرگراه آزادی و دانایی.

#کاروندپارسی
#محمودفتوحی

🎥 قسمت چهارم برنامه "هم سرزمین": گفتگو با دکتر محمود فتوحی رودمعجنی، استاد بازنشسته ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد

🖊موضوع: نشانه "ایران" چطور ما را دورهم جمع میکند؟

💠 در این گفت‌وگوی ویژه از «هم‌سرزمین»، دکتر زهرا اردکانی فرد میزبان دکتر محمود فتوحی رودمعجنی است.

⚡️دکتر فتوحی: در ایران نشانه هایی داریم که وحدت ساز اند و الان دولتمردان ما باید روی آن نشانه های وحدت ساز متمرکز شوند.

⚡️نشانه "ایران" شامل دو مفهوم است، پناهگاه و ظرف تجربه های مشترک. به این جهت است که ظرف ۲-۳روز دال ایران می آید بالا. این دال از حافظه بلند مدت قومی و تاریخی می آید.

📺 برای دیدن کامل این گفتگو به کانال آپارات برنامه "هم سرزمین" به آدرس زیر رجوع نمایید:
https://aparat.com/v/fvn6a42